Диплом жұмысының өзектілігі. Тіл адамзат қоғамында қатынас құралы, сөйлесім пікір алысудың құралы ретінде қызмет атқаратын құбылыс, біріншіден, тілсіз ешбір қоғам өмір сүре алмайды. «Тілсіз ұлт құрымақ»
жүктеу/скачать 492 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бұл тест т ің мақсаты
- Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
- 1961.стр.407.
Бұл тестің мақсаты - сөз тіркесі синтаксисі туралы алған білімдерін анықтау, тексеру. 2. Сөз тіркесін өзіне ұқсас тұлғалардан ажырата білуін анықтау; Бұл тесттің мақсаты — оқушылардың сөз тіркесін өзіне үқсас тұлғалардан, сөйлемнен, күрделі сөздерден, атаулық тіркестерден, тұрақты тіркестен, сөздердің салалас қатарларынан ажырата алатындыктарын тексеру. 3. сөйлемдерді сөзтіркесіне талдау мүмкіндіктерін тексеру;
Қорыта айтқанда, бастауыш мектепте сөз тіркесін осындай әдіс-тәсілдермен оқыту жұмыстары нәтижелі болады. Қорытынды Синтаксисті, соның ішінде сөз тіркесінің ерекшеліктерін анықтап, оны дұрыс тани біліп, сөз тіркесінің өзіне үқсас тілдік кұбылыстарын ажыратып, оның басты қасиеттерін нақтылай түсіу қазақ тілі оқыту процесінде жүргізілетін практикалық жұмыстардың түрлеріне, мазмұнына, тиімділігіне байланысты. Аталған тілдік құбылысты игерту оқушының логикалық ойлау қабілетін, олардың ауызша және жазбаша тілін дамытуда маңызды роль атқарады. Қазақ тілі сабағында орындалатын практикалық жұмыстар негізінде оқушылар грамматикаын, оның ішінде синтаксистік құбылыстарды игере отырып, оны сөйлеуде, әр түрлі сөйлеу жағдаяттарында қолдана білуге дағдыланады. Оқушы алдымен тілдік жаттығулар орындау арқылы синтаксистік ұғымдар мен ережелерді, олардың тілде дұрыс қолдану ерекшеліктерін меңгереді. Сөз тіркестері құрамындағы өзгерістер олардың құрылымдық ерекшеліктерінен, яғни, байланысу формасынан, байланысу амалдары мен құрылымдық түрлерінен көрінеді.Сөз тіркесінің байланысу формалары мен тәсілдеріндегі өзгерістер, шындап келгенде, морфологиялық, яғни әрбір сөз тобы құрамында кейін пайда болған құбылыстармен тығыз байланысты. Екінші сөзбен айтқанда, сөз тіркесіндегі өзгерістер, түптеп келгенде, әрбір сөз табының тарихи дамуымен тығыз байланысып жатады. Қорыта келгенде, сөз тіркесін меңгертуде қолданылатын жұмыстардың барлығы оқушыға сөз тіркесі синтаксисінен жан-жақты, терең білім беруге септігін тигізді. Сөз тіркесі, сөйлем құрау дағдыларын жетілдірді. Сауатты сөйлем құрау дағдыларын жетілдіріп, шешендікке баулыды. Жаттығулар, көрнекіліктер, рөлдік ойындар, тест үлгілері арқылы сөз тіркесін етән қасиеттерді меңгертіп, оқушылардың ойлау жүйесін дамытты. Тұрақты тіркестер мен сөз тіркестерінің өзіндік белгілерін анықтап. Оларды ауызекі сөйлеу және жазба тілінде орынды кірістіріп, колдана алуға септігін тигізді. Тіл фактілері арқылы оқушының рухани дүниесін жетілдіруге, адамгершілікке, ұлтжандыққа тәрбиелеуге, таным белсенділігін күшейтуге көмектесті. Оқушының сауаттылығын арттырды. Әрбір тілдік бөлшектердіңжалпы тіл жүйесіндегі орнын, маңызы мен ерекшеліктерін ажырата білуіне қажетті іскерлік дағдыларын қал ыптастыр ды. Сөз тіркесін оқытумен орай жүргізілген практикалық жұмыстардың негізінде оқушылар грамматиканы, оның ішінде синтаксистік құбылыстарды игере отырып, көптеген практикалық дағдыларды меңгерді. Қолданылған әдіс-тәсілдер