БАҒдарламасы шымкент, 2011 ж. Қабылдау емтиханның бағдарламасы 050117 Қазақ тілі мен әдебиеті, 050205-Филология:қазақ тілі

Ұсынылған әдебиеттер тізімі

1.Аханов К. Тіл білімінің негіздері., А,1993 ж.

2.Жұбанов Қ. Қазақ тіл білімі жөніндегі зерттеулер. А.,1999ж.

3.Қордабаев Т. Қазақ тіл білімінің дамуы мен қалыптауы. А., 1997 ж.

4.Хасенов Ә. Тіл біліміне кіріспе. А.,1999 ж.

5.Баскаков Н.А. Введение в изучение тюркских языков. М.,1969 г.

6.Мырзабеков Д,Дыбыстар жүйесі. А., 1999 ж.

7.Болғанбаев Ә. Қазақ тілінің лексикологиясы мен фразеологиясы. А., 2007 ж.

8.Оралбаева Н. Сөзжасам. А.,2002ж.

9.Қордабаев Т.Құрмалас сөйлем синтаксисі. А., 1995ж.

10.Сайрамбаев Т.Брлақаев М. Қазіргі қазақ тілі А., 1997ж.

Қосымша әдебиеттер:

1.Қайдар Ә. Қазақ тілінің өзекті мәселелері. А.,1999 ж.

2. Қордабаев Т. Жалпы тіл білімі. А.,1987 ж..

3. Қордабаев Т. Түркология және тіл білімі. А., 1998 ж.

4. Хасенов Ә. Тіл білімінің теориялық және практикалық мәселесі. А.,1995 ж.

5. Баранникова Л.И. Введение в языкознание. Саратов., 1973г.

6. Реформатский Ю.В. Введение в языковедение. М.,1996 г.

1. 
   Қазақ халқының ауыз әдебиеті
   

Әдебиеттің өнер ретіндегі ерекшелігі. Әдебиеттану – сөз өнері жайлы ғылым. Көркем әдебиет. Әдебиеттің халықтығы. Көркем шығарма. Көркем бейне және оның жасалу жолдары. Көркем шығарманың композициясы мен сюжеті. Көркем шығарманың тілі.Өлең құрылысы. Әдебиеттің тектері мен түрлері. Әдеби процесс. Көркемдік әдіс. Әдеби бағыт, ағымдар.

Көне түркі әдебиеті (VI-IX ғасырлар). Орхон жазуындағы жәдігерліктер. «Күлтегін» жырының көркемдік ерекшеліктері. Қорқыт ата кітабы. Оғыз-наме. Әбу-Насыр әл-Фараби. Махмұд Қашғари «Диуани лұғат ат-түрк». Жүсіп Баласағұн «Құтадғу біліг». Ахмед Иүгінеки. «Хибатул-Хақайық». Қожа Ахмет Иассауи «Диуани хикмат». Сүлеймен Бақырғани «Бақырғани кітабы». Насреддин Рабғұзи «Рабғузи қиссалары». «Кодекс Куманикус». Хорезми «Мұхаббат-наме». Құтб «Хұсрау-Шырын» дастаны. Сайф Сараи «Түркі тіліндегі Гүлстан». Дүрбек «Жүсіп-Зылиха» дастаны. Әбілғазы «Шежіре-и түрк». Қадырғали Жалайыри «Жами-ат тауарих». Хайдар Дулати «Тарихи-и Рашиди». Бабыр.

Қазтуған жырау. Асан қайғы. Доспамбет жырау. Шалкиіз жырау. ХVIІ ғасырдағы қазақ әдебиеті. Жиембет жырау. Марғасқа жырау. Ақтамберді жырау. Тітіқара ақын. Үмбетей жырау. Бұқар жырау. Шал ақын.

Сәкен Сейфуллин. Бейімбет Майлин. Иса Байзақов. Мағжан Жұмабаев. Жүсіпбек Аймауытов. Мұхтар Әуезов. Сәбит Мұқанов. Ғабит Мүсірепов. Ғабиден Мұстафин. Қасым Аманжолов. Әбділда Тәжібаев. Асқар Тоқмағанбетов. Тайыр Жароков. Жұмағали Саин. Ғали Орманов. Хамит Ерғалиев. Әбдіжәміл Нұрпейісов. Жұбан Молдағалиев. Ілияс Есенберлин. Тахауи Ахтанов. Қадыр Мырзалиев. Мұқағали Мақатаев.

1.Фольклортану ғылымының басты объектісі мен негізгі міндеті.

2. Фольклордың тегі мен жанрына қарай жіктелуі, тарихи зерттеу принциптері.

3. Отбасы салтына байланысты өлең түрлері.

4. Халық лирикасының жанрлық ерекшеліктері.

5. Мақал-мәтелдердің тура және ауыспалы, жалпы және жалқы мағыналары.

6. Жұмбақтардың тақырыбы, ондағы қазақ тұрмысының көрінісі.

7. Шешендік сөздердің көркемдік сипаты, ырғақты қара сөз бен өлең формасының аралас келуі.

8. Қазақ ертегілерінің жанрлық түрлері.

9. Тарихи аңыздардың сюжеті мен қаһармандары.

10. Қазақ эпосының жанрлық құрамы.

11. Айтысты мазмұны мен тақырыбына, түріне қарай жіктеу.

12. Балалар фольклорының поэтикасы.

13. Мақал-мәтел, жұмбақ жанрларының түркі халықтарының фольклорынан алатын орны.

14. Қазақ фольклорының зерттелу тарихы.

15. Қазақ фольклорының даму, қалыптасу кезеңдері.

16. Лиро-эпостық жырлар.

17. Тарихи жырлар. Жанрлық ерекшеліктері.

18. Жұмбақтардың жиналу, зерттелу тарихы, жасалу жолдары мен тәсілдері.

19. «Қыз Жібек». Жырдың халықтық сипаты.

20. Лирикалық өлеңдердің тұрмыс-салт жырларымен ұқсастығы мен айырмашылығы.

21. Шешендік сөздердің теориясы мен тарихы.

22. Ертегілердің шығу тегі мен тарихы.

23. «Қозы Көрпеш-Баян сұлу» жыры. Жырдың жиналуы, зерттелуі.

24. «Айтыс» деген атаудың мағынасы. Айтыстың түрлері.

25. Тарихи жырлардың негізгі ерекшеліктері. XVIII-XIX ғасырдағы тарихи жырлар.

26. Поэзия мен көркем қара сөз.

27. Лирикадағы нәзіктік пен сыршылдық.

28. Қаламгердің портрет жасау жолындағы ізденістері.

29. Лирикалық шығармадағы сюжет.

30. Әдіс және стиль.

31. Көркем шығармадағы тақырып пен идея.

32. Әдебиеттің қоғамдық мәні.

33. Әдебиеттің халықтығы мен ұлттық сипаты туралы ұғым.

34. Ырғақ және оның өлең жүйесінде атқаратын қызметі.

35. Жарлардың өзара байланысы және олардың шартты шекаралары.

36. Әдеби тілдегі троп пен фигураның қызметі.

37. Әдебиеттану ғылымының даму кезеңдері.

38. Троп және оның түрлері.

39. Көркем шығарманың тілі.

40. Драмалық туындыдағы тартыс және кейіпкер.

41. Әдебиеттің тектері мен түрлері.

42. Өлең құрылысы.

43. Поэтикалық фигуралар.

44. Көркем шығарманың композициясы мен сюжеті.

45. Көркем бейненің жасалуында қолданылатын негізгі суреттеу тәсілдері.

46. Көркем шығарманың тақырыбы.

47. Көркем шығарманың идеясы және оның автор дүниетанымымен байланыстылығы.

48. Көркем шығарманың мазмұны мен пішіні.

49. Әдебиет туралы ғылым және оның салалары.

50. Көркем шығармадағы деталь.

51. Сақтардың тайпалық бірлестіктері, алаңдар мен ғұндар.

52. «Авеста» кітабы – ежелгі діни ұғымдар мен мифтік аңыздардың жинағы.

53. Орхон жазба ескерткіштері және Түрік қағанатындағы тарихи шындық.

54. Күлтегін батыр туралы жыр және оның авторы Иоллығ –тегіннің сөз зергері ретіндегі шеберлігі.

55. «Қорқыт ата кітабы» - оғыз - қыпшақ әдеби ескерткіші.

56. «Оғыз-наме» эпосының қаһармандары.

57. Әл-Фарабидің музыкалық мұрасы.

58. Әл-Фараби - әдебиет теориясын зерттеуші.

59. М.Қашғаридің «Диуани лұғат ат-түрк» сөздігі.

60. «Құтты білік» дастанының негізгі идеясы.

61. «Құтты білік»- дидактикалық дастан. Дастандағы негізгі кейіпкерлер.

62. «Ақиқат сыйы» дастанының көркемдік ерекшеліктері.

63. Қ.А.Иассауи – сопылық әдебиеттің ірі өкілі, әйгілі ақын.

64. «Диуани хикмат»- исламның дін-шариғат жолдарын дидактикалық мазмұнда поэзия тілімен бейнелеген жыр жинағы.

65. Алтын Орда дәуірі әдебиетінің көрнекті өкілдері.

66. «Рабғұзи қиссаларындағы» қоғамдық өмір, траихи оқиғалар, достық пен қастық жайындағы аңыз-әңгімелер.

67. «Кодекс Куманикус» - кумандардың кітабы.

68. «Мұхаббат-наме» дастаны.

69. «Хұсырау-Шырын» дастанының негізгі тақырыбы.

70. «Түркі тіліндегі Гулистанның» композициялық құрылысы.

71. «Жүсіп-Зылиха» дастанының басты қаһармандары.

72. «Түркі шежіресінің» негізіг тараулары.

73. Қ.Жалайыридың «Шежірелер жинағы» туындысы.

74. М.Х. Дулатидің өмірі мен басты шығармасы «Рашидтің тарихы».

75. «Бабыр-наме» - прозалық шығарма.

76. Шал ақын өлеңдерінің тақырыптық ерекшеліктері.

77. Көтеш ақынның өмірі мен толағулары.

78. Қожаберген жыраудың «Елім-ай» дастаны.

79. Бұқар жыраудың өмірі туралы мәлімет.

80. Бұқар жырау толғауларындағы Абылай хан бейнесі.

81. Бұқар жырау – қазақ жыраулар поэзиясының алыбы.

82. Үмбетей толғауларының басты тақырыбы.

83. Үмбетей жырау-өз дәуірінің аса маңызды мәселелерін жырлаған үлкен тынысты жырау.

84. Тәтіқара ақынның Абылайға аранлған өлеңі.

85. Тәтіқара ақын – қазақ халқының тарихында сырт жауларға қарсы күрестің ұраншысы, жауынгер ақын.

86. Ақтамберді жыраудың толғаулары.

87. Ақтамберді жыраудың өмірінен мәлімет.

88. Марғасқа жыраудың толғаулары.

89. Марғасқа жырау – Есім ханның батырларының бірі.

90. Жиембет жыраудың Есім ханға арналған толғаулары.

91. Жиембет Бортоғашұлы өмірінен мәлімет берер аңыз-әңгімелер.

92. Шалкиіздің Би Темірге арналған толғаулары.

93. Шалкиіз жырау – қазақ поэзиясында философиялық бағыттың негізін салушы, жаңашыл жырау.

94. Доспамбеттің толғауларының басты идеясы.

95. Доспамбет – ерлік пен еркіндікті аңсаған жорықшы жырау.

96. Асан қайғының Әз-Жәнібек ханға айтқан арнау толғаулары.

97. Асан қайғы – аңыз кейіпкері.

98. Қазтуғанның толғаулары.

99. Қ.Сүйіншіұлы – ұлттық әдебитіміздің төл басыларының бірі.

100. Хандық дәуір әдебиетінің даму бағыттары және көркемдік-идеялық ерекшеліктері.

101. С.Сейфуллин поэзиясында махаббат, табиғат, көңіл-күй лирикасының айрықша орын алуы.

102. С.Сейфуллиннің «Тар жол, тайғақ кешу» романы.

103. Қазақ әдебиетінен Бейімбет Майлиннің алатын орны.

104. Б.Майлиннің «Раушан-коммунист» повесі. Шығармадағы Раушан образы.

Б.Майлиннің «Раушан-коммунист» повесі. Шығармадағы Раушан образы.

105. Иса Байзақовтың шығармашылқ өмір жолы.

106. И.Байзақовтың «Құралай сұлу» поэмасы. Шығармадағы басты кейіпкерлер.

107. М.Жұмабаевтың шығармашылқ жолындағы алғашқы қадамдары.

108. М.Жұмабаевтың «Батыр Баян» поэмасы.

109. Ж.Аймауытовтың өмірі мен шығармашылығы.

110. Ж.Аймауытовтың «Ақбілек» романы. Ақбілектің образы.

111. М.Әуезов және қазақтың халық әдебиеті.

112. «Абай жолы» роман-эпопеясындағы Құнанбай образы.

113. М.Әуезовтің пьесалары.

114. Т.Жароков - өмірдің алуан құбылыстарын арқау еткен цикілді өлеңдер жазу дәстүрін қалыптастырушы.

115. С. Мұқановтың «Ботагөз» романындағы басты кейіпкерлер.

116. Ғ.Ормановтың лирика жанрын биік белеске көтеріп, қазіргі қазақ әдебиетінің қорына қомақты үлес қосқаны.

117. Ғ.Мүсіреповтің «Ұлпан» повесі. Ұлпан образынан өрістейтін адамгершілік сабақтары.

118. М.Мақатаевтің өмірі мен шығармашылығы.

119. Ғ.Мұстафиннің «Шығанақ» романы. Романның басты кейіпкері Шығанақ бейнесі.

120. Қ. Мырзалиевтің аударма саласындағы еңбегі.

121. Қ.Аманжоловтың «Ақын өлімі туралы аңыз» поэмасының басты тақырыбы.

122. Ә.Тәжібаевтың драматургиясы.

