Қазақ тіліндегі тау-кен терминдері арқылы жасалған антропонимдер
(3 таксономиялық кестеден тұрады)
Кесте Г.1 – Кен және металл атаулары арқылы жасалған ер адам есімдері
Кен және металл атауы
|
Есімдер
|
Ағылшын, орыс тілдеріндегі мағынасы
|
1
|
2
|
3
|
Алмас
[almas]
|
Алмас [almas], Алмасбек [almas-bek], Алмасхан [almas-han]
|
Diamond; Алмаз
|
Алтын
[altïn]
|
Алтынбай [altïn-bay], Алтынбек [altïn-bek], Алтынсары [altïn-sarï]
|
Gold; Золото
|
Болат
[bolat]
|
Болат [bolat], Болатбек [bolat-bek], Бекболат [bek-bolat], Болатжан [bolat-žan], Болатқожа [bolat-qoža], Ақболат [aq-bolat], Айболат [ay-bolat], Жанболат [žan-bolat], Тасболат [tas-bolat], Шымболат [šïm-bolat], Болатхан [bolat-xan], Қайырболат [qayïr-bolat], Темірболат [temir-bolat]
|
Steel; Сталь
|
Synonyms for Steel
|
Берен [beren], Құрыш [quryš], Құрышжан [quryš-žan]
|
Syn. Steel; Син. Сталь
|
Берік and synonyms
[berik]
|
Берік [berik], Берікбай [berik-bay], Бейіс [beyis], Бейісбай [beyis-bay], Бейісғали [beyis-qaliy], Бейісәлі [beyis-æli], Бектеміс [bektemis], Беркін [berkin], Қамбар [qambar], Сәбит [sæbiyt], Шымыр [šïmïr], Шымырбай [šïmïr-bay]
|
Hard (about rock or metal); Крепкий (о камне и металле)
|
Жез
[žez]
|
Жездібай [žezdi-bay]
|
Brass (alloy); Латунь (сплав)
|
Күміс
[kümis]
|
Күмісбек [kümis-bek], Күмісбай [kümis-bay]
|
Silver; Серебро
|
Темір
[temir]
|
Темір [temir], Темірбай [temir-bay], Темірбек [temir-bek], Темірхан [temir-han], Теміржан [temir-žan], Темірғали [temir-γaliy], Темірәлі [temir-äli], Темірлан [temir-lan], Темірболат [temir-bolat], Айтемір [ay-temir], Байтемір [bay-temir], Бектемір [bek-temir], Есентемір [esen-temir], Жантемір [žan-temir], Хантемір [xan-temir], Шынтемір [šyn-temir], Ақтемір [aq-temir], Тастемір [tas-temir], Теміртас [temir-tas], Теміртүлек [temir-tülek]
|
Iron; Железо
|
Synonyms for Iron
|
Ақан [aqan], Ахан [ahan], Қараман [qaraman], Қаратай [qara-tay], Қарабай [qara-bay]
|
Syn. Iron; Син. Железо
|
Тас
[tas]
|
Тасқазған [tas-qazγan], Тасжарған [tas-žarγan], Тасемен [tas-emen], Тастыбай [tastï-bay], Тасболат [tas-bolat], Тастемір [tas-temir], Теміртас [temir-tas]
|
Rock, ore, stone; Горная порода, руда, камень
|
Байтас [bay-tas], Нұртас [nur-tas], Жантас [žan-tas]
|
Rock, ore, stone; Горная порода, руда, камень
|
Қойтас [qoy-tas]
|
Round stone; Валун
|
Г.1-кестенің жалғасы
|
1
|
2
|
3
|
|
Ақтас [aq-tas]
|
Quarz; Кварц
|
|
Айтас [ay-tas]
|
Moonstone; Лунный камень
|
Synonyms for Rocks
|
Адырбай [adïr-bay], Беласар [bel-asar], Белес [beles], Белесбай [beles-bay]
|
Hill; Холм
|
Кен
[ken]
|
Кенбай [ken-bay], Кеніш [keniš]
|
Ore; Руда
|
Шойын
[šoyïn]
|
Шойын [šoyïn], Шойынбай [šoyïn-bay]
|
Cast iron; Чугун
|
Алтай
[altay]Syn. Gold
|
Алтай [altay], Алтайбек [altay-bek], Алтайбай [altay-bay]
|
Gold; Золото
|
Сары
[sarï] Syn. Gold
|
Сарыбай [sarï-bay]
|
Gold (yellow); Золото (желтое)
|
Тақтатас
[taqtatas]
|
Тақташ [taqtaš], Сафуан [safwan] (Arabic)
|
Granite; Гранит
|
Кесте Г.2 – Минерал атаулары арқылы жасалған әйел адам есімдері
Минерал атауы
|
Есімдер
|
Ағылшын, орыс тілдеріндегі мағынасы
|
1
|
2
|
3
|
Ақық
[aqïq]
|
Ақық [aqïq]
|
Agate; Агат
|
Алтын
[altïn]
|
Алтын [altïn], Алтынай [altïn-ay], Алтынгүл [altïn-gül], Алтыншаш [altïn-šaš], Ақалтын [aq-altïn]
|
Gold; Золото
