Бұл бас сүйегінің сүйек құрылымдарын жабатын бұлшықет топтары. Оларды топографиялық тұрғыдан екі үлкен топқа бөлуге болады: бас бұлшықеттері дұрыс және бет бұлшықеттері



бет2/2
Дата09.06.2023
өлшемі243.14 Kb.
#474861
1   2
бас булышет

15. Musculus orbіcularіs oculі
Көздің дөңгелек бұлшықеті
Круговая мышца глаза
16. Musculus procerus
Тәкаппарлық бұлшықет
Мышца гордецов

Шамамен, бас бұлшықеттері екі үлкен топқа бөлінеді:
Бас бұлшықеттері
немесе бас сүйек
бұлшықеттері.
Бастың бұлшық еттері ең үлкен және күшті. Олар өз кезегінде жабық және шайнау бұлшықеттері деп екі үлкен топқа бөлінеді.
Бет бұлшықеттері
Бас немесе бас сүйек бұлшықеттері
Олар бас сүйегін жауып, шайнау кезінде жақтың қозғалғыштығын қамтамасыз етуге жауапты үлкен және көлемді бұлшықеттер.
Бұлшық еттерді жабу
Бұл топқа тек бір бұлшықет кіреді, оны желке-фронтальды бұлшықет деп атайды. Бұл кең, жалпақ және салыстырмалы түрде ұзын бұлшықет бүкіл бас сүйек қоймасын сызып, маңдайдың үстіндегі теріге кіретін өте жұқа шумақтарды шығарады.
Шүйде-фронтальды бұлшықет эпикраниальды бұлшықет деп те аталады және ол бұлшықет және сіңірлі бөліктерден тұрады.
Сіңірлі бөліктер негізінен мойынның артқы аймағының апоневрозымен және бас сүйек қоймасының жоғарғы бөлігімен жалғасып, артқы кірісте орналасады. Онда бұлшықеттің алдыңғы және артқы қарындарының интерфейсі ретінде қызмет етеді.
Шайнау бұлшықеттері - бұл жақтың екі жағында орналасқан төрт бұлшықет. Олар келесідей:
- Массетер бұлшықеті.
- уақытша бұлшықет.
- сыртқы птергоид.
- ішкі пертероид.
Бір шаршы сантиметр бетінің ауданы олар адам ағзасындағы ең қуатты бұлшықеттер, әсіресе массетер. Бірлікте жұмыс жасау арқылы олар шайнау қозғалысына мүмкіндік береді.
Бет бұлшықеттері
Олардың барлығы бетті жабатын және кірістірулер тұлғаның сүйектерінде де, оларды жабатын теріде де болатын бұлшықеттер.
Олардың жалпы сипаты - олар жиырылған кезде апоневроз жетіспейтіндіктен, теріні өздерімен бірге сүйрейді. Сондықтан әр нақты бұлшықеттің жиырылуы ым-ишараға жауап береді. Осылайша, бұл бұлшықеттердің барлығы «имитациялық бұлшықеттер» деп аталады
Олар алып жатқан тұлғаның анатомиялық аймағына сәйкес мимика және экспрессия бұлшықеттерін мыналарға бөлуге болады:
- қабақ пен қастың бұлшықеттері.
- мұрын бұлшықеттері.
- Ерін мен ауыздың бұлшықеттері.
- құлақтың бұлшық еттері.
- Иек бұлшықеттері.
Олардың әрқайсысы белгілі бір ым-ишара үшін жауап береді, сондықтан олардың кейбіреулері өздері жасаған ыммен аталған. Бұл, мысалы, ризорио бұлшықетінде болады (күлкіге байланысты мимикаға жауап береді).
Шандыр (лат. fascia — шандыр) — бұлшықеттің дәнекер ұлпалық жұқа қабығы. Атқаратын қызметі мен орналасу орындарына байланысты шандыр: беткей (теріасты) шандыр және терең шандыр болып екіге бөлінеді. Беткей шандыр — организм бұлшықеттерін сыртынан қаптап жатқан тығыз дәнекер ұлпалық жұқа қабық. Беткей шандыр — қаңқа сүйектеріне бекімейді. Оның сыртқы және ішкі қабаттарының арасында теріасты бұлшықеттері болады. Терең шандырлар сүйектерге бекіп, жеке немесе бұлшықеттер тобын сыртынан қаптап, бұлшықеттердің бір бағытта жиырылуына көмектеседі. Сонымен қатар, олар тірек қызметін атқарып, бұлшықеттерді бір-бірінен бөліп тұрады
Қорытынды
Бұлшықеттер пішініне, денеде орналасуына, талшықтарының бағытына, атқаратын кызметіне, буынға бекінуіне қарай топтастырылады (жіктеледі): Орналасуына қарай бұлшықеттердің шеті біреу немесе бірнешеге ажырайды. Осыған байланысты бірбасты, екібасты, үшбасты, төрт-басты бұлшықеттер деп атайды. Кейбір бұлшықеттердің талшықтары шеңберлене орналасады, мысалы, ауыз қуысының, артқы тесіктің бұлшықеттері. Пішіндеріне қарай бұлшықеттер ромбы, трапеция, алмұрт т.б. деп бөлінеді. Мөлшеріне қарай - ұзын, қысқа, жалпақ үлкен, кіші делінеді. Талшықтар будаларының бағытына қарай қиғаш, көлденең бұлшықеттер деп те аталады. Бұлшықеттердің атқаратын қызметі: бұғу, жазу, айналдыру, бұру, көтеру т.б. Буындарға бекінуіне қарай бұлшықеттер бір буынды, екі буынды, көп буынды болады.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!

Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет