Білім беру бағдарламасы білім алушыларына ш ымкент, 2023 Мазмұны
Практикалық сабақтың тақырыбы: Жерге құқықтарды тіркеу түсінігі, міндеттері, негіздері
жүктеу/скачать 439.92 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 9 Практикалық сабақ
| Практикалық сабақтың тақырыбы: Жерге құқықтарды тіркеу түсінігі, міндеттері, негіздері
Сабақтың жоспары: 1. Жерге берілетін құқықтар 2. Берілген құқықтардың міндеттері мен негіздері Сабақтың мақсаты: Жерге берілетін құқықтарды талдау,ажырату. Жер учаскелерін тіркеу жер кадастрының құрамдас бөлігі бола отырып, нақты жер учаскесін пайдалану және иелену құқықтарын ресімдеу және тиісті мемлекеттік құжаттарға жазбалар енгізу жөніндегі заңды іс-шара ретінде әрекет етеді. Қазақстан жағдайында ол мемлекеттік сипатта болады. Ол жерге мемлекеттік және жеке меншікті және жер учаскелерін пайдалану құқығын қорғауға және нығайтуға бағытталған. Жер-тіркеу деректеріне заңды күш беріледі. Кадастр жүйесінде оның міндетіне жердің құқықтық және шаруашылық жағдайы туралы мәліметтерді жинау, жүйелі сақтау және жаңарту кіреді. ҚР Азаматтық кодексінің 118-бабына сәйкес, жер құқығынан мемлекеттік тіркеуге меншік құқығы, шаруашылық жүргізу құқығы, жедел басқару құқығы, бір жылдан астам мерзімге жер пайдалану құқығы, бір жылдан астам мерзімге пайдалану құқығы, жылжымайтын мүлік кепілі, жылжымайтын мүлікке рента, сенімгерлік басқару құқығы жатады. Қазақстан Республикасы Президентінің "Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және онымен жасалатын мәмілелерді мемлекеттік тіркеу туралы" 1995 жылғы 25 желтоқсандағы Заң күші бар Жарлығының 2-бабына сәйкес: -меншік құқығы; -шаруашылық жүргізу құқығы; -жедел басқару құқығы; -бір жылдан астам мерзімге жер пайдалану құқығы; -бір жылдан астам мерзімге пайдалану құқығы; -сенімгерлік басқару құқығы; -кепіл; -аннуитет; жылжымайтын мүлікке өзге де құқықтар, сондай-ақ жылжымайтын мүлікке құқықтардың ауыртпалығы. Мәмілелер және өзге де заңды фактілер нәтижесінде жылжымайтын мүлікке құқықтарды (ауыртпалықтарды) өзгерту және тоқтату да тіркелуге жатады. Жерге құқықтарды мемлекеттік тіркеуді қарау, егер оның жерге құқықтардың пайда болу негіздері жүйесіндегі орнын анықтауды назардан тыс қалдырса, толық болмайды. Құқықтық фактілер кез-келген құқықтың пайда болуының негізі болып табылады. Олар нақты құқықтық қатынастардың пайда болуына (өзгеруіне, тоқтатылуына) негіз болатын заңда көзделген мән-жайлар деп түсініледі. Заңды фактілер екі топқа бөлінеді: оқиғалар мен әрекеттер. Оқиғалар-адамдардың еркіне қарамастан туындайтын заңды маңызды фактілер (адамның табиғи өлімі, мерзімінің аяқталуы, табиғи апат салдарынан мүліктің жойылуы және т.б.). Заңды фактілер қарапайым және күрделі болып жіктеледі. Құқықтық қатынастардың негізі жалғыз заңды факт болып табылатын жағдайлар қарапайым заңды фактілер деп аталады. Құқықтық қатынастың негізі бір уақытта немесе белгілі бір ретпен пайда болатын екі немесе одан да көп заңды фактілерді құраса, онда бұл негіз күрделі заңды құрам немесе күрделі заңды факт деп аталады. Құқықтың пайда болуының заңды фактілерінің (негіздерінің) көпшілігі заңды әрекеттер тобына (соның ішінде заңды әрекеттерге) жататындықтан, оларды құқықты алу (тоқтату) тәсілдері деп те атайды. Жер құқықтарының пайда болу негіздерін заңды фактілер деп түсіну керек, яғни.белгілі бір жер құқығының қалыптасуына әкелетін заңда қарастырылған жағдайлар. Біз анықтаманы тұжырымдау кезінде "жердің белгілі бір құқығын тудыратын жағдайлар" емес, "жердің белгілі бір құқығын қалыптастыруға әкелетін жағдайлар" деген тіркесті қолдандық, өйткені біз барлық жағдайда жалғыз факт жер құқығын тудырмайды деп санаймыз. Айталық, бір жылдан аз мерзімге жасалған жалдау шарты жер учаскесіне құқықты тудырады, ал ұқсас келісім-шарт, бірақ бір жылдан астам мерзімге жасалған жер құқығы мемлекеттік тіркелгеннен кейін ғана қалыптасады. Көп жағдайда жер құқығы күрделі заңдық құрам негізінде туындайды: жер учаскесіне меншік құқығы актісі мен мемлекеттік тіркеу актісі; жер учаскесін жалға алу туралы шарт және мемлекеттік тіркеу актісі және т. б. "Жерді алу тәсілдері", "жер учаскелерін алу тәсілдері", "жерге құқықтардың пайда болу тәсілдері" ұғымдарына қатысты "сатып алу", "алу", "пайда болу" сөздерінің әртүрлі семантикалық жүктемесіне қарамастан, жоғарыда қарастырылған ұғымдарды бір-біріне ұқсас деп санауға болатындығын атап өткім келеді. Олар жер құқығының пайда болуына бағытталған құқықтық әрекеттер тобынан тұратын процесті түсінуі керек. Жер құқығын алу негіздері мен тәсілдерін құқықтық талдау жер иеленудің әрбір заңды атағына қатысты дәйекті түрде жүзеге асырылатын болады. Жер құқығын мемлекеттік тіркеу-бұл жер учаскесіне құқықтың пайда болуын, шектелуін (ауыртпалығын), өтуін немесе тоқтатылуын мемлекеттің мойындауы мен растауының заңды актісі. Іс жүргізу сәтін көрсете отырып, мемлекеттік тіркеу тіркеуші органның жер учаскесіне құқықты, сондай-ақ оған ауыртпалықты заңда белгіленген тәртіппен есепке алу рәсімін білдіреді. Жер құқығын мемлекеттік тіркеу келесі мақсаттарды көздейді: - мемлекет жүзеге асыратын растау (дәлелдеу), жалпы белгілі бір адамның жер құқығының болуы; - жерге құқықтың пайда болу сәтін бекіту; - жариялылық, яғни белгілі бір адамның жер учаскесіне құқығының болуы туралы адамдардың шектеусіз тобына белгілі болады; - жер учаскесінің құқықтық режимін даралау және нақтылау; - жер учаскелеріне құқықтарды мемлекеттік қорғауды қамтамасыз ету; - жылжымайтын мүлік нарығын тиімді дамытуды қамтамасыз ету. Жер құқығын мемлекеттік тіркеудің міндеттері: - жер учаскесіне құқықтардың туындауының, өзгеруінің және тоқтатылуының негіздерін, шарттары мен шектерін құжатпен бекіту; - жеке және заңды тұлғалар мен мемлекеттің жер құқықтарын қорғау; Жер учаскелерін тіркеудің алдында заңды рәсімдеу, жергілікті жерлердегі учаскелердің белгіленген шекараларын бекіту, жер учаскелерінің аудандарын анықтау және тиісті жоспарлар жасау жүргізіледі. Бұл жұмыстар жерге орналастыру (шаруашылық аралық) тәртібімен орындалады. Жер учаскелерін тіркеу жер ескеріле отырып бір мезгілде жүргізіледі. № 9 Практикалық сабақ жүктеу/скачать 439.92 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|