Дипломдық жобаның тапсырмасы Кіріспе

1.7. Екінші деңгей алғашқы су тасыту ТП жүйелі техникалық сараптамасы.

Берілген ПГС мен сәйкес алғаш су тастау ӨП микросраптамасын құраймыз. Сыртқы кіріс және шығыс технологиялық байланыстарын (ТБ) анықтамыз.

-ТБ-1, сыртқы кіріс ТБ 2-ші қатар бұрғының мұнай эмульсиясының келесі параметрлерімен Р=0,55 мПа, Т=30⁰С, Q= 466 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-2, сыртқы кіріс ТБ 1-ші қатар бұрғының мұнай эмульсиясының келесі параметрлерімен Р=0,6 мПа, Т=30⁰С, Q= 81 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-3, сыртқы кіріс ТБ Б-10-нан реагенттер Р=0,15 мПа, Q=6м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-4, сыртқы кіріс ТБ ПТБ-10А/1 пешіне Р=4мПа, Q=60 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-5, сыртқы кіріс ТБ жалғанатын газдың ПТБ-10а/1 пешіне Р=0,1 мПа, Q= 1600 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-6, сыртқы кіріс ТБ ПТБ-10а/2 пешіне Р=4мПа, Q=60 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-7, сыртқы кіріс ТБ ПТБ-10а/2 пешінд жағылатын газдың Р=0,1мПа, Q=1600 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-8, сыртқы кіріс ТБ газдың өзіне жұмсалуына Р=0,25мПа, Т=60⁰С параметрлерімен;

-ТБ-9, сыртқы кіріс ТБ ФДВ-ға Р=0,25мПа, Т=60⁰С параметрлерімен;

-ТБ-10, сыртқы кіріс ТБ ФДВ-даға газы;

-ТБ-11, сыртқы кіріс ТБ Н-305/1-2 кейінгі мұнай эмульсиясы Р=6,3мПа, Т=60⁰С параметрлерімен;

-ТБ-12, сыртқы кіріс ТБ Н-304/1-2 кейінгі судың Р= 1мПа, Т=50⁰С параметрлерімен;

-ТБ-13, сыртқы кіріс ТБ құбырлардан және дренаж қондырғылары;

-ТБ-14, сыртқы кіріс ТБ ПТБ-10А/1 түтін газдарының Т=600⁰С параметрлерімен;

-ТБ-15, сыртқы кіріс ТБ ПТБ-10А/2 түтін газдарының Т=600⁰С

параметрлерімен;

Сараптама қортындысы бойынша алғаш су тастау ӨП макроқұрылғылар құрастырамыз 6-шы суретте көрсетілгендей.

Сурет 6 – Алғаш су тастау ӨП макроқұрылғысы.

Берілген ПТС-ке сәйкес алғаш су тастау ӨП микросараптамасын орындаймыз.

1. Алғаш су тастау ӨП екі ТП-дан тұрады:

-ТП-1, 1-ші деңгей су тастауы ТБ кірістерімен:

-ТБ-1, 2-ші бұрышының мұнай эмульсияның Р=0,55мПа, Т=30⁰С, Q=466 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-2, 1-ші қатар бұрышының мұнай эмульсияның Р=0,6мПа, Т=30⁰С, Q=81 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-3, БР-10-нан реагенттер Р=0,15мПа, Q=6 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-4, ПТБ-10А/1 пешіне Р=0,4мПа, Q=60 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-5, ПТБ-10А/2 пешіне түтін газы Р=0,1мПа, Q=1600 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-6, ПТБ-10А/2 пешіне ауа Р=0,4мПа, Q=60 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-7, ПТБ-10А/2 пешіне жанармай газы Р=0,1мПа, Q=1600 м³/ч параметрлерімен;
2. 2-ші деңгейлі су тастау ТП-2-ні ТБ шығысымен:

-ТБ-8, газдың өз қажеттілігіне Р=0,25мПа, Q=60 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-9, ФВД-ға газдың Р=0,25мПа, Q=60 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-10, ФНД-ға газдың;

-ТБ-11, Н-305/1,2-ден мұнай эмульсиясы Р=6,3мПа, Q=60 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-12, Н-305/1,2 кейіні су Р=1мПа, Q=50 м³/ч параметрлерімен;

-ТБ-13, құбырлар мен дренаждың қондырғылары.

Барлық ТБ ТП-1 мен ТП-2 аралығындағы ішкі ТБ белгілейміз (ІТБ);

- ІТБ-1 С-301-ден газының Р=0,65мПа, Т=35 ⁰С параметрлерімен;

- ІТБ-2 С-301 газының Р=0,65 мПа, Т=30 ⁰С параметрлерімен;

- ІТБ-3 С-301 газының Р=0,65 мПа, Т=30 ⁰С параметрлерімен;

-ІТБ-4 П-301/1,2 мұнай эмульсиясының Р=0,25мПа, Т=55-60⁰С параметрлерімен;

-ІТБ-5 КДФТ-дан С-301-ден және құбырдың суының Р=0,25мПа, Т=55⁰С параметрлерімен;

ТП-1 және ТП-2 сараптамалары бойынша алғаш су тастау ӨП құрастырамыз ТП-1 және ТП-2 7-ші суретте көрсетілген.

