Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары
жүктеу/скачать 5.34 Mb. Pdf көрінісі
|
| Кілт сҿздер: HTML, HTTP, Интернет, фильтрлеу, метаақпарат.
Key words: HTML, HTTP, Internet, filtering, metainformation. Ключевые слова:HTML, HTTP, Интернет, фильтрация, метаинформация. Компьютерлік технологияны дамытудың қазіргі кезеңі «ақпараттық ғасыр» деп аталады. Ақпараттың саны бақылаусыз кӛбейіп, кӛптеген жастарды дербес компьютерлерді пайдаланушылар қатарына кіруде. Қазіргі таңда ақпараттың негізгі кӛзі ғаламдық компьютерлік желі болып табылуда. Ғаламтор кӛптеген білім беру, ойын-сауық және жастарға қызығушылық танытатын басқа да материалдарға қол жетімділікті ҧсынуда. Ӛкінішке орай, Интернетте жастар ҥшін қолайсыз ақпарат бар. Ғаламтор ақпарат кӛзі және уақытты ӛткізу тәсілі, сондықтан сенімді фильтрлеу тетігін әзірлеуді және қажетсіз контентпен кҥресуді талап етеді. Қазіргі таңда ғаламторға қол жеткізу қҧны айтарлықтай тӛмендеді. Алғашқы жоспар Дҥниежҥзілік Ғаламтордан келіп тҥсетін ақпараттың кӛлемі емес, жҧмыс уақытының қҧны қажетті ақпаратты іздейді. Кӛптеген адамдар ҥшін ғаламтор жҧмыс қҧралы болып табылады: кейбір адамдар кейде белгілі бір тақырып бойынша жаңалықтарды оқиды; басқалары ғаламдық желінің 433 мҥмкіндіктері бойынша жаңа тҧтынушыларды іздейді; ҥшінші - мердігерлермен ICQ арқылы байланыс жасау. Мҧндай жағдайларда біз ғаламтор желісін дҧрыс пайдаланбау туралы айтып тҧрмыз, яғни ол бҧғатталуы керек. HTTP трафигін фильтрлеуге арналған заманауи тәсілі - қызметкердің желідегі мақсатты емес ресурстарға бару уақытын барынша азайту. Оқу орындарында фильтрлеу мақсаты Интернет сабақтарында оқушылардың ғаламдық желісінің ресурстарын дҧрыс пайдаланбауға, сонымен қатар студенттің психологиялық денсаулығын зорлық-зомбылық пен порнографиядан қорғауға тыйым салу болып табылады. Веб-фильтрлеу жҥйесін әзірлеу ҥшін ең алдымен мҧндай жҥйенің жҧмысына қандай талаптар қойылуы керектігін тҥсіну керек. Қазіргі сҥзгілеу жҥйелеріне қойылатын негізгі талаптар: 1. Интернетке қол жеткізудің дҧрыс емес пайдаланылуын тиімді бақылау. Бҧл веб-бетті фильтрлеу жҥйесінің маңызды міндеті. Бҧл жерде Интернет- ресурстардың жіктелуінің дәлдігі туралы айтылады. 2. Веб-беттерді аппликациялау мҥмкіндігі. Ӛзін фильтрлеудің ең жылдам тәсілі қол жетімді тізімдерге негізделген фильтрлеу әдісін, соның ішінде қҧпия веб-беттердің URL мекен-жайларын ҧсынды. 3. Зиянды (тҥрлі фишингтік сайттар мен шпиондық бағдарлама) ақпаратқа кіруге тыйым салу мҥмкіндігі. 4. HTTP протоколы арқылы ғана емес, сондай-ақ p2p арқылы және қызметтердің хаттамалары арқылы тасымалданатын әртҥрлі трафикті бақылау. 5. Әртҥрлі пайдаланушылар ҥшін әртҥрлі саясаттарды қолдану мҥмкіндігі; оқу орындары ҥшін интернет-класс тақырыбына немесе тақырыптарына қатысты. Ӛкінішке орай, қазіргі уақытта нарықта аталған талаптарға сәйкес келетін «жҥз пайызға сәйкес» шешім жоқ. Тарихи себептерге байланысты URL фильтрлеуге арналған әртҥрлі жеткізушілердің ӛнімдері URL фильтрлеу мҥмкіндігімен (мысалы, Интернет шлюздері ҥшін Kaspersky Security, Trend Micro Web Security Suite немесе McAfee Secure Internet Gateway) немесе URL-зиянды кодтан (мысалы Websense, SurfControl немесе CyberGuard шешімдерінен) кейбір қорғаныспен фильтрлеу. Ақпаратты тиімді жіктеп, алгоритм қҧру ҥшін алдымен интернет пайдаланушыларға ҧсынатын ақпарат қҧрылымын қарастырған жӛн. Сондай-ақ, ол веб-парақтарға енгізілген ақпараттарды ҧсынады. Веб-беттер қазіргі уақытта HTML (Hyper Text Markup Language) арқылы жазылған. HTML пайдалана отырып, мәтінді, графиканы және кӛрсеткішті веб- беттердегі басқа беттерге орналастыруға болады. Бҧл тҥзету тілі, яғни қҧжаттың пішімделуін сипаттайтын тіл. Осылайша, белгілеу тілдері толық пішімдеу пәрмендерін қамтиды. Веб-бет әдетте әртҥрлі ҧяшықтарда орналастырылған жеке бет элементтері бар кесте немесе кірістірілген HTML кестелері тҥрінде жасалады. Веб-ресурстардың кӛпшілігін кӛзбен бірнеше бӛлікке бӛлуге болады: кадрлар мен мазмҧн. Әдетте, рамка осы сайттың немесе жарнамалық баннерлердегі навигацияның кейбір элементін қамтиды. 434 Веб-сайттың жіктелуіне Интернет желісінің ерекшеліктерінің біріне қарапайым ақпарат дҥкеніне қарағанда ерекше кӛңіл бӛлінуі керек, ӛйткені веб- кеңістікте гиперсілтемелер ретінде іске асырылған кӛптеген жасырын сараптамалық бағалар сипатталады. Бҧл веб-кеңістіктің ҥлгісін жасау ҥшін негіз болып табылатын гиперсілтемелер. Веб қҧрылымы бағдарлы графаға сәйкес келеді, онда шеттер шеттерге сәйкес келеді және беттерді қосатын гиперсілтемелердің шеттері болады.Осылайша, веб-беттерді жіктеу ҥшін тӛмендегілерді талдаңыз: 1. HTML парағының қҧрылымы. 2. Ірі бӛлік. 3. Ақпараттың басқа кӛздеріне сілтеме. Әрбір веб-бет бӛлек бӛліктерге HTML тҥзету тілі арқылы бӛлінеді. Бір беттің қҧрамдас бӛліктері бір тақырыпқа және мҥлдем ӛзгеше болуы мҥмкін. Сонымен қатар, веб-сайттың мазмҧны ресурсты жіктеу кезінде назарға алынуы тиіс ресми және жарнамалық ақпаратты қамтиды. Сондықтан, ресурсты жіктеу ҥшін алдымен оның қҧрамдас бӛліктерін оқшаулау керек, яғни оның қҧрылымдық-логикалық сҧлбасын салу керек (1 сурет.). жүктеу/скачать 5.34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|