Аналитикалық ойлау

D) жоғары жəне төмен

E) оң жəне теріс

17. Қазіргі биология ғылымы қасиеттеріне, тіршілік көріністеріне қарай морфология (тірі организмдердің құрылысы жайлы ғылым), генетика (тұқым қуалаушылық пен өзгеру заңдарын зерттеуші ғылым), ... (өсімдіктер мен жануарлардың тіршілік жағдайы жəне сыртқы ортамен өзара байланысы туралы ғылым) жəне т.б. болып бөлінеді. өсімдіктер мен жануарлардың тіршілік жағдайы жəне сыртқы ортамен өзара байланысы туралы ғылым қалай аталады, қалып қойған ұғымды толтырыңыз:

A) физиология

B) экология

C) гистология

D) анатомия

E) молекулалық Биология

19. Николай Коперниктің «Аспан аумағының айналмалылығы туралы» деген басты еңбегінде байырғы Антика дәуіріндегі Аристарх Самосскийдің (б.э.б. 3 ғ.) гелиоцентризм идеясы қайтадан қолға алынып, жаңғыртылып, ғылыми ақиқат тұрғысынан дәйектеледі. Аристотельдік-Птолемейлік геоцентрлік жүйе жоққа шығарылады да, осы мәселе жөніндегі әлем мен адам туралы діни-теологиялық түсініктер терістеледі. Осы гелиоцентрлік жүйе кейіннен ғылым дамуы тарихында «коперниктік бетбұрыс» деп аталды. Гелиоцентризм ұғымының не екендігін айқындаңыз.

A) дүниеде екі негізгі субстанция бар

B) дүниені бір ғана негіз бар деп түсіну

C) әлемнің орталығы - Күн екендігін тұжырымдау

D) әлемнің орталығы адам деп түсіну

E) бұндай ағым жоқ

21. Ойлау жүйесінде кез-келген ұғым белгілерінің сипатына қарай әдетте: оң және теріс болып бөлінеді. Оң деп нәрседе қандай да бір сапаның болуын көрсететін ұғымды атайды. Теріс деп нәрседе сол немесе басқа сапаның болмауын көрсететін ұғымды атайды. Төменде келтірілген ұғымдардың қайсысы белгі сипатына қарай теріс болып табылады?

A) сауатты заңгер

B) парасаттылық

C) адам

D) бейболмыс

22. Болмыс жайындағы ой пікірлер дүниеде бар болып отырғанның бәріне (сущее) ортақ негіз туралы түсініктің тууына алып келді, ал бұл философияда субстанция категориясын тудырады. Субстанция толып жатқан нақты заттардың, құбылыстардың, үрдістер мен оқиғалардың көп түрлілігінің ішкі бірлігін білдіреді. Мәтіннің мағынасына қарай отырып субстанция ұғымының мәнін айқындаңыз:

A) орта мән

B) жоғары мән

C) соңғы мән

D) бастапқы мән

E) төмен мән

18. Декарттың философиялық ойларының негізі – ол жалпыға танымал шындықтың күмəнділігі. Бірақ, Декарт үшін күмəн агностикамен скептиканың дəлелсіздігі емес, ол тек алдын-ала қолданылатын əдістемелік əдіс, құрал, яғни оның көмегімен бір шындықтың бетін ашуға болатындығын айтады. Декарттың қысқаша ойы келесідей: «Мен нақты адам екеніме сенімім жоқ, мүмкін менің рухым жануарға не болмаса басқа тəнге тəн, бірақ менің ойым шынайы жəне нақты. Ойлар мен сенімдер мұны қате болуы мүмкін, бірақ ойлау фактісінің өз-өзі шынайы болып келеді». Декарт ойының дұрыс қорытындысын анықтаңыз:

A) «Сенемін, сондықтан өмір сүремін»