Оқулық «Желілік және жүйелік әкімшілендіру»
жүктеу/скачать 7.08 Mb. Pdf көрінісі
|
| (Iridium)
— ғарыштағы радиобайланыс сызықтары арқылы, басқаларда (Global Star) көптеген жерүсті стансалардың жеткілікті саны кезінде сəуледен сəулеге жəне спутниктен спутникке абонентті автоматты үздіксіз тарату пайдаланушы үшін білінбей қамтамасыз етіледі. Төменорбиталы байланыс жүйесінің спутнигі шамамен 7 км/с жылдамдықта қозғалады. Жер бетінің (көру уақыты) кейбір нүктелерінен 14 мин. мерзімі ішінде қадағалауға болады. Одан кейін спутник көкжиектен «кетеді». Үздіксіз байланысты қолдау үшін (мысалы телефонды əңгімелесу кезінде) бірінші спутник қызмет көрсету аясынан шыққанда , оны екіншісі, оны соңынан үшіншісі ауыстырып отыруы қажет. Бұл ұялы телефонды байланысқа ұқсайды, ол жерде негізгі стансаны спутниктер орындайды. 304 Абоненттерді ҒА бір ғана көріну аймағында ғана емес, Жер аумағының барлығын байланыспен қамтамасыз ету үшін көршілес спутниктер ақпараттарды бір-біріне тарата отырып, өзара байланысуы керек. Төменорбиталы жүйелер дербес байланысты қызметтерді, оның ішінде салыстырмалы азгабаритті абоненттік терминалдарды, жылджымалы объектілермен пайдаланумен, радиотелефонды жəне байланыс алмасу ұсыну мүмкіндігімен қамтамасыз етеді. LEO жүйесі көмегімен жылжымалы байланыстың қызмет көрсету құны геостационарлы жүйелермен ұсынылатын ұқсас қызметтерге қарағанда əлдеқайда төмен. Қымбат емес абоненттік стансаларды жəне аса қымбат ғарыш сегментін пайдалануына байланысты. Төменорбиталы жүйелер Жердің əрбір нүктесінде орналасқан терминалдармен үздіксіз байланысуды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, жəне тұрғыда əлсіз дамыған байланыс инфрақұрылымы мен халық тығыздығы төменөңірдегі байланысты ұйымдастыру кезінде оған альтернатива жоқ. Төменорбиталы жүйе қатарына Iridium спутникті байланысы жатқызылған, ол Жапон, АҚШ жəне Ресейдің ынтымақтасуы кезінде құрылған. Әзірленген жобада алдымен 77 спутникті пайдалану қарастырылған (тек осы жоба осындай атауға ие болды: иридиум Менделеев кестесінде жетпіс жетінші элемент болып табылатын). 2008 жылға қарай Iridium орбиталды топтамашы 66 спутникті есептеді, олар биіктігі шамамен 780 км., жылмамдығы 27 000 с/км-мен Жер айналасында 11 орбита бойынша айналып отырады. Жүйені АҚШ Қорғаныс министрлігі кеңінен пайдаланады. Типті пайдаланушылардың арасында – теңізді кеме қатынасы, авиация, мұнай саласы, мемлекеттік органдар, соедай-ақ оқымыстылар мен саяхатшылар. Globalstar спутникті байланыстың төменорбиталы ғаламдық жүйенің орбиталды топтамасының құрамына 48 спутникті-ретрансляторлар кіреді, олар дөңгелек орбитаның сегізінде орналасқан (əрбірінде алты спутниктен). Ортаорбиталды жүйе (MEO) үшін орбитаның биіктігі 5 мың ... 20 мың км өзгеріп отырады, ҒА салмағы 1 т.асады, орбиталды топтама бірліктен оншақты спутниктерге дейін құралады. Ортажоғары орбитаның төменмен салыстырғандағы артықшылығы – біріншісі Жер радиациялы белдеу арасында жатады, сол кезде екіншісі – бірінші белдеушенің ішінде жатады. Сондықтан қызмет ету мерзімі MEO — 15 жыл, лет LEO — 5 . 7 жыл, бұл олардың бағасына қомақты əсер етеді. MEO жүйесінде Жерді толықтай жабу үшін 10 ... 12 спутник қажет. Бірнеше өңірге қызмет көрсету үшін бастапқыда алты спутник жеткілікті, бұл LEO жүйесіне қарағанда, жүйесінің байланыс спутниктерін ұшыруын жəне MEO жүйесін күшейтуді алдеқайда тезірек қамтамасыз етуіне мүмкіндік береді. 305 Осындай жобалардың ең ірісі – Teleglobe компаниясымен қаржыландырылатын Odyssey жүйесі. Жобада Жердің елді аудандарын екіеселі жабумен қамтамасыз ету үшін 12 ортаорбиталды спутниктер іске қосылған. Әрбіп спутник Жер шарының жүктеу/скачать 7.08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|