4 семестр
Пәннің аталуы
|
Суармалы егіншілік және өсімдік шаруашылығы
|
Қасқартылған атауы
|
|
Оқу іс-шаралары оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Дәрістер, практикалық, ОСӨЖ, СӨЖ
|
Семестр:
|
Семестр 4
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Карабалаева А.Д.
|
Доцент / оқытушы:
|
А.ш.ғ.к., аға оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
казақша
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Базалық пән, міндетті компонент
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Дәріс-30, лаборатория–15, ОСӨЖ–30, СӨЖ–30.
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы – 105сағат
|
Кредиттер /сынақ бірліктері
|
3
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
Мектептегі физикалық география, химия, физика, математика пәндері. Жоғарғы оқу орнында: математика, физика, экология, топырақтану негіздері.
|
Білім беру мақсаттары /құзіреттлігі
|
Болашақ мамандарға топырақтың құнарлылығын арттыру және жерді тиімді пайдалану шараларын оқып, өндірісте қолдана білуді, суармалы жерлерде ауыл шаруашылық дақылдарын өсірудің технологияларын қоршаған ортаның талаптарын ескере отырып жүргізуді қазіргі заман талабына сай, аз күш және қаражат жұмсап, сапалы да тұрақты мол өнім алу тұрғысынан оқытып үйрету.
Жер қорлары және суармалы жердегі егіншілік, өсімдік шаруашылығы мәселелерін ғана қарастырып қоймай, ботаника, өсімдік физиологиясы, агрохимия, тұқым шаруашылығы пәндерінің көптеген мөселелерін қамтиды.
|
Мазмұны
|
Дәрістер:
Кіріспе. Суармалы егіншілік. Қазақстан Республикасының жер қорлары, ерекшеліктері және оны пайдалану негіздері.Өсімдіктердің тіршілік жағдайлары және факторлары.Егіншіліктің негізгі заңдары және ауыл шаруашылық дақылдарының өнімін бағдарлау.Суармалы жерлердегі егіншілік жүйелері. Суарамалы жсрлердегі ауыспалы егістер. Топырақ өндеу. Топырақ өңдеудің маңызы және мақсаты. Суармалы жерлерді тыңайту. Арамшөптер, зиянкестер, аурулар және оларға қарсы жүргізілетін күрес. Өсімдік шаруашылығы. Өсімдік шаруашылығының жалпы мәселелері. Өсімдік шаруашылығының жалпы мәселелері.Дәнді дақылдар: Күздік астық дақылдары. Жаздық астық және жармалық дақылдар. Дәнді бұршақ дақылдары. Техникалық дақылдар: Қантты дақылдар. Крахмалды дақылдар. Талшықты дақылдар.Мал азықтық дақылдар: Көп жылдық шөптер.Бақша және көкөніс дақылдары. Бақтар және жүзімдіктер.
Практикалық сабақтар:
1. Өсімдіктер органының құрылысы және негізгі атқаратын қызметтері. Жасушаның, ұлпаның, сабақтардың, тамырлардың және өсімдік жапырақ-тарының анатомиялық құрылысымен танысу.
2. Көп таралған тыңайтқыш түрлерімен танысу. Минералдық тыңайтқыштарды анықтап білу. Жоспарланған өнімге арналған тыңайтқыштардың мөлшерін анықтаудың есебі.
3. Арамшөптер, аурулар, зиянкестер. Олармен күресу шаралары. Арамшөптерді гербарийлардың көмегімен анықтау. Тұқымдарды және жемістерді танып білу.
-
Ауыспалы егістер. Әртүрлі маманданған және әртүрлі құрамдағы егіс танаптары бар шаруашылықтар үшін ауыспалы егістегі дақылдардың ауысу ретін көрсететін үлгіні құрастыру. Ауыспалы егіске өтудің және игерудің жоспарын және ротациялық кесте құру.
-
Ауыл шаруашылық дақылдарының суғару тәртібі. Суғару және суғармалау мөлшерлері.
-
Дәнді астық дақылдарының тобы. Сыртқы және биологиялық ерекшеліктері. Тұқымына, гербарий үлгілеріне, жапырақтарына, өнуіне қарап анықтау.
-
Дәнді бұршақ дақылдары. Сыртқы және биологиялық ерекшеліктері. Тұқымына, гербарий үлгілеріне, жапырақтарына, өнуіне қарап анықтау.
-
Күнбағыстың сыртқы және биологиялық ерекшеліктері. Күнбағыстың тобының сабағына, жапырақтарына, өнуіне байланысты сипатталуы.
-
Қант қызылшасы. Сыртқы және биологиялық ерекшеліктері. Тұқымына, гербарий үлгілеріне, жапырақтарына, өнуіне қарап анықтау.
-
Картоптың сыртқы белгілерінің сипаттамасы (түйнек, сабақ, тамыр, жапырақ, гүл).
-
Мақтаның сыртқы белгілерінің ерекшеліктері. Мақта түрлерін сабағына, жапырақтарына, гүлдеріне, жемісіне және тұқымына қарап анықтау.
-
Бұршақ тұқымдас шөптерді жапырақтарына, гүлдеріне және тұқымына қарап анықтау.
-
Астық тұқымдас шөптерді жапырақтарына, гүлдеріне және тұқымына қарап анықтау.
-
Көкөніс дақылдарының сыртқы түрінің ерекшеліктері.
-
Бақша дақылдарының сыртқы түрінің ерекшеліктері.
