Қазақ тілі теориясы мен әдістемесі кафедрасы «терминтану» пӘннiң оқу-Әдiстемелiк кешенi



бет9/9
Дата17.07.2016
өлшемі1.07 Mb.
#205134
1   2   3   4   5   6   7   8   9

ІІІ нұсқа

1.Ғылыми-техникалық терминдерді қалыптастырудың кеңестік терминология мектебінің негізін қалаушы кім?

А) Краковецкая Б) Лотте С) Молодец Д) Ақаев Е) Хасенов


  1. «... араб, иран тілдерінің әсері дегенде иран тілінің әсері араб тілінен гөрі ертерек басталғанын да жоққа шығармаймыз» деген сөздің автоы кім?

А) С.Исаев Б) Ә.Кекілбаев С) Н.Баскаков Д) Р.Бадагов Е) К.Мұсабаев

  1. Адам іс-әрекетінің атауыштық және танымдық қабатын қандай тәсіл арқылы жасалған терминдер құрайды?

А) метафора тәсілі Б) аналитикалық тәсіл С) калька тәсілі

Д) синтетикалық тәсіл Е) морфологиялық тәсіл



  1. Бакуде түркі тілдес халықтар жазуын латындастыруға бағытталған Бүкілодақтық тюркологияның І съезі қай жылы өтті?

А) 1928 ж. Б) 1926 ж. С) 1948 ж. Д) 1861 ж. Е) 1965 ж.

  1. 1926 жылы Орталық Комитет құрылды. Осы Комитеттің басшысы кім болды?

А) Қ.Жұбанов Б) Ж.Вандрнес С) А.Байтұрсынов Д) К.Шәріпов Е) С.Агамалы-оғлы

қарсылас, секундант Б) оқулық, шәкірт, ұстаз

С) литосфера, гидросфера, биосфера Д) медбике, врач, дәрігер

Е) омоним, синоним, антоним



  1. Спорт ойындарына қатысты термин сөздерді көрсет

А) ринг, раунд, гонг Б) скальпель, шприц, пышақ С) партизан, бюро, депо

Д) мундир, офицер, матрац Е) дәптер, кітап, қалам



  1. «Термин сөздер жай сөз емес, ерекше құнды мағынасы айқын әрі терең, асыл сөз» деген пікірді кім айтқан?

А) А.Байтұрсынов Б) С.Аманжолов С) А.Әбдірахманов Д) Ғ.Сланова Е) П.Лафарг

  1. Морфологиялық тәсіл арқылы жасалған термин сөзді көрсет

А) әнші, хабаршы Б) КазГУ С) сенім хат, көз-қарас Д) совхоз, колхоз Е) өнеркәсіп

  1. Аббревиацияланған термин сөздерді көрсет

А) өнертапқыш, министр Б) КазГЮА С) колхоз Д) ұшбұрыш, қолтаңба

  1. Қай тәсіл арқылы термин сөзбе-сөз аударылады?

А) түбір Б) мағыналық құрылым С) аналитикалық

Д) морфологиялық Е) семиотикалық



  1. ӘР алуан техника атаулары, медицина және басқа салаларында қолданылатын құрал-саймандардың атауын білдіретін термин сөздерді көрсет

А) ЖенПИ Б) ГАЗ-24 С) РайПО Д) ТОО, АҚССР Е) МГУ, АГУ

  1. Аналитикалық тәсіл арқылы жасалған терминдер қалай жасалады?

А) қосымшалар арқылы Б) терминологиялық дублеттер арқылы

С) қысқарту арқылы Д) сөзбе-сөз аударылу арқылы Е) бірігу арқылы



  1. Қоғам, атақ, орта, күрес деген сөздер қай тәсілге жатады?

А) морфологиялық Б) калька С) семантикалық Д) қысқарту

Е) синтаксистік



  1. Қолтырауын, жемсақ, сұртышқан, тоқалтіс осындай жұптарды тіл зерттеушілері қалай атайды?

А) ретерминологизациялау Б) аббревиациялау С) терминологиялық дублеттер Д) полисемия Е) терминдерді сұрыптау

  1. Диалектілердің терминденуі қай тәсіл аумағында қаралады?

