Бағдарламасындағы «Гетероциклді қосылыстар»
- ші кезең («механикалыққа дейін»)
жүктеу/скачать 4.7 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2 - ші кезең («механикалық»)
- 3 - ші кезең («электрлік»)
- 4 - ші кезең («электрондық»)
- 5 - ші кезең («компьютерлік»)
- 6 - ші кезең («желі»)
| 1- ші кезең («механикалыққа дейін») - ақпарат негізінен «қолмен» өңделеді. Ақпаратпен жұмыс істеу құралдары қалам, қағаз парағы, баспа кітабы болып табылады. Байланыс хаттар, пошта арқылы тыйым салу арқылы жүзеге асырылады.
2 - ші кезең («механикалық») - ақпаратпен жұмыс механикалық құрылғыларды қолдана отырып жүргізілді. Механикалық құралдар - баспа машинкасы, телефон. Коммуникация құралы пошта болып қалады. 3 - ші кезең («электрлік») – ақпарат «электрлік» құрылғылар арқылы өңделді: электрлік жазу машинасы, үлкен компьютерлер, диктофондар. Байланыс пошта арқылы жүзеге асырылады. 4 - ші кезең («электрондық») – ақпаратпен жұмыс электрондық есептеу құралдарының көмегімен орындалады. Құрал - саймандар үлкен компьютерлерден тұрады (ENIAC, Манчестер МЭМ «Baby», System 360). 5 - ші кезең («компьютерлік») – дербес компьютерлерді пайдалану, ақпаратпен жұмыс істеу. Ақпаратпен жұмыс істеудің негізгі құралы - алғашқы компьютер. Байланыс құралы - жергілікті есептеу желісі. 6 - ші кезең («желі») – ақпаратпен жұмыс желіде жүзеге асырылады. Құрал – саймандар және коммуникациялар - жергілікті ғаламдық компьютерлік желілер. Көрнекі түрде ұсыну үшін біз ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың даму кезеңдері туралы ақпаратты кестеге келтіреміз. Кесте 1 - ЖОО білім беру процесінде АКТ - ның даму кезеңдері
Технология дамуының қазіргі кезеңінде оқытушылар мен студенттердің қызметі аппараттық және бағдарламалық құралдарды қолдана отырып, аудиториялық жұмысты қамтиды, сонымен қатар Интернет мүмкіндіктерімен толықтырылады. АКТ қолдану студенттерді шығармашылық оқу қызметіне ынталандырады. Студенттерді шығармашылыққа және инновациялық қызметке даярлау контекстіндегі мотивациялық компонентті екі жоспарда қарастыруға болады: жеке тұлғаның жалпы құрылымындағы кәсіби мотивацияның орны тұрғысынан анықтама; жеке тұлғаның инновацияларға деген қажеттілігі, олардың сезімталдығы тұрғысынан жұмыс, бұл кәсіби іс-әрекеттің бағыттылығының мазмұндық жағын анықтайды; ЖОО – да білім беру процесінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану ерекшеліктерін талдау маңызды рөл атқарады. Білім беру процесінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолданудың өзектілігі бакалавриат бағыттары ФГОС бойынша өзгеруіне байланысты. Білім беруде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану тәжірибесі оқытушыларға білім беру процесін жандандыруға бағытталған жаңа оқу-әдістемелік кешендерді практикаға енгізуге мүмкіндік береді. АКТ көмегімен мыналарды жүзеге асыруға болады: оқу материалын визуализациялауды жүргізу; жергілікті желі немесе ғаламдық ғаламтор желісі бойынша беру мүмкіндігімен оқу материалының үлкен көлемін мұрағаттауды жүргізу; оқу пәндері бойынша күнделікті есептеу операцияларын автоматтандыруды жүргізу; электрондық кітапхана жүйесінде және интернет желісінде іздеу қызметін автоматтандыру; студенттер мен оқытушылардың кері байланысы Университеттің электрондық білім беру ортасында ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың қолданбалы қасиеттерін қарастырмас бұрын, олардың шеңберін құру орынды — біз қандай технологиялармен айналысамыз? Көбінесе ақпараттық-коммуникациялық деп келесі технологиялар және олардың әртүрлі комбинациясы түсініледі: интернет; конференц байланыс; жергілікті есептеу желілері (ЖЕЖ); мультимедиа; телефония. Мультимедиялық технологиялар, өз кезегінде, интернет кеңістігінде жұмыс істеумен тығыз байланысты, бірақ оларды жергілікті компьютерде де қолдануға болады. Мысалы, дәріс оқу немесе виртуалды шындық тренажерында жұмыс істеу кезінде иллюстрациялық материалды көрсету үшін интернет байланысы қажет емес. Конференц байланыс қарапайым дербес компьютерлер немесе ноутбуктер көмегімен интернет - хаттамаларда құрылуы мүмкін, ал арнайы жабдықтар мен жеке байланыс арналарын пайдалануы мүмкін. Осы шешімдердің әрқайсысының өз артықшылықтары мен кемшіліктері бар, бұл екі шешімнің де өмір сүру құқығын анықтайды. Сонымен, телефон байланысы білім беру процесіне де қатысуы мүмкін, мысалы, SMS-ескертулер, әртүрлі хабарландырулар, сонымен қатар білім беру ресурстарына әртүрлі парольдер мен кіру кодтарын беру кезінде оқытылатын аутентификацияның қосымша әдісі ретінде. Соңғы уақытта АКТ-ның дамуы дәстүрлі оқыту педагогикасын біртіндеп ығыстыруда. Сыныптағы жеке қарым-қатынас онлайн-байланыспен алмастырылады, дәстүрлі ақ немесе қара тақта интерактивті тақтамен ауыстырылады, ал кітаптар немесе баспа ресурстары интернеттегі ресурстармен ауыстырылады. АКТ-ны енгізудің негізгі технологиялық мәселелерінің бірі-технологиялар сыныптағы мұғалімдердің рөлін алмастырады деген жалпы қабылданған болжам. Егер мен сыныпта технологияны қолданатын болсам, менің студенттерім менің мұғалім ретіндегі рөлімді технологияға қарағанда маңызды емес деп санай ма? Бұл сұрақтарды кейбір мазасыз мұғалімдер қоюы мүмкін. Технология мұғалімдердің рөлін алмастырмайды. ЭЫДҰ әрдайым оқу процесін оқытудың ресми орны болып табылатын мектеп сияқты, мұғалімдер әрқашан оқу процесінде басты рөл атқаратындығын айтады. Білім беруде мұғалімдер әрқашан қажет болады. Мұғалімдердің рөлі өзгереді. Сыныпта АКТ-мен тиімді жұмыс істеу үшін мұғалімдер басқа рөл атқаруы керек. Бұл мұғалімдер бұдан былай барлық білімнің жалғыз көзі бола алмайтындығын көрсетеді, бірақ олар студенттерге білім беру процесі үшін кеңесшілер, супервайзерлер және оқу материалдарын жеткізушілер болады. Бүгінгі таңда жоғары оқу орындарының алдында тұрған сын-қатерлер оқу үрдісіндегі өзгерістерді ғана емес, оқытудың жаңа нысандарын енгізуді, оларды түрлендіруді және аудиториялық форматтан кез келген уақытта және кез келген жерде білім алушыларға білім беру қызметтерін ұсынуға мүмкіндік беретін платформалардың басқа түрлеріне көшуді негіздейді. Цифрландыруды енгізумен экономиканың барлық салаларына жоғары оқу орындарына да жаңа талаптар қойылады. Соңғысы, білім беру нарығында бәсекеге қабілетті болып қалу үшін ғылыми және білім беру қызметін қайта құру қажет. Сонымен қатар, кейбір университеттерге әсер етпеуі мүмкін және олар өздерінің білім беру қызметтерін дәстүрлі «аналогтық» түрде ұсынуды жалғастыра алады деп болжау қате. Жоғары білім берудің педагогикалық саласының көптеген өкілдері цифрландырудың Батыс технологтары енгізген кезекті «сәнді» термин екендігіне сенімді, бұл ретте бүгінгі білім беру жүйесінің бұрынғы өнеркәсіптік революциялардың нәтижесінен басқа ештеңе жоқ екенін ескерсек. Кезекті революция - өзінің талаптары мен сын-тегеуріндерін қояды, соның ішінде білім беру саласында да. Нәтижесінде, біз әлемнің жетекші жоғары оқу орындарының университеттің жаңа буынына айналуын көріп отырмыз. Кейбір сарапшылар мен технологияны уағыздаушылар білім ақыр соңында жасанды интеллект пен виртуалды шындық қолдайтын толық сандық кәсіпорынға айналады деп санайды. Шетелдік университеттер соңғы 15 жыл бойы өздерінің білім беру үдерістерінде цифрландыруды белсенді түрде енгізуде. Сонымен қатар, бұл жұмыс нәтижеге бағытталған жеке оқытуды қамтамасыз ету үшін онлайн режимінде оқыту қызметтерін ұсыну және кеңейту тұрғысынан жүргізілді. Осындай оқыту форматын ұсынатын университеттер саны смартфондардың, мобильді интернеттің, миниатюралық құрылғылардың кеңінен таралуына, олардың операциялық жүйелерін жетілдіруге және стандарттауға және бағдарламалау тілдерін жеңілдетуге, соның ішінде мобильді қосымшаларды әзірлеуге, сондай-ақ жасанды интеллект пен оқыту машиналарын дамытуға байланысты күрт өсті. Бүгінгі күні барлық университеттер, соның ішінде қазақстандық университеттер цифрлық білім беру қызметтерін енгізу бойынша жұмыс істейді және осы қызметтерді университеттен оқушының жеке ноутбукі немесе смартфонына дейін студентке ыңғайлы кез келген уақытта және жерде жеткізу принципімен жұмыс істейді. Бұл жағдайда білім беру