123. А.Тоқмағанбетовтың поэмалары.

124. Ә.Нұрпейісовтың «Қан мен тер» трилогиясындағы рухани қайсарлық пен суреткерлік кемелділіктің тоғысы.

Ұсынылған әдебиеттердің тізімі

1. 
   Қазақ әдебиетінің тарихы. І-т., 1-кітап. –Алматы, 1960.
   
2. 
   Қазақ әдебиетінің тарихы. І-т., 1-кітап. –Алматы, 1964.
   
3. 
   Ғабдуллин М. Қазақ халқының ауыз әдебиеті. – Алматы, 1974.
   
4. 
   Садырбаев С. Қазақ халық әдебиеті. Хрестоматия. – Алматы, 1990.
   

1. 
   Әуезов М. Әдебиет тарихы. –Қызылорда-Ташкент, 1927.
   
2. 
   Садырбаев С. Фольклор және эстетика. – Алматы, 1976.
   
3. 
   Садырбаев С. Халық әдебиетінің тарихи негіздері. –Алматы, 1992.
   
4. 
   Сейфуллин С. Шығармалар. 6-том, Алматы, 1964.
   

1. 
   Ахметов з.А. Өлең сөздің теориясы. Алматы, 1973.
   
2. 
   Байтұрсынов А. Шығармалары. Алматы, 1989.
   
3. 
   Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. Алматы, 1959.
   
4. 
   Қабдолов З. Сөз өнері. Алматы, 1992.
   
5. 
   Тимофеев Л.И. Основы теории литературы. М., 1974.
   

1. 
   Ахметов З. Абайдың ақындық әлемі. –Алматы, Ана тілі, 1995.
   
2. 
   Атымов М. Көркем шығарма композициясы туралы. – Алматы, 1969.
   
3. 
   Жұмалиев Қ. Стиль-өнер ерекшелігі. – Алматы, 1966.
   

1. 
   Келімбетов Н. Ежелгі дәуір әдебиеті. Бірінші кітап. –А., 1991.
   
2. 
   Ежелгі дәуір әдебиеті. Екінші кітап. Хрестоматия. – А., 1991.
   
3. 
   Ежелгі дәуір әдебиеті. Бірінші кітап. Хрестоматия. /Құрастырған А.Қыраубаева/. –А., 1991.
   
4. 
   Айдаров Ғ. Көне түркі жазба ескерткіштерінің тілі. –А., 1986.
   
5. 
   Сүйіншалиев Х. VIII-XVIII ғасырлардағы қазақ әдебиеті. –А., 1989.
   

1. 
   Ахмет Иүгінеки. Ақиқат сыйы /ауд. Ә.Құрышжанов/. –А., 1985.
   
2. 
   Байтұрсынов А. Әдебиет танытқыш . Шығармалары. –А., 1989.
   
3. 
   Қожа Ахмет Яссауи. Диуани хикмат /ауд. Х.Иманжанов/. –Түркістан, 1991.
   
4. 
   Махмұд Қашғари. Түбі бір түркі тілі / «Диуани лұғат ат-түрк»/. –А., 1993.
   

1. 
   Кенжебаев Б. Әдебиет белестері. –А., 1986.
   
2. 
   Мағауин М. Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет (XV-XVIII ғ.) –А., 1992
   
3. 
   Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет. Хрестоматия. –А., 1993.
   
4. 
   Сүйіншалиев Х. ХVIII-XIХ ғасырлардағы қазақ әдебиеті. –А., 1961.
   
5. 
   Жұмалиев Қ. ХVIII-XIХ ғасырлардағы қазақ әдебиеті. –А., 1967.
   

1. 
   Бердібай Р. Қазақ эпосы. –А., 1995.
   
2. 
   Бес ғасыр жырлайды. І том. –А., 1993.
   
3. 
   Дербісалин Ә. Әдебиет туралы толғаныстар.-А., 1990.
   

1. 
   Қазақ әдебиетінің тарихы Т.ІІІ, 1-кітап. –Алматы: 1967.
   
2. 
   Бердібаев Р. Қазақ совет әдебиетінің қалыптасуы. –Алматы: 1971.
   
3. 
   Базарбаев М., Нарымбетов Ә. Отан соғысы кезіндегі әдебиет. – Алматы: 1984.
   

1. 
   Сейфуллин С. Шығармалары. Бес томдық. –Алматы: 1986-1988.
   
2. 
   Майлин Б. Шығармалары. Бес томдық. –Алматы: 1986-1988.
   
3. 
   Жансүгіров І. Шығармалары. Бес томдық. –Алматы: 1986-1988.
   
4. 
   Жабаев Ж. Екі томдық шығармалар жинағы. –Алматы: 1982.
   
5. 
   Жұмабаев М. Шығармалары.-Алматы: 1989.