А) морфологиялық Б) синтаксистік С) сөзжасамдық Д) семантикалық

Е) фонетикалық

41. Термин дегеніміз не?

А) Жер-су атаулары

Б) Тіл-тілдің кез-келген ғылым мен техниканың алуан түрлі салаларында қолданылатын арнаулы сөздер

С) Аномолия

Д) Полисемия

Е) Диалекті сөздер



  1. Заттың не құбылыстың әр түрлі түр сипатына байланысты ешбір мағынасыз сөздерді ғылым тілінде қалай атайды?

А) Мононим Б) Омоним С) Полионим Д) Дублет Е) Пуризм

  1. Туынды түбір терминді тап:

А) темір бетон, ұшбұрыш Б) бал, газ С) бастауыш, баяндауыш

Д) шайтан, арба, отау Е) СССР, КазГУ



  1. Лингвистикаға байланысты термин сөздерді көрсет:

А) вербалдану, ассемиляция, эпентеза Б) апатрид, вето, дотация С) қол, қосын, ләшкер Д) қандауыр, лимфа тамырлары, қанды несеп

Е) жабық хат, сұрау хат, білдірлі



  1. Араб-парсы тілдерінен енген кірме сөздерді тап:

А) атан, қом Б) мектеп, медресе С) вагон, фабрика Д) кемеңгер, қайраткер Е) шай, заң

  1. Терминдердің құрылымдық жүйесін неше ыңғайға қарап бөлуге болады?

А) 10 Б) 5 С) 2 Д) 3 Е) 1

  1. Терминге тән басты белгілерді көрсет:

А) дәлдік, қысқалық, жүйелілік Б) ауытқушылық, пішіндемелік, ортақшылдық С) мағына, атау, қысқалық Д) икемділік, жүйелілік, абсолюттілік

Е) абстрактылық, дерексіздік, агрессивтілік



  1. Интернационалдық терминдерді тап:

А) компьютер, президент Б) мөр, мүдір С) аруақ, аят

Д) жасаң, шәргілдік Е) жылт, дабырық



  1. Термин жасауда ерекше роль атқарған журнал

А) Егемен Қазақстан Б) Жұлдыз С) Ара (Шмель) Д) Айқап Е) Абай

  1. Термин деген атау рим мифологиясында қалай аталған?

А) сурет, өнер Б) шек, шекара құдайы С) ой, логика

Д) таяқша, жазу құралы Е) ілім, білім

Д) орыс алфавитіне Е) латын алфавитіне


  1. «Операция» деген термин қай салада қолданылады?

А) математика Б) медицина С) тіл білімінде Д) технологияда

Е) аталған салалардың барлығында



  1. «Термин дегеніміз арнайы заттар, ұғымдарды дәл белгілеу үшін жасалған, тілдегі арнайы сөздер мен сөз тіркесі» деген пікірді қай лингвист айтқан?

А) А.Байтұрсынов Б) А.Ахманова С) І.Кеңесбаев Д) Қ.Жұбанов Е) Ә.Хасенов

  1. «Төл терминге төте жол» деген мақаланың авторы кім?

А) Е.Әбдірәсілов Б) Э.Әлеова С) Б.Мақатов Д) Е.Болатханов

Е) Н.Сейітов



  1. «Терминдер тек зат есім болу тиіс» деген пікірдің авторы

А) В.Виноградов Б) В.Радлов С) О:Винокур Д) Ф.де Соссюр

Е) Бодуен де Куртенэ



  1. Терминологиялық сөздіктерді түзуде негізге алатын әдістемелік бағдарларды көрсет

А) фразеологиялық, семиотикалық Б) синтаксистік, морфологиялық

С) уақыттық, тілдік Д) діни, моральдық



  1. Кішігірім, ұстауға, алып жүруге қолайлы болып келетін терминологиялық сөздікті көрсет

А) аударма Б) энциклопедиялық С) арнайы Д) қалталы

Е) этимологиялық



  1. Түбір тұлғалы терминді көрсет

А) ауа, құм, су Б) балалар, тоңазытқыш, иіс май С) жеті шелпек, жеті қазына, жеті жұрт Д) АТС, МГУ Е) колхоз, совхоз

