Дәрістің мақсаты



бет2/11
Дата14.04.2022
өлшемі3.33 Mb.
#456682
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11

Тәбеттің бұзылыстары

  • Гиперорексия (грек.
  • hyper-көтеріңкі, orexis-
  • тәбет)
  • Гипорексия
  • анорексия
  • Парорексия

Гипо- немесе анорексия даму себептері

  • Ас қорыту жолдарының қабынуы;
  • Жұқпалы аурулар;
  • Қатерлі өспе өсуі;
  • Кейбір эндокриндік аурулар;
  • Мый қызметтерінің бұзылыстары, жағымсыз көңіл-күй.

Гипо- немесе анорексияның түрлері

  • Уытты
  • Диспеп-
  • сиялық
  • Психо-
  • гендік
  • Жүйкелік-
  • рефлекстік

Асқазанда ас қорытылуының бұзылыстары

  • Асқазан сөлденісінің бұзылыстары;
  • Асқазанның қимылдық әрекеттерінің бұзылыстары – түрлерінде байқалады.

Тұз қышқылы өндірілуінің реттелуі

  • HCL
  • Гистамин
  • Гастрин
  • Ацетил-
  • холин
  • +
  • +
  • +
  • Простаглан-
  • диндер
  • Соматостатин
  • -
  • -

Тұз қышқылы өндірілуін арттыру жолдары

  • Гистамин
  • Н2-рецептор-
  • лар
  • цАМФ
  • Н+

Тұз қышқылы өндірілуін арттыру жолдары

  • Гастрин
  • Ацетил-
  • холин
  • Арнайы
  • рецепторлар
  • Са2+/про-
  • теинкин-
  • аза С
  • Н+/К+-АТФаза
  • Н+

Асқазан сөлденісінің бұзылыстары

  • Гиперсекреция
  • Гипосекреция

Ашқарынға және функциялық жүктемеден кейін асқазан сөлденісі

  • Сөлденіс жағдайы
  • Сөлденісі
  • Ашқарынға
  • Жүктемеден кейін
  • Сөл мөлшері (мл/сағ)
  • Тұз қышқылы
  • Сөл мөлшері (мл/сағ)
  • Тұз қышқылы
  • мМ/сағ
  • мМ/л
  • мМ/сағ
  • мМ/л
  • Қалыпты
  • 60±25
  • 3 ±2,5
  • 45 ±15
  • 200 ±55
  • 20 ±4
  • 100 ±15
  • Гиперсекр.
  • Гипосекр.
  • 100
  • 40
  • 6
  • 0,5
  • 60
  • 12,5
  • 250
  • 80
  • 28
  • 4
  • 110
  • 50

Асқазан сөлінде тұз қышқылының:

  • Артық болуын гиперхлоргидрия;
  • Аз болуын немесе болмауын гипохлоргидрия немесе ахлоргидрия дейді.
  • Гиперсекреция гиперхлоргидриямен, гипосекреция гипохлоргидриямен немесе ахлоргидриямен қабаттасады.

Асқазан сөлінің аз бөлінуі

  • Себептері:
  • √ атрофиялық гастрит, асқазанда обыр өспесі өсуі т.с.с. кездерінде бездік жасушалардың аз болуы;
  • √ n.vagus межеқуатының төмен болуы (невроз, дене бітімдік симпатотония);
  • √ ОЖЖ қызметтерінің бұзылыстары;
  • √ гастрин өндірілуі азаюы;
  • √ тамақтану тәртібінің бұзылуы, организмде нәруыздар мен витаминдер жетіспеуі;
  • √ гипотиреоз т.б.

Гипохлоргидрия кезіндегі ас қорытылуының бұзылыстары

  • Асқазанның кардиалдық қыспағы ұдайы ашық тұруы, жүрек қыжылы, кекіру;
  • Асқазанда тағамның іріп-шіруі;
  • Ұлтабарда секретин өндірілмеуінен ұйқыбездің сөлденісі азаюы;
  • Қарынның пилорустық қыспағы жабылмауы, тағам ұлтабарға көптеп түсуінен ас қорыту ферменттерімен толық өңделмеуі;
  • Ашішектің қимылдық әрекеттері ұлғайып іш өтуі, дененің сусыздануы, гиповитаминоздар, зат алмасуларының бұзылыстары, қан жүйесінің өзгерістері.

