Дәріс материалдары 1 бөлім. Авттоматтандырылған кітапхана-ақпараттық процестердің теориялық негізі
Тақырып: Ақпараттық ағым және ақпараттық массивті
жүктеу/скачать 294.58 Kb. Pdf көрінісі
|
| 1.6. Тақырып: Ақпараттық ағым және ақпараттық массивті
ұйымдастыру әдісі. Ақпарат термині «information» латынның сӛзінен шыққан, яғни қазақша баламасы «түсініктеме, баяндама» деген ұғымды білдіреді. Ақпарат істің жай-күйі және біреудің іс-әрекеті туралы ақпарат, мәлімдеме немесе қандайда бір нәрсе туралы мәліметтер жиыны. Ақпарат дегеніміз, оны алушы кісіге дейін қабылдау механизмінің қабылдануы, түсінікті бағалануы. Ақпарат хабарлама түрінде болады. Хабарлама- бұл ақпараттың сӛйлеу, мәтін, бейнелеу, сандық мәліметтер түріндегі ұғымы. Ақпараттық байланыс желісі хабарламаны жеткізу түріне қарай формалық, формалық емес болып бӛлінеді. Формалық – қоғамдағы арнаулы ұйымдар және мекемелер арқылы құрылған (баспа басылымдар жүйесі, кітапханалар, ақпараттық қызметтер), ал формалық емес түрге жіберуші және талап етуші арасындағы ақпарат байланыс жүйесі (жеке кездесулер, әңгімелер, хат-хабарлар. Табиғаттағы тірі және тірі емес ақпараттарды түрі, кӛлеңкесі, дыбыстар, иістер арқылы қабылданады. Осылардың үйлесуінен эстетикалық ақпарат туындайды. Табиғи эстетикалық ақпаратта адамдардың шығармашылық қызметіндегі ӛнердің туындысы дамыды. Эстетикалық ақпараттан басқа адам қоғамында табиғат заңдылықтарын тану, ойлауда семантикалық ақпарат дамыды. Сонымен, ақпараттарды эстетикалық (синтаксистік) және семантикалық, прагматикалық деп бӛлінеді. Синтаксистік деңгейде ақпарат, қандайда бір қабылдап алушы кісі үшін тек тілдегі белгілер арасындағы қатынас қарастырылып, бұл жерде оның мазмұны мен құндылығы ескерілмейді. Бұл ақпараттың сандық сипаты. Семантикалық ақпарат адамдардың ғылыми, ӛндірістік немесе саяси- қоғамдық қызметіндегі нәтижесінде пайда болған ақпаратты айтады. Яғни мәлімдеменің мазмұны меңгеруге мүмкіндік береді. Ақпарат үш категориялы қасиетімен сипатталады: 1. Анықтауыштық (заттың не құбылыстың ӛзінен бӛлінбес қасиеті) –ақпараттың мазмұны әр түрлі таратушыларда, әр түрлі тілдерде баяндалады, оның мағынасы ӛзгермейді. 2. Ақпараттық прагматикалық қасиеті оны пайдаланған кезде туындайды, ол құндылығымен ажыратылады. Ақпараттық құндылығы талап етушіге, оған белгісіз саланың қоғамдық-саяси, ғылыми, техникалық, ӛндірістік жағынан тиімділігімен анықталады. 3. Динамикалық қасиетке ақпараттың жиналып ӛсуі. Жаңа ақпараттың пайда болып, жиналуы. Оны пайдалану жыл ӛткен сайын, жаңа ақпараттық пайда болуына байланысты құндылығы азаяды. Электрондық есептеу машинасында ақпараттар бейнелерді қиыстыру түрінде болады. Бұндай ақпаратты жеткізу кодтау деп аталады. Кодтаудың бірнеше сатысы болады. Табиғи тілде бұлар - әріптер, сӛздер, абзац (азат жол). Жаңа жол деген түсінік бар. Осы жолда жазылатын жазба массив (файл) деп аталады. Мысалы, электронды есептеуіш машиналарындағы каталог мен карточкаларындағы әр автор туралы жазылған мағлұматтарды айтуға болады. жүктеу/скачать 294.58 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|