Дәріс 10 Тақырыбы. Қосылмаған жалғау Дәріс жоспары
жүктеу/скачать 265.38 Kb.
|
БағдарламалауАлдыңғы бөлімде сенсорлар мен атқарушы механизмдер көбінесе заттар интернетте қолданылатындығын қарастырдық. Датчиктер физикалық қасиеттерін өлшейді және бұл ақпаратты желі арқылы жібереді. Датчиктер қандай ақпаратты ескеру керектігін немесе қандай контроллерге ақпарат беру керектігін қайдан біледі? Атқарушы механизмдер алынған сигнал негізінде әрекет етеді. Атқарушы механизм қандай әрекетті орындау керектігін немесе осы әрекетті бастау үшін қандай сигналдар қажет екенін қайдан біледі? Датчиктер қандай ақпаратты ескеру керек және деректерді қайда беру керектігін көрсетуі керек. Контроллерді нұсқаулар жиынтығымен бағдарламалау керек, оған сәйкес ол деректерді алады және бұл деректерді басқа құрылғыға өңдеу және жіберу керек пе, жоқ па, соны шешеді. Интернеттегі заттардың шеткі құрылғылары, мысалы, машинада орнатылған компьютер, белгілі бір жол жағдайларына жауап беретін етіп бағдарламалануы керек. Интернеттегі барлық құрылғылар бағдарламалануы керек, сондықтан бағдарламалау дағдылары Интернеттегі заттар мен жан-жақты Интернеттің сәтті болуы үшін өте маңызды. Бағдарламалаудың негізгі мүмкіндіктерін анықтау Бағдарлама дегеніміз не? Компьютерлік бағдарлама-бұл белгілі бір тәртіппен орындау үшін компьютерге жіберілетін нұсқаулар жиынтығы. Компьютерлер адам тілдерін түсінбейтіндіктен, арнайы компьютерлік бағдарламалау тілдері жасалды. Бұл тілдер адамдарға нұсқаулықтарды компьютерлерге түсінікті етіп жазуға мүмкіндік береді. Бірнеше түрлі бағдарламалау тілдері болса да, олардың барлығы логикалық құрылымдарға негізделген. Суретте бағдарламалау тілдеріндегі ең көп таралған логикалық құрылымдар көрсетілген. If шарты THEN нұсқаулары (If / Then) — ең көп таралған бағдарламалау құрылымдарының бірі. Ол шартты кодтың орындалуын енгізу үшін қолданылады. THEN кілт сөзінен кейінгі нұсқаулар жиынтығы, егер бұл шарт шындыққа сәйкес келсе ғана орындалады. Егер шарт дәл болса, онда нұсқаулар орындалмайды. Мысалы, IF password = 12345, THEN display " password correct."Бұл код 12345 құпия сөзі енгізілген жағдайда ғана password correct (дұрыс пароль) хабарламасын көрсетеді. Өрнек үшін DO нұсқаулары (For/Do) — бұл логикалық құрылым басқарылатын циклдерді құру үшін қолданылады. Нұсқаулар жиынтығы өрнекте анықталғандай бірнеше рет орындалады. Егер өрнек енді шындыққа сәйкес келмесе, онда цикл аяқталады және компьютер келесі нұсқаулыққа көшеді. Мысалы, count<=10 DO display " not 10 yet!”. Бағдарлама count деп аталатын айнымалы мәнді тексереді. Бұл айнымалының мәні 10-дан аз немесе тең болған кезде, экранда 10 yet болмайды! (әлі 10-ға тең емес!). Мән 10-нан асқан кезде, компьютер бұл құрылымды қалдырады және келесі код жолына өтеді. WHILE шарт DO нұсқаулары (While/Do) —логикалық құрылым циклдерді басқару үшін де қолданылады, бірақ сәл өзгеше. Шарт шындыққа сәйкес келген кезде WHILE нұсқауларды орындайды. Егер шарт шындыққа сәйкес келмесе, компьютер бұл құрылымды қалдырады және кодтың келесі жолына өтеді. Мысалы, while temperature sensor > 80do show " temperature too high!” on screen. Хабар temperature too high! (тым жоғары температура!) температура сенсорының мәні 80-ге тең болғанша немесе осы деңгейден төмен түскенше үздіксіз көрсетіледі. Мұндай логикалық жағдайлар компьютерлік бағдарламаларды құруға мүмкіндік береді. Сурет 10.7. Логикалық құрылымдар Бағдарлама түрлері, әртүрлі