Білім беру бағдарламасы 5В011900 «Шетел тілі: екі шетел тілі»
Дәріс № 23-24. Нейролингвистика
жүктеу/скачать 0.97 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәріс № 25-26. Контрастивтік лингвистика.
| Дәріс № 23-24. Нейролингвистика.
Қазіргі таңда тіл білімі интегративті ғылым ретінде сипатталып жүр, бұған дәлел оның көптеген бағыттарының болуы, соның бірі – нейролингвистика. Нейролингвистика — неврология мен лингвистиканың түйіскен жерінде п.б. ғылыми пән. Нейролингвистика тіл жүйесі мен мидың қарым-қатынасын зерттейді. Ми жарақатынан пайда болатын сөйлеудің бұзылуы орта ғасырлық медицинада да белгілі болатын. Оларды жүйелі түрде зерттеу ғасырдың екінші жартысында басталды. Тілдік патологиямен айналысқан лингвистер И.А Бодуэн де Куртенэ, В.А Богородицкий, Л.Лурия, Л.С.Выготский афазияда байқалатын фонологиялық жүйенің құрылысын зерттеген. Нейролингвистика пәніне афазия түрлері кіреді (фонологиялық, грамматикалық, лексикалық, семантикалық). Нейролингвистиканың негізгі ұғымдары. Қарым-қатынас теориясы, сөйлеу актілерінің теориясы, прагматика.Тіл қызметінің үш құрамы: фонация (дауыстап айту), аудиция (қабылдау) және церебрация (мида болатын процесс). Мидың зақымдануы кезіндегі сөйлеу үдерісінде болатын өзгерістер; афазия және оның түрлері; нормадан ауытқушылық және норма. Нейролингвистикалық зерттеулердің неврология мен тіл білімі теорияларын дамытудағы маңызы. Нейролингвистиканың тіл білімі (фонетика, семантика, морфология және синтаксис) салаларымен байланысы. Дәріс № 25-26. Контрастивтік лингвистика. Контрастивтік лингвистика (салғастырмалы тіл білімі)— жалпы тіл білімі саласында 1950 ж. бері қарқынды дамыған бағыт. Контрастивтік лингвистиканың мақсаты екі, кейде бірнеше тілді жалғастыра зерттеп, олардын кұрылымдық денгейіндегі жақындығы мен айырмашылығын айкындау. Контрастивтік лингвистиканың ертеректегі мәліметтері ана тілімен салыстыра отырып, бөтен (шет) тілдің ерекшеліктерін байқаумен байланысты болды. Олар шет тілдерде жарияланған грамматикаларда (Батыс Еуропада Қайта өркендеу дәуірінен бастап) көрініс тапты. Контрастивтік лингвистика әдетте тілдің синхрондық материалдарына сүйенеді. Тілдің әр түрлі деңгейіне қатысты еңбектердің сан жағынан көбі контрастивтік грамматикаға, аз мөлшерде контрастивтік фонологияға, одан аз мөлшерде Контрастивтік лексика жүйесіне байланысты. Контрастивтік лингвистиканың құрлым көлемді салыстырмалы-салғастырмалы саладан бөлініп шығуына контрастивтік зерттеулерге арналған арнайы (алғаш рет 1968 ж. АКШ-та) себеп болды. Контрастивтік лингвистиканың алуы 1957 ж. Р. Ладонның бегімен байланыстырылады. Бірақ 19 ғ. соңы мен 20 ғ. басындағы орыс тілі мамандарының (Ф. Е. Корш, Е. Д. Поливанов, В. А. Богородицкий, И. А. Бодуэн де Куртенэ, Л. В. Щерба) енбектерінде Контрастивтік лингвистика жөнінде бай материал сақталған. КСРО-да әр түрлі тілдердін мол болуы Контрастивтік лингвистика мәселелерін зерттеуге себепші болды. Кенестік Контрастивтік лингвистикада ең алдымен мазмұнмен байланысты формаларды талдауға және тіл жүйесіндегі жеке құбылыстардың функиионалдық мәнін аныктауға назар аударылды. Дегенмен, Контрастивтік лингвистиканын жалпы лингвистикада алатын орны әлі де анықтауды кажет етеді. жүктеу/скачать 0.97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|