К. У. Сулейманова Жануарлардың инвазиялық аурулары
жүктеу/скачать 5.37 Mb. Pdf көрінісі
|
| 3.11 Саркоцистоз
Саркоцистоз жануарлар мен адамда кездесетін, бір торшалы қарапайымдылар қоздыратын, мал-жануарлардың бұлшық еттері зақымдалуымен сипатталатын, антропозонозды ауру. Саркоцистоз жіті, жітілеу, созылмалы және жасырын түрде өтеді. Ол ауыл шаруашылық жануарлардың барлық түрінде, бағалы терілі аңдарда, құстарда және адамда да кездеседі. Қоздырғышы. Қазіргі кездегі деректерге қарағанда ірі қара малдың өзінде ғана саркоцистозды қоздыратын қарапайымдылардың 3 түрі бар. Олар: Sarcocystіs bovіcanіs, S. bovіfelіs, S. bovіhomіnіs. Паразиттің қойда екі түрі кездеседі: Sarcocystus ovіcanіs және S.ovіfelіs; сондай-ақ шошқада: S.suіcanіs және S. Suіhomіnіs. Саркоцисталар ақтық иелерінің, яғни ит пен мысық және адам ішегін мекеңдеп, онда ооцисталар түзеді. Ішектегі ооцисталар көбінесе споруляция сатысынан өтіп, клиникалыққа шыққанда оның ішінде екі спороциста, ал олардың әрқайсысының ішінде төрт спорозоиттан түзіледі. Аралық 148 иелерінің, яғни ірі қара мал, қой, шошқа т.б. организмге енген саркоцисталар қан тамырларының эндотелий торшаларында көп ядролы дөңгелек не сопақ шизонтқа айналады. Кейбір мал түлігінде ұсақ микроцисталар, ал көпшілігінде көзге көрінетін макроцисталар немесе Мишер қалталары түзіледі. Олардың диаметірі 15 мм-ге дейін жетеді. Аралық иелеріне түскең паразиттер, 33-45 күннен кейін, жүрек еті мен басқа да бұлшық еттерде ұсақ цисталар түзей бастайды. Мұндай цисталардың қабырғасы жұқа, іші дөңгелек пішінді меронттарға толы. Соңғылар эндодиогения немесе көп бөлшекке бөлініп бүршіктену әдісімен көбейіп, 60- 70 күннен соң цисталардың іші мерозоиттарға толады. Осындай зақымдалған етті тұрақты иелері, яғни мысық пен ит және адам жесе, олар саркоцисталармен зақымданады. Саркоцистоздың ішектегі түрімен ауыратын оның тұрақты иелері (ит, мысық және адам) өзінің нәжісімен көптеген ооцисталарды клиникалыққа шығарады. Мысалы, ауру ит бір тәулікте клиникалыққа 30 млн. ооциста шығарады. Ооцисталар клиникалыққы ортаға тұрақты иелерінен 90 тәулік бойы шығуы мүмкін. жүктеу/скачать 5.37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|