Протеиннің денатурлануын жүргізуші факторлар
Протеиннің денатурлануын жүргізуші факторларды физикалық және химиялыққа бөледі.
Физикалық факторлар.
1. Жоғары температура. Әртүрлі протеиндерге жылудың әсерінен әртүрлі сезімталдылық тән. Кейбір протеиндер 40-500С-де денатурлана бастайды. Бұл протеиндерді термолабильділер деп атайды. Кейбір протеиндер біршама жоғары температурада денатурланады. Олардың термостабильділер деп атайды;
2. Ультракүлгін сәулелену;
3. Рентгендік және радиоактивтік сәулелену;
4. Ультрадыбыс;
5. Механикалық әсер (тербеліс);
Химиялық факторлар.
1. Концентрленген қышқылдар және сілтілер. Мысалы, үшхлорсірке қышқылы (органикалық), азот қышқылы (бейорганикалық);
2. Ауыр металдардың тұздары (мысалы, CuSO4);
3. Органикалық еріткіштер (этил спирті, ацетон);
4. Өсімдік алколоидтары;
5. Жоғары концентрациялы мочевина;
6. Протеин молекуласындағы әлсіз типті байланыстарды бұзатын басқа заттар;
Кейбір денатурлаушы және олардың әсер ету мехенизмі келесі таблицада көрсетілген:
Денатурлаушы агент
|
Әсерлесу ерекшеліктері
|
Жоғары температура (600С-тан жоғары)
|
Протеинддердегі әлсіз байланыстардың түзілуі
|
Қышқылдар мен сілтілер
|
Ионогендік топтардың иондауының өзгеруі, иондық және сутектік байланыстың түзілуі
|
Мочевина
|
Молекулаішілік сутектік байланыстың үзілуі нәтижесінде мочевинада сутектік байланыс түзіледі
|
Спирт, хлорамин, фенол
|
Гидрофобтық және сутектік байланыстардың түзілуі
|
Ауыр металдардың тұздары
|
Ерімейтін тұздардың түзілуі
|
Денатурлаушы факторлардың әсерін құралдар мен жабдықтарды стерильдеу үшін және антисептік ретінде қолданады.
Достарыңызбен бөлісу: |