Берілген жұмыста алғаш су тастау 2-ші деңгейінің ТП-2 ӨП бөлек қарастырамыз.

ТП-2 микроқұрылымы 8-ші суретте көрсетілген.


Сурет 8 – 2-ші деңгейлі алғашқы су тастау ТП-нің микроқұрылымы.

Ары қарай алғаш су тастау Тп-2 2-ші деңгейінің толық микросараптамасын тастаймыз.

9-шы суретте толығымен реттеу және тиегіш арматуралар көрсетілген, олар процестің әрбір параметрлеріне тікелей әсер етеді. Қолға қимылмен келетін жылжымалы топсалары түсірілген, себебі ТП жұмысын уақытында олар ешқандай әсер етпейді. (f) бағыттары технологиялық параметрлерінің өлшей орындары.

ТП-2 микроқұрылымы сәкес (сурет 9) берілген процесс біріздік параллелді құрылымға жатантындығын айтады.

Ары қарай мұнай газ айғыштары ТО-1 толық миркосараптамасы құрастырамыз С-303/-де және С-303/2-гі мұнайгаз айырғышы ТО-2 2-ші деңгейлі алғаш су тастау ТП-2.

С-303/1-гі мұнайгаз айырғыш ТО-1 микросараптамасын құраймыз.

Берілген ПТС-ке сәйкес аппараттарымен мәнін анықтаймыз, қосалқы техникалық операцияларын орындайтын (ҚТО), То орындалу бағыты бойынша:

-ҚТО-1, В-17 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) мұнай эмульсиясының тасқынымен ІТБ-1-ден айырғышқа U_В 17 дистанцондық басқару операциялары (командалары «ашу-жабу»);

-ҚТО-1, В-18 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) газ тасқынымен ІТБ-2-ге айырғышқа қолмен басқарылатын U_В 18 орны бойынша (командалары «ашу-жабу») операциясы;

-ҚТО-3, В-20 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) су тасқынымен ІТБ-4-ке айырғыштан қолмен басқаратын U_В 20 орнынан (командалары «ашу-жабу»);

-ҚТО-4, В-21 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) дренаж тасқынымен ІТБ-5-ке айырғыштан қолмен басқару U_В 21 орнынан (командалары «ашу-жабу») операциясы;

-ҚТО-5, В-22 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) мұнай тасқынымен ІТБ-6-ға айырғыштан қолмен басқару U_В 22 дистанцондық басқару операциялары (командалары «ашу-жабу»);

-ҚТО-6, В-84 –үзіліс газ тасқынының реттеу ІТБ-3-ке айырғыштан U_В 84 орнынан басқару операциясы (тікелей әсер ететін реттеуіш).

С-303/1-ке мұнайгаз айырғышы ТО-1 қосалқы басқару операцисының құрамын көрсетеміз, басқару әсерлерімен және сыртқы ауытқуыымен (f) бағыттарын көрсетууімен (сурет 9).

Берілген ПТС-ке сәйкес аппараттарымен мәнін анықтаймыз, қосалқы техникалық операцияларын атқаратын ТО бағыты орындалу бойынша:

-ҚТО-1, В 23 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) мұнай эмульсиясының тасқынымен ІБТБ-7 –ге айырғыштан дистанциондық басқарумен U_В 23 орнынан (командалары «ашу-жабу») опреациясы;

2. Арнайы бөлім
2.1. Екінші деңгейлі су тастау ТП басқару объектісі математикалық моделінің құрлысын өңдеу.
2.1. Құрылыс сұлбаларын құрастыру және С-303/1,2 айырғыштардың қарапайым басқару объектілерін орнату.

С-303/1,2 айырғыштардың құрылыс сызбаларын құрастырамыз.

С-303/1 мұнайгаз айырғыштардың құрылыс сызбаларынреттеу объектісі L11/1 параметрлердің (фазалардың бөліну және сұйық деңгейлері) (түбір астымен 1 айырғышқа параметдің жататындығын көрсетеді), L12/1 (мұнай деңгейі), Р9/1 (айырғыш қысымы) 13-ші суретте көрсетілген.

Сурет 12 – С-303/1 айырғыштың құрамдық сызбасы L11/1, L12/1, Р9/1 параметрлерді реттеу объектісі ретінде.

С-303/1 айырғыш құрамдық сзбасымен сәйкес келесі қарапайым басқару объектілерін бөліп шығару:

- L11/1 фазалардың бөліну және сұйық деңгейінің үзіліссіз реттеу объектісі. U_А2 басқару әсерімен IТБ-12 арқылы және сыртқа ауытқумен IТБ-1 арқылы U_В17 -ге әсер етумен.

- L12/1 мұнай деңгейін үзіліссіз реттеу объектісі U_А3 басқару әсерімен IТБ-13 арқылы және сыртқа ауытқумен ҚТБ-1 арқылы U_В17 -ге әсер етумен.

- Р9/1 мұнай қысымы 2 позициялық реттеу объектісі U_В84 басқару әсері мен IТБ-3 арқылы және сыртқа ауытқумен IТБ-1 арқылы U_В17 - әсерімен.
С-303/2 мұнайгаз айырғыштарының құрамдық сызбасы L11/1 (фазалардың бөліну және сұйық деңгейлері) параметрлері реттеуші объектісі ретінде (түбір астымен параметрдің 2 айырғышқа жататыны көрсетілген), L12/1 (мұнай деңгейі) Р9/2 )айырғыштағы қысым) 14-ші сурет.

Сурет 13 – С-303/2 айырғыштың құрамдық сызбасы L11/2, L12/2, Р9/2 параметрлерін реттеуобъектісі ретінде.
- ҚТО-2, В-25 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) су тастау ІТБ-10-ға айырғыштан екі торабына қажет басқаратын U_В 25 орнынан (командалары «ашу-жабу») операциясы;

- ҚТО-3, В-2 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) мұнай тасқынымен айырғыштың ІТБ-11-ге U_В26 орнынан қолмен басқарылатын (командалары «ашу-жабу») операциясы;

- ҚТО-4, В-27 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) мұнай тасқынымен айырғыштан ІТБ-13-ке U_В 27 орнынан қолмен басқарылатын (командалары «ашу-жабу») операциясы;

- ҚТО-5, В-28 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) газ тас қынымен айырғыштан ІТБ-8-ге U_В 28 орнынан қолмен басқарылатын (командалары «ашу-жабу») операциясы;

- ҚТО-6, В-29 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) су тасқынымен айырғыштың ІТБ-12 А2-ге U_В 29 орнынан қолмен басқарылатын (командалары «ашу-жабу») операциясы;

- ҚТО-7, А-2 – үзіліссіз су тасқынымен реттеу ІТБ-12-де В29-дан В30-ға дейін операциясы U_В2 дистанциондық басқару (командалары «ашу-жабу»);

- ҚТО-8, В-30 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) су тасқынымен ІТБ-12 А2-ге 4 торабына U_В30 орнынан қолмен басқарылатын (командалары «ашу-жабу») операциясы;

- ҚТО-9, В-31 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) операциясы су тасқынымен ІТБ-12 А2-ге 3 торабынан 4 торабына U_В31 орнынан қолмен басқарылатын (командалары «ашу-жабу») операциясы;

- ҚТО-10, В-32 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) операциясы мұнай тасқынымен ІТБ-13-ке В27-тен А3-ке U_В32 орнынан қолмен басқарылатын (командалары «ашу-жабу») операциясы;

- ҚТО-11, А3 – үзіліссіз мұнай тасқынымен реттеу ІТБ-12-де В32-ден В33-ке дейін операциясы U_В33 дистанциондық басқару (командалары «ашу-жабу»);

- ҚТО-12, В-33 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) операциясы мұнай тасқынымен ІТБ-13-ке В27-ден А3-ке U_В32 орнынан қолмен басқарылатын (командалары «ашу-жабу») операциясы;

- ҚТО-13, В-83 – дискреттік (екі позициялық) басқару (реттеу) мұнай тасқынымен ІТБ-13-ке 5 тораптан 6-шы торапқа U_В83 орнынан қолмен басқарылатын (командалары «ашу-жабу») операциясы;

- ҚТО-14, В-85 – үзіліссіз газ тасқынымен реттеу ҚТО-9-ға U_А85 орыннан автоматтық басқару (тікелей әсер ететін реттеуіш).

Қосалқы басқару операцияларының ТО-2 С-303/2 мұнайгаз айырғыштар құрамын көрсетеміз басқаратын әсерімен және сыртқы ауытқу (f) бағыттарының көрсетумен (сурет 10).

Сурет 10 – С-303/2-ге мұнайгаз айырғыштары ТО-2 микроқұрылымы.

Екінші саты алғаш су тастау процессі келесі иерархиялық деңгейлерден тұрады:

• 
  үстіндегі иерархиялық деңгей 2 қосалқы деңгейлерден тұрады;
  
• 
  екінші қосалқы деңгей – технологиялық процесстерінің және қосалқы технологиялық процесстің: технологиялық процесс 2 (ТП-2) алғаш су тастау және қосалқы технологиялық процестер ҚТП-1 С-303/1,2 мұнайгаз айырғыштары ҚТП-3 мұнай жүргізу Н-305/1,2 – де, ҚТП-4 су сору Н-304/1,2 – де.
  
• 
  Бірінші қосалқы деңгей – технологиялық операциялар: ТО-1 мұнайгаз айырғышы С-303/1-де, ТО-2 мұнайгаз айырғышы С-303/2 –де, ТО-3 газ айырғышы СГ-302, ТО-4 мұнайгаз айырғышы БЕ-304, То-5 мұнай жиналуы Р-301/1, ТО-6 су тұндырғыш ОВ-302/1, ТО-7 су тұндарғыш ОВ-302/2, ТО-8 су жинағыш Р-302/1, ТО-9 мұнай сору Н-304/1, ТО-10 мұнай сору Н-305/2, ТО-11 су сору Н-304/1, ТО-12 су сору Н-304/2.
  
• 
  Үстінгі иерархиялық деңгей 1 қосалқы деңгейлерден тұрады;
  
• 
  Қосалқы технологиялық операцияның қосалқы деңгейі: ҚТО дискреттік (2-ші позициялық) басқару органдары U_В орнынан қолмен басқатылатын (командалары «ашу-жабу»), ҚТО дискреттік (екі позициялық) басқару органдары U_В орнынан қолмен басқару U_В дистанциондық басқарылуымен (командалары «ашу-жабу»), ҚТО үзілісіз реттеуші органдардың U_В орнынан басқарылатын (тікелей әсер ететін реттеуіш), ҚТО үзіліссіз реттелетін органдардың U_А дистанцияларын басқарумен (командалары «қосу-алу», «ашу-жабу»).
  

С-303/2 айырғыштың құрамдық сызбасына сәйкес келесі басқару объектілерін бөліп шығарамыз:

- L11/2 фазалардың бөліну және сұйық деңгейінің үзіліссіз реттеу объектісі. U_А2 басқару әсерімен IТБ-12 арқылы және сыртқа ауытқумен IТБ-7 арқылы U_В23 -ге әсерімен.

- L12/2 мұнай деңгейін үзіліссіз реттеу объектісі U_А3 басқару әсерімен IТБ-13 арқылы және сыртқа ауытқу ІТБ-7 арқылы U_В23 әсерімен.

- Р9/2 мұнай қысымы 2-ші позициялық реттеу объектісі U_В85 басқару әсерімен IТБ-9 арқылы және сыртқа ауытқумен IТБ-7 арқылы U_В23 - әсерімен.
2.1.2. Қолданылған каналардың басқаратын және ауытқу туғызатын әсерлерін С-303/1,2 айырғыштардың берілген қарапайым объектілерінің математикалық сипаттамасы беріліс функциясы арқылы (көмегімен).

С-303/1 мұнайгаз айырғышының құрамдық сызбасымен сәйкес кеоесі реттеу контурларын белгілейміз:

1. L11/1 фазалардың бөліну және сұйық деңгейлерінің реттеу контуры айырғыштағы IТБ-12 арқылы А2 үзіліссіз реттеу органдарымен U_А2 басқару әсерімен және беріліс функциясымен астатикалық инерциялдық жүйенің кендік кешігуімен /23/:

L11/1 деңгейіне жақсы әсер ететін (төмендеуі) және сыртқы суытқуымен ІТБ-1 арқылы В17 екі позициялық реттеу органымен U_В17 басқару әсерімен және беріліс функциясымен астатикалық инерциялдық жүйенің кендік кешігуі.

L11/1 деңгейіне жақсы әсер ететін (жоғарлауы).

Беріліс функцияның параметрлері: Т1=15316с, τ 1=42,5с, Т4=2762с, τ 1=7,7с.

Беріліс функцияның параметрлерін есептеу мысалы:

-объектінің басқару әсерімен канал бойынша уақыт тұрақтылығы:

- айырғыштағы мұнайдың номиналды деңгейінің көлемі:

D – айырғыштың диаметрі;

L_Ж – айырғыштың 1-ші бөлімінің ұзындығы 15,3 м;

- сұйық деңгейінің номиналды диапозоны 1,8м;

Q_Ж^ВЫХ – айырғыштың көлемді сұйықтың шығыны 22м³/сағ.

D – айырғыштың диаметрі 3,4м;

L_Ж – айырғыштың 1-ші бөлімінің ұзындығы 15,3 м;

- сұйық деңгейінің көрсеткішінің диапозоның өзгеруі, 0,005м;

Q_Ж^ВХ – айырғыштың көлемді сұйықтың шығыны 22м³/сағ.

Мұнда:

Q_Ж^ВХ – айырғыштағы сұйықтың көлемді шығыны 122 м³/сағ.

Q_Ж^ВХ – айырғыштың көлемді сұйықтың шығыны 22м³/сағ.

L12/1 деңгейіне кері әсер ететін (төмендеуі) және сыртқы ауытқуы ІТБ-1 арқылы В17 екінші позициялық реттеу органымен U_В17 басқау әсерімен және беріліс функцичсымен астатикалық инерциондық жүйенің кендік кешігуі.

L12/1 деңгейіне жасқсы әсер ететін (жоғарлауы).

Беріліс функциясының параметрлері: Т2=865с, τ2=3с, Т5=1332с, τ5=4,7с.

Р9/2 қысымына жасқы әсер ететін (жоғарлауы).

Беріліс функциясының параиетрлері: k₃=0,0228 м³/%, Т3=63с, τ3=0,069с, k₆=0,07 м³/%, Т6=20,7с, τ6=0,0207с.

Статистикалық инерциондық жүйенің беріліс функциясының күшейуі коэфиценттерінің есебі.

Q_Г^ВХ - айырғыштағы газ көлемінің шығыны 1000 м³/сағ;

П_ИМ^ИЗМ – клапының өзгеруі 0-ден 100%-ке дейін (шартпен берілген).
С-303/2 айырғыштың құрамдық сызбасы С-303/1 айырғыштың құрамдық сызбасындай L11/1, L12/2, Р92 параметрлердің реттеуішінің үш контурын көрсетеді, ұқсас беріліс функцияларымен және теңдей коэфиценттерімен.
2.2. С-303/1,2 айырғыштың математиғкалық моделінің құрылыс сұлбасының құрылуы.

С-303/1 мұнайгаз айырғыштың матиматикалық моделінің құралдық сұлбасы L11/1 параметлерінің реттеу объектісі ретінде (фазалардың бөліну және сұйық деңгейі) L11/1 (мұнай деңгейі), Р9/1 (айырғыштағы қысым) 15-ші суретте көрсетілген.

С-303/1 мұнайгаз айырғышы математикалық моделінің құрамдық сызбасы келесі реттеу контурларын көрсетеді.

С-303/2 мұнайгаз айырғыштарының моделінің құрамдық сызбасы L11/2 (фазалардың басқару және сұйық деңгейі), L12/2 (мұнай деңгей), Р9/2 (айырғыш қысымы) параметрлерін реттеу объектісі ретінде 16-шы суретте көрсетілген.

Сурет 15 – С-303/2 мұнайгаз айырғыш матиматикалық моделінің L11/2, L12/2, Р9/2 параметрлерін реттеу объектісі ретінде құрамдық сызбасы.

С-303/2 мұнайгаз айырығш және С-303/1 мұнайгаз айырғыш математикалық моделінің құрамдық сызбалары L11/1, L12/2, Р9/2 параметрлерінің үш реттеу контурын көрсетеді беліріс функцияларымен ұқсас және бірдей коэффияларымен.
2.1.4 С-303/1 айырғыштың басқару объектісінің өтпелі процестерін зерттеу, басқару әсерімен канал бойынша L11/1 деңгейіне MatLAB имитациялық органы пайдаланамыз.

Модель тастау MatLAB имитациялық ортада Simulink талдауында астатикалық инерциондық объектісінің моделін құрастырамыз кендік кешігумен және бір ыңғай жабдықты баспалдақты әсерету арқылы объектіге (сурет 16).

Сурет 16 – Кендік кешігумен астатикалық инерциондық объектісінің моделі.

Өтеплі процестің графигі 18-ші суретте көрсетілген. Осы сурет бойынша өтпелі кезеңнің уақытын анықтамыз Δt=863-2,652=865,38с.

19-шы суретте көбейтілген масштабта кешіктірілген уақыты көрсетілген 2,62с осылайша жылдамдық екпіні объектінің ε=1/(865,38*1)=0,0012 құрайды. Алынғын қортындылар бойынша келесі қортынды жасауға болады, объет аз инерциондық болып табылады.

Жұмыс органның тасқынын басқару біткен операциялардың жалпы соңы 91 құрайды (дискреттік және үзіліссіз реттеу объектілер саны бойынша).

Олардан:

-үзіліссіз реттеу опреациялары 8;

-дискреттік басқару операциясы (екі позициялық) 83;
Қондырғының ақпараттық моделін сәйкес келесі опреациялық автоматтандырылған:

-L11/1,2, L12/1,2, L17, L22, L31 үзіліссіз параметрлерді реттеу;

- L1, L36/1,2, L39 параметрлерін дискреттік (екі позициялық) басқару берілген қондырғының жұмыс қалпында;
Оператор – технологпен жұмыс ортаның тасқынын басқару дисреттік басқару операциясы процессі жіберілуіне автоматтандырылмғандықтан орналасады:

-оны бойынша көлем басқарылатын 68 операциялары;

-операторлық пунктінен немесе жергілікті басқарумен 10 операцияны дистанционды басқару құралдарын пайдаланады.

83 дискреттік (екі позициялық) басқару роперацияларынан 78 басқару операциялары бір рет процесс жіберілгенде іске асырылады (ақпарат есебі, шарттарды тексерук, шешім қабылдай және топ құрастыру). Төрт опреациялар (екі позициялық L1 конденсат деңгейін реттеу СГ-302, L36/2 конденсат ОВ-302/1,2-де және L39 су деңгейін Р-302-де) автоматтық немесе қолмен жүргізілетін режимде іске қосылады (режимдердік операторда істейді) әр түрлі мезгілмен Т, бірдей толтыру уақытымен (босатылу) айырғыштың және тұнба ыдыстардың L1, L36/1,2 және L39 берілген дискреттік көрсеткіш деңгейлерімен қондырғылардың қолайлы жұмыс режимінде.

Осылайша қарастырылған қондырығда 11 реттеуші операциялары автоматтандырылған (4 дискреттік және 7 үзіліссіз) негізгі процестің параметрлері оперативті персоналдың босатылуысыз болуы талап қоятын ТП жұмыс атқарған мезгілінде.

АБЖ ТП құралдарын өңдейтін сенімді және нақты техника құралдары бар автоматтандыру жұмыстарын жүргізетін өңдеуші компаниялар әлемде қазіргі уақытта бар. Осындай фирмалар арасында ерекше орын алатын жоғары дәлдікпен және аса сенімділікпен неміс өндірушілерінің аппаратуралары Siemens, Krohne, Wika, америкалық фирма Fisher-Rosemount. өзінің арзандылығынан және жоғары сенімділік сапасымен ресей өңдеушілері Метран, Смоленсканалитприбор, Теплоприбор, Саратовнефтегаз кен қолданыс тапқан.

Датчик парктерінің басқару органдарының және контроллердің физикалық құралдарды ескі жабдықтарды ауымтыруын талап етеді.

Молральді құралдарды екі деңгейлі мұнай дайындау ТП өте аз автоматтандырған дәрежені білдіреді, басқару органдарының электр қосылуымен емес (басқару органдарының технологиялық құралдарымен командалары дистанционды түрде беруде d=3,9 жабдықталған дәрежесі). Автоматтандырылған жіберу жоқтығынан тоқталуы уақытты ұстайды авариялық жағдайларда жұмыс режимін жібергенде, тоқтатқанда және қолайлы жағдайға келдіргенде.
2.6.Жобалау есебінің тұжырымдамасы.

Жобалау мақсаттың тұжырымдау.

-басқарудың тиімділігін және мұнай өнімінің есептеуін жоғарлату;

-авариялық жағдайлар санын және жабдықтардың тұрып қалу уақыты, оның қолайлы жүктеуін шешуіне қысқарту;

-жабдықтардың бұзылғандықтарын жылдам табу арқылы оның жөндеуіне шығынды азайту;

-өнімділікті өсіру және ақпаратты сараптайтын және басқаруды меңгеретін персоналдың еңбек шарттарын жақсарту;

-технологиялық процесстің көрсеткіштерін оперативті өндірістің ұйымдастыру экономикалық құрамына беру.

1 мен 2-ге дейін авариялық шектелуінің ауысу көрсеткіштері, параметрлерді 6-шы кестеге жіберілген динамикалық ауытқуын бақыланатын техникалық параметрлерін сыртқы әсерде.

Өлшеу каналдардың қателігі пайыздығы көрсеткіштерден аспауы қажет:

-мұнай қысымы -1,0;

-қосалқы жүйенің қысымы -1,0;

-мұнай температурасы -0,5;

-мұнай шығыны – 1,5;

-ақпараттық;

-дистанционды басқару;

-автоматикалық реттеу;

-технологиялық қорғаныс;

-технологиялық сигнализациялыау;

Дистанциондық басқару қосалқы жүйесінің функциялары: реттеу органдарына командаларды тұжырымдау («ашу», «жабу», «қосу», «алу», «тоқтату») және реттелетін технологиялық параметрлердің берілген көрсеткіштерін қолдау үшін реттеушілеріне қондырғыларды тұжырымдау.

1. Газ айырғышы СГ-302:

- L1 конденсатының деңгейін тұрақтандыру Q=0,1м статистикалық қателік жіберумен, В2 клапанға әсер ету арқылы;

2. Мұнайгаз айырғышы С-303/1-1:

-L11/1,2 фазалардың бөліну деңгейіне тұрақтандыру Q=0,2м статикалық қателікпен А2 клапанға әсер етуі;

- L11/1,2 мұнай деңгейін тұрақтандыру Q=0,5м жіберілген статикалық қателікпен А3 клапанға әсерету;

3.БЕ-304 буфер айырғышы:

- L17 мұнай деңгейін және фазалардың бөліну деңгейін Q=0,5м жіберілген статикалық қателікпен А4 клапанға әсерету;

4.Р301 мұнай резервуары:

- L22 фазалардың бөліну және мұнай деңгейін статикалық қателікпен Q=0,8м С1 және С2 сораптарына әсерету;

5.Н-305/1,2 мұнай сорабы:

- Р31 қысым берілген нұсқасын тұрақтандыру статикалық қателіксіз С1, С2 немесе А5 клапандарына әсерету;

6.ОВ-302/1,2 су тұнба қоймасы:

- L36 фазалар бөліну деңгейі және мұнай деңгейін тұрақтандыру Q=0,4м жіберілген статикалық қателікпен В69 клапанына әсер етуі;

7.Р-302 су резервуары:

- L39 фазалардың бөліну және мұнай деңгейін тұрақтандыру Q=0,5м жіберілген статикалық қателікпен Д1, Д2 және А6 клапандарының әсері;

Екінші жағдайда тұрақтандыру мәселлесі стандарттық ПИ – алгаритммен аналогты шығу сигналымен С1, С2 реттеу өнімділікпен сорабтармен басқару арқылы іске асады.

Қосалқы жүйесінің технолдогиялық қорғаныс функциялары: авариялық немесе авария болатын, жағдайларды табу екінші жоғарғы қосалқы жүйесінің немесе төменгі авариялық көрсеткіштер жеткенде, осы көрсеткіштерде ТП арықарай жүргізуге болмайды. 2 позициялық объектілерді командаларды дайындау технологиялық жабдықтардың қауіпсіз жағдайда жылдам ауыстыру керек.

Қосалқы жүйесінің технолдогиялық сигнализация функциялары: авариялық сигнализацияларды жасау оператор-технолог келесі жағдайларда хабарлау керек:

- ұсынылған технологиялық параметрлерді бірінші және екінші жоғарғы (төменгі) ьұйықталған көрсеткіштері жеткенде (АДП ТС қосалқы жүйесіне апарылатын немесе ақпараттық қосалқы жүйенің екінші құралдарына);

- ТЗ қондырылған кіру каналдарының іске қосылуында;

- ТЗ қондырылған шығу каналдарының іске қосылуында;

- жергілікті локалды басқару операторлық пунктіндегі бұзылғандығы;

- басқару қосалқы жүйенің қоректеу көздерінің сөндіруінде немесе олардың бөлшектері.

Оперативті-диспечерлік басқару құрылымы бойынша ұсыныстар.

Алғаш су тастау ПП «Құмкөл» кен орнының ӨП-де екі деңгейлі оперативті-дисперчелік құрылымын басқару ұсынылған 20-шы суретте көрсетілген.

Бірінші басқару деңгейі (төменгі деңгей) технологиялық операциясымен басқару деңгейі меңгеру қалқанымен, технологиялық қондырғылардың орналасқан ТО оператор-технологтың қадағалаусыз жүргізеді.

Екінші басқару деңгейі (жоғарғы деңгейі) технологиялық операциясымен басқару арқылы жұмыс сигнализациясындағы, ператор бөлмесінде орналасқан, оператор-технологтың осында болу тұрақты.
2.7. Басқару қосалқы жүйенің құрамдық сызбаларын өндеу
2.7. Технологиялық параметрлерді өлшеу каналдарының құрамын өңдеу.

Алдын ала өлшенетін технологиялық параметрлердің датчикпен өлшенетін диапозоның белгілеу қажет. әсбір технологиялық параметрлердің датчикпен өлшемін диапозоны, жоғарғы өлшеу тұйығына жақынырақ немесе өзгеретін диапазонына /21/, диапазонның (шкала) екінші шаршысына түсуі керек. Берілген ережелерді қолданып, әрі қарай өлшенетін технологиялық параметрлерінің датчиктерін таңдаймыз.

Негізгі технологиялық өлшемін параметрлердің құрамдық сызбаларын құрастырамыз.

Н-305/1,2 сорапқа сіңірілгендегі мұнай қысымының Р31-0,25 МПа құрамдық сызбасы 21- суретте көрсетілген.

17 – сурет. Н-305/1,2 Р31 сорапқа сіңірілудің мұнай қысым өлшеудің құрамдық сызбасы.

Мұнай қысымы бірінші саылы өзгерткіш – штуцермен өлшенеді. Екінші саты өзгерткіш – артық қысым өлшейтін датчигі ДИ қысым туралы сигналды бірыңғайлы электр сигналына 4-20 мА интерфейсімен ауыстырады. Бірыңғайлы электр белгісі контроллердік аналогты кіріс модуліне келіп түседі. Өлшейтін датчиктің жұмыс диапазоны 0-0,4 МПа құрайды. Артық қысым өлшейтін датчиктің беру коэффициенті 64 мА/МПа құрайды.

