«дене шынықтыру және спорт менеджменті» ПӘннің ОҚУ-Әдістемелік кешені

22 
жасауға бағытталағн федеральды, аймақтық заң мен басқа да 
құқықтық, нормативтік актілерді іске асыру. 
- 
тұрғындардың балара мен жастар арасындағы дене 
шынықтыру білімдері мен тәрбие үрдісін сапасын жақсарту, 
түрғындардың 
дене 
шынықтыру 
мен 
спортқа 
деген 
қызығушылқтарын арттыру: 
-жоғары класты спортшыларды дайындауды тиімді жүйе құру; 
-дене шынықтыру мен спорт сабақтары үшін спорттың 
материалдық- техникалық базасын нығайту; 
Концепциядағы міндерттерді іске асыру үшін шара жүйесі: 
-ұйымдастыру- 
басқарушылық, 
нормативті- 
құықытық, 
материалды- техникалық , әлеуметтік- педагогикалық және 
медицина- биолгиялық жағдай жасау; 
- салауатты ӛмір салтын қалыптастыруға және тұрғындардың 
демалысын ұйымдастыру сұрақтары бойынша ведмостаралық 
және кӛпдеңгейлі әдістермен қамтамасыз ету; 
Дене шынықтыру мен спортқа тарту мақсатында үнемі тұрақты 
білімділік- сауаттандыру, ақпараттық- насихаттау жүйесін 
жасау; 
әлеуметтік жағынан қаралмаған тұрғын топтар мен мүгедектер 
үшін дене шынықтыру мен спорт аймағында кепілдендіріліген 
мемлекеттік әлеуметтік стандарттармен қамтамасыз ету. 
Концепцияның келесі негізгі принциптері бойынша іск 
еасырылады: 
Адамдардың 
біртұтастығы,. 
олардың 
психологиялық, 
әлеуметтік мәдение бірлігі, олардың дене шынықтыру мен 
спорттық қызметіне және олардың негізгі элементі- дене 
шынықтыру жаттығуларына интегративті әсері. 
Концепцияда дене шынықтыру мен спортты дамыту бойынша 
негізгі қызмет бағыттары. 
- дене шынықтыру мен спортты дамытудың тиімді 
құқықтық базасын құру; 
- тұрақтандыру және белсендендіру мақсатында елде дене 
шынықтыру сен спортты ұйымдастыру мен басқаруды 
жүзеге асыру; 

23 
- Мамандарды сапалы кәсіби тұрғыдан дайындау, ғылыми 
зерттеу деңгейін дамытуды іске асыру. 
 Концепцияның негізі мақсаттары мен міндеттерін іске асыру 
механизмдері қарастырылады, 
- баланың денсаулығына ата-ананың жауапкершіліктерін 
арттыру, ммектепке дейінгі оқушылардың арасында 
денен шынықтыру тәрбиесін ұйымдастыруды және 
әдістемелік- бағдарламалық жағынан қакмтамасыз етуді 
іске асыру. Жаппай танымал әдебиеттерді, видеокасетлар 
мен компьютерлік бағдарламаларды шығару. 
- Мектепке дейінгі мекемелерде кешенді дене шынықтыру 
сен спорттық орталықтарды құру, оның ішінде спорт зал, 
бассейін, тірек қимылдарды дамытатын құралдармен 
қамтамасыз ету. Мектепке дейінгі балалардың қимыл- 
әрекет белсенділіктерін қамтамасыз ету мақсатында 
аптасына кем дегенде 6-8 сағат болу керек. 
Білім мекемесінің оқу базистік жоспарына дене шынықтыру
федеральды компонент ретінде енгізілді 
Дене тәрбиесі мен білім беру механизмін іске асыруда 
«дене шынықтыру» пәні бойынша сабақтарды сыныптан тыс 
түрі ретінде ӛткізуге болады. Дене шынықтырумен спорт 
жаттығулар 
бойынша 
факултативтер 
(қосымша), 
денсаулықтарын 
байланысты 
дене 
шынықтыру- 
сауықтандыру режимінде сабақтар ӛткізу, сыныптан тыс 
сабақтар түрі (спорттық секциялар, спорт мектептеріндегі 
сабақтар, ӛзіндік жаттығулар) спортық-жаппай және дене 
шынықтыру- сауықтандыру іс-шаралары. 
Концепцияны іске асыру механизмінде негізгі қызмет 
атқарады тұрғындардың дене шынықтырулық дайындықтары 
мен дамуларын және бірінші кезекте балалар мен 
оқушылардың дене шынықтыру мен испорттық қимылдарын 
дамытуға және салауатты ӛмір салтын қалыптастыруға 
бағытталған бағдарлама бойынша дене шынықтыру мен 
спорттық дағдыларын дамыту.Балар мен жастардың дене 
шынықтыруға деген кӛзқарастарын дамыту мақсатында ата- 
аналар мен балалардың бірлескен спортын дамыту. Белсенді 