оқушылардың белсенділігін арттырып, сапалы, тиянақты білім алуларына негіз болды. Атап айтқанда, жаттығулар жүйесін жаңаша құрастырудың үлекн маңызы болды. Грамматикалық жаттығулар жұмысын орындау сипатына қарай екі топқа бөліп жүргіздік: ауызша және жазбаша орындалатын жаттығулар. Ауызша жаттығу үш топқа бөлінді: аналитикалық, синтетикалық, шығармашылық сипаттағы жаттығулар. Жазбаша жаттығуларды да осылай үш топқа бөлдік. Бұл жаттығу жұмыстарының қай-қайсысы болса да өздерінің тиімділігін байқатты. Әр оқушы ізденуге , алдына қойған мақсаттарын орындауға тырысты. Сондай-ақ, теориялық материалдарды бсрік , саналы меңгерулеріне жол ашты. 2. Сөз тіркесін оқытуда ең тиімді әдіс — кескінделген көрнекі
3. Сөз тіркесіне арналған мәтіндерді магниттаспасы аркылы талдау жасату да оқушы зейінін аударып, олардың белсенділігін артыруға себепші болды. 4. Бір тақырыпты оқытуда грамматикалық ойын түрлерін де қолдандық. Мысалы: сөзжұмбақ, ребус, сөздік лото, жұмбақтар шешу, жанылтпаштар айту т.б. 5. Жоғарыдағы әдіс-тәсілдерді пайдалану арқылы сабақтың тиімділігін арттыра отырып, оқушының алған білімін тексеру де маңызды жұмыстардың бірі. Соның бірі - оқушы білімін тест тапсырмалары арқылы тексеру. Бұл әдістің тиімділігі де орасан зор. Біріншіден, уақытты үнемдейді, сыныптағы әр оқушының теориялық білімін тольқ тексеруге мүмкіншілік жасайды. Ол арқылы оқушының ойлау қабілеті дамиды. Жинақтай келгенде, сөз тіркесін меңгертуде үғынып отырған әдіс-тәсілдер сөз тіркесі синтаксисін жан-жақты, терең білім беруге септігін тигізеді.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
11. П.Қордабаев Т.Р. Қазақ жазба тілінің синтаксисі, Алматы, 1966, 46-47-6. 12. Дмитриев Н.К. Русские предлогии и татарские послелоги. Строй тюркских языков. М., 1962, стр. 169. ІЗ. Гуломов А.Г., асқарова М.А. Хозирги узбек адабий тили. Синтаксис. Ташкент, 1965, стр.12. 14. Аханов Қ. Грамматика теориясының негіздері. Алматы 1972, 195-6. 15. Ысқақов А, Қазіргі қазақтілі. Морфология. Алматы, 1974. 174-6. 16. Ысқақов А, Қазіргі қазақ тілі. Морфология. Алматы, 1974. 198-6. 17. Борковский В.И., Дузнеқов П.С. Историческая грамматика русского языка. М. 1963 стр.313. 18. Дмитриев Н.К. Грамматика башкирского языков. М.,-Л., 1948, стр. 120.
19. Казем-Бек М.А. Общая грамматика турецко-татарского языка. Казань, 1939,318-6 20. Баскаков Н.А. Каракалпакский язык, П-М., 1952 21. Батманов И.А. Грамматика киргизкого языка. вып. П.Фрунзе, 1940. 22. Искаков А. Наречие в совремменном казахском языке. Алма-Ата, 1950, Современный казахский язык. Алма-Ата, 1950. 23. Мұсабаев Ғ. Қазақ тіліндегі сын есімнің шырайлары. Алматы, 1951. 24. Шәкенов Ж. Қазак тіліндегі сын есім катергориясы. Алматы 1961. 25. Реформатский А.А. Число и грамматика. Вопросы грамматики. Сб. Статей к 70-летию академика И.И.Мещанинова, М.-Л., 1960. стр.384. 26. Балақаев М, Қордабаев Т. Қазіргі қазақ тілі. Синтаксис, 1962, 43-6. 27 .Дмитриев Н.К. Грамматика башкирского языков. М.,-Л., 1948, стр.120. 28. Искаков Г.Ф. Имя числетельное. Исследование по сравнительной грамматика тюркских языков. П.Морфология, М., 1955. 29.Убрятова Е.И. 29. Исследование по синтаксису якутского языка. М.-Л., 1950. 30. Балақаев М.Б. Структурные особенности словосочетания в тюркских языках. (Казахский Государственный университет им. С.М. Кирова к 40-летию республики). Сборник статей, Алма-Ата, 1961.стр.407. 31. Хасенов Ә. Қазақ тіліндегі сан есімдер. Алматы.1957, Қазіргі қазақ тілі, 1954. 55-6. 32. Қордабаев Т. Тарихи синтаксис мәселелері. Алматы, 1965, 66-6. ЗЗ. Мусаев К. Некоторые наблюдения над развитием морфологии казахского языка, в послеоктябрьский период. Исследования по тюркологии. Алма-Ата, Наука, 1969, стр. 214. 34. Гаджиева Н.З. Основные пути развития синтаксисической стуктуруры тюркских языках. М., 1973, стр.65 35. 0ралбаева Н. Қазіргі қазақ тіліндегі етістіктің аналиткалык форманттары, 1975, 20-6. З6. Айдаров Г. Язык орхонского памятника билькагана. Алма-ата, 1966, стр.49. 37. Қордабаев Т. Тарихи синтаксис мәселелері. Алматы, 1965, 146-6. 38. Балақаев М.Б. основные типы словосочетания в казахском языке Алма-Ата, 1957 стр.19. 39. Джапаров А. Грамматическая структура словасочетания в современном киргизском языке. М., 1955. 40. Аханов К. Тіл білімінің негіздері. 1975,390-бет. 41. Сергалиев М.Синонимия синтаксических конструкқий в современном казахском литературном языке. Наук. Алма-Ата, 1987. 42. 0ралбаева Н, Мадина Г, Әбілқаев А. Қазак тілі. Алматы, 1982. 43. Балақаев М.Б. «О комбинированном управлении прямого дополнения в казахском языке». Тюркологический сборник. 1951, № 7, 37-6.
45. Балақаев М., Қордабаев Т. Қазіргі қазақ тілі. Алматы, 1971. 46.Ә.Әбілақов. меңгерудің өзіндік ерекшеліктері, қазақстан мектебі, 1965, № 6, 37-6.
47. Әміров Р. Жай сөйлем синтаксисі. Алматы, 1983, 37-6. 48. Балақаев М.Б. «О комбинированном управлении прямого дополнения в казахском языке». Тюркологический сборник. 1951, № 7, стр.46. 49. Балақаев М, Қордабаев Т. Қазіргі қазақ тілі. А., 1971, З-б. 5О. Балақаев М, Қордабаев Т. Қазіргі қазақ тілі. Синтаксис, 1971. 51. Төлегенов О. Қазіргі қазақ тіліндегі жалпы модельді және мақсат мәнді жай сөйлем типтері. 1968.
пунктуация. 1974. 53. Сауранбаев Қазақ тілі. Педучилищелерге арналған. 1953.
54. Төлеуов Ә. Қазақ тіліндегі есімдіктер. 1963. 55. Сайрамбаев Т. Есім пысықтауыш. Алматы, 1976. 56. Асылов Ү., М.Қ.Сұлтанғазина. Қазақ тілін оқыту әдістемесі. - Алматы: «Атамұра», 2000 ж 42 бет. 57. Асыл сөз. Қазақ балалар әдебиетінің кітапханасы — Алматы: «Жалын», 1987 ж 24-34 бет. 58. Әлімжанов Д. Қазақ тілінде морфологияны оқыту методикасының кейбір мәселелері - Алматы: 1972ж 59 бет. 59. Әуелбеков Ш., Қонақбекова Қазақ тілінен дидактикалық материалдар. 2-сыныпқа арналған - Алматы: «Мектеп», 1984ж .
60. Балақаев М. Қазақ тілі 2-сынып (оқулық) - Алматы: «Мектеп», 1990.
61. Бастауыш сыныптарда қазақ тілін оқыту методикасы. - Алматы: «Мектеп», 1997 ж 42 бет. 62. Бастауыш мектеп 1997. №16, 17, 18, 19 бет. 63. Бәкірова «Қазақ тілі» оқулығына методикалық нүскау - Алматы: 1987ж48бет. 64. Балақаев М., Әмірова Р. Қазақ тілі 3-сынып (оқулық) - Алматы: «Мектеп», 1990 ж 57 бет. 65. Бектаев К., Молдабеков К. Бастауыш сынып оқулықтары тестінің сөздігі Шымкент обл. Баспаха 1990 ж. 66. Қазақ тілінің грамматикасы, «Ғылым» баспасы, II том, Синтаксис, Алматы, 1967, 18-6. 67. Нұрмаханова Ә. Қазіргі қазақ тілі. 1982,133-6. 68. Балақаев М., Қордабаев Т. Қазіргі қазақ тілі. Синтаксис, 1977, 81-6. жүктеу/скачать 492 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|