|
Гауһар
[gawhar]
|
Гауһар [gawhar], Гаухар [gawxar], Гаухартас [gawxar-tas], Жауһар [žawhar], Гаухарай [gawxar-ay]
|
Diamond; Бриллиант
|
Зүбәржат
[zübaržat]
|
Зүбаржат [zübaržat], Зүбаржағдан [zübaržaγdan], Зүбіржат [zübiržat], Зүмірет [zümiret], Зүмрат [zümrat], Замартас [zamar-tas]
|
Emerald; Изумруд
|
Інжу
[inžw]
|
Інжу [inžw], Інжугүл [inžw-gül], Меруерт [merwert], Седеп [sedep] (arabic)
|
Pearl; Жемчуг, Перламутр
|
Маржан [maržan]
|
Маржан [maržan], Маржангүл [maržan-gül]
|
Coral; Коралл
|
Мәрмара [mærmara]
|
Мәрмара [mærmara]
|
Marble; Мрамор
|
Лағыл
[laγïl]
|
Лағыл [laγïl], Жақұт [žaqut]
|
Ruby; Рубин, Яхонт
|
Фариза
[fariyza]
|
Фариза [fariyza], Феруза [ferwza], Фируза [fiyrwza], Перуза [perwza]
|
Turquoise; Бирюза
|
Күміс
[kümis]
|
Күміс [kümis], Күмісай [kümis-ay], Күмісгүл [kümis-gül] Айкүміс [ay-kümis], Ақкүміс [aq-kümis]
|
Silver; Серебро
|
Мөлдір
[möldir]
|
Мөлдір [möldir]
|
Purity (about mineral); Чистота (о минерале)
|
Г.2-кестенің жалғасы
|
1
|
2
|
3
|
Әшекей
[äšekey]
|
Әшекей [äšekey]
|
Jewel; Украшение
|
Алқа
[alqa]
|
Алқа [alqa]
|
Necklace; Колье
|
Қымбат
[qïmbat]
|
Қымбат [qïmbat]
|
Precious (about mineral); Драгоценный (о минерале)
|
Сафура
[safwra]
|
Сафура [safwra], Земфира [zemfiyra]
|
Sapphire; Сапфир
|
Фарида
[fariyda]
|
Фарида [fariyda]
|
Pearl and coral; Жемчуг и коралл
|
Асылтас
[asïltas]
|
Асылтас [asïl-tas], Зериза [zeriyza], Зуһра [zwhra], Зухра [zwxra]
|
Precious stone; Драгоценный камень
|
Тана
[tana]
|
Тана [tana], Танакөз [tana-köz]
|
Broach; Брошь
|
Кесте Г.3 – Ер адамдар мен әйел адамдарға ортақ кен ісі материалдары
Металл/ минерал атауы
|
Есімдер
|
Ағылшын, орыс тілдеріндегі мағынасы
|
әйел адам есімдері
|
ер адам есімдері
|
Алтын
[altïn]
|
Алтын [altïn], Алтынай [altïn-ay], Алтынгүл [altïn-gül], Алтыншаш [altïn-šaš], Ақалтын [aq-altïn]
|
Алтынбай [altïn-bay], Алтынбек [altïn-bek], Алтынсары [altïn-sarï]
|
‘Gold’; ‘Золото’
|
Күміс
[kümis]
|
Күміс [kümis], Күмісай [kümis-ay], Күмісгүл [kümis-gül] Айкүміс [ay-kümis], Ақкүміс [aq-kümis]
|
Күмісбек [kümis-bek], Күмісбай [kümis-bay]
|
‘Silver’; ‘Серебро’
|
Ділда [dilda], syn. Динар [diynar]
|
Ділда [dilda], Ділдагүл [dildagül], Динара [diynara]
|
Ділдабай [dilda-bay], Ділдабек [dilda-bek]
|
‘Pure gold’; ‘Чистое золото’
|
Шыны [šïnï], Айна [ayna]
|
Шыныгүл [šïnï-gül], Айнагүл [ayna-gül], Айнажан [ayna-žan], Айназия [ayna-ziya]
|
Шыныбек [šïnï-bek], Шыныбай [šïnï-bay], Әйнек [æynek], Айнабек [ayna-bek], Айнабай [ayna-bay]
|
‘Glass, Mirror’; ‘Стекло, Зеркало’
|
Асыл [asïl]
|
Асыл [asïl], Асылтас [asïl-tas], Асылжан [asïl-žan], Асылгүл [asïl-gül], Асылша [asïl-ša], Асылзат [asïl-zat], Асылзада [asïl-zada]
|
Асылбек [asïl-bek], Ерасыл [er-asïl], Нұрасыл [nur-asïl], Асылмұрат [asïl-murat], Асылқожа [asïl-qoža]
|
‘Precious’; ‘Благородный, драгоценный’
|
Ендіру актісі
Сурет Ғ.1 – ҚР Ұлттық экономика министрлігі Мемлекеттік материалдық резервтер комитетінің Персоналды басқару және құжатайналым қызметіне ғылыми‑зерттеу жұмысының нәтижелерін ендіру актісі
Ендіру актісі
Сурет Ғ.2 – ҚР Төтенше жағдайлар министрлігі Мемлекеттік материалдық резервтер комитетінің Кадр саясаты және құжатайналым басқармасына ғылыми‑зерттеу жұмысының нәтижелерін ендіру актісі
Достарыңызбен бөлісу: |
