Практикум бастапқы кәсіптік білім беру бағдарламасын жүзеге асыратын білім беру мекемелерінің оқу процесінде оқу
жүктеу/скачать 3.07 Mb. Pdf көрінісі
|
| 56
Жоғарыда берілген сыни сөздерді қабылдауда өз-өзін қорғауға, ақтауға əрекет ететін қақтығысқа əкеледі. Ұрыс болған жағдай кінəлі тарап осындай конфликтоген сөздерді қолданады. Конфликтоген табиғатын түсіндірудің тағы бір ерекшелігі біз өзіміздің айтқанымызға емес біреудің айтқан сөзіне тез əсер береміз. Конфликтогенді жиі қолданатын, жанжал жəне қатынас кезінде қиындық тудыратын адамның жеке қабілеттілік қасиеті қандай? Бұл өктемдікке, агрессиялыққа жəне өзімшілдікке талпынушылық. Конфликтоген сөздерді қолданбай жанжалсыз қатынас жасамау үшін аталған жағымсыз қасиеттерден арылу керек. Өзіңіздің атаққұмарлығыңыз бен өзімшілдігіңізді жеңудің жалғыз жолы – сіздің көзқарасыңызда əріптесіңізге өз маңыздылығы бар екенін сезіндіру, оған ернініңізді дүрдитіп қарауыңызды қою, əңгімелесуде сабырлықты сақтау. Агрессиялық басқа сезімдер сияқты шығуды қалайды. Бірақ та оны ортаға шығарғанда адам одан бетер агрессияға түседі. Сонымен қатар, «ішкі қыжылдың жинақталуы», эмоцияға берілу денсаулыққа зиян жəне түрлі ауруға əкеп соқтырады. Не істеу керек? Агрессияға алып келетін психологиялық стресстің алдын алу үшін тексерілген əдістер бар. Бейтарап əдіс – біреуге іштегіні айту, жылау. Жаны ашу мен аяушылық таныту арқылы психологиялық қысым төмендейді. Психотерапевттер жылауға кеңес береді, жас арқылы ағзадағы ерекше ферменттер нерв жүйесіне жағымсыз əсерін тигізетін күйзеліс серігі шығады. Әйелдерге бұл жағдай ыңғайлы, ал ер адамдар шағымданып жылай алмайтындықтан қиындық тудырады. Сондықтан оларға психологияық қысымды төмендететін активті əдіс көмектеседі – физикалық салмақ салатын спорт түрлерімен айналысу керек. Жүгірумен, теннис ойнаумен, воллейболмен, баскетболмен айналысқан өте пайдалы. Активті физикалық жұмыстар (қар күреу, отын шабу немесе аралау, ауланы аудару, еден жуу) артық агрессиялықты шығарады. Тағы бір ортақ ереже: жақсылық жайлы, позитивті, өмірге əкелетін жағдайлар туралы ойлауға тырысу керек. Бір нəрсенің ең шегі мұқтаждық екені белгілі. Бұған эгоизмдегі «барлығы маған» мұқтаждық та жатады. Өз-өзін жақсы көру қажет. Бірақ ол жақындарын жақсы көрмеуге дейін апарады. Эгоизмнің алдын алу үшін өзгені алға қою арқылы жақсылық жасау керек екенін 57 түсінеміз. Қазіргі таңда өз қызығушылықтарын сақтай отырып, өзгенің көзқарасына қарсы келмейтін заңдылықпен өмір сүретін «ақылды эгоизм» термині жиі қолданылады. Өз қажеттілігін қамтамасыз ету үшін ғана адам өзгеге көмектеседі, мысалы, қарызға ақша беру үшін алдымен жұмыс жасау керек. жүктеу/скачать 3.07 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|