Дәріс тезистері 1-тақырып. Сауат ашу әдістемесінің теориялық негіздері
жүктеу/скачать 327.5 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сауат ашудың мектептегі оқу-тәрбие жұмысы жүйесіндегі маңызы
- «Сауат ашу» пәнінің оқыту аясы.
| 2-тақырып. Сауат ашу үдерісі
Негізгі мәселелер: 1. Сауат ашудың мектептегі оқу-тәрбие жұмысы жүйесіндегі маңызы 2. «Сауат ашу» пәнінің оқыту аясы («Сауат ашу» пәні оқу бағдарламасының мазмұны мен оқыту мерзімі) 3. Сауат ашу үдерісі және кезеңдері 4. Сауат ашуға қажетті құрал-жабдықтар Сауат ашудың мектептегі оқу-тәрбие жұмысы жүйесіндегі маңызы Қазіргі мектеп жан-жақты дамыған, зиялылық (интеллекті) деңгейі мен практикалық машығы заман талабына сай жеке тұлғаларды оқытып, тәрбиелеуі тиіс. Бұл орайда, алғашқы сөйлеу дағдысын меңгергеннен бастап, мектеп есігін ашқанға дейін сөздік қоры біршама молыққан, ана тіліндегі сөз тіркестіру, жіктеу, септеу сияқты заңдылықтарды әзірше табиғи тұрғыдан түйсігімен ғана сезінген 6-7 жастағы баланың сол білгендерін жүйелеп, ана тілінің әлгі заңдылықтарын саналы түрде меңгерте бастайтын, әріп танытып, өздігінен оқуға, жазуға үйрететін бастауыш сыныптағы сауат ашу әдістемесінің рөлі аса зор. Бастауыш сыныптағы сауат ашу барысында жүргізілетін оқу-тәрбие жұмыстарының әдістемесі психологиялық, физиологиялық және педагогикалық аспектілер тұрғысынан жалпы әдістеме ғылымының ең күрделі де қиын саласы болып табылады. Бұл кезеңде мектеп табалдырығын жаңа аттаған оқушы оқу мен жазуды үйреніп, ана тілінің заңдылықтарын, ондағы ой мен сезімді бейнелеу мүмкіндіктерін саналы түрде меңгеруге кірісіп қана қоймай, оның қабылдау, есте сақтау, ойлау, сөйлеу дағдылары қауырт дамып, психологиялық және физиологиялық тұрғыдан өзгеше «секірісті» басынан өткізеді. Басқаша айтқанда, бала психикасындағы жоғарыдағы аталған қабілеттердің дамуынсыз сауат ашу кезеңінің міндеттерін орындау мүмкін емес. «Сауат ашу» пәнінің оқыту аясы. ҚР жалпы бастауыш білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартында «Сауат ашу» пәнін оқытудың басты мақсаты – оқу және жазу дағдыларын қалыптастыру, байланыстырып сөйлеуге үйрету, алғашқы грамматикалық мағлұматтарды меңгерту; ана тіліне сүйіспеншілікке, адамгершілікке, отансүйгіштікке тәрбиелеу; оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту», – деп көрсетілген. «Сауат ашу» пәнінің оқыту аясы: – қазақ тілінің дыбыстық және әріптік (графикалық) жүйесі, – қазақ тілінен алғашқы грамматикалық мағлұматтар; – балалар көркем әдебиет шығармалары. «Сауат ашу» пәні білім берудің негізгі бағдарламасы негізінде жүзеге асырылады. «Сауат ашу» пәні оқу бағдарламасының мазмұны: 1. Әліппеге дейінгі кезең: сөздің дыбыстық құрамын бағдарлай білу, саусақтарын жазуға даярлау (әр түрлі сызықтар, өрнектер мен таңбалар сыздыру), сөздік қорын молайту, байланыстырып сөйлеуге үйрету. 2. Әліппе кезеңі: әріптердің баспа және жазба түрлері, бас әріп пен кіші әріп, сөздің дыбыстық-буындық құрылымын модельдеу, сөзді буындап оқу және тұтас сөзбен оқу; сөйлемдерді, мәтіндерді оқу; әріптерді жазу, сөз ішіндегі әріптерді бір-бірімен дұрыс қосып жазу; сөз, сөйлем жазу; мәтінмен жұмыс жүргізу (сұрақтарға жауап беру, оқығанын мазмұндау, мәтін құрастыру). 3. Әліппеден кейінгі кезең: сөз, сөйлем, мәтін оқу және жазу; дауысты және дауыссыз дыбыстар, сөз таптары туралы алғашқы грамматикалық мағлұматтарды меңгеру (заттың атын, қимылын, сынын, санын білдіретін сөздер); сөйлемнің бірінші сөзін бас әріппен жазу, кісі аттары, жер-су атаулары және үй жануарларына қойылатын аттарды бас әріппен жазу. «Сауат ашу» пәні аптасына 7 сағаттан және оқу жылында 238 сағат оқытылады. Бірінші жарты жылдықта – 112 сағат, ал екінші жарты жылдықта – 126 сағат. «Сауат ашу» пәні интеграцияланған мазмұндағы екі оқулық арқылы жүзеге асырылады: I жартыжылдықта – «Әліппе» оқулығы; II жартыжылдықта «Ана тілі» оқулығы. «Сауат ашу» пәнінің базалық білім мазмұны. Әліппеге дейінгі кезең (14 сағат): Сөйлеу. Сөйлем. Сөз. Буын. Дауысты және дауыссыз дыбыстар. Сөзді дыбыстық талдау. Әліппе кезеңі (98 сағат): Әріптердің баспа, жазба түрлері. Бас әріп және кіші әріп. Сөз. Буын. Сөйлем. Мәтін. Дауысты және дауыссыз дыбыс әріптері. Сөзді дыбыстық-буындық талдау. Орфографиялық және пунктуациялық ережелер (бас әріппен жазылатын сөздер, сөйлемнің соңына нүкте қою). Әліппеден кейінгі кезең (126 сағат): Сөйлеу. Ауызекі және жазба тілде сөйлеу. Қазақ алфавиті. Дауысты және дауыссыз дыбыстар. Жуан және жіңішке айтылатын сөздер. Жуан және жіңішке жұп дауыстылар. Буын. Тасымал. Заттың атын білдіретін сөздер. Бас әріптен басталып жазылатын сөздер. Заттың қимылын білдіретін сөздер. Заттың сынын білдіретін сөздер. Заттың санын білдіретін сөздер. Сөйлем. Сөйлемдегі сөздердің байланысы. Мәтін. Әңгімелер, өлеңдер, ертегілер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, мақал-мәтелдер. жүктеу/скачать 327.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|