РЕЗЮМЕ
Появившаяся в начале ХХ века, что гораздо позже чем у других народов, казахская национальная драматургия, достигшая больших высот за короткий период, имеет в своем развитии определенные особенности. Этот жанр, сформировавшийся на благодатной национальной почве, с учетом новых велений времени, не должен остаться вне поля зрения литературоведов.
Сегодня казахская драматургия представляет особый жанр, который развивается во все стороны. В результате специальных исследований произведений наших ведуших драматургов было написано несколько ценных трудов. Первыми писателями казахской литературы были М.Ауезов, Ж.Аймауытов, Б.Майлин, К.Кеменгеров, И.Жансугуров, С.Муканов, Г.Мусрепов и др. известно что, их прозаичные произведения в первое время получили свое заслужное место в театральных сценах в виде инсцинировок. Достойно и успешно продолжили и развили эту традицию их последователи драматурги-писатели: А.Абишев, А.Нурпеисов, Т.Ахтанов, К.Мухамеджанов, С.Жунусов, Д.Исабеков и другие.
В монографии «Драмадағы дәстүр» произведения известных драматургов М.Ауэзова, Б.Майлина, Г.Мусрепов, А.Тажибаева, А.Абишева, Т.Ахтанова, К.Мухамеджанова рассматриваются с монографической точки зрения как традиционного исследования. С учетом этого мы поставили следующие задачи: 1) рассмотреть произведения С.Жунусова с научной точки зрения выбрать лучшие из образов и характеров, первыми провести анализ произведений, опубликованных в периодических изданиях, но не вошедших в сборник, выявить проблемы исторической и художественной правды в плане традиционного исследования, оценить вклад драматурга в казахской детской драматургии, кинодраматургии;
2) выявить, как осуществляется художественный замысел в инсценированных произведениях С.Жунусова во время перехода из одного жанра в другое, через художественный и изобразительные средства выявить стиль драматурга.
В связи с этим первый раздел называется «Проблемы конфликта и характера в драме». Ситуация в драматическом произведении – понятие широкое и основное. Общество где живут герои, течение времени, среда, осуществляемые действия – все развивается благодаря ситуации. Конфликт и характер – главная художественная категория драматического произведения. Если в любом драматическом произведении конфликт и характер отходит на второй план, то это не может быть сценическим произведением в полной мере. Основные отличие драмы от прозы или поэзии – эта конфликт (М.Ауэзов). Конфликт в драме тесно связан с внутренними и внешними побуждениями противоречивых героев. Высокая роль конфликта и характера в пьесах-инсценировках и драматических произведениях С.Жунусова была отмечена в сравнительном анализе первых и последующих драматических произведений.
В драматических произведениях С.Жунусова ведется конфликт между героями, характеры героев выделяются яркостью. Характеры, созданные С.Жунусовым, выявляются через композицию действия произведения. Иногда автор создает характеры сильные, противостоявшие всяким жизненным трудностям (Анар, Сауле, Бахыт), характеры, которые зритель, познает сразу с первых действий (Баттал, Кумар, Орынбасар Амирович), а в некоторых случаях перед нами создается характер только в конце произведения (Мурат, Шарипа, Жакуда). Созданные С.Жунусовым характеры: мягкие, взрывные, спокойные, храбрые. Если в пьесе «Жаралы гүлдер» Баттал имеет мягкий характер, то в пьесе «Қызым, саған айтам...» муж и жена Мурат и Разия не находят общего языка так как Мурат человечен, спокоен, а Разия -женщина легкого поведения. А Шуйкетай– удачливая, ей везде и во всем везет.
Особое место в исследованиях заняла казахская детская драматургия. Детские пьесы по тематике, содержанию, жанровым особенностям, художественности, конфликту героев, драматизму ничем не уступают пьесам для взрослых.
В 1960-1990-е годы ряды детских казахских пьес пополнились произведениями: «Алтын сақа», «Ибрай Алтынсарин» М. Аынжанова, «Есерткен ерке» Ш.Кусаинова, «Қолқанат» Ш.Ахметова, «Алия Молдагулова» Ш.Байжанова, «Кербақай мен Кердеңбай» А.Табылдиева, «Қожа мен спорт» О.Аубакирова, «Бәсеке», «Жаралы гүлдер» С. Жунусова, «Ұл мен қыз» К.Машхур-Жусипа, «Жиханкез бала» Ж.Турлыбаева и др.
Детские пьесы получили широкое развитие в послевоенные годы. На это есть историчиские причины. В 1941-1945-е годы войны дети наравне со взрослыми, вынесли на своих плечах тяготы и лишения этих лет. Среди этих детских драматургов достойное место занимает Сакен Жунусов. Пьеса С.Жунусова «Жаралы гүлдер» посвящена жизни подростков в годы Великой Отечественной войны и реалистически отражает это время. Герои этой пьесы считают, что своей стойкостью перед лишениями и трудностями приближают общую победу. Хотя у действующих лиц этой пьесы одинаковые условия жизни, у каждого свой внутренний мир и характер.
Второй раздел монографии называется «Конфликт и характер в комедии». Драматические произведения делятся на трагедийные, драматические, комедийные, в каждом из них можно увидеть природу, особенности другого вида. К слову требования, предъявляемые к комедии нельзя предъявить к трагедии, так как каждый вид драматического произведения имеет свои особенности, свойственные жанровой природе. А если же в драме встречаются элементы трагедии, комедии, то это придает особенную окраску произведению.
Известно, что комедия развивается несколькими путями. Обязательное условие комедийного произведения в том, что каждый его элемент должен порождать смех, вызывает смех и одежда персонажей, и их движения, и их слова, и их ответы.
Исследованиям природы комедии посвящено немало работ. В казахской национальной драматургии впервые комедия как жанр проявилась в произведениях М. Ауезова, Б. Майлина, Ж. Шанина и других. В советскую эпоху в казахской литературе развитие комедии было ограничено.
Первые казахские комедиографы, произведения которых отвечают всем условиям жанра комедии–это Б.Майлин, Ш.Кусаинов, М. Ауэзов, Ж.Шанин, взяв за основу канву рассказов, превратившихся в народные шутки, прибаутки, хитрости. Они преобразили эти произведения, в результате из-под их пера вышли прекрасные сценические произведения. Находясь в среде народа, находя и героев из народа, инсценируя свои произведения, они готовили представления, знакомили со сценическим искусством жителей казахских аулов.
В качестве продолжателей традиций в промежутке между 1970-1990 годами в национальной драматургии можно назвать таких замечательных писателей комедийного жанра, как К.Мухамеджанов, С.Адамбеков, С.Жунусов и другие.
Сакен Жунусов посвятил жанру комедии нескольких драматических произведения. Комедия «Қысылғаннан қыз болдық» - перекликается с небольшой песней Б.Майлина построенной в виде диалога –«Ыбыраймыз» (1928г.). При сравнении видно, что и главные строки имеют сходство с песней. Этот факт доказывает мысль о том, что автор пьесы С.Жунусов, славный сын казахского народа, поэт, драматург - продолжатель творчества мастера комедии Б.Майлина. И если Б.Майлин подчиняет свою песню двум этапам, двум течениям времени, говоря «вчера» и «сегодня», то С.Жунусов небольшой пролог в авансцене комедии подвёл к форме настоящего времени, использовал современный этап - «сегодня» .
В небольшой песне, построенной в формате диалога, Б.Майлин (в песне «Ыбыраймыз» 1928) уместно отображает уходящее время, время баев, показывает действие в советскую эпоху, в период конфискации имущества богачей.
С.Жунусов в этой комедии создает смешные ситуации не только в рамках этой темы, он поднимает и вопросы, касающиеся правды общества, времени, эпохи. Например, такие проблемы, как нехватка в то время рабочих мест, одиночество престарелых людей, отсутствие истинного сочувствия судьбе родного аула и другие общественные, социальные проблемы.
Проблема, поднятая в двухактной сатирической комедии «Кроссворд или шутливый маскарад» - правда современной жизни. Ход событии в вытрезвителе, событии, происходящих в рамках этого сатирического произведения, отрожает современную действительность. С.Жунусов, открыв лицо этой повальной болезни – пьянство, показывает трагическое положение народа, кориктирует советский строй, при котором недостатки скрываются, всё восхваляется, открыто говорит о недостатков строя, раскрывает правду жизни.
Комедия – один из основных видов драматического жанра. Комедийное произведение – это художественное произведение, показывающее, критикующее, предостерегающее будущие поколения от отрицательных деяний, произведение смешное и одновременно заставляющее человечество задуматься.
ІІІ раздел монографии называется «Художественный мир в драме». Для создания фундаментальной истории того или иного литературного языка, а также последовательного изучения основных этапов формирования его стилей, полное и основательное изучение индивидуальных стилей писателей, является основной задачей. Известные языковеды В.Виноградов, Г.О. Винокур, М.Б. Храпченко, М.Ш. Ширалиев, А.Байтурсынов, К.Жубанов, М.Балакаев, М.Сергалиев, Х.Нурмуханов, А.Зекенова и другие уделяли особое внимание вопросам языка и стиля художественных произведений, считали их важнейшей и своеобразной отраслью филологических исследований.
Начиная с 1960 годов казахские языковеды, опираясь на большой опыт русского и зарубежного языкознания, приступили к изучению языковых и стилистических, художественных особенностей творчества виднейших представителей казахской литературы, таких, как Ы.Алтынсарина, А.Кунанбаева, С.Торайгырова, С.Кобеева, М.Ауезова, Б.Майлина, С.Муканова, Г.Мусрепова и других.
Процесс преобразования прозаического произведения в строгое драматургическое сочинения не легок. В результате ограничений авторских чувств, внутренних думы и мыслей героев, образа героя, природные изображение и других ограничений не делается сценическое произведение.
В процессе перехода эпоса к драме, точнее в инсценировке на первом месте должен стоять: драматический случай, драматический конфликт, драматический характер и драматический язык - это и есть главное требование жанра.
Мощь художественного произведения, особенные черты и глубина содержания оценивается мастерством языка. В драматических сочинениях у каждого героя бывает язык присущий лишь ему. И этот язык называется - языком характера.
Главным определяющим элементом взаимоотношений героев в драматических произведениях является - речь героя. Слова героя-способ создания образа в драматических сочинениях, вес и природу сочинения. В казахской филологической науке есть исследовательские труды написанные относительно речи героев в прозаичных произведениях с литературой и языковой точки зрения. Не секрет и то что из-за определьного деления людей на литераторов и языковедов мы не можем продвинуться вперед. И хотя речь героя исследовался специально все же оно нашло свое отражение в трудах ученых-литераторов иследовавших жанр драматургий. Их имена нам хорошо знакомы, это М.Ауезов, С.Ордалиев, А.Тажибаев, Н.Габдуллин, Р.Нургалиев и театральные, драматургические критики как К.Куандыков, К.Уалиев, С.Сыгаев.
Художественные и языковые особенности драматургии С.Жунусова мы рассматривали по двум направлениям. В своих инсценированных произведениях С.Жунусова проводил художественный анализ текста, с большой легкостью эпосы воспроизводил в драмы. Во-вторых, в первозданных и инсценированных произведениях определены художественные и изобразительные средства: диалог, монолог, интонация, виды тропов.
Одна из особенностей творческой лаборатории писателя-драматурга С.Жунусова заключается в том, что с большой легкостью воспроизводил классические произведения казахской прозы и прозаические оригиналы в драматические произведения. При подведении итогов сравнительного анализа текста выявилось, что некоторые события, действия, идеи в драме «Ажар мен ажал» взяты из рассказов М.Ауэзова «Қорғансыздың күні», Г.Мусрепова «Ашынған ана», из повести Б.Майлина «Раушан-коммунист».
Основой тематики пьесы-инсценировки «Ажар мен ажал» С.Жунусова,авторская концепция–социальное неравноправие женщин-казашек до революции, вынужденное соблюдение порой суровых обычаев и традиций берут свое начало в первых пьесах казахских драматургов «Надандық құрбаны» К.Тоғысова, «Алтын сақина» Қ.Кемеңгерова. В конце пьесы автором воздвигается памятник женщине, матери, борющейся со смертью, с несправедливостью.
В драме «Қос анар» показаны, события “целины”, ее положительные и отрицательные стороны в жизни казахского народа. Пьеса возникла на основе ранее вышедшего в свет романа «Жапандағы жалғыз үй».
Выводы, сделанные из инсценированных произведений С.Жунусова: органичный переход известных прозаических произведений в жанр драматургии; противоречие героев перерастали в конфликт; некоторым героям предавая драматический характер; используя всевозможные, художественные и изобразительные средства: драматический диалог, драматический монолог, интонация.
С.Жунусов создает инсценировки и другими средствами. Комедию «Қысылғаннан қыз болдық» он доводит до детского юмора назвав ее «Жығылып-сүрініп.., өліп-өшіп...». В драматическом произведении С.Жунусова находят свое выражение метафора, метонимия, сравнение, эллипсис.
Основным используемым предметом в драматическом произведений является – диалог. Одна из главных задач диалога в драматическом произведений состоит в созданий человеческого образа. Диалог–средство, позволяющее всесторонне изучить характер героя, его природу.
Драматический диалог и драматический монолог–основные части любого драматического произведения. Известно, что пьеса строится на основе диалога. В пьесах С.Жунусова используются разные виды диалога: диалог-айтыс, диалог-конфликт, диалог-юмор, скрытый диалог, психологический диалог.
На ряду с этим следует заметить, что созданные С.Жунусовым герои (Карасай, Райхан, Ажар, Разия, Кумар, Мухтар, Абылай, Сыганак, Хайдаров, Д.Джундыбаев, Бахыт, Баттал и др.) находят свое продолжение у героев пьес драматургов Т.Ахтанова, А.Кекильбаева, Д.Исабекова.
В каком бы жанре ни создавал свои произведения С.Жунусов, идея, тематика остается такой же–проблемы священной казахской земли, будущее молодого поколения, ценности чести и совести. Внутренний мир героя мастерски передается разными видами диалога.
В своих произведениях С.Жунусов выделился высоким мастерством в создании темы, образов, конфликтов, характеров, драматических монологов, диалогов, в создании психологических драматических ситуаций, в которых оказывались его герои.
Драматургическое произведения казахских писательей увидевщие свет в 1970-1990-е годах, внесли большой вклад в национальную драму. Они очень весомы по тематике, идее, по характеру главных героев, и по содержанию.
SUMMARY
Kazakh drama appeared at the beginning of the XX century. It is the later than dramas of other nationalities, it look a worthy place in literature. Kazakh drama has its own pecularities in its development. Literatury men should pay attention to this genre of literature which developed according to the changes and wishes of time.
Nowadays Kazakh drama is special one and it is still developing. Several valuable works were written at the result of special researches of Kazakh main dramaturgs.
The first writers of Kazakh literature were M.Auezov, G.Aimautov, B.Mailin, K.Kemengerov, I.Zhansugurov, S.Mukanov, G.Musrepov. It is known that their prosaic works won the place in theatre as plays. Such writers as Abishev, Nurpeisov, Akhtanov, Muchamedzhanov, Zhunusov, Isabekov and others continued and developed this tradition successfully.
In monography “Traditions of drama” the works of M.Auesov, B.Mailin, are viewed as a traditional research. According to this fact we put the following problems: 1) to look through the works of S.Zhunusov from the scientific point of view, to pick out the best from the images and characters, to analyse the works published in periodical magazines, to find out problems of historical truth, to value the contribution of Zhunusov to kazakh children’s drama; 2) to reveal how the literary idea is realised in the Zhunusov’s works in theatrical productions.
According to all this the first part of monography is called “Problems of a conflict and characters in drama”.
The situation in drama is broad and the main idea of a drama. The society where main characters live, time, place – everything is developing thanks to situation.
The categories of a conflict and characters are the main categories of a dramatical work. The main difference between drama and prosaic work with a poetry is connected with innal world of antogonists. In works of Zhunusov antogonists are very bright and their struggle is active.
Kazakh children literature takes a special place in the research. These plays for chilfren don’t yield plays for adults.
The second part of the monograph is called “The conflict and the character in comedy”.
The drama works are divided into tragedy, drama and comedy, each of these works can show us the nature and special features of the other form.
Comedy is one of the main forms of drama genre. The comedy work is the work of art, showing, criticizing, warning future generarions of negative deeds. The comedy is a funny work, which simultaneously making the mankind to ponder upon.
The obligatory condition of comedy work is the following: each element must generate laughter, the clothes of the characters, their words and answers must be fun.
For the first time comedy as the genre appeared in works of Auezov, Mailin, Shanin in national kazakh dramatic art. In Soviet period the development of comedy was limited in kazakh literature. The works of the first kazakh comedy writers answer the requirements of comedy genre.
The first writers of this genre are Mailin, Kusainov, Auezov, Shanin.
They took the main idea from the common life, they found their heroes from the common people. They prepared the performances and acquainted the inhabitants of Kazakh auls with dramatic art.
Between 1970-1990 there are such writers of comedy genre as Mukhamedzhanov, Adambekov, Tarazi, Zhunusov, Bokei and others. Drama writer Saken Zhunusov devoted several drama works to the comedy genre. Saken Zhunusov is glorious son of Kazakh people. He is a poet, drama writer and continuer of the creative work of comedy master Mailin.
The third part of the monograph is called “Artistic world in drama”. Kazakh linguists, using the great experience of russian and foreign linguistics, began to study the liguistic and stylistic special features of creation of famous Kazakh writers such as: Altynsarin, Kunanbaev, Kudaiberdiev, Kopeev, Toraigyrov, Auezov, Mailin, Mukhanov. Musrepov and others.
The process of transformation of prose work into strict drama work is not easy. In transformation’s process from narrative literature to drama on the first place must be: drama event, drama conflict, drama character and drama language. These are the main requirements of the genre. The most important element in characters’ relations in drama works is character’s speech.
We considered the artistic and liguistic special features of drama art of Zhunusov in two directions. For the first Zhunusov made the artistic analysis of the text.
For the second we used in his works such artistic means as: dialogue, monologue, intonation.
The main subject in drama works is dialogue. Dialogue is the mean, which allow thoroughly learn the hero’s character, his nature.
Drama dialogue and drama monologue - are the main parts of any drama work. It’s known that play is built on dialogue. In Zhunusov’s plays we can see different kinds of dialogue: dialogue – aitys, dialogue – conflict, dialogue – humour, hidden dialogue, psychological dialogue.
Drama works of Kazakh writers from 1970 till 1990 made great contribution to the national drama. They are very ponderable from the view of themes, idea, character of main heroes, content.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
ҒЫЛЫМИ ӘДЕБИЕТТЕР:
-
Ордалиев С. Қазақ драматургиясының очеркі. Алматы: «ҚазССР Ғылым Академиясының» баспасы. 1964; Ордалиев С. Конфликт және характер. Алматы: «Жазушы» баспасы, 1970; Ордалиев С. Сөз зергері. Алматы: «Жазушы» баспасы, 1972; Ғабдулин Н. Шығарма арқауы – шындық. Алматы: «Жазушы» баспасы, 1968; Ғабдулин Н. Ғабит Мүсірепов–драматург. Алматы: «Өнер» баспасы, 1982; Рүстембекова Р. Бейімбет Майлиннің драматургиясы. Алматы: «Жазушы» баспасы, 1969; Рүстембекова Р. Қазақ совет комедиясы. Алматы: Қаз ССР «Ғылым» баспасы, 1978; Нұрғалиев Р. Трагедия табиғаты. Алматы: «Жазушы» баспасы, 1968;Р.Нұрғалиев Талант тағдыры. Алматы: «Жазушы» баспасы, 1969; Нұрғалиев Р. Күретамыр. Қазақ драматургиясының поэтикасы. Алматы: «Жазушы» баспасы, 1973; Нұрғалиев. Қазақ драматургиясы. «Қазақстан» баспасы, 1974; Нұрғалиев Р. Өнер алды–қызыл тіл. «Жазушы» баспасы, 1974; Нұрғалиев Р. Өнердің эстетикалық нысанасы. Алматы: «Мектеп» баспасы, 1979; Р.Нұрғалиев. Айдын. Қазақ драматургиясының жанрлық проблемалары. Алматы: «Өнер» баспасы, 1985; Нұрғалиев Р. Арқау. Екі томдық шығармалар жинағы. Алматы: «Жазушы» баспасы, 1991; Нұрғалиев Р. Драма өнері. Алматы: «Санат» баспасы, 2001; Әбіл Ж. Қазақ комедиясы. Алматы: «Ғылым» ғылыми баспасы, 2000; Шапауов Ә. Драматургия мәселелері. Оқу құралы. С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің баспасы, 2002.
-
Байтұрсынов А. Ақ жол /Құрастырған: Р. Нұрғалиев/. Алматы: «Жалын» баспасы, 1991.
-
Әуезов М. Уақыт және әдебиет. Алматы: «Жазушы» баспасы, 1962.
-
Нұрғали Р. Драма өнері. Алматы: «Санат» баспасы, 2001.
-
Лессинг Г. Гамбургская драматургия. М-Л. 1936; Горбунова Е. Идеи. Конфликты. Характеры. Москва, 1960; КиселевИ. Конфликты и характеры. Москва. 1957; Волькенштейн В. Драматургия. Москва:, 1969; Имамов Б. Хаят ва драматик конфликт. Ташкент. 1968; Камалидденов С. Характер в современной узбекской драматургии. Ташкент. 1969; Абдусаматов Х. К.Яшен – драматург. Ташкент, 1951; Кулиев Н. Пути развития азербайджанской советской комедий. АДД. Баку. 1963; Микулашек М. Пути развития советской комедий. М. 1960; Терзибаян В. История армиянской драматургии. АДД. Ереван. 1961; Ордалиев С. Конфликт және характер. Алматы: «Жазушы» баспасы, 1970; Нұрғалиев Р. Айдын. Алматы: «Өнер» баспасы, 1985; Сабиров Т. Пути развития узбекской современной драматургии. АДД. Ташкент. 1968; Сеидов М. Развития азербайджанской советской драматургии в 1946 – 1970 г.г. АДД. Баку. 1972; Турсунов Т. Формирование социалистического реализма в узбекской драматургии. Ташкент. 1963; Хаусман В.В. Драматургия Райниса. АДД. Рига. 1972; Бялик Б. М. Горький – драматург. – М:. 1977; Финк Л. Драматургия Л. Леонова. - М: 1962; Абалкин Н. Кругозор драматурга. – М: 1957; Сигуа С. Миф и логика: Структура прозы К. Гамсахурдиа. – Тбилиси-Мерани, 1984; До Хонг Тюнг. Проблема конфликта в драматургии А.Чехова. АКД. –М:. 1987; Желобцова С. Драматургия А. Салынского /Проблема конфликта/ АКД. –Томск. 1982; Иванова Л. Драматургия А.В. Вампилова. АКД.-Л: 1983; Корзов Ю. Советская драматургия 60 – 80 х годов /Конфликт, действие, характер/. АКД. – Киев. 1991; Пронин А. Советская одноактная драматургия 1960-1970-х годов /Конфликты и характеры В пьесах А.Володина, А.Вампилова, В.Розова/. АКД. –М:, 1984; Суркин М. Конфликт в драме. АКД. – М:, 1965;
-
Негимов С. Өнерпаздық өрнектері: Әдеби мақалалар. Ана тілі. Алматы. 1996; Рақымжанов Т. Қазiргi қазақ романының поэтикасы: Филол. ғыл. докт… алу үшiн...дисс.- Алматы, 1992.; Хамзин М. 60–80 жылдардағы қазақ романының стилi мен типологиясы: Филол.ғыл.докт..дисс. Алматы, 1997. Ж.Балмағамбетова. Поэтика романов и повестей С.Н.Жунусова: Дисс …канд. филол. наук., Алматы, 1998. Мадибаева Г.С. Творческая личность и образ Акан-Сере Корамсаулы в художественной литературе: Автореф.дисс. канд.филол. наук.- Алматы, 1999. Шапауов Ә.Қ. Сәкен Жүнісов драматургиясы: филол.ғыл.канд. ...диссер. Астана. ЕҰУ. 2001.
-
Сәрсенбаев Ә. Ажалды жеңген ана шежiресi //Қазақ әдебиетi газетi, 1968, 4 январь; Нұрпейiсов К. Ажалды жеңген ана //Социалистiк Қазақстан газетi, 1967, 3 декабрь.; Әкiмқұлов Е. Ажар мен ажал //Лениншiл жас, 1967, 25 ноябрь.; Нұрғалиев Р. Күретамыр. Алматы: Жазушы,1973.; Бел-белестер. Алматы: Өнер,1987.(Құраст :Құндақбаев Б.); Сәрсенбаев Ә. Ажалды жеңген ана шежiресi.//Қазақ әдебиетi газетi, 1968, 4 январь. Нұрпейiсов К. Ажалды жеңген ана.//Социалистiк Қазақстан газетi, 1967, 3 декабрь.
Әкiмқұлов Е. Ажар мен ажал. //Лениншiл жас,1967, 25
ноябрь. Мүсрепов Ғ. Даламыздың дана досы//Соц.Қазақстан газетi, 1980. Сәрсенбаев Ә. Ажалды жеңген ана
шежiресi//Қазақ әдеб.газетi, 1968, 4 январь; Ә.Әбiшев,
Т.Жұртбаев. Кемелдiк келбетi //Ег.Қазақстан, 1994,18
маусым. Ордалиев С. Қазақ драматургиясының очеркi.
А:ҚССРҒА,1964; Нұрғалиев Р. Күретамыр. Алматы:
Жазушы, 1973; Ғабдуллин Н. Ғ.Мүсрепов – драматург.
А: Өнер,1982. Бел-белестер.Алматы: Өнер,1987.
(Құраст :Құндақбаев Б.) Сығаев Ә. Сахнаға сапар.
Алматы: Өнер, 1990. Уәлиев Қ. Сахна - менiң өмiрiм.
Алматы: Өнер,1981. Нұрғалиев Р. Күретамыр. Алматы:
Жазушы, 1985.
-
Құндақбаев Б. Есею жылдары //Қазақ әдебиетi. 1984.; Тоқтаров Р. Сәкен Жүнiсов //Жас алаш. 2 ақпан, 1994; Сәрсенбаев Ә. Ажалды жеңген ана шежiресi //Қазақ әдебиетi газетi, 1968, 4 январь; Нұрпейiсов К. Ажалды жеңген ана //Социалистiк Қазақстан газетi, 1967, 3 декабрь; Әкiмқұлов Е. Ажар мен ажал //Лениншiл жас,1967, 25 ноябрь; Мүсрепов Ғ. Даламыздың дана досы //Соц.Қазақстан газетi,1980; Сәрсенбаев Ә. Ажалды жеңген ана шежiресi // Қазақ әдеб.газетi, 1968,4 январь; Ә.Әбiшев, Т.Жұртбаев. Кемелдiк келбетi //Егемен Қазақстан, 1994, 18 маусым; Шапауов Є.Ќ. Сәкен Жүнiсовтiң шығармашылығы //Валихановские чтения-3. Матер.респ.науч.-прак.конф. Часть 4, 1996, с.69-73; Кокшетау; Шапауов Є.Ќ. Жалғасқан дәстүр //’’М.О.Әуезов - ұлы суреткер және ойшыл’’. Республикалық ғылыми-тәжiриб. конф., Семей – 1997;
Шапауов Є.Ќ. Сәкен Жүнiсов–драматург //’’Ғылым және бiлiм–аймақтық даму стратегиясында’’ атты Қ.И.Сәтбаевтiң 100 ж. Мерей тойына арналған респ.ғыл.тәж..конф. 1999, б.248-251, Павлодар; Шапауов. Драмадағы тарихи шындық пен көркем шындық мәселесi//Ученые записки ПГУ им С.Торайгырова, 2000г, N 1, Павлодар; Шапауов Є.Ќ. С.Жүнiсов драмалық шығармаларының көркемдiк ерекшелiгi //Ученые записки ПГУ. 2000, N 2, Павлодар; Шапауов Є.Ќ. С.Жүнiсов драматургиясы //Л.Н.Гумилев атындағы ЕМУ хабарлары. N 3, Астана, 2000; Шапауов Є.Ќ. С.Жүнiсов пьесаларындағы әйелдер бейнесi //Л.Н.Гумилев атындағы ЕМУ хабаршысы. N 1, Астана, 2000; Шапауов Є.Ќ. С.Жүнiсов драмалық шығармаларында диалогтың қолданылу қызметi //Международная науч. конф-я ,,10 лет независимости Казахстана: итоги и перспективы развития”. Алматы, 2000; Шапауов Є.Ќ. С.Жүнiсовтiң инсценировкалау шеберлiгi//,,Шоқан тағылымы-6’’. Халықаралық ылыми-прак.конференция. Көкшетау-2001; Шапауов Є.Ќ. С.Жүнiсов драмалық шығармаларындағы тартыс және характер //“Жас ғалымдардың халықаралық ғылыми-техникалық конференциясы”. Алматы, 2000; Шапауов Є.Ќ. Комедия жєне б‰гінгі µмір//ПМУ хабаршысы. №2, 2002. Павлодар; Шапауов Є.Ќ. Драмадаѓы тартыс жєне характер //ЌР ЃА хабарлары, тіл жєне єдебиет сериясы. №1, 2001. Алматы; Шапауов Є.Ќ. Драмадаѓы дєст‰р жалѓастыѓы //Ѓ.М‰сірепов жєне оныњ єдеби кµркем м±расы. Халыќаралыќ ѓылыми конференция. Петропавл, 2002; Шапауов Ә. Драматургия мәселелері. Оқу құралы. Павлодар. ПМУ. 2002.Н±рѓалиев Р. К‰ретамыр.-А:Жазушы,1973. Ордалиев С. Драматургия дењгейi //Жанр сипаты. А:Ѓылым,1971: Ѓабдулин Н. Ѓ.М‰сірепов- драматург. ¤нер. 1985. Ќ±ндаќбаев Б. Есею жылдары //Ќазаќ єдеб.газетi,1984,3 февр. Сыѓаев Є. Сыр сандыќ. -А: ¤нер,1981. Тоќтаров Р. Сєкен Сері //Жас алаш газеті, 10 март, 1994; жєне //Кµкшетау газеті, - 10 ќазан 1994; Тараќты Аќселеу. Сєкен туралы сµз //Ќазаќ єдебиеті, №5, 4 аќпан, 1994; Ќажыбаев Т. Ќ±с тістеген ќ±лагер (Жазушы С.Ж‰нісов туралы) //Кµкшетау газеті, -10 ќазан 1994; Кешубаев Т. Кішкене кµлден т‰леп ±шќан аќс±њќар (Жазушы С.Ж‰нісов шыѓармашылыѓы жайлы) //Кµкшетау газеті, - 10 ќазан 994; Ѓазезов С. ¦лаѓаты мол ±стаз (Жазушы С.Ж‰нісов туралы) //Кµкшетау газеті, -10 ќазан 1994; Жаќанова Ж. Таѓылымды ќаламгер (Жазушы С.Ж‰нісовтіњ шыѓармашылыѓы жайлы) //Кµкшетау газеті, - 10 ќазан 1994; Ѓалымтаев Ќ. Ќаладаѓы кездесу (Жазушы С.Ж‰нісовтіњ шыѓармашылыѓы жайлы) //Кµкшетау правдасы газеті, - 23 август, 1984; Ергµбеков Ќ. Ќос жанрдыњ ж‰йрігі (Жазушы-драматург С.Ж‰нісовтіњ творчествосына шолу) //Ж±лдыз журналы, №2, 1984; Ќайымова Б. ¤нер алды–ќызыл тіл (С.Ж‰нісов шыѓармаларыныњ тілдік шеберлігі жайында) //Ж±лдыз журналы, №8, 1984; Єдібаев Х. Тізгінін ќос жанрдыњ тењ ±стаѓан (Жазушы С.Ж‰нісов туралы) //Соц.Ќазаќстан, 18 декабрь, 1988; Б±лѓаќбаева Б. Тынымсыз ж‰рек тыныш таппайды (С.Ж‰нісовтіњ «¤ліара» спектаклі жайында) //Орталыќ Ќазаќстан газеті, 3 октябрь, 1986; Уєлиев Ќ. Сахна - менiњ µмiрiм. - Алматы: Жалын, 1978; Негимов С. Ақан сері туралы //Қазақ әдебиеті газеті, 1993 жыл.
-
Әдебиеттану. Терминдер сөздiгi /Құрастырушылар: З.Ахметов, Т.Шаңбаев/. - Алматы: Ана тiлi, 1998.
-
Толстой А.Н. Собранные сочинение.М:ГИХЛ, 1961, Т.10.
-
Қабдолов З. Сөз өнерi. Алматы: Мектеп, 1976.
-
Рүстембекова Р. Қазақ совет комедиясы.Алматы: Ғылым, 1978.
-
Нұрғалиев Р. Өнердiң эстетикалық нысанасы. Алматы: Мектеп, 1979.
-
Есембеков Т. Художественно-эстетическое значение драматизма в казахской прозе. Автореф….соис. уч. степени. докт. филол.наук. Алматы: 1998, С.14.
-
Сәрсенбаев Ә. Ажалды жеңген ана шежiресi //Қазақ әдебиетi газетi, 1968, 4 январь.
-
Нүрпейiсов К. Ажалды жеңген ана//Социалистік Қазақстан газетi, 1967, 3 декабрь.
-
Құндақбаев Б. Есею жылдары //Қазақ әдебиетi газетi,1984,3.II.
-
Қирабаев С. Кеңес дәуiрiндегi қазақ әдебиетi: дәуiрлеу мен жаңаша пайымдау //Егемен Қазақстан., 4 бет,16 шiлде.1999.
-
Нұрғалиев Р. Күретамыр. Алматы: Жазушы, 1973.
-
Тимофеев Л. И. Основы теории литературы. - М.: Просвещение., 1966.
-
Ғабдуллин Н. Ғ.Мүсрепов–драматург.Алматы:Өнер, 1982.
-
Қабдолов З. Сөз өнерi. Алматы: Мектеп, 1976.
-
Нұрғалиев Р. Қазақ драматургиясы. Алматы: Қазақстан, 1974.
-
Нүрпейiсов К. Ажалды жеңген ана //Солтүстiк Қазақстан газетi, 1967, 3 декабрь.
-
Уәлиев Қ. Сахна – менiң өмiрiм. Алматы: Өнер. 1981.
-
Әкiмқұлов Е. Ажар мен ажал.//Лениншiл жас, 1967,25.IХ.
-
Ордалиев С. Қазақ драматургиясы.//Кiтапта: Жанр сипаты. Алматы: Ғылым, 1971.
-
Қабдолов З. Сөз өнерi. Алматы: - Мектеп, 1976.
-
Құндақбаев Б. Уақыт және театр. - Алматы: Өнер, 1980.
-
Шиллер Ф. Собранные сочинения В 7-томах.Т.6,М:1957.
-
Аникст А. Теория драмы на Западе во второй половине ХIХ века. М: Наука, 1988.
-
Нұрғалиев Р. Айдын. Алматы: Өнер, 1980.
-
«Арман дегенiмiз – мақсат« //Көкшетау газетi, 7.06.1994.
-
«Арман дегенiмiз – мақсат« //Көкшетау газетi, 7.06.1994.
-
Белинский В.Г. Собрание сочинении.М:ГИХЛ,1948, Т.10.
-
Нұрғалиев Р. Айдын. Алматы: Өнер, 1980.
-
Сығаев Ә. Сахнаға сапар. Алматы: Өнер, 1985.
-
Негимов С. Шешендiк өнер. Алматы: Ана тiлi, 1997.
