1) Ц 2) С + СК = СК (адбываецца сцяжэнне СС )
Т + СК = ЦК 3) Д + СК = Д СК (каранёвае Д захоўваецца)
Ч + СТВ = ЦТВ
К
4) Г Г СК
К К СК
Х + СК = Х СК (каранёвы зычны
З З СК застаецца нязменным)
Ж ЖСК
Ш ШСК
УЗОР: Кравец кравецкі; свет свецкі (правіла ”ЦёТаЧКі ” )
Гарадок гарадоцкі (аснова на к, славянская геаграфічная назва);
эвенк эвенкскі ( аснова на к, неславянская назва нацыянальнасці).
Тэма: МАРФЕМНАЯ СТРУКТУРА СЛОЎ І
Заданне 38. Адзначце нумары слоў з нечлянімай асновай. Якія з адзначаных слоў з’яўляюцца вытворнымі ?
1) журнал, 2) ганарыцца, 3) будынак, 4) каменне, 5) КамАЗ, 6) рулет, 7) голуб, 8) хутка, 9) здароўе, 10) язда, 11) фіксаж, 12) ЦУМ.
Заданне 39. Адзначце нумары слоў, якія не маюць канчаткаў.
1) імкліва, 2) пехатой, 3) змарыўся, 4) паціху, 5) уверсе, 6) Байкал, 7) Лавуазье, 8) побач, 9) узлесак, 10) стрыгся, 11) захапляцца, 12) смеючыся, 13) загаворваць, 14) прабел, 15) лесавік, 16) (ён) весел, 17) кашпо, 18) позна, 19) пакрыўдзіўся, 20) насілу, 21) непазнавальна, 22) узгорак, 23) узмацніўшыся, 24) паліто, 25) некуды, 26) заіскрыцца (інф.), 27) дзьмухавец, 28) усміхаешся.
Заданне 40. Выпішыце словы з нулявым канчаткам і падзяліце іх на марфемы.
1) спрадвеку, 2) насып, 3) трубаўкладчык, 4) дагледжанасць, 5) далеч, 6) заціхаць, 7) рыхтаваўся, 8) БАМ, 9) склаўшы, 10) рэзюме, 11) мадам, 12) збоку, 13) збочыў, 14) столь, 15) галіфэ, 16) несучы.
Заданне 41. Знайдзіце ў кожным радзе чацвёртае лішняе.
1) жыць, жывы, жыхар, жывіца;
2) мяшаць, мяшалка, мяшок, мешаніна;
3) прадзед, прабабка, прарадзіма, прапанова;
4) пазарастаць, пазавайсковы, пазачыненыя, пазатушаныя;
5) замок, адамкнуць, замыкаць, намокнуць;
6) сястрыца, вадзіца, крыніца, травіца;
7) серабрысты, трактарысты, машыністы, веласіпедысты;
8) свежасці, прынесці, сплесці, звесці.
Заданне 42. Ці аднолькавыя паводле марфемнага складу наступныя словы з падобнымі гукавымі спалучэннямі? Графічна падзяліце іх на марфемы.
Старанна, свяшчэнна (параўн.: святы, асвяціць), гасцінна (параўн.: гасц-ін-ая), зеляніна, піяніна, дысцыпліна, маліна.
Пазатухаць, пазакласавы, пазакласны, пазачыняць, пазабіраць.
Па-мойму, тайму, свайму, буралому, па-нашаму, вашаму, атаму.
Клікаць, чапаць, чараваць, чароўнасць.
Кудысьці, зацвісці, завезці, даплесці.
Чарніцы, суніцы, клубніцы, брусніцы.
Пернік, варэнік (параўн.: вáраны), садоўнік, ляснік, выдатнік, настаўнік, настольнік.
Настаўніца, надомніца, першакурсніца, грэшніца, завочніца, куніца, грыбніца; капліца.
Канчатак, пятак, мастак, узлесак, панядзелак (гіст.: па-нядзел-ак), нашчадак;
світанак (параўн.: світаць, святло), мацунак, жаваранак.
Заданне 43. Выпішыце нумары слоў, марфемны склад якіх адпавядае схеме : .
1) па-чалавечы; 2) засмалíць; 3) (трэба) абясшкодзіць; 4) незавершанасць; 5) (было) адарвана; 6) няякасна; 7) схаваў; 8) задуменна; 9) памаленьку.
Заданне 44. Выпішыце нумары слоў, марфемны склад якіх адпавядае ўказанай схеме. (У схемах значком □ абазначаны любы канчатак, не толькі нулявы).
Варыянт 1
▬ □
|
Варыянт 2
□
|
Варыянт 3
| -
землечарпалка
-
землетрасенне
-
каменяломня
-
канавакапальны
-
караткашэрсны
| -
падкручвай
-
нáдвае
-
нерэальны
-
незвычайны
-
памыўшы
| -
па-майстэрску
-
дапаласкаць
-
падагрэць
-
падабраць
-
напрарэзваць
|
Достарыңызбен бөлісу: |