Эпидемиологиялық процесске әсер ететін факторлар
Иммунитет туралы түсінік. Иммунитет түрлері
жүктеу/скачать 170.3 Kb.
|
| 26.Иммунитет туралы түсінік. Иммунитет түрлері.
Иммундық жүйе (иммунитет) – бұл біздің ағзамыздың табиғи қорғаныс механизмі. Иммунитет ішкі ортаның тұрақтылығын қолдайды, инфекциялық агенттердің, химиялық заттардың, аномальды жасушалардың және т.б. сыртқы әсерлерін жояды. Иммунитет организмдегі екі маңызды процеске жауап береді: 1) ағзамыздың әртүрлі мүшелерінің тозған немесе бүлінген жасушаларын ауыстыру; 2) ағзаны әртүрлі инфекциялардың – вирустардың, бактериялардың, саңырауқұлақтардың енуінен қорғау. Инфекция адам ағзасына түскен кезде, ағзаның қорғаныш жүйелері іске қосылады, оның міндеті барлық органдар мен жүйелердің тұтастығы мен жұмыс істеуін қамтамасыз ету болып табылады. Макрофагтар, фагоциттер, лимфоциттер, иммуноглобулиндер – бұл иммундық жүйенің жасушалары шығаратын, сонымен қатар бөгде бөлшектермен күресетін белоктар. Иммунитеттің екі түрі бар: иммунитет инфекциядан кейін (мысалы, тұмау, қызамық, қызамықтан кейін) немесе вакцинациядан кейін пайда болады. Ол табиғатта жеке және адамның өмір бойы оның иммундық жүйесінің әртүрлі микробтар мен антигендермен байланысы нәтижесінде қалыптасады. Нақты иммунитет инфекцияның жадын сақтайды және оның қайталануының алдын алады. Кейде нақты иммунитет өмірге, кейде бірнеше аптаға, айларға немесе жылдарға созылуы мүмкін; спецификалық емес (туа біткен) иммунитет – организмге жат барлық нәрсені жоюдың туа біткен қабілеті. Бұл пренатальды өмірде пайда болған жасушалардың басқа организмдердің антигендерін, басқа ұлпаларды және белгілі бір микроорганизмдерді мембрана рецепторларын синтездейтін қабілеті, сонымен қатар сәйкес антиденелерді синтездеп, оларды дене сұйықтықтарына бөліп шығару. Тұқым қуалайтын (түрлік) иммунитет – бұл белгілі бір түрдің барлық өкілдерінің эволюция процесінде алынған белгілі бір антигенге деген иммунитеті:адамның ауруы, бірақ жануарлар мен құстар емес (қызылша, шешек, алапес, вирусты гепатит, тырысқақ, гонорея, дизентерия, іш сүзегі және т.б.); жануарлар зардап шегетін аурулар, бірақ адамдар ауырмайды (мал обасы, ит пироплазмозы); құстар зардап шегетін аурулар, бірақ адам ауырмайды (тауықтың холерасы); жануарлар мен адамдар зардап шегетін аурулар, бірақ құстар ауырмайды (күйдіргі, құтыру және т.б.). Табиғи иммунитет белсенді (аурудан кейін) және пассивті болып бөлінеді (мысалы, ана сүтімен). 6 айға дейін нәресте анадан емшек сүтімен берілетін антиденелермен қорғалған. Сондықтан тек емізу маңызды. Ананың иммунитеті баланы қорғайды. Емшек сүтімен қоректенетін балалар нашар қорғалған, өйткені олардың антиденелері аз. Тек 6 айдан кейін организм өздігінен антиденелер шығара бастайды. Баланың өзіндік иммунитеті өмірдің бірінші жылының соңында қалыптасады. Дәрі-дәрмектерді (вакциналар мен сарысулар) қолдану нәтижесінде организм жасанды иммунитетке ие болады. Сондықтан туа біткен иммунитеттің негізгі бөлігі басқа организмдердің (ана) жасушалары, сондай-ақ басқа мүшелер мен тіндердің өз жасушалары арқылы бекітілген немесе шығаратын белгілі бір молекулалармен байланыса алатын рецепторлы молекулалардың жасушалық мембраналармен алынуы болып табылады. Туа біткен иммунитеттің бұл бөлігі негізгі гистосәйкестік кешені деп аталады. жүктеу/скачать 170.3 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|