24 
жанұялық демалу концепцияда бір насихаттау түрі болып 
табылады. Жастар жұмыс атқару барысында олардың тұрған 
мекендерін де кӛңіл аудару қажет. Себебі мұның ӛзі 
жастардың тәртіптік жағынан түзетулері болуы мүмкін. 
Құқықтық бұзушылықтарға жол берген тұрғындар тобы 
үшін түзету мекемелерінде дене шынықтыру мен 
спортсабақтары жүргізіледі. Концепцияда мақсат пен 
міндеттерді іске асыруда тұрғындардың басқа топтарына да 
арналған- еңбекшілер, зейнеткерлер, мүгедектер, жоғары 
класты спортшыларға арналған жағдайлар да қарастырылған. 
Ресей дене шынықтыру мен спортты басқаруды іске асыру 
мақсатында дене 
шынықтыру- спорт ұйымдарымен 
біріктіретін ақпараттық- коммуникациялық желі құрылуда. 
Осы желі негізігнде ұйымдармен бірлесе отырып, «салалық
ақпараттық жүйе құру бойынша жұмыс туралы « деген қаулы 
қабылданды. Мұндай қаулы қабылдау кей жағдайларға 
байланысты болып отыр. «Ресей Федерациясындағы дене 
шынықтыру мен спорт туралы» Заңына сәйкес (1999ж) 
үкіметтің 
орындаушылық 
федеральды 
органы 
дене 
шынықтырі мен спорт аймағында дене шынықтыру мен 
спорптты ақпараттық жағынан қамтамасыз ету үшін 
бірыңғай мемлекеттік жүйе құрды. Демек. дене шынықтыру 
мен спортты ақпараттандыру сұрағы заңнамалық деңгейде 
қойылып отыр. Ресейдегі әлеуметтік-экономикалық қарым- 
қатынастарды қайта қарау жағдайында дене шынықтыру мен 
спортты ақпараттандыру мәселесі негізгі рӛл атқарады. 
Басқарудың нұсқаулық шешімі орындаушыларға қойылған 
міндеттерді шешудің нақты жолдар мен құралдарын кең 
таңдауға және белсенділік танытуға ұсыныс етілетін шешім. 
Басқару шешімі іс-әрекет уақыты бойынша кӛпмерзімді 
(дене 
шынықтыру-спорттық 
ұйымдардың 
қызмет 
стратегиясын анықтау, келе шектік (перспективті) жоспар 
жасау, мысалы, мақсатты кешенді бағдарлама және т.б) 
ортамерзімді (дене шынықтыру-спорттық ұйымдардың 
қызмет тактикасын (тәсілін) анықтау, жылдық жоспар 
жасау), қысқа мерзімді (ағымдағы міндеттерді оперативті 

25 
(жедел) шешу), мысалы, ұйымдастырудың спорттық іс- 
шараларын ӛткізу сұранысын шешу.
Ақпараттандырылу 
азаматтардың 
әлеуметтік 
– 
экономикалық, ғылыми – техникалық процсстің құрылуы 
жағынан жүйеге асырылады, мемлекеттік билік органдары, ӛзін 
ӛзі басқару органдары, ұйымдар, ақпаратты ресурстарды 
қолданатын қоғамдық құрылымдар. 
Ақпараттандыру 
процессі 
анықтамасы 
бойынша 
ақпаратты ресурстармен тығыз байланысты, оның астарында 
жеке құжаттар немесе жеке құжаттар алаптамасы түсінігі жатыр.
Физикалық шынықтыру және спорт – бұл ӛте қиын 
әлеуметтік жүйе, оның құрылымы ретінде ӛзара байланысушы 
жүйе қатынасқа түседі. Сол себепті олар әрбір жүйені 
сипаттайтын ақпаратты ресурстер құжаттардың алаптарын 
құрады, ал жиынтығына – «дене шынықтыру мен спорттың» 
барлық жүйесін қамтиды.
Ақпаратты ресурстердің ең маңыздылары ретінде 
мыналарды бӛліп кӛрсетуге болады – «денсаулық», «Ғылым», 
«Білім», «Басқару органдары», «Құқық», «Жарнама», «Жарыс», 
«Маман», «Спорттық тауарлар», «Спортсмен», «Шынықтыру», 
«Физкультурлық – спорттық ұйымдар», «Физкультурлық – 
спорттық ғимараттар», «Қаржы», және тағы да басқалары. 
Ұсынылған ресурстер жажеттілігіне қарамастан алфавитті түрде 
орналастырылған, ол ашық жүйені ұсынады және сол себепті ол 
кез келген уақытта толықтырылып отыра алады.
Аталған әрбір ақпаратты рересурстер жеке жүйе ретінде 
қарастырылады. Соымен «Физкультурлы – спорттық ұйым» 
құжаттары екі нұсқадағы негізгі құжаттар ретінде кӛрсетіледі – 
«Комерциялық физкультурлы – спорттық ұйым» және 
«Комерциялық емес физкультурлы – спорттық ұйым».
Ақпараттандырылу ӛз құзыретінде әмбебап және 
ғаламдықтың шегінде ӛзінің тиімді, әсіресе интернетті 
пайдаланғанда. Қазіргі кезде, мысалы, әр бір халықаралық 
немесе ӛзге де кез келген конфнФеренциялар жүргізген кезде 
WEB 
сайттарды 
қолданады, 
ол 
ақпараттандыру 
мен 
презентациялық жағдайда қолданылады.

26 
Кӛбінесе ақпаратты түрде жүретін проектілерді Ресейде 
кеңінен қолданады. Олар нақты уақыттағы жойылған 
физкультурлы – спорттық ұйымдардың обьектілері ретінде 
қарастырылады.
Ақпараттандыру процессі тек қана нысандаумен ғана 
байланысты емес, сонымен қатар ақпаратты алушылармен де 
байланысты, басқаша айтқанда – ақпаратты қажет ететін және 
оны пайдаланатын суьбектілер.
«Физкультура және спорттық» саласы соңғы кезде 
кӛптеген ұйымдарды қызықтырады, олар бірнеше топтарға 
бӛлінеді: 
1. әр түрлі сипат пен дәрежедегі халықаралық 
физкультурлы – спорттық ұйымдар 
2. Ресей Федерациясының және Ресей Федерация 
субьектілерінің заң шығарушы органдары. 
3. атқарушы биліктің мемлекеттік органдары 
4. Ресей Федерациясының және Ресей Федерация 
субьектілерінің 
физкультура 
және 
спорт 
басқармаларының мемлекеттік органдары 
5. әр түрлі деңгей мен сипатағы физкультура және 
спорт басқармаларының қоғамдық органдары 
6. орта және жоғарғы оқу мекемелері 
7. қосымша оқу мекемелері 
8. әр түлі физкультурлы – спорттық қызмет 
ұйымдары 
9. физкультурлы – спорттық ғимараттар 
10. спорт товарларын сату және шығару жӛніндегі 
ұйымдар 
11. бұқаралық ақпарат құралдары 
12. кәсіпкерлік 
және басқа да құрылымдарды 
ұсынатын ұйымдар, және потонциалды түрде 
физкультура және спорттың инвесторлары және 
т.б. 
Тұтынушылардың негізгі және қошымша топтарын жеке 
азаматтар құрайды - физкультура және спорт мамандары, 
спортсмендер, 
физкультура 
және 
спорт 
құмарлары, 
жанкүйерлері және т.б. құрайды. 

27 
Осының шешінен шыға отырып, ақпараттандыумен 
байланысты ұйымдарды құру негізгі басты мәселе болып 
табылады, сонымен қатар тек қана «Физкультура және 
спорттық» саласын ғана ждамытып қана қоймай басқа да 
салалардың дамуын қамтамасыз ету қажет.
Ортақ ақпарратты физкультура және спорт саласында құру – 
бұл ӛте қиын да ұзақ працесс. Оның шешімі алғаш рет ӛз 
бастауын «Халықтық ақпаратты жүйе «Спортты Росиядан» 
алды.
«Спортты Росия» Халықтық ақпаратты жүйенің» негізгі 
құрылымдық принптерінің құрлымы болып табылыды: 
Жүйенің ашықтығы, кез келген адам кез келген уақытта оған 
кіріп мәліметтер ала алады 
Жүйе ресурстеріне аз уақыттың ішінде кіе алатындығы 
Жүйені орталықтандыру, рұқсаттаманың берілуі 
Ақпаратты ресурстың құрылымының негізі, бір жғынан 
тұтынушылардың 
құрылымдары, 
басқа 
жақтан, 
ақпараттыканалдарын беру және т.б. 
Жоғарыда 
кӛрсетілгендей 
ақпарат 
ресурстарының 
физкульура саласында тек қана әр түрлі емес, сонымен қатар 
кеңейтілген. Қазіргі кезде олардың дамуына кедергі жасайтын 
физкультура және спорт саласында мамандардың болмауы, 
ақпараттардың жаңартылуы мен сақтау жадтарының болмауы 

жүктеу/скачать 0.72 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: