№
|
Жауабы
|
Балл
|
Қосымша ақпарат
|
1(a)
|
Лизосома
|
1
|
|
(b)
|
Жасушаішілік асқорыту
|
1
|
|
2 (a)
|
0,1 мм *1000; 1000/40; 70*25
|
3
|
|
3(a)
|
А-грамм оң
|
1
|
|
3(b)
|
Жасуша қабырғасы жұқа, күрделі/липидтер мен полисахаридтен тұратын сыртқы
қабат/лизоцимнен қорғау
|
2
|
|
4(a)(i)
|
Жылдам көбейеді, барлық ген анықталған,
|
2
|
|
(ii)
|
Плазмида , вектор түрінде қолдану, клондану
|
2
|
|
5
|
Екі түрлі ағза бірінің жұмыртқа жасушасынан ядро алынады, сомалық жасуша ядросы диплоидты, жұмырқа жасушасы ядросының орнына салынады
|
2
|
|
6(a)
|
Меристема, ұлпа
|
1
|
|
(b)
|
Каллусты қоректік ортада өсіру, витаминдер мен гормондар
|
2
|
|
7(a)
|
ДНҚ, РНҚ бірінші реттік құрылымы өзгермейді, фенотиптегі өзгеріс
|
1
|
|
(b)
|
ДНҚ модификациясы , ДНҚ-дағы CpG
реттілікке,цитозинге метильді топтың қосылуы
|
2
|
|
8(a)
|
Гормональді реттелу, витаминдер
|
2
|
|
(b)
|
Стимуляция
|
1
|
|
(c)
|
Артықшылғы ұрықтардың бірінің сәтті даму ықтималдық артады
Кемшілігі бірнеше ұрық дамып жүктілікті ауырлатады
Ана денсаулығына қауіпті
|
1
1
1
|
|
9(a)
|
Гибридті жасуша, қалыпты жасуша мен қатерлі ісік ауруы жасушаларымен біріктіру
|
2
|
|
(b)
|
Иммундық жауап, В-лимфоциттердің белсендірілуі, В-лимфоциттер митозбен көбею, клондану
|
3
|
|
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Ұзақтығы – 40 минут Балл саны - 30
Тапсырмалар түрлері:
КТБ- Көп таңдауы бар тапсырмалар;
ҚЖ- Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар; ТЖ -Толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және шығармашылық дағдыларын көрсетеді.
Нұсқа: 5 тапсырмадан тұрады: соның ішінде бірнеше жауап нұсқаларынан тұратын сұрақтар, қысқаша жауапты қажет ететін сұрақтар, толық жауапты қажет ететін тапсырмалар берілген. Тапсырмаларда суреттер, кестелер, сызбанұсқалар ұсынылған.
4-тоқсан бойынша жиынтық бағалау сипаттамасы
Бөлім
|
Тексерілетін мақсат
|
Ойлау дағдыларының
деңгейі
|
Тапсырма саны*
|
*Сұрақ №
|
Тапсырма түрі*
|
*Уақыт, мин
|
*Балл саны
|
Барлық балл
|
11.4А Биосфера, экожүйе, популяция
|
11.3.1.1 - экологиялық пирамида
ережесін түсіндіру;
|
Қолдану
|
1
|
1(i) (ii)
|
ТЖ
|
8
|
5
|
20
|
11.3.1.2 - экожүйелердегі трофикалық деңгейлердің сызбасын құрастыру
|
Білу және түсіну
|
1
|
2(i) (ii)
|
ҚЖ/ТЖ
|
8
|
5
|
11.3.1.3 - экожүйенің алуан түрлілігі мен тұрақтылығы арасындағы өзара
байланысты орнату
|
Қолдану
|
1
|
3(a)
(b)(i)
(ii)
(c)(i)
(ii)
|
ҚЖ/ТЖ
|
8
|
10
|
11.4В Экология және адам ісәрекетінің қоршаған ортаға әсері
|
11.3.2.1 - мүмкін болатын климаттың жаһандық жылыну салдарын болжау
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
1
|
4(i) (ii)
|
ТЖ
|
8
|
4
|
10
|
11.3.2.2 - Қазақстанның экологиялық проблемаларын оқып білу және шешу жолдарын ұсыну.
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
1
|
5(a)(i)
(ii)
(b)(i)
|
ТЖ
|
8
|
6
|
|
Барлығы
|
|
5
|
|
|
|
|
30
|
30
Тапсырмалар мен балл қою кестесі үлгісі «Биология» пәнінен 4-тоқсанға арналған жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1. Ғалымдар табиғаттағы тірі ағзалар арасындағы қоректік қатынасты зерттеп, төмендегідей деректерді ұсынды.
(і) Берілген деректерді пайдаланып, энергия пирамидасын құраңыз. Өз жұмысыңызды төмендегі бос орынға көрсетіңіз.
[4]
(іі) Энергия пирамидасы бойынша қояннан келесі деңгей түлкіге берілетін энергия пайызын есептеңіз. Өз есептеуіңізді көрсетіңіз.
Жауабы ............. [1]
2 Төмендегі сызбада экожүйедегі қоректік тізбек берілген. (і) Сызбадан өндірушілерді анықтаңыз.
Өндірушілер....................................................................................................................... [1]
(іі) Сызбадағы әріптердің орнына тірі ағзалар атауын жазып, қоректік тізбек құрыңыз.
-
[4]
3. Оқушылар үш түрлі аумақта таралған жәндіктердің алуан түрлілігін зерттеді. 3 түрлі аумақ:
Егістік дала
Шалғындық Үй ауласы.
Зерттеу нәтижесі төмендегі кестеде берілген. Берілген формула биоалуантүрліліктің
Симпсон индексін есептеуге арналған
Dnini 1
NN1
N = табылған барлық жәндіктер саны, ni әр түрге жататын дарақтар саны
Биоалуантүрлілікке анықтама беріңіз
………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… [1]
(i) Биоалаунтүрлілікті зерттеу кезінде қолданатын әдістерді сипаттаңыз.
....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................[2]
(іі) Биоалуантүрлілікті зерттеу аумағын таңдау кезінде ұстанатын басты принцип не? Оның маңызы қандай?
....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................[3]
(с) (і) Берілген деректерді қолданып Симпсон индексін есептеңіз. Есептеу жолын көрсетіңіз.
[2]
(іі) Есептеу нәтижесін пайдаланып экожүйенің биоалуантүрлілігі мен тұрақтылығы арасындағы өзара байланыс туралы қорытынды жасаңыз.
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………...[2]
Көмір қышқыл газы мен метан жылыжай әсерін туғызатын газдар. Төмендегі графикте атмосфера құрамында осы газдардың соңғы 100 жылдағы концетрациясы берілген.
(і) Берілген деректі пайдаланып өзгерісті сипаттаңыз.
.......................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................[2]
(іі) Бұл өзгеріс ғаламдық жылынуға қалай әсер етуі мүмкін екенін болжаңыз.
....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................[2]
Индустриялану табиғатқа кері әсерін тигізеді. Соның бірі ормандық алқаптардың көлемінің азаюы. Төмендегі графикте соңғы төрт жылдағы Қазақстандағы орман алқаптарының азаюы берілген.
(а)(і) Графикте берілген өзгерісті сипаттаңыз.
.......................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................[2]
(іі) Берілген деректерді пайдаланып орман алқаптарының азаюы қандай проблемаға әкелуі мүмкін екенін түсіндіріңіз.
....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................[2]
(b)(і) Қазақстандағы қазіргі кезде бар үш түрлі экологиялық проблеманы атаңыз және қалай шешуге болатынын ұсыныңыз.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................[2]
Достарыңызбен бөлісу: |