ГОСТ 14192-96 «Жүктерді таңбалау». Манипуляциялық белгілер, негізгі

партиядағы орындардың саны. Жүк орындарының саны және орынның реттік нөмірі 
тасымалдау кезінде көрсетілуі керек: 
бір типті ыдыстағы гетерогенді немесе алуан түрлі жүктер (мысалы, әр түрлі мақта 
сорттары); 
әр түрлі ыдыстағы біртекті жүктер; 
партияда сорттарды араластыруға жол берілмейтін біртекті жүктер; 
жабдықтар жиынтығы; 
бір вагондағы жүктерді шағын жөнелтілімдермен. 
2 – қосымша 
- белгіленген тәртіппен тіркелген жүк жөнелтушінің толық немесе шартты атауы; 
- жөнелту пунктінің атауы; 
- көлік ұйымдарының жазбалары (жазулардың мазмұны мен жазылу тәртібі көлік 
ведомстволарының ережелерінде белгіленеді). 
3 – ақпараттық
- жалпы және таза жүк орындарының массасын килограмммен көрсету. Нетто 
массасының орнына бұйымдардың санын дана етіп көрсетуге, сондай-ақ брутто мен нетто 
массасын немесе егер олар оралған өнімді сипаттайтын таңбалауда көрсетілсе, 
бұйымдардың санын дана етіп салмауға жол беріледі; 
- сантиметрдегі жүк орындарының жалпы өлшемдері (ұзындығы, ені және биіктігі 
немесе диаметрі мен биіктігі). Егер габариттік өлшемдердің ешқайсысы ашық жылжымалы 
құрамда жүкті тасымалдау кезінде 1 м – ден, жабық құрамда 1,2 м – ден және әуе көлігімен 
тасымалдау кезінде 0,7 м-ден аспаса, габариттік өлшемдерді көрсетуге болмайды. 
Манипуляциялық белгілерді тікелей ыдысқа немесе қораптарға, ярлыкқа немесе 
этикеткаларға әрбір жүк орынның солғы жоғарғы бұрышқа қойылады. 
Белгілер ашық бетте қара түспен қойылады және керісінше. 
Манипуляциялық белгілерді қою үшін түрлі әдістері бар: 
1. трафарет бойынша,
2. баспаханалық әдіспен,
3. литографиялық әдіспен (литографским способом), камень-сланец 
4. мөрқалыбы бойынша (штемпелеванием),
5. өрнек салу (тиснением), продавливание 
6. таңбалау машинамен (маркировочными машинами),
7. күйдіру бойынша (выжиганием).
Манипуляциялық белгілерді қою үшін бояулар жабысқақ және өшірілмейтін болуы 
тиіс. 
Кейбір жағдайларда суға, жарыққа және тұзға төзімді, тропикалық климатқа, төмен 
және жоғары температураға төзімді болуы тиіс. 
Егер жүкпен жұмыс істеу тәсілін манипуляциялық белгілермен білдіру мүмкін 
болмаса, ескерту жазбаларын қолдануға жол беріледі. 
- «Нәзік, сақ болыңыз». Белгі сынғыш, сынғыш, сынғыш, дәл және басқа да 
сілкіністерге жауап беретін жүктері бар ыдысқа салынады. Бұл белгісі бар жүктер 
соққылардан және құлаудан қорғалуы керек. 
- «Тікелей ілмектерді алмаңыз». Тиеу-түсіру жұмыстары кезінде ілмектерді (жұмсақ 
ыдыстағы, бумадағы жүк және т.б.) пайдалануға жол берілмеген кезде белгі ыдысқа 
салынады. 
- «Жоғарғы, Кант емес». Егер жүктің жағдайын өзгерту оның зақымдалуына әкеп 
соқтырса, белгі жүкке қолданылады. Тасымалдау, сақтау және тиеу-түсіру жұмыстары 
кезінде осымен жүктер әрқашан көрсеткілер жоғары бағытталған күйде болуы керек. 
- «Жылудан сақтаңыз». Егер температураның жоғарылауы оның зақымдалуына 
немесе қасиеттерінің өзгеруіне әкелуі мүмкін болса, белгі жүкке қолданылады. Тасымалдау 
және сақтау кезінде осы белгісі бар жүктер жылу және күн көздеріне жақын орнатылмауы 
керек 

- «Айналдырмаңыз». Жүкті айналдыруға болмайды. 
- «Строп орны». Егер жүкті көтеру үшін арқандарды (арқандарды, шынжырларды) 
басқа жерде қолдану қауіпті болса немесе бұйымға немесе қаптамаға зақым келтірсе, белгі 
жүкке салынады. Жүкті көтеру кезінде итарқа таңбамен көрсетілген жерде бекітілуі тиіс 
- «Мұнда арбамен көтеруге тыйым салынады». Егер бұл жерде арбамен көтеру 
қауіпті болса немесе бұйымға немесе қаптамаға зақым келтірсе, белгі жүкке қолданылады. 
- «Жүкті тікелей көтеру». Егер итарқамен (көтергіш құрылғымен) көтеру тікелей жүк 
үшін жүзеге асырылса, белгі жүкке қойылады. Тасымалдау және сақтау кезінде осы белгісі 
бар жүкті қаптама үшін көтеруге жол берілмейді. 
- «Ылғалдан қорғаңыз». Белгі, егер ол атмосфералық жауын-шашын мен судың 
әсерінен қорғалуы тиіс болса, жүкке салынады. Бұл белгісі бар жүктерді қорғаныссыз ашық 
көліктермен тасымалдауға және ашық аспан астында, астары жоқ жерде сақтауға 
болмайды. 
- «Ауырлық орталығы». Белгі ауырлық центрі жүктің геометриялық орталығынан 
тыс болған кезде, сондай-ақ жүктің биіктігі 1 м-ден асқан кезде жүкке 
қолданылады.белгінің орналасуы жүкті көлік құралдарына бекіту кезінде және тиеу-түсіру 
жұмыстарын орындау кезінде ескерілуі керек.
- «Герметикалық қаптама». Белгі тасымалдау және сақтау кезінде ыдыстарды ашуға 
және зақымдауға тыйым салады және жүк қоршаған ортаның әсеріне ерекше сезімтал 
болған кезде қолданылады. 
- "Радиациядан қорғаңыз». Белгі сәулеленудің кез келген түрі жүктің қасиеттеріне 
әсер етуі немесе оларды өзгертуі мүмкін екенін көрсетеді (мысалы, көрінбейтін 
фотопленкалар). 
- «Радиоактивті сәулеленуді қорғаңыз». Белгі радиацияның енуі жүктің құнын 
төмендетуі немесе жоюы мүмкін екенін көрсетеді. 
- «Жинақтауға тыйым салынады». Тасымалдау және сақтау кезінде осы белгісі бар 
жүкке басқа жүктерді салуға жол берілмейді. 
- «Мұнда ашыңыз». Егер жүктің ашылу орны белгілі бір мәнге ие болса (мысалы, 
сынама алу, бұйымды сынау және т.б.) белгі жүкке қолданылады. Бұл белгісі бар жүк тек 
көрсетілген жерде ашылады. 

жүктеу/скачать 170.14 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: