-
Концепция перехода Республики Казахстан к устойчивому развитию. //Казахстанская правда. – 2006. – 18 ноября. – С. 7-8
-
Назарбаев Н.А. Стратегия ресурсосбережения и переход к рынку. – М.: Машиностроение, 1992. – 351 с.; Он же. Эпицентр мира. – Алматы: Елорда, 2001. – 294 с.
-
Тлеуов Т.Х. На главном направлении (Основные тенденции развития энергетики Казахстана в 1970-1980-е годы и некоторые аспекты деятельности партийных организаций предприятий отрасли). – Алма-Ата: Казахстан, 1989. –184 с.; Аяганов Б.Г. Социально-экономическое и социально-политическое развитие Казахстана с 1970-1990 г. Автореф….д.и.н. – Алматы, 1995. – 49 с.
-
Уразбаков А.Д. История социально-экономического кризиса Приаралья второй пол. 80-х – первой пол. 90-х годов ХХ века (на примере Кызылординской области). Автореф. ... к.и.н. – Алматы, 1997. – 29 с.; Зимовина Е.П. Социально-демографические процессы в зонах экологического бедствия. Автореф. … к.и.н. – Караганда, 2001. – 27 с.; Абдухаимов Е.Ф. Социально-экологические последствия промышленного развития Казахстана в 1946-2000 годы. Автореф. … к.и.н. – Алматы, 2004. – 29 с.
-
Алимбаев А.Т. Экологические проблемы Казахстана. – Караганда: Болашак, 1999. – 122 с.
-
ГАПО, Ф-3,. – Оп.35 – Д.109. – Л.5
-
ГАВКО, Ф.176, – Оп.3. – Д. 2283, – Л.61
-
ГАВКО, Ф.176, – Оп. 3, – Д. 2283, – Л. 61.
-
ГАПО,Ф. 646, - Оп. 18, - Д. 1941, - Л.1.
-
Диагноз Восточного Казахстана: Экологическая кома. // Экспресс К., - 1992, - № 113-114, - С.7.
-
ГАПО, Ф-3, - Оп. 41, - Д. 110, - Л. 1.
СПИСОК ОПУБЛИКОВАННЫХ РАБОТ ПО ТЕМЕ ДИССЕРТАЦИИ
1 Проблемы планирования природоохранной деятельности местных органов власти в Приртышье в 1980-1991 годы. // Ученые записки Павлодарского государственного университета – Павлодар, 2000. – № 4. – С. 104-110.
2 Некоторые аспекты природоохранной деятельности в сфере промышленности Приитышья в 1980-1991 годы. // Материалы Республиканской научно-практической конференции «Состояние и перспективы развития краеведения в современных условиях», посвященной 90-летию академика С.Б. Бейсембаева. – Павлодар: ПГУ им. С.Торайгырова, 2002. – С. 284-288.
3 Развитие материальной базы охраны природы в 80-е годы ХХ века. // Материалы республиканской научно-теоретической конференции «Торайгыровские чтения». Том 2. – Павлодар: ПГУ им. С.Торайгырова, 2003. – С. 311-314.
4 Становление государственной системы охраны природы в Прииртышье. // Поиск. Серия гуманитарных наук. – 2004. – № 2. – С. 57-62.
5 Решение экологических проблем в период становления ЭТЭК. // Вестник КазНУ им. Аль-Фараби. Серия историческая. – 2004. – № 1 (32). – С. 91-94.
6 Международное сотрудничество в решении экологических проблем. // Материалы Международной научно-практической конференции. «Взаимовлияние народов России и Казахстана (историко-культурологический аспект)» – Павлодар, 2004. – Т. 1. – С. 299-302.
7 Социоэкологические аспекты в современной отечественной историографии. // Сборник материалов международной научно-практической конференции, посвященной 90-летию Е. Бекмаханова «Историк и история: тернистый путь казахстанской исторической науки”. – Павлодар: ПГУ им С.Торайгырова, 2005. – С. 324-331.
8 Экологические движения Прииртышья. //«Региональная история в контексте мирового исторического процесса». Касымбаевские чтения. Материалы международной научно-практической конференции – Семипалатинский государственный педагогический институт – Семипалатинск, 2006. – С. 317-320.
9 Природоохранная деятельность на предприятиях цветной металлургии Прииртышья в 1980-2000 годы. // Вестник Карагандинского университета. Серия История. Философия. Право. – 2007.- № 1(45). – С.117-122
10 Экологическое образование в Прииртышье в 1980-2000 годы. // Вестник КазНУ им.Аль-Фараби. Серия историческая. – 2007. - № 2 (45). – С. 151-156.
Сыздықова Аймекен Мерекеқызы
1980-2000 – жылдардағы Ертіс өңірінде қоршаған ортаны қорғау жөніндегі Қазақстан мемлекеттік органдарының қызметі.
07.02.02 – Отан тарихы (Қазақстан Республикасының тарихы) мамандығы бойынша тарих ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындаған диссертациясына
ТҮЙІН
Зерттеу объектісі. Ертіс өңірінің жергілікті билік органдары өнеркәсіптік кәсіпорындары мен қоғамдық ұйымдар болып табылады.
Зерттеу пәні. Ертіс өңірінің мемлекетік және салалық құрылымдарының табиғатты қорғау қызметі, зерттелетін аймақтағы 1980-2000 жылдардағы экологиялық мәселелерді шешудегі халықтың әлеуметтік экологиялық белсенділігі.
Диссертациялық зерттеудің мақсаты мен міндеті. 1980-2000 ж. Ертіс өңірінің мемлекеттік және қоғамдық табиғатты қорғау қызметін жан-жақты зерттеу болып табылады.
Қойылған мақсаттарға жету үшін келесі міндеттерді шешу қажет:
-
Ертіс өңірі табиғатты қорғау мемлекеттік жүйесінің қалыптасуының негізгі кезеңдерін, 1980-2000 жылдардағы оның қызметінің ерекшелігін айқындау; өзгеріп отыратын тарихи жағдайлардағы жергілік билік органдары қызметінің сипаты мен негізгі бағытын айқындау;
-
өнеркәсіп кәсіпорындарының, атап айтқанда, түсті металлургия кәсіпорындарының, энергетика, химиялық өнеркәсіптің Ертіс өңірінің табиғи ортасының жағдайына әсерін қарастыру;
-
1980-2000 жылдардағы аймақтың өнеркәсіп кәсіпорындарының табиғатты қорғау қызметін дамытудағы жағымды және жағымсыз ағымдарына талдауды жүзеге асыру;
-
Ертіс өңірі тұрғындарының экологиялық білімі және тәрбие жүйесінің қалыптасуын зерттеу, жергілікті тұрғындардың экологиялық санасындағы концептуалды өзгерістерді бақылау;
-
Ертіс өңіріндегі табиғатты қорғау жөніндегі қоғамдық-саяси ұйымдар қызметі мен әлеуметтік-экологиялық белсенділігінің динамикасын зерттеу.
Экологиялық қарым-қатынастарды зерттеудің әдіснамалық негізі объективтілік, тарихи ұстанымдар, тарихи құбылыстардың өзара байланысы, тұтас амалдардың жалпы тарихи әдістері болып табылады. Бірқатар философиялық еңбектерде жалпы әдіснамалық және теориялық аспектіде ашып көрсететін қоғам мен табиғи орта арасындағы өзара байланыс проблемасы нақты тарихи уақытта табиғатты қорғауды басқару тәжірибесін зерттеуде одан әрі дами түсті. Зерттеу жұмысында тақырыптың танымдылық салыстырмалы-тарихи әдістері қолданылды. Тарихтың жекелеген кезеңдеріндегі табиғатты қорғауды салыстыру оның дамуының объективті заңдылықтарын, мемлекеттік органдар мен қоғамдық табиғатты қорғау ерекшеліктерін айқындауға мүмкіндік берді. Тар шеңбердегі әрбір мәселе хронологиялық тұрғыдан экологиялық жағдай кез-келген тарихи кезеңде тек қана техникалық жағы ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік жақтарының болатынын қарастырады. Зерттеудің объективтік принципі табиғатты пайдалану және табиғатты қорғау мәселелері бойынша деректер қорын пайдалану арқылы жүзеге асты. Біз жұмысымызда әлеуметтік-экологиялық қатынастарды зерттеу саласында қазақстандық ғалымдармен қатар шетелдік ғалымдардың зерттеулеріне дифференциялдық әдісті пайдаландық.
Зерттеудің жаңалығы Ертіс өңірінің табиғатын қорғау қызметін кешенді зерттеу болып табылады. Ертіс өңіріндегі табиғи ортаны қорғау жүйесінің қалыптасу тарихы баяндалған. Оның даму кезеңдері айқындалған. Табиғатты қорғау қызметінің сипаты мен негізгі бағыттары зерттелген. Ертіс өңірінің өнеркәсіп кәсіпорындарының даму тарихының кейбір аспектілері алғаш рет экологиялық қауіпсіздік тұрғысынан баяндалады. Жұмыста Ертістің экологиялық ұйымдары туралы барынша толық ақпарат жинақталып, олардың экологиялық саясатты, сондай-ақ азаматтық қоғамды қалыптастыруды жақсартудағы рөлі айқындалған.
Зерттеудің практикалық маңыздылығы табиғатты қорғау қызметінің тәжірибесін ескеруге мүмкіндік берілгендігінде қамтылады. Жекелеген қорытындылар мен тұжырымдардың республика аймақтарын дамытудың кешенді жоспарларын жасауда, табиғатты қорғау шараларын жетілдіруде қолданбалы құндылығы бар. Диссертацияның маңызды аспектілері Қазақстанның экологиялық тарихының іргелі мәселелерін, экологиялық сананы қалыптастыру бойынша әдістемелік құралдарды әзірлеу барысында пайдалы болып, дәріс, ғылыми-зерттеу жұмыстарында пайдаланылуы мүмкін. Жұмыстың экологиялық проблемалар бойынша курстар мен арнайы курстарды әзірлеу кезінде тигізетін пайдасы көп.
«Ертіс өңірінің қоршаған ортасын қорғауды басқару және табиғатты тиімді пайдалануды техникалық қамтамасыз ету» атты бірінші тарауда Ертістің жергілікті билік органдарының экологиялық саясаты, олардың қызметінің нысандары мен әдістерін жетілдіру жолдары, сондай-ақ табиғатты тиімді пайдаланудың техникалық қаматамасыз ету мәселелері қарастырылады.
«Өндіріс саласындағы табиғат қорғаудың жағдайы мен мәселелері» атты екінші тарауда қоршаған ортаға химиялық, энергетикалық және түсті металлургияның әсері қарастырылып, өнеркәсіп кәсіпорындарындағы табиғат қорғау қызметіне талдау жасалған.
«Экологиялық ахуалды сауықтырудағы әлеуметтік-саяси факторлар рөлінің артуы» атты үшінші тарауда халықты экологиялық ағарту мәселелері және ХХ ғасырдың 80-90 жылдардағы азаматтардың әлеуметтік-экологиялық белсенділігінің артуы, жұртшылықтың табиғатты қорғау жөніндегі міндеттерді шешуге тигізетін әсері қарастырылды.
Жұмыстың құрылымы қысқартулар тізімі, кіріспе, үш бөлім, қорытынды, пайдаланылған деректер тізімі мен қосымшадан тұрады.
Summary
Syzdykova Aymeken Merekeevna
The activity of government of Kazakhstan in guarding of the environment of the Priyrtishiye in 1980-2000
The dissertation on competition of the Scientific Degree of
Candidate of Historical Sciences on a speciality
07.00.02 - The Native history (History of the Republic of Kazakhstan)
The object of the researching work is governmental bodies, industrial factories and public organizations of the Priyrtishiye in 1980-2000.
The subject of the researching work is preservation of the environment by the governmental bodies of the Priyrtishiye in 1980-2000 and ecological activity of the population of the investigated region.
The purpose of dissertational research is studying of the activity of the state bodies of Kazakhstan and a society on preservation of the environment of the Priyrtishiye in 1980-2000.
Achievement of the aims of the work assumes the decision of following problems:
- to reveal the basic stages of formation of the state control system of wildlife management in Priyrtishiye, the features of its functioning in 1980-2000; definition of a role of sociopolitical factors in regulation of the attitudes between social development and the environment.
- to consider influence of the industrial enterprises, in particular, the enterprises of nonferrous metallurgy, power engineering, the chemical industry, on a condition of environment of Priyrtishiye;
- to carry out the analysis of positive and negative tendencies in development of nature protection activity at the industrial enterprises of region in 1980-2000;
- to study formation of system of ecological formation and education in Priyrtishiye; to track conceptual changes in ecological consciousness of the population;
- to investigate dynamics of socially-ecological activity of the population and activity of the political organizations on wildlife management in Priyrtishiye.
Methodological basis of research of ecological attitudes were general historical methods of objectivity, a historicism, interrelation of the historical phenomena, the complete approach developed in philosophical works in methodological and theoretical aspect the problem of interaction of a society and an environment has received the further development in studying practice of management by wildlife management during the concrete historical time. In the researching work the comparative-historical method of knowledge of a developed theme has been applied. Comparison of the separate periods of history of wildlife management has allowed us to reveal objective laws of its development, feature of nature protection activity of the state bodies and societies. Each of constricted problems of an investigated theme was considered in chronological sequence in view of that the ecological situation at any historical stage has not only the technical party, but also social. The principle of objectivity of the researching work has been realized in attraction of the broad audience of sources on a problem of wildlife management and environment protection. We used the differentiated approach to researches both Kazakhstan, and foreign scientists in the field of studying social-ecological attitudes.
Scientific novelty of the dissertational work consists, in that fact that the researching work is one of the first complex researches of nature protection activity in Priyrtishiye. In the dissertation the history of the formation of system of preservation of the environment of the Priyrtishiye, stages of ecological policy in region is considered. The basic directions of nature protection activity are investigated. For the first time some aspects of history of industrial enterprises of the Priyrtishiye are stated from the point of view of ecological safety. In work rather full information on ecological organizations of the Priyrtishiye is collected, their activity is analyzed, their role in formation of a civil society is convinced.
The practical importance of the researching work. The practical importance of the researching work consists in granting an opportunity of the account of experience of nature protection activity. Separate conclusions can have applied value in creation of comprehensive plans of development of regions of republic, in perfection of nature protection actions. Substantial aspects of the dissertation can be useful by in development of fundamental problems of economic and ecological history of Kazakhstan, methodical grants on formation of ecological consciousness, and also can be used at lecture, research work, at carrying out of practical employment. The present work will be useful during preparation of rates and special courses on an environmental problem.
In the first section – “Management of preservation of the environment of the Priyrtishiye and technical maintenance of rational wildlife management” - nature protection actions of local authorities of the Priyrtishiye, perfection of forms and methods of their activity, and also a problem of technical maintenance of wildlife management are considered.
In the second section – “The Condition and problems of protection of an environment in sphere of manufacture” - questions of influence chemical, electroenergetics and nonferrous metallurgy on an environment are considered and the analysis of nature protection activity at the industrial enterprises is leaded.
In the third section “Increase of a role of the sociopolitical factors in the improvement of the ecological conditions” problems of ecological education of the population and rise of socially-ecological activity of citizens in 1980 - 1990th, influence of the public on the decision of the environment protection problems are considered.
The structure of the researching work, consists of the list of reductions, the introduction, three sections, the conclusion, the list of the used sources and the appendix.
Достарыңызбен бөлісу: |