қызметтері кез-келген деңгейде болуы мүмкін: бакалавриаттан докторантураға дейін және біліктілікті арттыру курстарына дейін (көпшілігі еңбек нарығында танылған ресми сертификат алады). Университет пен оның студенттеріне цифрландыру беретін артықшылықтар мен мүмкіндіктер - бұл жеке білім беру траекториялары мен оқыту технологиялары, виртуалды және кеңейтілген шындық, мобильді құрылғылар арқылы оқыту, ойын жаттығулары және басқалар. Білім беру нәтижелерін басқаруға, білім беру бағдарламасының стратегиялық дамуына, өз біліктілігіне және білім беру ресурстары мен материалдарының санының өсуіне оң әсер ететін профессорлық - оқытушылық құрамға жүктеменің төмендеуін атап өткен жөн. Қазақстанда қашықтықтан білім беру нысаны әзірге жаппай құбылысқа айналмағанын, сырттай оқыту нысаны болып табылатынын атап өтеміз. Қазақстандық жоғары оқу орындарының оқу процесіне ақпараттық-компьютерлік технологияларды енгізу проблемалары өзекті болып табылады және шұғыл шешуді талап етеді. 1.2 Жоғарғы оқу орынында органикалық химия курсының бағдарламасындағы «Гетероциклді қосылыстар» тақырыбының мазмұны «Органикалық химия» бағдарламасы «Химия» мектеп курсының жалғасы болып табылады. Органикалық химияның негізгі зерттеу тақырыбы - көміртектің басқалармен қосылыстары, сондай-ақ олардың өзгеру заңдылықтары мен органикалық заттардың қасиеттері. «Органикалық химия» курсы теориялық бөлімнен және органикалық қосылыстар синтезі жөніндегі зертханалық практикумнан тұрады. Теориялық курстың мазмұны және емтихан тапсыру кезінде студентке қойылатын талаптардың көлемі жоғары оқу орындарының химиялық - технологиялық мамандықтарына арналған органикалық химия бойынша бағдарламамен айқындалады. Бағдарламаға сәйкес теориялық курс үш бөлімге бөлінеді: 1-ашық тізбекті қосылыстар, 2-карбоциклді және ароматты қосылыстар, 3-гетероциклді қосылыстар. Органикалық химияны үйренуді бастаған студент көбінесе материалды есте сақтауға тырысады. Егер сіз тіпті бастаушы да айналысатын үлкен нақты материал болса, онда сіз ондағы ең бастысы-қосылыстардың әртүрлі кластарының өзара байланысын таба білуіңіз керек; бұған тек материалды жүйелі, дәйекті және мұқият зерттеу арқылы қол жеткізуге болады. Әр бөлімді зерттей бастағанда, ең алдымен функционалды топтың құрылымы мен қасиеттерін, яғни осы қосылыстар класының химиялық қасиеттерін анықтайтын топты түсіну керек. Қосылыстардың әртүрлі кластарының қасиеттерін білу жеке кластар арасындағы табиғи байланысты табуға, органикалық химия жүйесін тұтастай түсінуге мүмкіндік береді. Органикалық химия курсын зерттеуді осы нұсқауларда көрсетілген белгілі бір ретпен берілген тақырыптар бойынша жүргізу ұсынылады. Әр тақырып үшін: 1) бағдарлама; 2) негізгі және қосымша әдебиеттер; 3) әдістемелік нұсқаулар; 4) өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар мен тапсырмалар беріледі. Әдістемелік нұсқаулар курстың негізгі мәселелері бойынша беріледі. Бұл нұсқаулардың мақсаты – студенттерге ең маңыздыларына назар аударуға көмектесу болып табылады. Сондықтан олар зерттелетін материалдың кейбір сұрақтарын ғана көрсетеді. Материалды ассимиляциялау дұрыс құрастырылған конспектке ықпал етеді. Конспект қысқа болуы керек, бірақ реакция теңдеулері барлық түзілген қосылыстардың формулаларын көрсететіндей етіп жазылуы тиіс. Органикалық заттардың формуласы оның құрамын ғана емес, сонымен қатар оның құрылымын да білдіруі керек, яғни осы қосылыстың қай класқа жататынын және молекуладағы атомдардың байланыс тәртібін көрсетуі керек. Мысалы, изомацил қышқылының формуласын C4N8O2 қарапайым түрде жазуға болмайды, бірақ графикалық сызба түрінде құрылымдық формуласын сызып жазу керек: O O C H3CHCH3COOH CH O O H Осы тақырыптың негізгі тұстарын игергеннен кейін өзін-өзі тексеру үшін сұрақтарға жауап беру керек. Осы нұсқауларда органикалық қосылыстарды синтездеу практикумына кіретін жұмыстардың тақырыптары берілмеген. Бұл тапсырмаларды студент зертханалық сабақтар басталар алдында ЖОО-да алады. жүктеу/скачать 4.7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|