С-303/1 Т10/1=60⁰С мұнай газ айырғышында мұнай қосындының температурасын өлшейтін құрамдық сызбасы 18 суретте келтірілген.

Термометрде кедергінің өзгеруі арқасында температура әсерімен температура бойынша сигнал өлшенеді. Беріліс коэффициентімен 0,5 Ом/⁰С. Екінші саты өзгерткіші – нормаландырған өзгеркіш электр белгісін бірқалыпты электр сигналына 4-20мА интерфейісімін 0,53 мА/мВ берілу коэффициентімен өзгертеді. Конструктор бойынша кедергі термометрі және нормалдандыратын өзгерткіш бір құралда белгіленген (бірқалыпты сигналымен датчик), бір сигналды өзгеру сызбасы текқана температура үшін толық көрсетілген. Бірқалыпты электр сигналы әріқарай контроллердің аналогты кірісіне барып түседі. өлшейтін датчиктің жұмыс диапазоны 0-100⁰С құрайды. F4 – факелдегі газ шығыны 2000 м³/сағ өлшену құрамдық сызбасы 23 суретте келтірілген.

С-303/2 мұнай газайырғышындағы L11/1=2,6м сұйық деңгейінің өлшеу құрамдық сызбасы 24 суретте келтірілген.

Мұнай ылғалдығын М13=5% өлшейтін қрамдық сызбасы 21 суретте көрсетілген.

М_аспап = 30 %

Ылғалдылық бірінші сатылы өзгерткішпен – бірінші датчикпен өлшенеді , ол ылғалдылық бойынша сигналды электр сигналына 0-30мВ 6мВ/% берілу коэффициентімен өзгертеді. Екінші сатылы өзгерткіш-өңдеу блогы, ол электр сигналын бір қалыпты электр сигналына 4-20мА интерфейсімен 0,53мА/мВ берілу коэффициентімен өзгертеді.

Бірқалыпты электр сигналы әрі қарай контроллердің аналогты кіріс модуліне барып түседі. Өлшейтін датчиктің жұмыс диапазоны 30% құрайды.
Газбен ластанған өлшеу құралдық сызбасы 22 суретте көрсетілген.


Газбен ластанған бірінші сатылы өзгертушімен өлшенеді-бірінші датчикпен, ол ластанған бойынша сигналды электр сигналына 0-30мВ, 0,75мВ/% берілу коэффициентімен өзгертеді. Электр сигналын бірқалыпты электр сигналына 4-20мА интерфейсімен 0,53мА/мВ берілу коэффициентмен өзгертеді. әрі қарай бірқалыпты электр сигналы контроллердің аналогты кіріс модуліне келіп түседі. Өлшейтін датчиктін жұмыс диапазоны 60% құрайды.

Басқа технологиялық параметрлердің каналдарын өлшеу құрамдық сызбалары келтірілген технологиялық параметрлерді өлшеу құрамдық сызбаларына ұқсас, өлшейтін датчиктердің жұмыс диапазонның өзгеруіне және берілу коэффициентіне сәйкес.

Өлшейтін құралдардын жіберілген технологиялық параметр қателіктерін есептейміз.

Көбінесе ақпаратты-өлшеу жүйелері бірнеше өлшеу каналдары мен болады, олар келісіп қосылыс қос өзара байланысқан өлшеу құралдардан (ӨҚ): датчиктер, нормаландыратын өзгерткіштер, екінші сатылы құралдар, контроллерлер және т.б. /21/.

Сурет 23 – Х параметр каналының өлшеуінің құрамдық сызбасы

Δ1, Δ2, …. Δn – олардың шығуына әкелген өлшеу құралдарында келтірілген.

Өлшеу каналының (ӨҚ) жіберілген қателігін анықтау барлық өлшеу құралдарының, ӨҚ кіретін, сомалы әсерінің жіберілген қателіктерін есептеуге әкелген. Қазіргі жаңа құралдарды бірлік саты өзгерткішпен бірқалыпты шығу сигналы болғандықтан (немесе бір өлшеу және өзгерту блокта жасалғандықтан), онда қателік жіберген сомасын есептеудің қажеті жоқ. ӨҚ қателік бола береді

Температура Т10/1=60% өлшейтін каналдың жіберілген қателігін есептеуін С-303/1 мұнай газайырғыштарында мұнай қосындысының қарастырамыз.

Бірқалыпты кедергі термометр үшін оның паспортында у=0,5% жіберілген қателігі көрсетілген.

Негізгі жіберілген қателіктің шегін табамыз.

Бұл жерде Х_N-100⁰С – тағы датчиктің өлшеу диапозоны. Температураны өлшеу нәтижесін келесі түрде келтіруге болады (60,0±0,5)⁰С.