Дифференциалды психология пәнінен лекциялар жинағы глоссарий
Тиянақсыз (вариативный) мінезді адам -
жүктеу/скачать 328 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 7-Дәріс. Мінез психопатиясы. Жоспар
- Мінездік (акцентуация)
| 4. Тиянақсыз (вариативный) мінезді адам - бағыт-бағдарының түрақсыздығынан, принциптік бостығынан тө-ңіректегі жағдайға ыңғайшыл келеді. Жеке адамдық дең-гейі төмен. Түрақты мінез-қүлығы кдланбаған, осыдан барша
іс-әрекетінде қоршаған ортаға ыңғайлану, қатынас адамдарына жағымпаздану бұл адамның бойына сіңген мінездік көрініс.Мұндай адамдардың ішкі жан дүниесі дөрекі қарапайымдылыққа негізделген; тіршілік ушін болған әрекет-қимылы тікө, бірбеткей. Күнделікті күйбең мүдделеріне жетуде ойланып-толғануды білмейді, өз мүдделерін шектей алмайды. Олар үшін кедергі біреу-ақ - сыртқы; ішкі сапалық, жандүниелік қиыншылықтарды өлшестіруге ақылы жетпейді, бар көздегені - мол, оңай олжа, бір мезеттік игілік. Бүл адамдардың барша ынта-ықласы, нақгы, қалыпты жағдайды пайдаланумен қажеттерін мейлінше толық қамтамасыз ету. Ыңғайласу, жағымпаздықпен ішкі дүниесін тысқы жағдайларға бағындыру - мұндайлардың негізгі мінездік болмысы 7-Дәріс. Мінез психопатиясы. Жоспар: Мінез акцентуациясы. Мінез ауытқушылығының клиникалық формалары. Мінез акцентуациясы ұғымын психологияға енгізген К.Леонгард болды. Мінездік (акцентуация) психологияда - мінездің кейбір бітістерінің қалыптан тыс дамып, тұлға психикасының "әлсіз жерлері" формасында көрініс беруі, яғни мінездің кейбір ерекшеліктері өте айқын байқалады, және бұл түрлі жағдайларда біртиптік конфликтілер мен жүйке күйзелістеріне әкелуі мүмкін. Мұндай да адам жалпы тұрақты қасиеттерге ие бола тұра, кейбір әсерлерге өте кінәмшіл, шыдамсыз келеді. Асқынба мінез адамы қиын жағдайларда төзімділіктен айры-лып, мінез-құлығының ақаулығын жасыра алмайды. Тулғалық мінез асқынуына тап болған адам қоршаған орта әсерлерінө берілгіш, психикалық күйзеліске көп түседі. Егер жағымсыз әсерлер мінездің "әлсіз жерлеріне" соққы болып тиетіндей жағдай болса, адам қылығы күрт өзге-реді, мінездің шектен тыс дамыған бітістері адам билігіне ырық бермей, басқа ұнамды қасиеттердің бәрін жоққа шығарады. Кейбір адамдардың жәй әзіл немесе сын көтермеуі, екіншілердің - орынды, орынсыз тіке, шыншыл болуы - осы мінез бітісі асқынуының айқын мысалы. Мінез акцентуациясының көріну дәрежесіне байланысты анық немесе жасырын (латентті) болып бөлінеді. Мінез акцентуациялары жанұя тәрбиесі, әлеуметтік орта, кәсіптік әрекеттер мен жалпы денсаулық деңгейіне қарай ауысып отыруы мүмкін. Ендеше мінез акцентуациясы тұрақты емес. Мінез акцентуациясы біртіндеп жайдақталуы мүмкін. Мінездің мұндай ұнамсыз жәйті жасөспірім шақта қарқынды дамып, уақыт өтумен қалыпты күйге түсуі мүмкін, ал адамды қоршаған ұнамсыз жағдайлар басымдау болса, психикалық сырқаттарға тап қылады. Демек, мінез акцентуациясы қалыпты норманың ең шеткісінде орналасып, психопатияға ұласуы мүмкін. Мінез акцентуациясы психопатияға қарағанда тұлғаның тұлғаның психологиялық әсер етулерінің кез-келгеніне емес, нақты бір жағдайларында ғана ерекше әсерін байқауға болады. Күрделі психогенді жағдайларда ғана мінез акцентуациясы өткір аффективті реакцияға айналуы мүмкін (невроз). Мінез акцентуациялары психопатиялық бұзылыстармен шекаралас болғандықтан оның типологиясы психиатрияда жасақталған психопатия классификациясының негізінде жасалынады (тек бұл типология психикалық дені сау адамдарға тән болады). Психогениялар – психикалық түрлі психикалық травмалардың нәтижесінде бұзылуы. Психогениялар бір сәтте жүзеге асырылған өткір ситуациялар нәтижесінде де, сондай-ақ салыстырмалы түрде әлсіз, бірақ ұзаққа созылған ситуациялар нәтижесінде де болуы мүмкін. М-ы: түрлі ауруларға байланысты организмнің әлсізденуі.ж.ж-нің шаршауы немесе тұлғалық ерекшеліктердің спецификасы болуы мүмкін. Психикалық аурулар клиникасында психогения екіге бөлінеді: 1.Реактивті көрінісіне қарай психогендік және психоздар; 2.Невроздар. Мінездің ұлтгық ерекшеліктері. Ұлгтық мінез адамдардың тарихи қалыптасқан бірлестігі мен ірі топтары болып саналатын этностың,. үлттың, халықтың өмір тіршіліп" мен әлеуметтік жағдайының түтастығы арқылы танылады. Әрбір халық пен ұлттың, этностың өзіндік мінез-қүлықтарының ерекшеліктері болатындығы - тарихи шындық және объектив фактор. Қазақ халқының түркі тектес өзге халықтардан ерекшеленіп тұратын өзіндік сипат-касиеттері бар, Ыбрай Алтынсарин еңбектерінде өз халқының мінез-құлқына тән бірсыпыра касиеттерді атап көрсеткен-ді, Оның анықтауынша, қазақ халқына қарапайымдылық пен кішіпейілдік, ашық-жарқын көңіл мен кеңпейілділік, өзге нәсілді адамдарға деген достық және сыйластық көзщрас, қонақжайлылық пен пайымшыл-дық сияқты қасиеттер тән. Сондай-ақ, олардың бойында өзге де мінез-құлық сипаттары бар. Бұл орайда, қазақ-тардың өз жері мен Отанына, туған еліне деген шексіз сүйіспеншілігі, мал шаруашылығымен айналасуға икемділігі, меймандостығы мен балажандығы, өмірдің қиыншы-лықтары мен әділетсіз істерге төзімділігі, сөз әнерін ардақтауы, шешендік қабілеті, еңбексүйгіштігі мен шыдамдылығы олардың жалпы ұлттық қасиеттері болып табылады. Әрбір ұлт пен ұлысқа, этнос пен тайпаға тән қасиеттердің жай-жапсары - әлеуметтік психология саласы - этникалық психологияның зерттейтін төл пәні. жүктеу/скачать 328 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|