бағдарламалар әртүрлі тапсырмаларды орындайды. Мысалы, температураны өлшеуге және көрсетуге арналған бағдарламалар, бағдаршамдарды басқаруға арналған бағдарламалар және компьютерлер мен құрылғылармен өзара әрекеттесуге мүмкіндік беретін бағдарламалар бар. Кейде бағдарламалар санаты соншалықты кең таралып, өз атауын алады. Мынадай санаттар бар. Микробағдарлама (микробағдарлама, firmware) —жүктеу кезінде құрылғыға арналған нұсқаулар бар. Мұндай бағдарлама құрылғыда жалғыз болуы мүмкін немесе сенімді операциялық жүйені жүктеу нұсқаулары болуы мүмкін. Мысалы, микробағдарламалар сағат, принтерлер, Теледидарлар, датчиктер, ұялы телефондар, маршрутизаторлар және коммутаторлар сияқты құрылғыларда қолданылады. Әдетте микробағдарлама көптеген мүмкіндіктермен мақтана алмайды, сондықтан ол көп орын алмайды. Операциялық жүйелер - бұл бағдарламалар адамдарға компьютермен өзара әрекеттесуге көмектеседі. Операциялық жүйелердің мысалдарына Windows, MAC OS, Linux, Apple iOS, Android және Cisco IOS жатады. Қосымшалар - бұл бағдарламалар белгілі бір тапсырманы немесе қызметті орындау үшін жасалады және жазылады. Мәтіндік редакторлар, суреттерді өңдеуге арналған бағдарламалар, электрондық кесте редакторлары, бірлесіп жұмыс істеуге арналған бағдарламалар, деректерді талдау және бақылау құралдары — мұның бәрі қосымшалар. Бағдарламалау тілдері, бағдарламаларды жазу үшін C++ және Java сияқты көптеген бағдарламалау тілдері қолданылады. Мысалы, C тілі-әйгілі компьютерлік бағдарламалау тілі. Бұл тілде бүкіл операциялық жүйелер жазылған. Бастапқыда ол 1969-1973 жылдар аралығында жасалған, бірақ оның C++-ге, кейінірек C# - ге эволюциясы оның өзектілігін сақтап қалды. Java (JavaScript-пен шатастырмау керек)-бұл басқа танымал объектіге бағытталған бағдарламалау тілі. 1995 жылы Sun шығарған Java тілі нақты іске асыруларға тәуелділікті азайта отырып, әртүрлі платформаларға бағытталған. Java-ға тән белгілердің бірі-WORA шарты (жазылған бір рет барлық жерде басталады). Әр түрлі платформаларда қолдану мүмкіндігінің арқасында Java желіде кеңінен қолданылады. JavaScript бағдарламалау мысалы, компьютерлік бағдарламаларды жақсы түсіну үшін JavaScript кодын талдау пайдалы болады. JavaScript - бұл веб-қосымшаларда жиі қолданылатын сценарий тілі. Мысалы, Cisco Coffee деп аталатын ойдан шығарылған веб- қосымшаны қарастырыңыз. Бұл қосымша кофе плантациясына арналған құрал немесе бақылау тақтасының функцияларын орындауға арналған. Бұл сценарийде кофе плантациясындағы әртүрлі жерлерде көптеген сенсорлар орнатылған (кофе дәндері бар ағаштан алыс емес). Бұл сенсорлар деректерді Орталық станцияға жібереді. Бұл станция пайдаланушыларға Плантацияны бақылау үшін Cisco Coffee веб-интерфейсін пайдаланады. Плантацияда датчиктердің үш түрі бар: температура, күн сәулесі және топырақ ылғалдылығы. Егер температура 25 °C-тан төмен түссе, интерфейс экранында ескерту пайда болады. Егер кофе ағаштары тым көп күн сәулесін алса, онда басқа ескерту көрсетіледі. Егер топырақ тым құрғақ немесе тым ылғалды болса, бұл туралы ескерту көрсетіледі. Скретч дегеніміз не, скретч - бұл Массачусетс технологиялық институтының зерттеу зертханасында балаларға арналған бағдарламашылар тобы (Lifelong Kindergarten Group) жасаған бағдарламалау тілі. Ол интерактивті әңгімелер, ойындар мен анимацияларды құруға көмектесетін белсенді виртуалды қоғамдастыққа ие. жүктеу/скачать 265.38 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|