Осыған байланысты мыналарды атап өту қажет.
Авторлардың, орындаушылардың, фонограмма шығарушылардың және өзге де құқық иеленушілердің мүліктік құқықтарын ұжымдық басқару салалары авторлық құқық туралы заңның 43-бабының 3-тармағында келтірілген.
Авторлық құқық туралы Заңның 46-1-бабына сәйкес мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымды аккредиттеу туралы куәлік осы заңның 43-бабының 3-тармағында көзделген ұжымдық басқару салаларындағы қызметті жүзеге асыруға беріледі.
Ұжымдық басқару саласында көзделген, авторлық құқық туралы заңның 43-бабының 3-тармағында санамаланған туындылар мен сабақтас құқықтар объектілерін пайдалану түрлерінің бірі жалпы жұрттың назарына кабель арқылы хабарлау болып табылады.
Авторлық құқық туралы Заңның 2-бабының 15-тармағына сәйкес жалпы жұрттың назарына кабель бойынша хабарлау-бұл туындыны, фонограмманы, орындаушылықты, эфирлік және кабельдік хабар тарату ұйымдарының хабарын жалпы жұрттың назарына кабель, сым, оптикалық талшық арқылы немесе осыған ұқсас құралдардың көмегімен хабарлау.
Жоғарыда баяндалғанға байланысты авторлардың, орындаушылардың және фонограмма шығарушылардың мүліктік құқықтарын ұжымдық негізде басқаратын аккредиттелген ұйымдар сыйақы жинауды авторлық құқық туралы заңның 43-бабының 3-тармағында көзделген ұжымдық басқару салаларында ғана жүзеге асыруға құқылы. Осыған байланысты аккредиттелген ұйымдардың авторлар, орындаушылар, фонограмма шығарушылар үшін олардың құқықтарын Интернет желісінде пайдаланғаны үшін сыйақы жинауды жүзеге асыруға құқығы жоқ.
Сонымен бірге, Заңның 44-бабына сәйкес кез келген автор, оның мұрагері немесе авторлық және сабақтас құқықтардың өзге де иесі өзінің мүліктік құқықтарын жүзеге асыруды мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымға беруге құқылы, ал ұйым, егер құқықтардың осындай санатын басқару осы ұйымның жарғылық қызметіне жататын болса, осы құқықтарды ұжымдық негізде жүзеге асыруды өз мойнына алуға міндетті.
Осыған байланысты, егер авторлар мен құқық иеленушілер авторлық және сабақтас құқықтар объектілеріне құқықтарды басқару құқықтарын, оның ішінде Мүліктік құқықтарды ұжымдық негізде басқаратын ұйымның Интернет желісінде берген жағдайда және егер осындай санаттағы басқару ұйымның жарғылық қызметіне жататын болса, онда ұйым осындай құқықтарды басқаруды авторлар мен құқық иеленушілерден алынған өкілеттіктер негізінде жүзеге асыруға құқылы.
Қазіргі уақытта құжаттардың үлкен көлемі электрондық нысанға ауыстырылады және желі бойынша қолжетімді болады. Осының арқасында телефонмен жұмыс және қашықтықтан білім беруді ұйымдастырудың жаңа мүмкіндіктері пайда болады. Мысалы, журналист өзінің баспасынан тыс жерде жұмыс істей алады, интернеттен көп ақпарат алады, ал студент эссе жазып, оны виртуалды университеттің оқытушысына жібере алады.
Өздеріңіз білетіндей, кез-келген технологиялық инновацияны жақсылық үшін де, зиян үшін де орауға болады. Қажетті құжатты іздеудің және көшірудің жеңілдігі плагиаттың жаппай таралуына әкелді. Германияның Билефельд қаласындағы университетінің мәліметтері бойынша барлық рефераттардың, үй тапсырмаларының және дипломдық жұмыстардың 30% - ы Интернеттен алынған. Алайда, немістер-заңға бағынатын халық, сондықтан бұл көрсеткіш бойынша олар бүкіл планетадан алыс. Мысалы, американдық Жоғары Мектеп студенттерінің кім екендігі туралы зерттеу нәтижелері бойынша АҚШ студенттерінің 80% - ы кем дегенде бір рет интернеттен курстық жұмыстарды алып тастап, оларды өздерінің атынан шығарды. Әрине, біздің еліміз де ерекшелік емес. Бүгінгі таңда сарапшылар плагиатты білім дағдарысының негізгі себептерінің бірі деп санайды. Осы мәселемен қалай күресуге болатындығы туралы әңгімеге кіріспес бұрын, плагиат деген не екенін егжей-тегжейлі қарастырайық.
Достарыңызбен бөлісу: |