Гипосекреция кезінде

  • √ тамақ ішкеннен кейін қарын үсті аумақта ауырлық сезімі;
  • √ жүрек айну, кекіру, кейде іш кебуі және ішектердің шұрылы, іш өту;
  • √ тамақ ішкеннен кейін 1-2 сағаттан соң, өз бетінше жоғалатын, қарын үсті аумақта батып ауыру сезімі – байқалады.

Ахлоргидрия кезінде

  • В12 витамин, фолий – тапшылықты анемия;
  • Темір – тапшылықты анемия;
  • Ахилия (сөлде ферменттердің болмауы) – байқалады.
  • Асқазанда обыр өспесі дамуына қауіп төнеді.
  • Отқа түс елің үшін, шырылдап
  • жануға төз,
  • Өнердің шыңын аңса, сол шыңды
  • алуға төз
  • Шыңдай түс шыдамыңды,
  • Жердей боп көнуге төз
  • Шын қойған мақсатыңның
  • жолында өлуге төз.
  • (Әбубәкір Дастанұлы)

Асқазанның гиперсекрециясы

  • Себептері:
  • √ тұқым қуалаушылыққа байланысты іргелік жасушалардың гипертрофиясы;
  • √ гастрин артық өндірілуі (Золлингер-Эллисон синдромы);
  • √ түрткілердің әсеріне іргелік жасушалардың жоғары сезімталдығы;
  • √ N. Vagus-тың межеқуаты жоғары болуы;
  • √ тұз қышқылы өндірілуін бәсеңсітетін заттардың (секретин, соматостатин) жеткіліксіздігі.

Гиперхлоргидрия кезіндегі ас қорытылуының бұзылыстары

  • Асқазан сөлінің ферменттік қабілеті артуы;
  • Асқазанда ойық жара дамуы;
  • Асқазан қақпашысы қыспағының ұзақ жабық тұруы;
  • Асқазанның қышқыл өнімдері өңешке лықсуынан төс астында қыжыл, кекіру, кейде құсу;
  • Рефлюкстік эзофагит, өңеште жалақ және ойық жаралар дамуы;
  • Асқазанда тағам ашып кетуі;
  • Ішектерде ас қорытылуы бұзылуы, іш қатуы.

Асқазанның қимылдық әрекеттерінің бұзылыстары

  • Асқазанның
  • қимылдық
  • әрекеттері
  • n. vagus
  • мотилин
  • Қарын қызметтерін
  • бәсеңсітетін
  • пептид
  • Секретин
  • Вазобелсенді
  • ішектік поли-
  • пептид
  • Симпатикалық
  • жүйке
  • қозуы
  • +
  • +
  • -
  • -
  • -
  • -
  • гастрин
  • HCL
  • серотонин
  • +
  • +
  • +

Асқазанның қимылдық әрекеттерінің бұзылыстары

  • Гиперкинез
  • Гипокинез
  • √ гиперацидтік
  • гастрит;
  • √ ойық жара;
  • √ пилороспазм;
  • √ қарын полипозы т.б.
  • Ауыру
  • сезімі
  • гипоацидтік гастрит;
  • √ гастроптоз;
  • √ спланхноптоз;
  • √ арып жүдеу;
  • √ жан жарақаттары;
  • √ жағымсыз көңіл-күй;
  • √ сапасыз тамақ ішу.
  • Ас қойыртпасы қарында
  • ұзақ сақталуы, тамақпен
  • кекіру, құсу, қыжыл
  • Қарын қабырға-
  • сында ет талшық-
  • тарының гипер-
  • трофиясы

Демпинг синдромы

  • - тез арада тағамдық заттардың асқазаннан ашішектерге өтіп кетуінен байқалатын дерттік жағдай.

Демпинг синдромның патогенезі

  • Ашішек ішінде осмостық қысым көтерілуі;
  • Қан тамырларынан сұйықтың ішек қуысына көптеп шығарылуы;
  • Айналымдағы қан көлемі азаюы;
  • Қан тамырларын кеңітетін биологиялық белсенді заттардың (серотонин, гистамин, кининдер т.б.) көп өндірілуі;
  • Глюкозаның ішектерде сіңірілуі қатты күшеюі;
  • Инсулин өндірілуі артуы – маңызды.

Гастрит

  • – асқазанның шырышты қабығының тұтасынан немесе белгілі бір бөлігінің қабынуы. Өту қарқынына байланысты гастриттерді:
  • Жіті
  • Сүлде


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет