«Халықаралық экономика» курсы бойынша СӨЖО жүргізу формалары

«Халықаралық экономика» курсы бойынша СӨЖО жүргізу формалары.

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу.
   
2. 
   Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру.
   
3. 
   Берілген тапсырмаларды орындау.
   
4. 
   Тест сұрақтарына жауап беру.
   
5. 
   Төмендегі тақырыптарға қысқаша эссе дайындау: «Халықаралық еңбек бөлінісіне ҚР қатысуы».
   
6. 
   «Үлкен жетілік» елдері бойынша презентация дайындау.
   
7. 
   Дөңгелек үстел: «Халықаралық саудадағы ҚР бәсекелік артықшылықтары».
   
8. 
   Төмендегі тақырыптарға рефераттар дайындау:
   

«Әлемдік сауданың дамудың қазіргі проблемалары және қарқыны»

«(Кез келген елдің) Халықаралық саудадағы орны мен ролі»
Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар

1. 
   Халықаралық экономика экономикалық теорияның бір бөлігі болып табылатының дәлелдеңдер.
   
2. 
   Халықаралық экономика пәнінің анықтандар.
   
3. 
   «Ішкі» экономиканың және «сыртқы» экономиканың арасындағы негізгі айырмашылықтар.
   
4. 
   Халықаралық экономиканың әдістемесі қандай?
   
5. 
   Халықаралық еңбек бөлінісі дегеніміз не?
   
6. 
   Әлемдік нарық ненің негізінде пайда болады? Оның негізгі белгілері?
   
7. 
   Халықаралық экономика дегеніміз не?
   
8. 
   Экономикалық қызметтің негізгі секторларын және оның өзара байланыстарын атаңдар.
   

1. Статистикалық жинақтан соңғы үш жылдағы Қазақстанның сыртқы сауданың дамуын сипаттайтын мәліметтерді келесі кестеге толтырыңдар:

Елдерді әрбір топ бойынша анықтаңдар:

а) сауда балансы;

б) сауда айналымы;

в) Қазақстан экспорты мен импортындағы ТМД елдерінің салыстырмалы үлесі;

г) қорытынды жасаңдар.

2. Сыртқы экономикалық байланыс мен сыртқы экономикалық қызмет, халықаралық экономика мен халықаралық экономикалық қатынастар түсініктерінің айырмашылығы неде? Сызба көмегімен көрсетіңдер.

3. Қазақстан біріккен неміс қазақстандық кәсіпорынмен өндірілген нан өнімдерін пісіру үшін Германиядан құрал жабдық сатып алды, осы мәмлеге ХЭҚ-тың қандай формалары қатыстырылған?

4. Қазақстанда капитал, еңбек және жер сияқты өндіріс факторлар қайсысын шығынды деп есептеуге болады? Осыған байланысты Қазақстан қандай тауарларды өндіру қажет – еңбекті көп қажет ететін, капиталды көп қажет ететін немесе жермен жақсы қамтамасыз етушілікті талап ететін?
Тест сұрақтары

1. 
   Әлемдік нарықта өндіріс факторларымен тауарларға жиынтық сұраныс пен ұсыныстың құрылу заңдылықтары ненің зерттеу объектісі болып табылады?
   

b) микроэкономиканың

c) макроэкономиканың

d) экономикалық географияның

e) халықаралық экономиканың
2. Халықаралық микроэкономика – ненің бөлігі?

а) экономикалық теорияның

b) халықаралық экономиканың

c) мезоэкономиканың

d) мегаэкономиканың

e) нарықтық экономиканың

а) ашық экономика модельдері

b) фискалды саясат

c) несие-ақша саясаты

d) тауарлар мен өндіріс факторларының нарықтық мінездемесі

e) халықаралық төлем және валюталық жүйелердің тиімділігі

а) халықаралық еңбек бөлінісі

b) әлемдік шаруашылық

c) халықаралық еңбек кооперациясы

d) халықаралық экономикалық қатынастар

e) әлем саудасы

а) резиденттер арасында

b) резиденттер емес арасында

c) резиденттер мен ірі корпорациялар арасында

d) резиденттер және резиденттер емес арасында

e) президенттер арасында

1. Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу

2. Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру

3. Берілген тапсырмаларды орындау

4. Тест сұрақтарына жауап беру.

5. Халықаралық сауда теориясы бойынша презентация дайындау.

1. 
   Қазақстандық экономиканың қандай нақты тауарларының келесі категорияларға жатқызылатынын ойланыңдар:
   
   1. 
      Экспорттық тауар
      
   2. 
      Саудаға түспейтін тауар (Қазақстанда өндіріліп, тұтынылатын, бірақ экспортталмайтын)
      
   3. 
      Импорттық тауар.
      
2. 
   Қазіргі таңда саудаға түспейтін тауарға бір мысал келтіріңдер. Оның импортталатын немесе экспортталатын тауарға айналуы үшін не өзгеруі керек?
   
3. 
   Қазақстанның оның сауда әріптестеріне қатысты факторлармен салыстырмалы қамтамасыз етілуін Сіздер қалай сипаттар едіңіз?
   
4. 
   Соңғы сұраққа Сіздің жауабыңызға сәйкес сауда ағындарының қандай түрлерін баяндап отырсыз? Олар шынымен сәйкес келе ме?
   
5. 
   Сауданың рикардолық моделі мен Хекшер-Олиннің моделі арасындағы басты айырмашылық қандай?
   
6. 
   Хекшер-Олин моделінің төрт теоремасының қорытындыларын өз сөздеріңізбен түсіндіріңіз.
   
7. 
   АҚШ Демократиялық партиясынан Президентке үміткер Барак Обама 2008 жылдың қаңтар айындағы Конрестегі пікір-таластар кезінде былай деген болатын: «Барлығымыз демократтар ретінде алға жылжып, өзіміздің сауда мәмілелеріміздің корпоративті пайдаға емес, жұмыскерлерге жұмыс істейтініне көз жеткізуіміз керек». Хекшер-Олин моделіне қатысты осы жағдай бойынша Сіз не ойлайсыз?
   
8. 
   Леонтьев парадоксын қалай түсіндіре аласыз?
   

а) елдер абсолютті артықшылықтарға ие

b) елдер салыстырмалы артықшылықтарға ие

c) елдер арасында ешқандай айырмашылық жоқ

d) елдер арасында технологиялық айырмашылық бар

e) Смит теориясы бұл сұраққа жауап бермейді

а) абсолютті артықшылық

b) сыртқы сауда

c) сауда балансы

d) салыстырмалы баға

e) технология

а) классикалық мектеп

b) меркантилистер мектебі

c) неоклассикалық мектеп

d) кейнсиандық мектеп

e) физиократтар мектебі

а) А.Смит пен Д.Рикардомен

b) Хекшер және Олинмен

c) Столпер және Самуэльсонмен

d) Самуэльсон және Джонспен

e) Маркс және Энгельспен

а) артықшылыққа ие

b) абсолютті артықшылыққа ие

d) салыстырмалы артықшылыққа ие

c) артықшылыққа ие емес

e) шығынға ұшырайды

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру
   
3. 
   Берілген тапсырмаларды орындау
   
4. 
   «Экономикалық өсімнің халықаралық саудаға ықпалы» атты тақырыпқа эссе жазу.
   
5. 
   Тест сұрақтарына жауап беру.
   
6. 
   Келесі тақырыпқа реферат жазу: «ҚР импорталмастырушы саясаты»
   

1.Халықаралық сауда теориясындағы сұраныс пен ұсынысты талдаудың маңызы неде?

2. Ф. Эджуорт, Г. Хэберлер, Дж. Мид теорияларының негізгі белгілерін атаңдар.

3. Халықаралық сауданың стандартты моделдің негізгі белгілерін атаңдар.

4. Жиынтық сұраныс пен жиынтық ұсыныс шеңберіндегі халықаралық сауданың параметрлерін сипаттаңдар.

5. Жалпы тепе-теңдік моделін сипаттаңдар.

6. Халықаралық сауданың талдау құралдарын атаңдар.

Тест

1. 
   Тарихи тұрғыда халықаралық сауда теориясын өңдеу барысында экономикалық ой келесілерді зерттеуге шоғырландырылған:
   

b) тауарлар сұранысы

c) өндіріс факторларының сұранысы

d) өндіріс факторларының ұсынысы

e) тепе-тең баға

2. 
   Халықаралық сауданың қазіргі таңдағы теориясы классикалық теориялардан келесілермен айрықшаланған:
   

b) тауарлардың сұранысы мен ұсынысына бірдей назар аударады

c) әрекет етуші теорияларды толықтырды

d) ештеңемен айрықшаланбады

e) әрекет етуші тұжырымдамаларды жоққа шығарды
3. Халықаралық сауданың стандартты моделі келесілерге негізделді

а) сұраныс пен ұсыныс балансының неоклассикалық постулаттарына

b) халықаралық сауданы талдаудың теориялық құралдарына

c) халықаралық сауданың классикалық тұжырымдамаларына

d) батыс ғалым-экономистерінің теорияларына

e) математикалық модельдерге

а) айырбастан түсетін ұтыс

b) маманданудан түсетін ұтыс

c) тепе-теңдік ұтысы

d) ашықтықтан түсетін ұтыс

e) трансформациядан түстетін ұтыс

1. Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу

2. Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру

3. Берілген тапсырмаларды орындау

4. «Халықаралық сауданың табыстады бөліге ықпалы» атты тақырыпқа эссе жазу.

5. Тест сұрақтарына жауап беру.

1. Халықаралық сауданың табыстардың бөлінуіне ықпал етуін талдаудың мәні неден тұрады?

2. Елдердің ішкі бағалары мен әлемдік бағалардың айырмашылығын көрсетіңдер.

3. Халықаралық саудадан табыстар қалайша құрылады?

4. Саудамен айналысатын елдердегі тұтынушылардың ұтысы мен ұтылысына талдау жасаңдар.

5. Халықаралық саудадан таза пайда қалай қалыптасады?

6. Өндіріс факторлар ара қатынасы теориясындағы табыстарды қалай бөледі?

7. Хекшер-Олин-Са­муэль­сон теоремасын, Столпер-Самуэльсон теоремысы мен Рыбчиндік теоремысының негізгі белгілерін сипаттаңдар.

8. Тауарлар бағасының өзгерісі өндіріс факторларына қалай әсер етеді?
Тест
1. Ішкі және халықаралық саудада тауарға деген сұраныс пен ұсынысты бір уақытта теңестіру (ішкі және әлемдік нарықта):

а) жалпы тепе-теңдік

b) халықаралық тепе-теңдік

c) жалпы немесе халықаралық тепе-теңдік

d) бүкіләлемдік тепе-теңдік

e) сыртқы тепе-теңдік

а) салыстырмалы артық өндіріс факторларының иелері ұтысқа ие болып, салыстырмалы жеткіліксіз өндіріс факторларының иелері ұтылады.

b) табыстарды бөлу мәселесі қарастырылмады

c) экспортты салалар үшін тән болып табылатын факторлар иелерінің табыстары ұлғаяды, ал импортпен бәсекелесуші салалар үшін тән болып табылатын факторлар иелерінің табыстары азаяды

d) бір фактордың ұсынысының артуы өндірістің пайыздық артуы мен интенсивті қолданылатын саладағы табыстардың артуына әкеледі

e) халықаралық сауда бағасы өсетін тауар өндірісі үшін интенсивті қолданылатын фактор иесінің табысының өсуіне әкеліп, бағасы төмендейтін тауар өндірісі үшін қолданылатын фактор бағасының төмендеуіне әкеледі.

а) Столпер-Самуэльсон теоремасымен

b) Рыбчинский теоремасымен

c) Хекшер-Олин теоремасымен

d) Самуэльсон-Джонс теоремасымен

e) Хекшер-Олин-Самуэльсон теоремасымен

а) Столпер-Самуэльсон теоремасы

b) Рыбчинский теоремасы

c) Хекшер-Олин теоремасы

d) Самуэльсон-Джонс теоремасы

e) Хекшер-Олин-Самуэльсон теоремасы

1. Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу.

2. Өзін - өзі бақылау сұрақтарына жауап беру

3. Ұсынылған тапсырмаларды орындау.

4. Тест сұрақтарына жауап беру.

5. Глосарий құрыңдар.

2. Елдер арасындағы технологиялық ара-қашықтықты жоюға болады ма? Қалай?

3. Сыртқы және ішкі ҰМҚ тұжырымдамасын өз сөздеріңізбен түсіндіріңіздер!

4. Өздеріңіздердің тұтыну тауарларына деген шығындарыңызды қарастырып, сіздердің қалауларыңызды алуан түрлілікке деген сүйіспеншілік ретінде сипаттауға бола ма әлде жоқ па екенін байқап қараңыз!

5. «Жаһандану бүкіл әлемді өз өнімімен қамтамасыз ететін және сол арқылы нарықтық биліктің артуына ықпал ететін үлкен компаниялардың пайда болуына әкеледі». Түсіндіріңіз!

6. «Жаһандану қандай да бір аймақ немесе мәдениет үшін ерекше болып табылатын дәстүрлі тауарлардың қысқаруына әкеледі. Сәйкесінше, ол осы планетадағы мәдени түрліліктің басты қаупі болып табылады». Түсіндіріңіз!

а) Хекшер-Олин

b) Рыбчинский

c) Столпер-Самуэльсон

d) Леонтьев

e) Джонс
2. Технологиялық ара-қашықтықты жеңбегенше, елдер арасындағы жаңа технология бойынша

а) сауда-саттық жалғаспайды

b) өндірілетін тауарлар немесе жаңа тауарлар саудасы жалғаса беретін болады

c) қызмет көрсету процесі кеңейеді

d) ақпарат азаяды

e) күрес пайда болады
3. Егер елдер арасында жеңіл өнеркәсіп саласының тауарларымен сауда-саттық болса бұл жағдайды қандай сауданың мысалы ретінде келтіруге болады?

а) халықаралық сауда

b) нақты сауда

c) бүкіләлемдік сауда

d) салааралық сауда

e) ішкісалалық сауда

а) А.Смит, Ф.Эджуорт

b) П.Кругман, К.Ланкастер

c) Д.Рикардо, Б.Баллас

d) Леонтьев, М.Познер

e) Хекшер-Олин, Д.Рикардо

а) елдер арасындағы бір саланың дифференциялық тауарлармен айырбас

b) нақты бір тауарлар шеңберіне қатысты сауда

c) ұлттық және әлемдік нарықтағы қарым-қатынас

d) дамушы елдер арасында кең таралған сауда түрі

e) бәсекелестіктерден қорғау үшін жүргізілетін сауда

1. Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу.

2. Өзін - өзі бақылау сұрақтарына жауап беру

3. Ұсынылған тапсырмаларды орындау.

4. Есептерді шығару.

5. Тест сұрақтарына жауап беру.

6. Глосарий құрыңдар.

7. Келесі тақырыптарға реферат жазыңдар: «Қазақстанның БСҰ –на кіруі және сыртқы сауда саясаты», «ТМД және ҚР сыртқы сауда саясаты»

8. «Еркін сауда жақтары протекционизмге қарсы» атты тақырыпқа дебатқа дайындалу.

9. Келесі жеке проектінің тақырыптарына дайындалу:

«Қазақстандағы сыртқы саудасын тарифтік емес шектеуін талдау».

«ЕО экспортты субсидиялау».

«Дамушы елдердің сыртқы саудасын тарифтік емес шектеу».
Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар

1. 
   Сауда саясаты мен сауда режимінің айырмашылығы неде?
   
2. 
   Қазақстан үшін қандай сауда режимі қолайлы деп санайсыз? Протекционизм бе немесе еркін сауда режимі ме?
   
3. 
   Кедендік тариф пен кеден баждың айырмашылығы неде?
   
4. 
   Мөлшерлік шектеулер не үшін қолданылады?
   
5. 
   Техникалық тосқауылдарды қолдануға мысал келтіріңіз
   
6. 
   Мемлекеттік монополияны қолдануға мысал келтіріңіз
   
7. 
   Эмбаргоны қолдануға мысал келтіріңіз