Cи тілінде бағдарламалау Берикжан Касымов, 2018-2019
34
http://astanabilim.kz/infor/c
Қадамдап орындау
Бағдарлама стандартты қарапайым түрде тоқтамастан басынан бастап
соңына дейін орындалып шығады. Тексерудің ең тиімді және жақсы жағы –
бағдарламаны жол бойынша тексеру, мұндай
жағдайда әрбір жолдағы
командыны орындап болғасын тоқтайды және жадтағы айнымалының мәнін
тексеріп отырады. Мұндай мақсатты іске асыру үшін – тексергіш (откладочки)
деген арнайы бағдарлама қолданылады.
Dev-C++ бағдарламасымен бірге GDB –тексергіші орнатылады. Тексермес
бұрын алғашқыда тоқтау нүктесін құрып алу керек, яғни бағдарламаны
тоқтататын жолды белгілеу керек. Ол үшін бағдарламаның қара фонындағы
керекті
жолдың басына апарып, тышқанның сол жақ батырмасын шертеміз.
Тағыда екінші рет шертсек осы орындағы жолды тоқтатуда шығып кетеді.
Сонымен қатар Ctrl+F5 комбинациясының көмегімен курсор тұрған жердегі
жолдың тоқтату нүктесін құруға және алып тастауға болады.
Егер бағдарламада кемдеген де бір тоқтату нүктесі бар болса, онда F8
батырмасын басу арқылы оны тексеру күйіне түсіруге болады. Тоқтатушы
(откладчик) бағдарламаны бірінші кездескен тоқтату нүктесінде тоқтату қажет.
Бұдан кейін F7 батырмасын басып тұру арқылы, бағдарламаның қадамдық күйде
орындалуын ұйымдастыруға болады.
Бірақ бұл күйде тексеруші шақырушы процедураларға кіруге рұхсат
бермейді (қадамдап өтуде негізгі бағдарлама ғана жұмыс істейді). Процедураға
немесе функцияға кіру Shift+F7 комбинациясы қолданылады.
Ctrl+F7 батырмаларының комбинациясының басу
арқылы тексеруші келесі
тоқтау нүктесіне дейін орындайды. Тексеруді тоқтату үшін Ctrl+Shift+F2
батырмаларының комбинациясын басу қажет.
Айнымалылардың мәнін тексеру
Бағдарламаларды
қадамдық тексеру – ол тек
бағдарламада қандай опера-
торлар, қанша рет және қалай
тізбектеліп
орындалатын-
дығын қадағалайды. Бірақта
ол қателерді жиі тексеруге
жеткіліксіз болып табылады.
Бағдарламалардың
орындалуы кезінде айныма-
лыларыдың
мәндерінің қате-
ліктерін тексеруді қарау ең
жоғары дәрежедегі құрал
болып табылады.
Егер тексеру кезінде
бағдарла-маның мәтініндегі айнымалының үстіне тышқанның курсорын жақын-
дататын болсақ, онда оның мәні ағымды уақытта және лезде сол жақтағы терезде
пайда болады.
Cи тілінде бағдарламалау Берикжан Касымов, 2018-2019
35
http://astanabilim.kz/infor/c
Бағдарламаны қолмен айналдыру
Кейде кейбір тексерулер көмектеспесе,
онда бағдарламаны қолмен
тексеруге тура келеді, яғни компьютермен тексермей қағазға қолмен жазу
арқылы шамалар мен айнымалыларға мән беру арқылы нәтижені тексеру.
Барлық айнымалылардың өзеруін көп жағдайда кесте құрып, нәтиженің
өзгерістерін жазады (белгісіз айнысалы көбінесе сұрақ белгісімен белгіленеді).
Натурал санды беріп, ол сан жай сан ба, әлде жоқ па екендігін анықтайтын қате
бағдарламаны қарастырып көрейік. Біздің көзіміз жетеді ол бағдарламаның қате
нәтиже беретіндігіне, егер N=5
берген кезде, ол 5-ті жиындық сан деп жауап
беретіндігін көреміз. Осы жағдай үшін айнымалының мәнін өзгерту кезіндегі
кестесін көрейік.
Қолмен тексеру арқылы біз бұл бағдарлама N санының өзіне-өзі
бөлінетіндігін тексереміз, яғни count санағышының бөлінгіштері нольге тең
анықтайды. Қателерді тапқанан кейін оны түзету оңай. Ол үшін циклдегі шартты
i
Соңғы мәндерді тексеру
Берілген мәліметтердің мүмкін болатын аралықтағы нақты мәндеріне байла-
нысты бағдарламаның (функцияның) жұмысын тексеру өте маңызды. Мысалы:
қарапайым натурал санның жай сан екендігін анықтайтын бағдарлама ол 2 саны
үшін жұмыс істейтіндігін тексеру (1-саны жай санға да, құрама санға да
жатпайды). Сол сияқты сөйлемде (мәтіндік жолда) берілген сөзді іздеу кезінде,
сол сөздің сөйлем басында, не сөйлем соңында кездесіп қалатындығын қадағалау
керек.
Cи тілінде бағдарламалау Берикжан Касымов, 2018-2019
36
http://astanabilim.kz/infor/c
Достарыңызбен бөлісу: