Жер учаскелерін өңдеу жөніндегі қызметтер

35. Жер учаскелерін өңдеу жөніндегі қызметтер

Ерте ме кеш пе жер иесі учаскеде бақташы не болмаса өсімдіктерді күтумен айналысатын маманның болуы қажет деген шешімге келеді. Әдетте бақташыға негізінен бақшаны күту, агротехника, өсімдіктерді отырғызу мен кесу, өсімдіктердің негізгі аурулары мен зиянкестерін және олармен күрес шараларын және т.б. бойынша іс-шараларды білу талаптары қойылады. Екінші жолы жазғы маусымға жеке кәсіби маманды немесе әуесқой-бақташыны жалдау болып табылады. Сондықтан да жер учаскелерін өңдеу бойынша қызмет көрсету үлкен сұранысқа ие болмақ.

Сондықтан да бақшадағы көктемгі жұмыстарды өсімдіктерді шырпудан бастау керек. Барлық ережеге сай, жақсы құралдың көмегімен жасалған шырпу өсімдік өскіндерін және бұталарын зақымдамайды және ешқашан учаскеге зиянын тигізбейді.

Көптеген учаске иелері жерінің бір бөлігін жемісті бақшаға арнайды. Онда жеміс-жидек дақылдарының бірнеше сорттары өсіріледі. Өкінішке қарай, бақша иелері көбінесе сапасы төмен жемістердің шағын өнімін алумен ғана шектеліп, дақылдардың толық өнім беру мүмкіндіктерін пайдаланбайды. Бұған себептер де көп болуы мүмкін, бірақ негізгі себеп - өсімдіктердің қатты өсіп кетуі.

Өсіру технологиясы мен аймағына байланысты жемісті ағаштарды шырпудың көптеген тәсілдері бар. Жемісті ағашты шырпудың аса таралған және қарапайым түрлерінің бірі ярустық жүйе болып табылады, яғни сүйекті бұталар бір-бірімен ярустық түрде орналасқанда жүргізілетін әдіс. Бұл жеміс ағаштарын шырпудың әмбебап тәсілі, оны қара топырақты емес аумақтардағы негізгі жеміс және жидек дақылдар үшін пайдалану ұсынылады. Жеміс ағашын шырпудан кейін, жоғары жағындағы ярустар арасында гүлденген бүршіктерімен өсіп шығатын бұталардың жетілуі үшін жеткілікті кеңістік пайда болады. Келесі кезекте сүйекті бұталарды шырпуға көшеді. Жеміс ағаштарын шырпудағы негізгі міндет – бұталарды жеміс беруге келтіру.

Суару – бұл өсімдіктің оңтайлы өсімі үшін су режимін ұстауды қамтамасыз ететін маңызды жұмыс. Бұл ретте ыстық және құрғақ ауа райында жүйелі суару аса қажет. Оны ертеңгісін немесе кешқұрым, ал өте қапырық күндері (күндізгі температура +25ºС-ден жоғары) ертеңгісін де кешке де суарады, тек күн нағыз шыжып тұрған уақытта суаруға болмайды. Суару молынан болуы керек, бірақ бұл ретте топырақтың шамадан тыс ылғалдауын болдырмау қажет. Суару арқылы топырақтың ылғалдылығын 10 см тереңдікке дейін қамтамасыз ету керек, өйткені топырақтың бетін ғана сулайтын аз мөлшердегі суарулардың тиімділігі өте төмен. Судың температурасы +15ºС-ден +25ºС-ге дейін болуы керек, бірақ +10ºС-ден төмен болмауы тиіс, әйтпесе суарудың әсері болмайды. Топырақтағы суару нормалары түрлі механикалық құраммен анықталады, бірақ шамамен 1м² –ге 10-20 литр су есептеледі.

Ағаштар үшін де, бұталар үшін де, шөптесін өсімдіктер үшін де бірыңғай болатын тыңайтқыштардың негізгі ерекшеліктерін ескеру қажет.

Макроэлементтер деп аталатын негізгі сіңімді элементтерге азот, фосфор және калий жатады. Сәйкесінше тыңайтқыштар да азотты, фосфорлы, калийлі немесе осы заттардың түрлі үлесінен құралған болып табылады. Өсімдікке азотты берудегі мақсат – вегетативтік өсім, яғни өскінді ені мен ұзындығы жағынан арттыру, фосфорды берудегі мақсат – гүлдеуін, түйін тастауы мен жеміс беруін жақсарту, калийді берудегі мақсат – өскіннің механикалық мықтылығы мен жемістің қорғаныс қабатын арттыру.

Яғни, егер өсімдік қатты өсіп, бірақ гүлдемей, жеміс бермей тұрса, онда бұл фосфорды аз, ал азотты артық беруден; жемістері қалыптасып, бірақ жерге түссе немесе бұталары сынса – фосфор нормада, бірақ калий дұрыс мөлшерде берілмеген деген сөз. Бұдан бөлек, түрлі тыңайтқыштарды қолдану маусымдары да біркелкі емес: азотты күзде беру жаңадан өсіп келе жатқан жас бұталарды қалыптастырады, әйтпесе олар ағашқа айнала алмай, қыста үсіп қалуы әбден мүмкін. Жаздың соңында фосфор беру - қайта гүлдеуге қол жеткізсе де, жеміс беруі екіталай. Жалпы алғанда, теңгерімділік пен үйлесімділік тек декоративті композицияларда ғана емес, сонымен бірге құнарландыру секілді қарапайым нәрселерде де қажет.

Құрал-саймандар болса, шығыстар қажет емес, ал олар болмаса, онда сатып алу керек: күрек, шелек, тырма, және тағы да басқа құралдар, олардың барлығы, орта есеппен, 5 000-6 000 теңге болады.

Жер учаскесінің жағдайына байланысты:

• 
  Ағаштарды кесу – шаршы метріне 1 000 теңге.
  
• 
  Тыңайтқыш – шаршы метріне 750 теңгеден жоғары.