  1. Неонимиялық зерттеулер нәтижесінде өзге тілдерде жаңа терминдерді дүниеге келтіруге қолайлы тәсілді көрсет

А) морфологиялық Б) синтаксистік С) лексика-семантикалық

Д) семантикалық Е) қысқарту



  1. Туынды түбір терминді көрсет

А) балабақша, малшы Б) сурет, өнер С) қолөнер, кітап Д) ауа, әуе

Е) сиыр, қора



  1. Тілдік емес терминдерді көрсет

А) S =a х b Б) атаусөз С) ұшақ Д) теңізші Е) ядро

  1. С.Ақаевтың еңбегін көрсет

А) «Терминдерге жаңаша көзқарас» Б) «Терминнің танымдық табиғаты» С) «Термины и слово»

Д) «Вопросы займствования и опорядочения иноязычных терминов и терминоэлементов»

Е) «Некоторые проблемы терминологической синонимий»


  1. «Пласт» геологиялық терминнің қазақ тіліндегі баламасын көрсет

А) зат Б) атау С) аптау Д) кірне Е) қойнауқат

  1. Қазіргі қазақ тілінің сөздік құрамында ең көп кездесетін кірме сөз

А) араб Б) парсы С) орыс Д) қытай Е) монғол

  1. В.Н.Молодец синонимдер тән емес терминдерді қалай атаған?

А) омоним Б) синоним С) мононимдер Д) дублеттер

Е) полионимдер



  1. Изба, Печь тәрізді сөздер қай әдеби ескерткіште пайдаланылған?

А) Диуани лұғат ит-Түрік Б) Кодекс куманикус С) Түбі бір түркі тілі Д) Құтты білік Е) Диуани хикмет

  1. Қай ғылым салаларына жарыспалық пен синонимия тән емес?

А) математика, физика, химия Б) тарих, география, құқық

С) педагогика, психология, логика Д) этика, геология, астрономия

Е) медицина, философия, экономика


  1. «Дублет сөздер мен синонимия лингвистикалық термин жүйесінің ажырамас бір бөлігі» деген пікірдіңавторы кім?

А) В.Н.Молодец Б) В.Воноградов С) С.Ахманова Д) М.Мұсабаев

Е) Н.Будагов



  1. «Терминология ғылымтану ілімінің негізгі саласы» деген пікірді кім айтқан?

А) Б.Абдулу-Ғазиз Б) Р.Сауранбаев С) Ш.Біләл Д) Н.Баскаков Е) Е.Реформатский

  1. В.Н.Молодец үш синонимнен артық терминдерді қалай атаған?

А) мононимдер Б) полионимдер С) эфемизмдер Д) историзмдер Е) варваризмдер

  1. В.Н.Молодец полионимдерге қандай типтегі дублеттерді жатқызған?

А) синонимдік жұптар Б) сөзжасамдық жүйе С) интернационалдық-ұлттық калька Д) антонимдік жүйе Е) аналитикалық

  1. Синоним мен дублеттің ара жігін қандай белгілері бойынша анықтауға болады?

А) формальдік және семантикалық Б) интернациональдық және калькалау С) лингвистикалық және синонимдік Д) синонимдік және морфологиялық Е) терминологиялық және антонимдік

  1. Термин сөз бір ұғымды білдіру үшін қолданылатындықтан, бір ұғымның бірнеше атауының болуы дұрыс па?

А) дұрыс Б) дұрыс емес С) мүмкін Д) болмауы мүмкін

Е) ешқайсысы дұрыс емес



  1. Соғды жазуы қашан пайда болды?

А) ҮІІІғ. Б) ҮІІғ. С) Үғ. Д) ІІІғ. Е) Іғ.

  1. «... парсы тілі нағыз құбылмалы ойнақы тіл. Егер алты әрпі бір-біріне ұқсас тұратын және дауыстылары жоқ қарғыс атқыр араб алфавиті болмаса мен бүкіл грамматикасын 48 сағаттың ішінде үйреніп алуға тырысар едім» деген пікірдің авторы

А) Н.Нариманов Б) В.И.Ленин С) Ф.Энгельс Д) К.Маркс

Е) В.Винокур



  1. Ғылыми-техникалық терминдерді қалыптастырудың кеңестік терминология мектебінің негізін қалаушы кім?

А) Краковецкая Б) Лотте С) Молодец Д) Ақаев Е) Хасенов

  1. «... араб, иран тілдерінің әсері дегенде иран тілінің әсері араб тілінен гөрі ертерек басталғанын да жоққа шығармаймыз» деген сөздің авторы кім?

А) С.Исаев Б) Ә.Кекілбаев С) Н.Баскаков Д) Р.Бадагов

Е) К.Мұсабаев




«Терминтану» пәнінің оқу - әдістемелік қамсыздандыру картасы



Оқу жоспары бойынша оқу пәні

Пәнді оқитын қатысушылар саны

Оқу әдебиеттері (авторлары, атауы және шыққан жылы)

1

2

3

4

5

орыс

қазақ




Терминтану




18

Айтбаев О. Основы казахской терминологии.- А., 2000

Айтбайұлы Ө. Қазақ сөзі. – А., 1997

Айтбаев Ө. Қазақ терминологиясының дамуы мен қалыптасуы.-А., 1998

Ахманова О.С.Словарь лингвистических терминов. –М., 1966

Әлімбаев М. Өрнекті сөз – ортақ қазына. – А., 1967

Будагов В.А. Терминология и семантика// Вестник МГУ, 1972. №5, с.43

Қайдар Ә. Қазақ тлінінің өзекті мәселелері. – А., 1998

Қазақ лексикасындағы жаңа қолданыстар. – А., 1985

Сатыбалдиев Ө. Рухани қазына. - А., 1965

Ысқақаов А, Қазіргі қазақ тілі. Морфология. – А., 1964

Томанов М. «Тіл тарихи туралы зерттеулер» Алматы. «Ғылым»2002ж.

Сыздық Р. «Қазақ тілінің анықтағышы» Астана «Елорда»2000ж.

Байтұрсынов А. «Шығармалары» Алматы. 1989ж.

Жұбанов Қ. «Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер» Алматы «Ғылым» 1999ж.


Оқытушы Әбікенов М.Т.



Кітапханашы

«Терминтану» пәні бойынша оқу сабақтарын бағдарламалық және мультимедиалық жағынан жабдықтау




Сабақтың тақырыбы

Бағдарламалық және мультимедиалық жағынан жабдықтау

1

Терминология туралы жалпы мәлімет

слайд

2

Терминдену – термин шығармашылығының бір тәсілі

слайд

3

Сөз таптарының терминдену ерекшеліктері

слайд

4

Терминдену және термин шығармашылығындағы шарттылық

слайд

5

Терминологиялық өріс

слайд

6

Жалпыхалықтық тілдегі сөздер мен терминдердің семалық құрылысындағы ұқсастықтар мен өзгешеліктер

слайд

7

Терминнің терминологиялық өрістен тыс қолданылуы

слайд

8

Терминдену – салааралық және жүйеаралық омоним тудырушы жұрнақтар

слайд

9

Терминдер мен омонимдердің арасындағы ұқсастық белгілер

слайд

10

Жалпы қолданыстағы сөздердің терминденуі

слайд

11

Жалпы қолданыстағы сөздердің терминденуі жайлы қазақ ғалымдарының пікірлері

слайд

12

Кәсіби сөздердің терминденуі

слайд

13

Қазақ терминологиясында кәсіби сөздердің терминдену жолдары

слайд

14

Аймақтық лексиканың терминденуі

слайд

15

Қазақ терминологиясының зерттелуі

слайд


Өзгертулер мен толықтыруларды тіркеу парағы




Құжат бөлімі, тармағы

Өзгертулер мен толықтырулардың мазмұны мен түрі(ауыстыру, жою, қосу)

Өзгертулер мен толықтыруларды енгізуге негіздеме

Кафедра отырысы хаттамасының нөмірі мен мерзімі



































































































































Оқытушы: Әбікенов М.Т.





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет