Мәдениет теориясы- мәдениеттану

Мәдениет теориясы- мәдениеттану Мәдениеттану- хх ғасырда ғана ғылыми пән ретінде қалыптасқан ғылымдардың бірі. Бірақ мәдениет зерттеу пәні ретінде XVII ғасырларданбастап философтар мен тарихшыларды қызықтыра бастады.

Мәдениеттану-мәдениет теориясы- кешенді гуманитарлық ғылым. Оның қалыптасуы мәдениет туралы ғылыми білімнің интерграциясының жалпы тенденциясын көрсетеді. Ол тарих, философия, әлеуметтану, жантану, антропология, этнология, этнография, өнертану, семиотика, лингвистика, ақпараттану пәндерімен өзара түйіскен.

Неміс классикалық философиясының негізін қалаушы Иммануил Канттың (1724-1804) пікірінше, тек екі нәрсе адамды таңдандырады, жұлдызды аспан және адамның ішкі рухани дүниесі. Соңғының өзегін рухани мәдениет құрастырады.

Мәдениеттану пәні нені зерттейді? Мәдениеттану пәні Батыс елдерінде мәдени антропология (адам туралы ілім) құрамында қалыптасқан. Мәдениет - ашық жүйе, оның негізгі мақсаты, өзін басқаға жеткізу, ол монологтан гөрі диалогқа- сұхбаттасуға жақын. Осы тұрғыдан төменгідей тұжырым жасауға болады; мәдениеттану мәдениетті нақтылы тарихи- әлеуметтік процесс түрінде қарастырады.

Мәдениеттану қоғамда болып жатқан түрлі процестерді (материалдық, адамгершілік, әлеуметтік, саяси, көркемдік және т.б) барынша қамтып, мәдениет дамуының жалпы заңдылықтарын, оның өмір сүруінің принциптерін және бір-біріне әлеуметтік, саяси-моральдық, ғылыми көркемдік, және ьарихи сипаттамаларымен, жағдайларымен ерекшеленетін, алуан мәдениет түрлерінің өзара байланыстары мен тәуелділіктерін зерттейді.

Мәдениеттану: пәндік ерекшеліктері Мәдениетті әртүрлі тұрғыдан қарастырылуы, мәдениет мәселесіне деген үлкен қызығушылықтан туса керек. Оған дәлел ретінде 1964 жылдары батыс әдебиетінде мәдениетке 257 анықтама берілгендігі жөнінде амер кан мәдениеттанушылары А.Кребер мен К.Клахконның мәліметтерін келтірсек те жеткілікті сияқты.

Мәдениеттануды тек қана гуманитарлық ғылымдар саласына ғана емес, жалпы теориялық пәндер қатарына да жатқызуға болады, өйткені бұл пән адамзат баласының мәдени өмірдегі толып жатқан құбылыстарын жүйелі түрде қарастырады. Ал мәдени процестердің мәнін ашып көрсетуде түрлі ғылым салаларының өкілдері, атап айтқанда этнографтардың, әдебиетшілердің, социологтардың, психологтардың, тарихшылардың, және т.б ат салысатынын ескерсек, мәдениеттанумен бардық ғылымдар саласының айналысатындығын айқын аңғаруға болады.