Е. Ш. ДҮсіпов, Т. Е. Уразымбетов


Орны. Оның объектке деген қатынасында әрекетінің маңызды  сипаты көлемдік анықтамалығы болып табылады.  Әрекет және шыдамдылық



Pdf көрінісі
бет66/127
Дата19.12.2023
өлшемі2.91 Mb.
#487147
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   127
Сот-риторикасының-негіздері

Орны. Оның объектке деген қатынасында әрекетінің маңызды 
сипаты көлемдік анықтамалығы болып табылады. 
Әрекет және шыдамдылық. Термнің бірі субъект және әрекеті 
ретінде, ал екіншісі оның объектісі ретінде түседі. Субъектінің барлығы 
объект немесе оған керісіншесін түсіндіреді. 
Негіз. Бұл топос субъект пен әрекетті байланыстырады және оның 
қолданылуы деректі түсіндіреді, себебі ол сынып немесе санатқа 
қосылуына мүмкіншілік береді, әркелкі әрекеттер нақты қабылданған 
шешімдер негіздері бойынша топталады және де негізсіз әрекет керек 
десеңіз шынайы емес деп қаралуы да мүмкін. 
Құрал. Бұл топос ниет немесе әрекетті мақсатпен қарапайым түрде 
байланыстырады, оларға қатысты құрал орынды немесе жағымды есебінде 
қарастырылады. Мақсаттың және құралдың үйлесімділігі сынға алу 
дәлелінің бірден-бір көп тараған жолы, соның көмегімен әрекеттің өзі 
немесе әрекет жасаушы бағаланады. 
Әрекеттің бейнесі. Бейне немесе әрекеттің тәсілі мағынасы 
бойынша құралға жақын, бірақ оларды тиянақты ажырата білу қажет. 
Құрал таңдалады және ол сыртынан әрекетке деген қатынас бойынша 
сырты болып келеді, ал нақ сол уақытта тәсіл әрекеттің қасиетіне тән 
болып табылады. 
Сыртқы топостар.


108
Сөзді айта білуді әртүрлі топостарға келтіруге болады және сонымен 
бірнеше мағыналық қатарларға қосып, олардың әрқайсысының шектігінде 
өзінше мағыналанатын болады, өйткені оның ақиқаттығының шарттары 
және мазмұндық бағалауы әртүрлі. Дәлелдеме өнері көп жағдайларда 
қажетті топосқа сын келтіруді білумен анықталады, ал топосты ауыстыру 
– адастыруға келтірудің бірден-бір көп тараған тәсілдерінің бірі. 
Риторикалық дәйек сөйлемді, жағдайды және деректерді өзінде 
көрсетеді. 
Сөйлем. Сынға алу, ритордың талқылау үшін ұсынатыны. Егер 
сөйлем тыңдармандардың келісімі үшін өзіндік жеткіліксіз болса, ол 
келбетті, жағымды және оны мағына бойынша байланысты барынша
болымдылықпен деректермен және сөз сомдауларымен күшейтіледі. Айта 
кететіні нақты дәлелдермен емес деректермен, өйткені олар сондай болып 
кетуі ықтимал. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   127




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет