Әдебиет туралы ғылым және оның салалары
Классицизм эстетикасындағы
жүктеу/скачать 462.32 Kb.
|
| Классицизм эстетикасындағы «жоғарғы жанрлар»
трагедия, ода комедия, мысал роман, повесть баллада, сонет элегия, эпиграмма «Әр әдеби шығарманың негiзде миф жатады» деген тәсiл Мифологиялық Филологиялық Психологиялық Мәдени-тарихи Тарихи-салыстырмалы Әр шығарма автобиографиялық, суреткердiң iшкi толғаныстарының жемiсi деу осы мектеп өкiлдерiне тән психологиялық мифтiк социалистiк ауыз әдебиетi филологиялық Жазушы шығармашылығын антропологиялық, геогра- фиялық, тарихи жағдайларға тәуелдi деушiлер позитивтiк-детерминизм өкiлдерi филологиялық женева мектебi ориенталистер бәдәуилер Негiзгi сипаты әдеби бейне, тұспал, әдеби құбылыс болмысқа тәуелсiз рух жемiсi деп санайтын тәсiл психологиялық аналитикалық филологиялық фольклорлық эстетикалық Өмiрдiң мәнiн мансұқ етіп, құндылықтарды жатсынатын әдеби бағыт экзистенциализм фрейдизм романтизм реализм натурализм Әдеби процесс терминi пайда болған мезгiл ХХ ғасыр, 20-30 жылдар ХҮIII ғасыр ХҮ ғасыр ХХ ғасыр, 80-90 жылдар ХХI ғасыр Миллер, Батюшков, Буслаев, Гримм жататын мектеп Мифологиялық Филологиялық Нарықтың-экономиялық Ресей Энциклопедиялық Бәйiт, қасида, газал жанрлары тән ел әдебиетi шығыс христиан будда орыс батыс Мына үзiндi бiлдiретiн ұғым Бұхар барсаң, қолаң бар, Қолаңды көр де шашым көр. Зергер барсаң, қасында, Алтыннан соққан түйме бар, Түйменi көр де басым көр. Егiздеу Теңеу Метафора Эпитет Аллегория Әңгіме жататын эпикалық түр шағын көлемдi мифтік кең көлемдi орта көлемдi эпопеялық E) ұйқас Көрсеткіштер, сілтемелер, әдебиеттер тізімі библиография текстология историография әдебиет тарихы әдебиет сыны Ежелгi грек аңызында адамдарға болысушы романти-калық бейне Тантал Аид Прометей Танат Цербер Бүтiннiң орнына бөлшектi немесе керiсiнше қолданы-латын ауыспалы мағына синекдоха эпитет метафора теңеу метонимия Заттың айрықша белгiсiн бiлдiретiн сөз Эпитет Теңеу Метафора Синекдоха метонимия Бiр затты басқа затпен салыстырып суреттеу Теңеу Эпитет Метафора Синекдоха метонимия «Әдебиет» сөзiнiң араб тiлiнен аударғандағы мағынасы көркем сөз, сөз асылы көркем тұлға астарлы сөз көркем бейне теорема Сонет жанрын қалыптастырған ағылшын суреткері Шекспир Петрарка Данте Байрон Гофман «Әдебиеттанытқыш» еңбегiнің авторы А.Байтұрсынұлы М.Дулатов А.Құнанбайұлы С.Торайғыров М.Әуезов Көркем әдебиеттің табиғатын зерттейтін сала әдебиет теориясы поэзия әдебиет тарихы драматургия әдебиет сыны «Поэтикалық өнер» трактатының авторы, классицизм өкілі Буало Кант Гегель Декарт Фараби Бүкiл адамдарға тән қасиеттердiң жинақтала суреттелуі типтiк бейне образ тұтастығы жағымсыз кейiпкер образдылық жағымды кейiпкер Абай өлеңiнiң құрылысын, түрiн, тілін зерттеген ғалым Қ.Жұмалиев А.Байтұрсынұлы Ш.Уәлиханов Қ.Сәтбаев М.Әуезов Әдебиеттiң негізгі жанрлары Проза, поэзия, драма Ертегi, аңыз, мысал Толғау, терме, арнау Айтыс, шешендiк сөз, аңыз Өлең, драма, комедия Алмастыру (метонимия) Ауыл қалың ұйқыда Мен – арыстан Сұр бұлт Желген аттай Аузы апандай Аралас жанр трагедия баллада элегия роман ода Драмалық тек пен жанрға кiрмейтiн шығарма поэма комедия драма трагедия трагикомедия Эпитеттiң анықтамасы заттың не құбылыстың айрықша белгiсi өзара жалғасқан оқиғалар тiзбегi әдебиет шығармасындағы кейiпкердiң бейнесi құбылысты басқа нәрсемен салыстыру затты бейнелеу Мына сөздердiң теңеуге жататыны таудай биiк талабы қыпша белдi сұлу қыз арыстан едi Исатай сағынып жүр анасын Исатай шауып келедi Мына үзiндiдегі суреттеу құралы Ақ киiмдi, денелi, ақ сақалды, Соқыр мылқау танымас тiрi жанды. Үстi -басы ақ қырау түсi суық, Басқан жерi сықырлап келiп қалды. кейiптеу метафора эпитет теңеу аллегория Мына сөздердiң қайсысы метафора арыстан едi Исатай сен жаралы жолбарыс ең көп түкiрсе, көл болар киiктiң лағындай әдемi Исатайдың барында Сюжет дегенмiз өзара жалғасқан оқиғалардың тiзбегi, бiр тұтас желiсi заттың айрықша белгiсiн бiлдiретiн бейне сөз өмiрдi шыншылдықпен бейнелеу әдебиетте ойды астарлап, басқа нәрсенi суреттеу тақырып Теңеуді тап таудай, күндей қыз бала көркем көрiнер қоян, көгершiн, түлкi бота көз, қыпша бел көп түкiрсе көл болар Көркем әдебиетке қандай тіл тән А) поэтикалық тіл В) шет тілі С) қарапайым тіл D) ресми тіл Е) ауыз екі тіл Өз еңбегінде ең алғаш рет әдебиетті жеке өнер түрі ретінде қарастырып, әдебиеттің эпос, лирика, драма сияқты тектеріне талдау жасаған антикалық дәуір ойшылы: А) Аристотель В) Протагор С) Конфуций D) Патанджали Е) Лессинг Әдебиеттің бағбаны: А) сыншы В) оқырман С) қаламгер D) оқытушы-педагог Е) әдебиетші ғалым Шығармадағы әрекет, оқиғалардың алғашқы себептерін ашып көрсететін, негізгі оқиға дамуына кіріспе іспетті сюжет бөлшегі қайсы А) Пролог В) Байланыс С) Эпилог D) Экспозиция Е) Шешілу Тілдік құралдарды қарастыратын ғылым А) Поэтика В) Эвристика С) Стилистика теориясы D) Әдебиет сыны Е) Лингвистика «Етектейін еріннен екі елісі қалыпты» А) литота В) эвфемизм С) эллипсис D) гипербола Е) варваризм З.Қабдолов: «Өлеңдегі тұтас ойдың бөлшектерге бөлініп,синтаксистік ой бөлінісінің ара жігінің бөлек-бөлек берілуін», -не деп атаған? А) шумақ В) тармақ С) екпін D) буын Е) бунақ Әдебиеттің лирикалық тегін А.Байтұрсынов қандай теңеумен атаған? А) Әуезе В) Айтыс-тартыс С)Толғау D) Ұлы әңгіме Е) Ойламалдау Эстетикалық абсолюттік рух идеясының авторы: А) Г. Гегель В) Д.Дидко С) И.Кант D) Н.Буало Е) Платон « Ерекше жағдайда ерекше характермен» көрінетін кейіпкерлер типі: А) роматикалық бейне В) сатиралық С) комедиялық D) трагедиялық бейне Е) реалистік бейне Өмірдегі келеңсіздіктерді, кері кеткендікті көптің көз алдына көрініске шығаратын образ: А) Сатиралық В) Фантастикалық С) Романтикалық D) Геройлық Е) Юморлық Көркемдік түрлердің орналасуы және ара қатынасы А) Композиция В) Тематика С) Эпилог D) Экспозиция Е) Проблематика Көркем шығарманың жалпы құрылымы А) Композиция В) Сюжет С) Эпиграф D) Идея Е) Фабула « Бірсыпыра бастар бүгіліп, төмен салбырады. Бір сыпыра бастар « осы жер астынан шықтыма?» дегендей боп бір-біріне қарады». Мәтінде қолданылған алмастырудың ( троптың) түрі: А) Синекдоха В) Метонимия С) Кейіптеу D) Ирония Е) Символ Өлең тармақтарындағы сөз аяқтарының үндестігі, өзара ұқсас, дыбыстас естілуі: А) Ұйқас В) Бунақ С) Екпін D) Түйсу Е) Ырғақ Өлеңге тән басты сипаттар: А) Ұйқас, буын, бунақ, тармақ В) Бунақ, бунақ құбылту С) Ажарлау, метафора, буын D) Бунақ, тармақ, теңеу, этитет Е) Элипсис, анафора, литота Классицизм өнері неліктен осылдай атаған: А) Көне грек әдебиетін үлгі тұтқандықтан В) Өмір шындығын шынайы бейнегендіктен С) Билеуші қауымның мұратына қызмет еткендіктен D) Өздерін жаңа өнер деп санағандықтан Е) Дүниежүзі өнер дамуына үлгі-өнерге боламыз дегендіктен Мемуар: А) Көркем өмірбаян В) Сатиралық шығарма С) Көркем табиғат D) Өлеңмен жазылған повесть Е) Табиғат туралы шығарма жүктеу/скачать 462.32 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|