-
Нұрғалиев Р. Айдын. Алматы: Өнер, 1985.
-
Ғабдуллин Н. Ғ.Мүсрепов–драматург.Алматы:Өнер, 1982.
-
Сауалына - жауабы //Қазақ әдебиетi. 1993
-
Белинский В.Г. Таңдам. шығар-ы. А:ҚБМБ,1948, I-кiтап.
-
Ордалиев С. Қазақ драматургиясының очеркi. Алматы: ҚССРҒА, 1964.
-
Қирабаев С. Кеңес дәуiрiндегi қазақ әдебиетi: дәуiрлеу мен жаңаша пайымдау /Егемен Қазақстан,16.07.1999.
-
Жазушы-драматургпен сұхбат. Алматы, 3.02. 1998,
-
Қирабаев С. Кеңес дәуiрiндегi қазақ әдебиетi. А: Бiлiм. 1998.
-
Әуезов М. Уақыт және әдебиет. Алматы: Жазушы, 1962.
-
Ордалиев С. Қазақ драматургиясы // Кiтап: Жанр сипаты. Алматы: Ғылым, 1971.
-
Әдебиеттану терминдерiнiң сөздiгi. Алматы: Ана тiлi, 1966.
-
Мүсрепов Ғ. Суреткер парызы. Алматы: Жазушы, 1970.
-
Нұрғалиев Р. Арқау. Екi том. шығар. Алматы: Жазушы, 1991.
-
Уәлиев Қ. Сахна – менiң өмiрiм. Алматы: Өнер, 1981.
-
Сығаев Ә. Сахнаға сапар. Алматы: Өнер, 1990.
-
Ордалиев С. Қазақ драматургиясының очеркi. Алматы: ҚССРҒА, 1964.
-
М.Ақынжановтiң “Ыбырай Алтынсарин”,” Алтын сақа”(Қ.Бадыровпен бiрiгiп), Т.Ахтановтiң “Өшпес даңқ”, С.Омаровтiң “Портрет”, Ш.Ахметовтiң “Қолқанат”, Ш.Құсайыновтiң “Нұрлы тас”, “Есiрткен ерке”, Ш.Байжановтiң “Әлия Молдағұлова” атты т.б.
-
Қазақ совет балалар әдебиетi /библиографиялық анықтама. 1945-1964/ Алматы:Қазақстан., 1965
Қирабаев С. Кеңес дәуiрiндегi қазақ әдебиетi. Алматы: Бiлiм.1998. Нұрғалиев Р. Өнердiң эстетикалық нысанасы.-Алматы: Мектеп, 1979. Р.Нұрғалиевтiң ’’Өнердiң эстетикалық нысанасы’’(106 бетте) атты зерттеу кiтабында, Б.Құндақбаевтiң ’’Уақыт және театр’’(112бетте), ’’Есею жылдары''(«Қазақ әдебиетi« газетiндегi мақала, 1984 ж.), Ә.Сығаевтiң ''Сахнаға сапар’’(52бетте), ''Өмiрдiң өз шындығы’’(«Қазақ әдебиетi« газетiндегi мақала, 1994 ж.), Қ.Уәлиев ’’Сахна менiң өмiрiм’’. Алматы, 1990. -
Ә.Әбiшев, Т.Жұртбаев. Кемелдiк келбетi//Егемен Қазақстан,1994,18 маусым.
-
Сығаев Ә. Сахнаға сапар. Алматы: Өнер, 1990.
Б.Абызовтың “Кинодраматургия - әдебиеттiң өзiндiк ерекшелiгi мол жанры”//Соц.Қазақстан.1956, 23 май; “Киносценарилерге жарияланған Бүкiлодақтық және республикалық конкурсте”//Соц.Қазақстан.1956, 15 январь; Ж.Жұмақановтың “Әдебиетiмiздiң кенже жанры”//Қазақ әдебиетi. 1956, 29 июнь; “Алматы киностудиясының жаңа фильмдерi”//Соц. Қазақстан.1956, 23 декабрь; С.Қирабаевтiң “Кино искусствомызды өркендете берейiк”//Соц.Қазақстан. 1956,11 июль; Қ.Сирановтың “Советтiк Қазақстанның кино өнерi”(1966), “Кино туралы әңгiме” (Алматы: Жазушы, 1973); “Кино. Жылдар. Ойлар.”(Алматы: Өнер, 1983) атты т.б. 3-4 арнайы кино туралы зерттеу еңбектерi баршылық. -
Сиранов Қ. Кино туралы әңгiме. Алматы: Жазушы, 1973.
-
Қамзабекұлы Д. Руханият Алматы: Бiлiм, 1997.
-
“Көгершiн” журналы, N 1, 2000, Б. 25.
-
Сиранов Қ. Кино. Жылдар. Ойлар. Алматы: Өнер, 1997.
-
Нұрғалиев Р. Айдын. Алматы: Өнер, 1985.
-
Нұрғалиев Р. Күретамыр. Алматы: Жазушы, 1973.
-
Дүйсенов М. Қазақ драматургиясының жанр, стиль мәселесi. Алматы: Ғылым, 1977.
-
Сиранов Қ. Кино туралы әңгiме. Алматы: Жазушы, 1973.
-
Сиранов Қ. Кино туралы әңгiме. Алматы: Жазушы, 1973.
-
Хализев .Е. Драма как род литературы.Изд.МГУ., 1986.
-
Реутова Л. Стилевые поиски современной русской советской драмы. Автореф… канд.филол.наук. М., 1978.
-
Ғабдуллин Н. Ғ.Мүсрепов драматург. Алматы: Өнер, 1982.
-
Корягин А. Драма как эстетическая проблема.М:Наука, 1971.
-
Байтұрсынов А. Ақ жол /Құрастырушы: Р.Нұрғалиев/, Алматы: Жалын. 1991.
-
Сахновский-Панкеев В. О комедии. Л-М: Искусство, 1964.
-
Киселев Н.Н. Русская советская комедия 20-30 годов: Автореф. дис. … докт. филол. наук. Томск, 1974.
-
Фильдинг Г. Комедии. М., 1954; В.Андре. Бесчеловечная комедия (О Бальзаке).М.:,1967, Фролов. О советской комедии.М.:,1954.,
Фролов . Судбы жанров драматургии.М:,1957.,
В.Сахновский-Панкеев. О комедии. М.:,1964.,
В.Волькенштейн. Драматургия..М.:,1969.,
Ю.Манн. Комедия Гоголя «Ревизор «. М:,1966.,
Н.Н.Киселев. Проблема русской советской комедий.
Томск.:,1974., И.Л.Вишневская. Гоголь и его комедии.
М:1976., И.Л. Вишневская. Комедия на орбите.М:,1979.,
Д.Николаев. Сатира Гоголя.М:1984.,
А.Журавлева. А.Н.Островский комедиограф. М:, 1981.
-
Тәжiбаев Ә. Қазақ драматургиясының қалыптасуы мен дамуы: Филол.ғыл.док... дис. Алматы, 1970.
-
Нұрғалиев Р. Қазақ драматургиясының жанрлық проблемалары: Филол.ғыл. докт.диссерт. Алматы. 1983.
-
Әбiлов Ж. Қ. Мұқамтежанов драматургиясы: Филол.ғыл. канд. дисс. Алматы, 1995; Әбілов Ж. Қазақ комедиясының генезисі мен жанрлық негіздері: Филол.ғыл.док...диссерт. ҚР ҰҒА. 2001
-
Наровчатов С. Необычное литературоведение М: Дет.лит.1981.
-
Нұрғалиев Р. Айдын. Алматы: Өнер, 1985.
-
Рүстембекова Р. Б. Майлиннiң драматургиясы.-А: Жазушы, 1969.
-
40-50 және 60 жылдардағы Қазақ әдебиетi. - А: Ғылым, 1998.
-
Нұрғалиев Р. Айдын. - Алматы: Өнер, 1985.
-
Сығаев Ә. Өмiрдiң өз шындығы //”Қазақ әдебиетi” 4 ақпан, 1994;
-
Сапаев Ғ. Масханадағы маскарад //”Семей таңы” атты Семей облыстық газетi, 6 наурыз, 1998ж, С.Алпысов. Айықтырғыштағы ағайындар //”Орталық Қазақстан” атты Қарағанды облыстық газетi, 19.01.1989; Құрманғалиұлы. Мыйтрезвитель //”Сарыарқа самалы”
атты Павлодар облыстық газетi, 12198, 13.01.1994
жылы, Ә.Сығаев. Өмiрдiң өз шындығы //”Қазақ әдебиетi”
газ. 4.02.1994.
-
Қабдолов З. Сөз өнерi. Алматы: Мектеп, 1976.
-
Әуезов М. Реалистiк драма жолында. // Әдебиет және
искусство, 1954, № 1.
Қабдолов З. Сөз өнерi. Алматы: Мектеп, 1976. -
Нұрғалиев Р. Арқау.Екi том. шығ.жинағы. А: Жазушы, 1991.
-
Мәшһүр-Жүсiп Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелiлiк. Павлодар: ПаУ баспасы, 1999.
-
Зондель М.А. Речевой характеристика героя в драме. Дисс.канд…Л.,1966г.; Щувалов Л.А. Стилистико-грамматические особенности сценических ремарок. Дисс.канд…М.1969г.; Реутова Л. Стилевые поиски современной русской советской драмы (60-е годы). Дисс.канд...М, 1978.; Донскова О. Средства выражения категорий модальности в драматургическом тексте. Дисс.канд…М.,1982 г.; Бердник П.М. Лексика и фразеология пьесы А.М.Горького «Сомов и другие«. Дисс.канд…М.1956г.; Ким Г. Бессоюзные присоеденительные конструкции в современном русском литературном языке /На материале драматических произведении совет.писатели/. Дисс.канд. А.,1965 г.; Касьянов А. Лексика и фразелогия комедии «Ревизор« М.1982г; Борисова М. Язык и стиль пьесы М.Горкого «Враги«.М. 1986г; Ахматова Р. Язык и стиль пьесы А.М.Горького «Последние« М., 1987 г.; Айзикович Я. Стилистическое мастерство Горького драматурга /По пьесам «Васса Железнова/.
-
Юзовский Ю. Максим Горький и его драматургия. М,: Искусство, 1959.
-
Нұрғалиев Р. Айдын. Алматы: Өнер, 1985.
-
Серғалиев М. Көркем әдебиет тiлi.Алматы: Мектеп, 1995.
-
Дүйсенов М. Қазақ драматургиясының жанр, стиль мәселесi. Алматы: Ғылым, 1977.
-
Кәрiмов Х. Қанатты тiл. Алматы: Санат, 1995.
-
Нұрмұқанов Х.М.О.Әуезов драмалық шығармаларының эмоциональдi-экспрессивтi лексикасы. Филол…канд. диссертац. қолжазбасы. 25 бет, 1969.
-
Горький М. Письмо колективу театра.//Рабочи и театр, 1932, № 6.
-
Майтанов Б. Қазақ романы және психологиялық талдау. - Алматы: Санат, 1996.
-
Рүстембекова Р. Бейiмбет Майлиннiң драматургиясы. - Алматы: Жазушы, 1969.
-
Жақыпов Е. Дастаннан драмаға.Алматы:Жазушы, 1979.
-
Литературный энциклопедический словарь. - М: 1987.
-
Хализев В.Е. Драма как род литературы. Издательство Московского университета, 1986.
-
Литературный энциклопедический словарь. - М: 1987.
-
Әдебиеттану. Терминдер сөздiгi. Алматы:Ана тiлi, 1998.
-
Негимов С. Шешендiк өнер. - Алматы: Ана тiлi, 1997.
-
Тәжiбаев Ә. Қазақ драматургиясының даму мен қалыптасуы. Алматы: Жазушы, 1971.
-
Дүйсенов М. Қазақ драматургиясының жанр, стиль мәселесi. Алматы: Ғылым, 1977.
-
Негимов С. Шешендiк өнер. -Алматы: Ана тiлi, 1997.
-
Серғалиев М. Көркем әдебиет тiлi.Алматы:Мектеп, 1995.
-
Қайымова Б. Өнер алды -қызыл тiл.//Жұлдыз, № 8, 1974.
-
Әдебиеттану. Терминдер сөздiгi. Алматы:Ана тiлi, 1998.
-
Литературный энциклопедический словарь. М: 1987.
-
Әдебиеттану. Терминдер сөздiгi. Алматы:Ана тiлi, 1998.
-
Әдебиеттану. Терминдер сөздiгi. Алматы:Ана тiлi, 1998.
-
Қабдолов З. Сөз өнерi. Алматы: Мектеп, 1976.
-
Қабдолов З. Сөз өнерi. Алматы: Мектеп, 1976.
-
Ахметов З. Әдебиеттану терминдер сөздiгi. Алматы: Ана тiлi,1998.
-
Сәрсеке Гүлнәр. Р.Сейсенбаев шығармаларындағы кейiпкердi мiнездеушi тiлдiк-стильдiк тәсiлдер: Филол. ғыл.канд. дис.. автореф., Алматы, 1998. Сәрсеке Гүлнәр. Кейіпкер сөзі. Павлодар-2000., Сәрсеке Гүлнәр. Көркем шығармадағы кейіпкерді мінездеуші көркемдік амалдар. Алматы-1999.
-
Хаустов Н.Т. Современная советская психологическая
драма. Автореф…канд.филол.наук. М., 1973.
-
Жүнiсов С. Өлiара. Пьесалар мен мақалалар. Алматы: Өнер, 1985.
-
Нұрғалиев Р. Мұхтар Әуезов трагедиялары: Филол. ғыл.канд.дәреж…алу…жазылған диссер. Алматы,1967.
Рүстембекова Р. Бейімбет Майлиннiң драматургиясы: филол. ғыл.канд. дәреж…диссер. Алматы, 1965. Жақыпов Е. Қазақ драматургиясында дастандық дәстүрдiң қалыптасуы: филол. ғыл. канд...диссер. Алматы, 1967. Жақыпов Е. Дастаннан драмаға. Алматы,. 1979; Құлбарақов С. Т.Ахтанов драматургиясы: филол. ғыл. канд.диссер. Алматы, 1993. Дүйсенов М. Қазақ драматургиясының жанр, стиль мәселесi. Алматы, 1977. Ғабдуллин Н. Ғабит Мүсiреповтiң драматургиясы: филол. ғыл. канд. диссер. Алматы, 1963. Есембеков Т.О. Драматургия А.Абишева: Дисс…соис.уч.степ.канд. филол.наук. Алматы, 1986. Дәуітова С. М.Әуезов драмаларындағы тарихи бейне: филол. ғыл. канд...диссертация. ҚР ҰҒА. Алматы. 1988; Әбiлов Ж. Қалтай Мұқаметжанов драматургиясы: филол. ғыл. канд. диссер. Алматы, 1995. Шапауов Ә. Сәкен Жүнісов драматургиясы: филол.ғыл.канд.диссер. ЕҰУ. Астана. 2001; Нәсиева Н. Сәбит Мұқанов драмалық шығармаларындағы тартыс пен мінез: филол. ғыл. канд.диссер. ЕҰУ. Астана. 2002; М.Ахетов. М.Әуезов драмалық шығармаларындағы шешендік дәстүр: филол. ғыл. канд...диссертация. ҚР ҰҒА. Алматы. 2002; Ахтанова А. Қазіргі қазақ балалар драматургиясы: филол. ғыл. канд.диссер. ЕҰУ. Астана. 2003; Әбілхақұлы М. І.Жансүгіровтің драмалық шығармаларындағы тартыс пен мінез: филол. ғыл. канд...диссертация. ҚазҰУ. Алматы. 2002; Әбілов Ж. Қазақ комедиясының генезисі мен жанрлық негіздері: филол.ғыл.докт...диссер; Ж.Әбiл. Қазақ комедиясы. Монография. Алматы: Ғылым. 2000; Нұрғали Р. Драма өнері. Монография. Алматы: «Санат» баспасы. 2001; Шапауов Ә. Драматургия мәселелері. Оқу құралы. С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің баспасы. 2002.
КӨРКЕМ ӘДЕБИЕТТЕР:
-
Жүнiсов С. Ажар мен ажал. Кiтапта: Жүнiсов С. Қызым, саған айтам. Пьесалар. - Алматы: «Жалын баспасы». 1978.
-
Жүнiсов С. Қос анар. Кiтапта: Жүнiсов С. Қызым, саған айтам. Пьесалар. Алматы: «Жалын» баспасы. 1978.
-
Жүнiсов С. Тұтқындар. Кiтапта: Жүнiсов С. Қызым, саған айтам. Пьесалар. Алматы: Жалын, 1978.
-
Жүнiсов С. Жаралы гүлдер. Кiтапта: Жүнiсов С. Қызым, саған айтам. Пьесалар. Алматы: Жалын, 1978.
-
Жүнiсов С. Әр үйдiң еркесi. . Кiтапта: Жүнiсов С. Қызым, саған айтам. Пьесалар. Алматы: Жалын, 1978.
-
Жүнiсов С. Өлiара. Кiтапта: С.Жүнiсов. Өлiара. Пьесалар мен мақалалар. Алматы: Өнер, 1985.
-
Жүнiсов С. Қысылғаннан қыз болдық. Өлiара. Кiтапта: С.Жүнiсов. Өлiара. Пьесалар мен мақалалар. А: Өнер, 1985.
-
Жүнiсов С. Кроссворд немесе әзiл маскарад. Өлiара. Кiтапта: С.Жүнiсов. Өлiара. Пьесалар мен мақалалар. А: Өнер, 1985.
-
Жүнiсов С. Жығылып-сүрiнiп… Өлiп-өшiп… Өлiара. Кiтапта: С.Жүнiсов. Өлiара. Пьесалар мен мақалалар. А: Өнер, 1985.
-
Жүнiсов С. Кемеңгерлер мен көлеңкелер. Пьеса // «Жұлдыз» журналы, №7, 1991.
-
Жүнiсов С. Жамбылдың даңғыл, тарғыл жолдары. Пьеса.
// «Жұлдыз» журналы, №1, 1997.
-
Жүнiсов С. Абылай хан. Киносценарий // «Жұлдыз» журналы, № 9 - 10, 1997.
-
Жүнiсов С. Қызым, саған айтам… Кiтапта: Жүнiсов С. Қызым, саған айтам. Пьесалар. - Алматы: Жалын, 1978.
-
Жүнiсов С. Ақан серi. Киносценарий. (С.Жүнiсовтiң жеке архивiнен)
-
Жүнiсов С. Заманай. Киноценарий. (С.Жүнiсовтiң жеке архивiнен.)
-
Исабеков Д. Әпке. Кiтапта: Жетi желкен. Пьесалар. Алматы: Өнер, 1987, Б.304
-
Ахтанов Т. Әке мен бала. Кiтапта: Бес томдық шығармалар жинағы. - Алматы: Жазушы. Т. 3. Пьесалар. - 1984.- Б.448.
-
Жамбылдың даңғыл, тарғыл жолдары. Пьеса //«Жұлдыз» журналы, № 1, 1991.
-
Жүнiсов С. Қызым, саған айтам…Пьесалар. - Алматы: Жалын, 1978. Б.288.
-
Жүнiсов С. Өлiара. Пьесалар мен мақалалар. - Алматы: Өнер, 1985. Б.376.
-
Кемеңгерлер мен көлеңкелер. Пьеса //«Жұлдыз» журналы, 199I, №7.
-
Кекiлбайұлы Әбiш. Абылай хан. Драмалық қаһармандық тарихи дастан. Кiтапта: Кекiлбайұлы Әбiш. Он екi томдық шығармалар жинағы. -Алматы: «Өлке» баспасы, 1999, - Т. 6. - 178 бет.
-
Қошке Кемеңгерұлы. Алтын сақина. Пьеса. Кiтапта: Қошке Кемеңгерұлы. Таңдамалы шығармалары /Құрастырушы: Дихан Қамзабекұлы/. - Алматы: «Қазақстан» баспасы. 1996
МАЗМҰНЫ АЛҒЫ СӨЗ ………………………………………………………3
Бірінші тарау
ДРАМАДАҒЫ ТАРТЫС ЖӘНЕ ДРАМАДАҒЫ
МІНЕЗ ТАБИҒАТЫ ............................................................ 4
Екінші тарау
КОМЕДИЯДАҒЫ ТАРТЫС ЖӘНЕ МІНЕЗ .................... 84
Үшінші тарау
ШЕБЕРЛІК СЫРЫ ..........................................................105
ҚОРЫТЫНДЫ ………………………………………...... 134
РЕЗЮМЕ ............................................................. 141
SUMMARY ............................................................. 150
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР .................................... 153
МАЗМҰНЫ .............................................................. 169
Жазуға арналған бет
Жазуға арналған бет
Рекомендовано к печати Учеными советами
ПГУ им. С.Торайгырова и ЕНУ им. Л.Н. Гумилева
Шапауов Алиби Кабыкенович
ТРАДИЦИЯ В КАЗАХСКОЙ НАЦИОНАЛЬНОЙ ДРАМАТУРГИИ
Монография
Редакторы: Құдабаев А.Ж.
Басуға 06.01.2004 жылы қол қойылды.
Пішіні 29,7 х 42 ¼. Кітапты-журналды қағаз
Шартты баспа табақ көлемі 10,08
Таралымы 1000 дана
Тапсырыс № 0333
С.Торайғыров атындағы
Павлодар мемлекеттік университетінің баспасы.
637000, Павлодар қаласы, Ломов көшесі, 64
Достарыңызбен бөлісу: |