Екі бөлікке бөлінеді: краниальды қынаптың өзі
жүктеу/скачать 1.18 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Шошқалардың қынабы
- Биелер мен есектерде қынап
- Ұрғашы иттердің
| Қынаптың ерекшеліктері
Сиырларда қынап салыстырмалы түрде кең және ұзын (оның ұзындығы 22 - 28 см, вестибюльден 2 есе ұзын). Жатыр мойнының айналасындағы шырышты қабық бойлық қатпарларды құрайды. Қынап қоймасы тек жатыр мойнынан доральді түрде көрінеді. Шошқалардың қынабы салыстырмалы түрде тар. Оның ұзындығы 10-12 см – ге жетеді. Қынаптың бұлшықет қабырғасы өте қалың, ол жатыр мойнының бұлшықет қабығына жалғасады. Қынаптың қоймасы айқын емес. Биелер мен есектерде қынап кең және ұзын-вестибюльден 1,5 есе ұзын. Жатыр мойнының қынаптық бөлігі қынаптың краниальды бөлігіне шығады. Қынаптың шырышты қабаты көптеген бойлық және нәзік көлденең қатпарларда жиналады. Ұрғашы иттердің қынапшасы несеп-жыныс синусынан 2 есе ұзын. Қынаптың шырышты қабығында көптеген бойлық қатпарлар бар. 1.2.2. Жатыр түтігі Жатыр түтігі (лат. - tuba uterina, rp. - salpinx) немесе жұмыртқа өткізгіш, жұмыртқа түтігі, жатыр түтігі – аналық безден жұмыртқалар жетілу кезеңінен өтіп жатыр қуысына өтетін жұқа, жұптасқан, бұралған түтік. Сонымен қатар, жұмыртқа түтігі ұрықтандыру орны ретінде қызмет етеді, содан кейін жұмыртқаны ұсақтау басталады, ол оның жоғарғы үштен бірінде пайда болады. Жұмыртқа түтігі бірқатар функцияларды орындайды: 1) овуляция кезінде аналық безден бөлінетін жұмыртқаны ұстайды; 2) оны жатырдың мүйізіне қарай тасымалдауды қамтамасыз етеді; 3) жатырдың мүйізінен бағытта сперматозоидтарды тасымалдау үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз етеді; 4) ұрықтандыру және эмбрионның дамуының бастапқы кезеңдері үшін қажетті ортаны жасайды; 5) эмбрионды жатырға ауыстыруды жүзеге асырады. Оң жақ түтік әдетте сол жақтан сәл ұзағырақ. Жұмыртқа жолында екі ұшы бар - аналық без (extremitas ovarica) және жатыр (extremitas uterina). Жұмыртқа түтігінің аналық ұшы шұңқыр тәрізді кеңеюді құрайды - фаллопиялық түтіктің шұңқыры (infundibulum tubae uterinae) (сурет. 38). Бұл шұңқырдың шеттері көптеген тұрақты емес процестермен кесілген және құбырдың жиегі (fimbria tubae) деп аталады. Аналық бездің алдыңғы жиегімен біріктірілген және ең ұзын жиектің бөлігі аналық без жиегі (fimbria ovarica) деп аталады.
Жұмыртқа түтігінің шұңқырының тарылған бөлігінде (оның тереңдігінде) жұмыртқа түтігінің іш қуысы (ostium abdominale tubae uterinae) орналасқан, ол перитоний қуысына ашылады. Жұмыртқа өткізгіштің қарама-қарсы жатыр бөлігі (pars uterina) тиісті жатыр мүйізінің қуысына аттас фаллопиялық тесікпен (ostium uterinum tubae) ашылады. Мұнда жатырдың жанында қысқа истмус (isthmus tuba uterina) орналасқан, бұл түтіктің каудальды бөлігінің біркелкі тарылған, салыстырмалы түрде түзу бөлімі. Шұңқырдан истмусқа дейінгі жұмыртқа жолының краниальды, қатты бұралған бөлігі фаллопиялық түтік ампуласы (ampulla tuba uterina) деп аталады, бұл түтіктің ұзындығының жартысына жуығын (кейде үштен екісіне дейін) құрайтын жұмыртқа жолының диаметрі ұлғайған бөлімі. Жатыр түтігінің қабырғасы үш қабықтан тұрады: шырышты, бұлшықет және серозды. Шырышты қабық бір қабатты призмалық немесе цилиндрлік атриальды эпителиймен қапталған және көптеген бойлық қатпарлары бар (plicae tubariae). Шырышты Эпителий жасушалардың екі түрін қамтиды: кірпікшелі және секреторлы. Эпителий кірпікшелері жатырға қарай жыпылықтайды. Секреторлық жасушалар жұмыртқаны тамақтандыруға қажетті заттарды шығарады. Бұлшықет қабығына тегіс (сызылмаған) бұлшықет жасушаларының дөңгелек және бойлық байламдары кіреді. Жұмыртқа түтігінің артқы жағында бұлшықет қабығы қалыңырақ. Бұлшықет қабығының перистальтикалық жиырылуының және эпителиоциттердің кірпікшелерінің қозғалысының арқасында жұмыртқа жұмыртқа жолымен жатырдың мүйізіне қарай қозғалады. Сыртқы жағынан, жұмыртқа түтігі жатыр түтігінің мезентериясына (mesosalpinx) жалғасатын серозды қабықпен жабылған, ол өз кезегінде кең жатыр байламының бөлігі болып табылады (lig. latum uteri). жүктеу/скачать 1.18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|