Түрлердің ерекшеліктері кіреберістін қынаптың
Вентральды қабырғадағы сиырларда уретраның сыртқы саңылауының шығуы айқын көрінеді. Уретраның вентральды қабырғасындағы дөңес астында оның шығатын аймағында соқыр қапшық (ұзындығы 3-4 см) – уретральды дивертикул немесе периуретральды дивертикул (diverticulum suburethrale) орналасқан. Несеп-жыныс вестибуласының ұзындығы 10-14 см және қынаптың өзінен шамамен 2 есе қысқа. Үлкен вестибюль бездері өте дамыған, ересек жануарларда олар жаңғақ мөлшеріне жетеді. Бұл бездер қынаптың кіреберісіның бүйір қабырғаларында айтарлықтай мөлшердегі тәуелсіз саңылаулармен ашылады. Губка қабаты әлсіз көрінеді.
Қойлар мен ешкілерде периуретральды дивертикул әлсіз көрінеді.
Шошқаларда қынаптың кіреберісы лабиямен бірге қынаптан сәл қысқа (оның 7-8 см). Вентральды қынаптың кіреберісының қабырғасында уретраның ашылуынан клиторға дейін созылатын екі жұп бойлық қатпарлар бар. Вестибулярлы кіші бездер осы қатпарлар арасында өз түтіктерімен ашылады. Үлкен вестибула бойлық қатарлармен локализацияланған ұсақ бездердің жеке топтарынан тұрады (8 қатарға дейін). Губка қабаты әлсіз, вестибюльдің бүйір қабырғаларында кластерлер түрінде болады.
Биелерде жұптасқан кіреберіс шамы айтарлықтай мөлшерге ие және оның кавернозды қабаты клитордың губка тәрізді денесімен байланысады. Кіші кіреберіс түтіктері кіреберістердің төменгі қабырғасында екі қатар ұсақ тесіктермен ашылады. Үлкен вестибулярлық бездердің түтіктері вестибуланың бүйір қабырғаларында 4-5 жұп саңылаулармен ашылады.
Қаншықтарда жұптасқан кіреберіс шамы өте дамыған және қанмен толтырылған кезде вестибюльді қатты тарылтуы мүмкін. Уретраның сыртқы Саңылау аймағында қалыңдау бар-уретральды туберкулез (tuberculum urethrale), уретральды клапанның рөлін атқарады. Үлкен вестибулалар жоқ. Кішкентай вестибюль бездері қынаптың вентральды қабырғасында жатыр және олардың түтіктері шырышты қабықтың бойлық қатпарының екі жағында ашылады.
Мысықтарда ұзындығы, ені сияқты, қынаптың вестибуласы шамамен 1 см. уретраның Сыртқы саңылауы шырышты қабықтың шығыңқы сақина тәрізді биіктігімен қоршалған. Қынаптың кіреберісының шырышты қабаты дөрекі, лимфа түйіндері мен кіші вестибулярлық бездер орналасқан. Үлкен қынап кіреберісі жоқ.
Сурет. 29. Сиырдың жыныс мүшелері
|
Рис. 31. Жыныс мүшелері биенің
|
Рис. 32. Иттің (қаншықтың) жыныс мүшелері
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |