«Азия және Африка елдерінің жаңа және қазіргі заман тарихы»



бет18/21
Дата03.01.2022
өлшемі111.29 Kb.
#450485
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   21
Жаңа-Қаз з АА леция

13.1918-2004жж. Араб елдері

Египет- араб елдерінің ішіндегі ең ірі және экономикалық жағынан неғұрлым дамыған ел. 1922 ж.ж. бастап Египет формальды түрде тәуелсіз ел болып саналды, іс жүзінде Ұлыбританияға тәуелді болып «маңта плантациясына» айналған.

Англия Суэц каналын және әскери базаларды Египетке және де басқа да араб елдеріне үстемдік жүргізу үшін пайдаланды.

Египеттің халқы суэц наналы аймағынан ағылшын әскерлерін әкетуді, тәуелсіздікті талап етті. 1952 ж. 23 шілде айында Кайр гарнизоны әскерлерінің көтерілісі болды. Көтеріліс бойынша Абдель Насер. Ұлттық революция антиимпералистік және антифеодалдық болды. 1953 жылдары Египет республика болып жарияланды. 1956 ж. республиканың президенті Г.А. Насер болды. Египет Суэц каналын национализацияланды, үкіметтердің бұл заңды акциясында Англия, Франция, израиль 1956 ж. 30 қазанда с-с басталды. Бірақ агрессияларды сәтсіздікке ұшырайды.

1957 ж. аяғы мен 1958 ж. басында арабтарға қарс күштер Сирияға соққы беруге ақталды.

1958 ж. ақпанда Египет пен Сирия бір мемлекетке бірікті. Біріккен Араб Республикасы д.а.

1961 ж. шілде а-а ірі капиталдардың жеке меншігіне заңдар шыққан кезде. 1961 қыркүйекте төңкеріс басталды да, Сирия Біріккен Араб республикасынан бөлініп шықты.

Экономикадағы өзгерістер

Саясаттағы өзгерістер

Үкімет ағылшын, француз компанияларының меншігін конфискеледі, барлық шетел кәсіпорындары мен банкілерін национализациялады.Мемлекеттік

Сектор құрылды, помещниктердің

Жерге иелегін аграрлық реформа жүргізді.


1971 ж. қабылданған жаңа конституцияға сәйкес Біріккен Араб Республикасы Египет Араб Республикасы АРЕ деп аталды.. Тәуелсіз сыртқы саяси бағыт жүргізіп империализм мен отаршылдыққа қарсы шықты. Совет Одағымен қарым- қатынаста болды

КСРО –о еледеріне 150 өнеркәсіп ауыл шаруашылық объектілерін салды.



Г.А. Нолер қайтыс болғаннан кейін

Президент Анвар Садат бастаған е-ң жаңа басшылығы жүргізіліп келе жатқан прогресті бағыттан ауытқыды.

Ашық есік, және экономиканы «либералдандыру» саясаты жарияланды.

1975 жылдары жерлердің арендалық ақысы қымбатты агаралық заң күшіне енді.

Экономикасы нашарлады, бұқарасының тіршілік деңгейі төмендеді. АҚШ- а тәуелдігі күшейді. Египет Араб мемлекеті лигасынан шығарылып, саяси және экономикалық бахотқа ұшырады. 1981 ж. қазанда Әскери шеру кезінде қастандықтардан мерт бола жараланды. Вице президент болған М.Х. Муборак президент болып сайланды. Үкімет ұлттық экономика позициясын нығайтуға және мемлекеттік секторды дамытуға, теңдестірілген саясат жүргізе бастады.

1932 жылы ғана шартпен шектелген Ирактің тәуелсіздігін формальды түрде таныды. Иракты бүкіл өкімет билігі 1958 ж. дейін

ағылшын қол шоқпарының қолында болды, олар елде террор мен қанау режимін орнатты. Импералистердің әмірімен ұлт- азаттық қозғалысты тұншықтыру мақсатында Бағдад пактісі (1955) жасалды.

1958 ж. шілде айында Ирак армиясының көтеріліс жасаған бөлімдері халқының қолдауымен монархиялық режимді құлатты. Ирак Республикасы болып жарияланды.

1963 ж. ақпан өкімет билігін өз қолына алды.

1963 ж. қарашада өкімет басыңа әскери топ келіп реформалар жасады.

1968 ж. шілде айында БАСС партия өкімет басына келді.

Ирак территориясында орналасқан шетелдік мұнай кампанияларын түгелдей национализациялардың нәтижесінде ирак мұнайын шығару, өңдеу және өткізу үкіметінің қолына көшті.

Ирак 1972 ж. жасалған Достық және ынтымақтастық шарт негізніде КСРО мен қарым- қатынасын дамытып келді.

1980 ж. қыркүйекте Ирак пен Иран арасында шекаралық жанжал басталып, ол ұзаққа созылған соғысқа ұласты, оны АҚШ импералистік аймақтың ісіне араласудың желеуі ретінде пайдалануда.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   21




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет