Жөндеу алаңдарының құрал-жабдықтары және автожолдарды қайта құру

Жөндеумен жұмыс және автожолдарды қайта құру жол тармағының тығыз болмағандығынан, қозғалыстың үзілістігінен болады. Бұл жағдайда транспорт құралдарының қозғалыс жылдамдығы төмендейді, өндіріс шарты және жұмыстың қауіпсіздігі, ұйымдастыру және қозғалыс қауіпсіздігі анағұрлым төмендейді. Жол жұмыстары өндіріс орындарында белгілі бір тәртіпті сақтау керек және қозғалысты ұйымдастыру тәсілдері, жұмысшылардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету.

Өндіріс жұмыс жолдарының орныныа байланысты автокөлік жолдарының белгілері, жүргізушілерге жұмыс жолдары туралы ақпарат, қауіпті аймақтан 300-400м қашықтықта әрбір жолдың шетіне орналастырылады және 100м, 50м сайын қайталанады.

Қоршау құралдарына кіреді: ашық боялған қоршаулар, көлденең салма кедергісі(бекітпенің арасы 1500-3000мм, биіктігі 1000мм) және инвентарлы қоршау қолданылады.

Көмекші құралдары ретінде түрлі-түсті жалауша бауларын, дыбыстық шамдар, лампалар, қозғалмалы бағдаршамдарды қосады. Жолдық белгілерді шығу, кіру жолдарына, жаяу жүріс жолдарына орналастырады.

Қараңғы уақыт кезінде белгілеулер фонарьмен және жанып-өшпейтін қызыл-сары түсті немесе автоматтандырылған құрылғылармен сары түсті жанып-өшу дыбыстық фонарі құрылады.

Белгілеулерді байқау үшін сәйкестендірілген құрылғылар қолданылады. Алыс жолдарда дыбыстық фонарьды бір-бірінен 15м қашықтықта орналастырады.

Жөндеу жолдары туралы ақпарат беру үшін өздігінен зарядталатын жанып-өшетін фонарьлар қолданылады. Мумкіндік жағдайына қарай барлық фонарьлар жарықтандырылған жүйеге қосылады.

1.Автожолдарды қыста ұстап тұру құралдары

2.Бірпанельдік, екіпанельдік және көпсатылы қалыңдықтары

3.Қартоқтатулар

Қыстық автожолдарды ұстап тұру кезінде оларды қардан қорғау үшін алдын ала белгіленген өлшемдері, конструкциясы анықталған қарлы тосқауылдан қорғау құралдары орналастырылады және одан қорғау үшін қарлы көшкіндер жасалады. Қардан қорғау құралдары іс-әрекет принциптеріне қарай қарды ұшырушы және қарды ұстап тұрушыға (снегозадерживающие и снегопередувающие) жіктеледі. Қарсы ұстап тұрушы құралдары кең қолдау тапқан. Оларға аймақтық өнімдерден өндірілген қашалар, қоршаулар, шырпы талдан жасалған бөгеулер мен қалқандар және тағы да басқа өнімдерден өндірілгендер жатады. Қардан ұстап тұрушы саймандардың ерекше топтарына таулы аймақтың тас қабырғалары, траншейлары және қарлы валдар ұсынылады. Қардан ұстап тұрушы қашаларын 1,5-2м биіктіктегі ағаш қалқандарынан жасайды. Олар стационарлық болуы мүмкін: бірыңғай ағаштан және 70% құрамды темір бетондардан, бірпанельді және екіпанельді 5м-ге дейінгі биіктіктегі көп салалылардан тұруы мүмкін.

Пассивті қардан қорғау үшін уақытша кеңістікті құралдар (УКҚ) қолдану қызығушылық туғызады. Оларды полимерлі өнімдерден даярлайды. Өйткені олар ағаштан жасалған қоршауларға қарағанда 1,8-2 есе тиімді және көп есе мықты болып келеді. УКҚ өзіндік 2м биіктіктегі қазық-тіреулерді елестетеді, оларға копронды баулармен рулонды толтырулар-доға тәріздес немесе бұрыштық профильдегі жапырақ пленкалы полимерлер бекітіледі.

Негізгі функциялардан басқа – жолдарды қардан қорғау негізінде қар тоқтатушы құралдар белгілі эстетикалық функцияларды да қамтамасыз етеді. Эстетикалық қабылдауда табиғи жолдардың қалқанды қоршауларын шіруден, коррозиядан мақсатты түрде қорғауды жақсарту үшін олады жасыл, сары, көк түстегі майлы бояулармен бояйды. Көктемде барлық ауыстырылатын қоршауларды сақтауға және жөдеу үшін базаға әкелуі керек, әйтпесе табиғи жағдайдағы асфальтталушы аудандарға төселуі қажет.

Тайғақтықпен күрес химикалық, фрикцондық және жылулық тәсілдермен жүргізіледі. Тайғақпен күресудің ең көп таралған және жеткілікті тиімді тәсілі – жолда фрикциондық өнімдерді 8-10% массадағы көлемде химикаттық ұоспалардың қосылуымен тағайындалуы болып табылады.

Табиғи жағыдайда қыста автокөлік жолдарын ұстап тұруды қамтамасыз етуге химикалық қоспаларды сақтау базалары; фрикцондық өнімдер үшінгі базалар, оперативті кезекшілік жолдық техникалар үшінгі аумақтар, гологенге қарсы өнімдерді төсеу аумақтары жатады.

Қар жинаушы техникаларды сақтау және жөндеу үшін гараждық және жолдық-эксплуатациондық құралдар шаруашылық жөндеуде қолданылады.

Дәріс15

Автокөліктік жолдың көгалдандырылуы.
Дәріс жоспары:

1. 
   Автокөліктік жолдың көгалдандырылуы
   
2. 
   Жолдарды көгалдандырудың жалпы шарттары
   

Жол қоршауларын жою қарлы және құмды бекітулерден, шанды дауылдардан қорғау жол жиегінің функциялар болып табылады. Ашық елді мекендерде транспорттық құралдардың жүруіне кедергі жасаушы беткей желдер күшіне кедергі ағаш тосқауылдар орнатылады; сулы және желдік коррозиялардан ойық белдеуді, құлауды және шұңқырларды бұталар (кустарники) қорғайды: көгалдандырылған тосқауылдар сазды және дымқыл жер беттері бар елді мекендерді кебуден сақтайды.

Жол қозғалысын ұйымдастыру шаралар комплексінде жол жиегіндегі тосқауылдармен қамтамасыз етілуі жолды көру қабілетін жақсартады, әсіресе тұманды және қарлы бекітулерді, тура және қисық жолды жерлерді түнгі уақыт мезгілінде жүргізушінің бағдарлауын жақсартады; жолдың жеке элементтерін көрсете отырып, жол қозғалысындағы жол қиылыстарын, өткелдерде қызмет көрсетулерді қамту және тағы басқа қауіпсіздіктердің өсуіне көмектеседі және де көп бойлы жолдарда жеке боймен келе жатқан жүргізушіні қарсы келе жатқан автокөлік фарасының жарығына шағылысуынан қорғайды.

Декаративтік тосқауылдар этикалық талап ету жағдайларын қанағаттандыруды ұйымдастыруға арналған. Бұндай тосқауылдар елді мекеннің табиғи шарттарымен жолдық ланшафтардың танымал элементтерін қамту болып табылады. Теория мен практиканың дамуына байланысты жолды және елді мекен аймағына қатысты аралықтардың элементтерін байланыстырушы ланшафтық көгалдандыруды жобалауға ерекше роль беріледі.

Көгалдандыру айналадағы ортаны қорғау функцияларын біртіндеп орындайды, яғни жол жиегіндегі кеңістікті транспорттың шуларынан, шыққан газдардан, шанданудан қорғайды. Олар автобустар аялдамасында және демалу орындарында қолайлы микроклимат орнатуға елеулі роль атқарады.

Жол жиегіндегі жағдайлар қатарында орнатулар бірмезетте бірнеше функцияларды орындайды, мысалы декаративтік, қардан қорғау және тағы басқалар. Барлық көгалдандыру түрлерінің тағайындалуларына қарамастан келесі жалпы талаптарды ұсынуға болады:

• 
  Бұрылыс жолдағы тосқауылдардың орналасуы оның ең жақсы тағайындалған орындарының құзырында болуы қажет және ланшафтық – архитектуралық талаптардың ең жақсысын қанағаттандыруы керек;
  
• 
  Жолдық құрал комплексінің элементі бола тұрып, көгалдандыру объектінің спецификалылығын ерекшейді, жол қозғалысына қатысушылардың бағдарлауын жақсартады. Отырғызулар, сондай-ақ шынайы көгалдандыруды қолдану пландағы жолдың трассасын және бойлық профильді белгілейді, бұл алдағы көруге болатын жол жиегіндегі орналасуын жүргізушіге жан-жақты бағдарлауын жеңілдете отырып оның анық елестетуін береді.
  
• 
  Шынайы пейзаждық кескіндемелердің жетілу мүмкіндіктерін жасырмай, жол жиегіндегі орнатулар жеке объектілердің көрінбейтін түрлерін жабуға мүмкіндік береді (жалаңашталған баурайларды, ғимарат, кең шығаратын орындар және т.б.) және керісінше әдемі жерлерге аса назар аудартуды және де жолдық ланшафты жаңа ланшафтармен толықтыруды қажет етеді;
  
• 
  Көгалдандыру микроклиматтың жақсаруына негіз болады және адамдар жиналған жерлерде өтпе желдің болмауын қадағалайды, оларға күннен, шаң-тозаңнан, шудан қорғануды қамтамасыз етеді;
  
• 
  Қардан қорғаушы ағаш орнатуларды орналастыруда оларды табиғи ланшафтық жерлердің кескіндемелерін жаппайтындай арнайы орналастыру қажет;
  
• 
  Жол жиегіндегі орнатулар транспорттық құралдар қозғалысын ығыстырмауы қажет және жол қозғалысына қызмет ету операцияларын қиындатпауы қажет. Орнатуларды жол қиылыстарындағы көріністерді, мосттарға енудегі және жолдық сымдарды және тағы басқаларды көретіндей етіп орналастыру қажет. Ағаштар мен бұталарды жол жиектеріне егуге болмайды.
  

3. 
   ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚТАР
   

а) практикалық (семинарлық) сабақ құрылымы:

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1)Кіріспе

2) Автокөлік жолдарының автомобилизация процесіндегі ролі.

1.Автокөлік магистральдарының қоғамдағы ролі. Рефераттар.

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М.Транспорт, 1981 г. 93 с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М.Транспорт, 1984 г. 318 с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М.Транспорт, 1983 г. 56 с.

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1.Автожолдардың транспортты-эксплуатациялық көрсеткіштерінің негізі.

2.Негізгі түсініктер және анықтамалар.

1.Транспортты-тасымалдау автожолдар көрсеткіштерін қайта есептеу

2.Анықтама беру:

• 
  Есептеу жылдамдығы
  
• 
  Есептеу жүктемесі
  
• 
  Көпір көлемі
  
• 
  Өткізу қабілеті
  
• 
  Жолдың тасымалдау қабілеті
  

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М. Транспорт, 1981 г. 93с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М. Транспорт, 1984 г. 318с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М. Транспорт, 1983 г. 56с.

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1. Автокөлік жолдарының және қала көшелерінің классификациясы.

2. Жолдың ортақ тораптары классификациясы.

Анықтама беру

• 
  Өткізу қабілеті
  

• 
  Жолдың тасымалдау қабілеті
  

• 
  Бірінші типтегі жылдамдық жолдары
  

• 
  Екінші типтегі жылдамдық жолдары
  

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М. Транспорт, 1981 г. 93с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М. Транспорт, 1984 г. 318с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М. Транспорт, 1983 г. 56с.

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1.Қала жолдарының элементтері

2.Қала сырты жолдарының элементтері

Қорытынды сұрақтар:

1.Қала жолдарының элементтерін қайта есептеу.

2.Қала сырты автокөлік жолдарының элементтері

Ұсынылған әдебиет:

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М. Транспорт, 1981 г. 93с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М. Транспорт, 1984 г. 318с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М. Транспорт, 1983 г. 56с.

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1.Жол қабаттарының конструкциясы

2.Асфальтобетонды жабын

3.Монолитті бетон жабын

4.Дайын плиталар жабын

Сабақтың мақсаты: Алыс жолдар қабаттары бойынша студенттер білімін тексеру.

Қорытынды сұрақтар:

1.“Асфальтобетонды жабын ” дегеніміз не?

2.Монолитті бетон және дайын плиталар жабыны

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М. Транспорт, 1981 г. 93с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М. Транспорт, 1984 г. 318с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М. Транспорт, 1983 г. 56с.

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1. Автокөлік жолдарының инженерлік құрылғылары.

2.Белгі және көрсеткіштер түрлері және олардың мәндері.

Сабақтың мақсаты: автокөлік жолдарының құрылғылары және олардың белгілері мен көрсеткіштері жайында студенттер білімін тексеру.
Қорытынды сұрақтар:

1. Автокөлік жолдарының құрылғыларын қайта есептеу

2. Белгілер мен көрсеткіштер. Реферат...

Ұсынылған әдебиет:

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М. Транспорт, 1981 г. 93с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М. Транспорт, 1984 г. 318с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М. Транспорт, 1983 г. 56с.
Практикалық (семинарлық) сабақ 7. Жабынның транспортты-эксплуатационды мінездемесі

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1. Жабынның транспортты-эксплуатационды мінездемесі

2.Жол сапасының жинақты мінездемесінің коэффиценті

Сабақтың мақсаты: жабын мінездемесі жайында студенттер білімін тексеру
Қорытынды сұрақтар:

1.Мінездемелерді қайта есептеу

2.Комплексті мінездеме коэффиценті түсінігі
Ұсынылған әдебиет:

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М. Транспорт, 1981 г. 93с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М. Транспорт, 1984 г. 318с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М. Транспорт, 1983 г. 56с.

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1.Жол қабаттарының беріктілігін есептеу

2.Қатты емес жол қабаттарының қабат қалыңдығын есептеу

3.Қатты қабаттарды есептеу

4. Қатты емес жол қабаттарының қабат қалыңдығын есептеу

Қорытынды сұрақтар: Берілген формулалар бойынша студенттер білімін тексеру

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М. Транспорт, 1981 г. 93с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М. Транспорт, 1984 г. 318с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М. Транспорт, 1983 г. 56с.

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1. Жолдың жоспарының элементтері

2. Жолдың (элементы продольного профиля дороги) элементтері

3. Профиль және жоспар элементтеріне талаптар.

Сабақтың мақсаты: Жолдың жоспарының құрылуы.

Қорытынды сұрақтар:

1.Жол жоспарының басты белгілерін қайта есептеу

2.Жолдың продольного профиля-ң элементтерін қайта есептеу

Ұсынылған әдебиет:

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М. Транспорт, 1981 г. 93с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М. Транспорт, 1984 г. 318с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М. Транспорт, 1983 г. 56с.
Практикалық (семинарлық) сабақ 10. Жол қабаттарының ұзаққа шыдау шарттары мен жұмыс қабілеттілігінің бүліну себептері.

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1. Жол қабаттарының ұзаққа шыдау шарттары мен жұмысқа дайындығының бүліну

себептері.

2. Жол жабынының қызмет көрсету мерзімі.

3. Жолдың толық жұмысқа дайындығы

Қорытынды сұрақтар:

1.Жол жабынының қызмет көрсету уақыты дегеніміз не?

2.Жолдың жабынының бүліну себептері

3.Жол жабынын жөндеу және қалпына келтіру бойынша шаралар.
Ұсынылған әдебиет:

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М. Транспорт, 1981 г. 93с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М. Транспорт, 1984 г. 318с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М. Транспорт, 1983 г. 56с.

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1. Жол белгілерінің түрлері және оның анықтамасы

2. Бағдаршамды сигнал беру

3. Жол қаршаулары.
Сабақтың мақсаты: Жол белгілерінің түрлерін меңгеру.

Қортынды сұрақтар:

1.Бағдаршамды сигнал беру түсінігі

2.Жол қоршаулары

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М. Транспорт, 1981 г. 93с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М. Транспорт, 1984 г. 318с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М. Транспорт, 1983 г. 56с.

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1.Жолаушылар мен жүргізушіге арналған комплексті қызмет көрсету және демалу орындары.

2. Хабарламаның жаяу жүргінші жолы

Сабақтың мақсаты: Жол және жолды жарықтандыру ұғымы, олардың магистраль жұмыстарындағы рольі.

Қорытынды сұрақтар:

1. Демалу орындарын санау

2. Жаяу жолаушы жолы, олардың түрлері және құрылымы.

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М. Транспорт, 1981 г. 93с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М. Транспорт, 1984 г. 318с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М. Транспорт, 1983 г. 56с.

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1.Байланыс құралдары.

2. Автожолдарды қайта құру және өндеу бөлімдерінің құрылғылары.

1.Санау

• 
  Байланысу құралдары
  
• 
  Автожолдарды қайта құру және өндеу бөлімдерінің құрылғылары.
  

Ұсынылған әдебиет:

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М. Транспорт, 1981 г. 93с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М. Транспорт, 1984 г. 318с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М. Транспорт, 1983 г. 56с.
Практикалық (семинарлық) сабақ 14. --------------------

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1. --------------------

2. Бірпанельді немесе екіпанельді, көппролетты биіктіктер

3. Қар тоқтату

Сабақтың мақсаты: Қысқы автожолдардың құрамы туралы жариялау.

1. Қысқы жолдар (для зимнего содержания дороги) үшін шаралар.

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М. Транспорт, 1981 г. 93с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М. Транспорт, 1984 г. 318с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М. Транспорт, 1983 г. 56с.

Практикалық (семинарлық) сабақ мазмұны:

1.Автокөлік жолдарын көгалдандыру

2.Жолдың көгалдануының жалпы талаптары. Реферат

Сабақтың мақсаты: студенттерге жолды көгалдандыру шараларын өзбетінше таңдауға мүмкіндік беру

Қорытынды сұрақтар:

1.Варелопупо Г.А. Организация движения и перевозок на городском пассажирском транспорте М. Транспорт, 1981 г. 93с.

2.Краткий автомобильный справочник (НИИАТ) М. Транспорт, 1984 г. 318с.

3.Устав автомобильного транспорта РСФСР М. Транспорт, 1983 г. 56с.

СӨЖ ұй жұмысы түрінде орындалады және жазбаша түрде өздік жұмысқа

арналған жеке дәптерге немесе А4 форматы түріндегі бетке сәйкесінше құрылымға және студенттердің өздік жұмысын толтыруы тұрақты бекітілген талаптар бойынша жүзеге асырылады. Жұмысты келесі тапсырманың уақыты келгенше тапсырып үлгеру керек.

Студенттің өздік жұмысы (СӨЖ) реферат түрінде болады және құрылымға сай бекітілген талаптар стандартына сәйкес толтырылады.

Өздік жұмысын бақылау мына түрде болады:

− орындалған жұмыстың презентациялары;

− өз бетімен оқыған тақырыпқа баяндама;

− СӨЖ өткізу уақытында немесе аудиториялық сабақ кезінде ауызша шұғыл-сұрау;

− жазбаша орындалған үй жұмысын қорғау.

Өздік жұмысының нәтижесін көрсетпеген студент қортынды аттестацияға жіберілмейді.

• 
  Автожолдарды инженерлік қамтаммасыздандыру.
  
• 
  Жолкиімінің құрылымы.
  
• 
  Жолкиімінің төзімділігінің есептемесі (берілген жол үшін).
  
• 
  Жолдық белгілеулердің түрлері және олардың қызметтері.
  
• 
  Светофорлық сигнализация
  
• 
  Жолдық қоршаулар
  
• 
  Автожолдарды қысқыға қамтамассыздандыруға арналған құрамдар.
  
• 
  Автомобиль жолдарын когалдандыру.