-
Жемістердің және жүзімдіктердің сыртқы белгілерінің және биологиялық ерекшеліктері.
|
Оқу жұмысының нәтижелері/ытынды бақылау түрлері
|
- егіншілік заңдарын, топырақ құнарлылығын сақтау және арттыру әдістерін, өсімдік тіршілігіне қажетті факторларды оңтайландыру;
- ауыл шаруашылық дақылдарының халық шаруашылығындағы маңызымен, морфологиялық және биологиялық ерекшеліктерін білу;
-өсімдіктерді топтастыруды және оның түрлерін есептеуді, морфологиялық ерекшеліктеріне байланысты өсімдіктердің семьялық түрлерін анықтап ажырату;
-ауыспалы егістердің ғылыми негіздерін құру өндіріске енгізужәне игеру принциптері;
-арамшөптердің биологиялық ерекшеліктерін және олармен күресу әдістері;
-тыңайтқыштардың түрлерін, оларды дайындау және топыраққа енгізу өдістерімен таныстыру және оларды нақты жағдайда қолдану, олардың топыраққа және өсімдікке тигізетін әсерін анықтау;
-топырақтың технологиялық қасиеттерін, өңдеу тәсілдері; аймақтық егіншілік жүйелерінің ерекшеліктері;
-суармалы жерлерде ауыл шаруашылық дақылдарды өсіру ерекшеліктермен таныстырып далалық, техникалық және мал азықтық дақылдарды өсірудің интенсивті технологиясын қолдану.
|
4 семестр
Пәннің аталуы
|
Жерасты суларын іздеу және барлау
|
Қасқартылған атауы
|
СжСБ
|
Оқу іс-шаралары оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Лекция, парактикалық, СОӨЖ,СӨЖ
|
Семестр:
|
4
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Сыпабекова Г.Ж
|
Доцент / оқытушы:
|
Аға оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
қазақ
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Базалық пән
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Лекция – 30, практикалық- 15, СОӨЖ-45, СӨЖ-45
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы –135
|
Кредиттер /сынақ бірліктері
|
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
|
Білім беру мақсаттары /құзіреттлігі
|
|
Мазмұны
|
Лекциялар: Курстың мәнін және зерттеу нышандарын анықтау. Жерасты суының пайдалы казба-байлық ретіндегі ерекшеліктері. Жерасты суының кен орны туралы ғылыми түсініктеме. Сабақтың іс жүзінде және ақырғы шешетін міндеттері. Қазақстан халық шаруашылығындағы жерасты тұщы суының алатын орны. Жерасты суының кен орнын типизациялау. Типизациялау және олардың гидрогеологиялық жағдайларына байланысты топтау: сулы қабаттардың құрылысы және жату сипаты бойынша; су сүзгіштік тау жұмыстарының сүзілу қасиеттерімен және қалыңдығының өзгермелілігі; қабаттың шектелу жағдайлары; гидрохимиялық жағдайларының және жерасты суының пайдалану қорларының қалыптасу ерекшеліктері. Жерасты суының ресурстарын (қорын) жіктеу. Пайдаланумен қатысы жоқ сулы жүйелердегі жерасты суының жалпы табиғи ресустары. «Жалпы табиғи қорларға» түсініктеме. Жерасты суының пайдалану қорларын қалыптасу көздері бойынша жіктеу және оларды категориялау. Жерасты суының пайдалану қорын бағалау әдісі. Гидродинамикалық және сәйкес әдістері. Суармалы жерлер үшін жерасты суының пайдалану қорын бағалаудың ерекшеліктері. Дала жұмыстарының негізгі түрлерін сипаттау және гидрогеологиялық зерттеулердің сатыларының жалпы жағдайлары. Жұмыстың негізгі түрлері барлау жұмыстарынын, сатыларына іздеу, барлау, жете барлау байланысты жүргізіледі. Іздеу сатысындағы арнайы гидрогеологиялық түсірмені 1:50000 (кейде 1:25000) жургізудің әдісі. Әр түрлі бұрғылаудың іздеу (карталық), барлау, пайдалану-барлау, бақылау, т.б. ұңғымаларын қазу және олардың технологиясын таңдап жүргізу. Зерттеудің арнайы әдістері. Жер бетіндегі геофизикалық зерттеу әдістері (электробарлау, сейсмобарлау, магнитті барлау) және ұңғымалық (каротаж жүйесі). Гидрогеологиялық, геоботаникалық және арнайы іздеу әдістері (гидрохимиялық, изотоптық, ядерлі-физикалық, гидротермикалық, индикаторлық т.б.) Тәжірибе-фильтрациялық жұмыстар. Әр түрлі сатыдағы барлау жұмыстарының әдістерінің ерекшеліктері. Шоқтық су тартудың нәтижесі бойынша гидрогеологиялық параметрлерді анықтауға су деңгейін уақыт, аудан қайыстарма бойынша бақылау арқылы құрастыратын графиктік әдісі. Тұщы жерасты суы кен орындарының әр түрлі жағдайдағы өндірістік типтерінің іздеу және барлау әдісінің ерекшеліктері және Қазақстандағы зерттелген су кен орындарының, мәліметтері бойынша олардың таралу заңдылықтары. Өзен аңғарындағы қазіргі және көмбе шөгінділердегі жерасты суларының кен орындары. Артезиан алабтарындағы жерасты суының кен орындары. Аудан бойынша шек қойылған құрылымдағы жарықшақты және жарықшақты-карсты тау жыныстарындағы тектоникалық жараламдығы жерасты суы кен орындары. Тауарлық ойыстағы және тау алдындағы конусты ысырынды шөгінділердегі жерасты су кен орны. Шөлейтті және жартылай шөлейтті аймақтарындағы жерасты су кен орындары.
Практикалық сабақтар:
Белгілі бір гидрогеологиялық жағдайлардағы әр түрлі маңызы бар гидрогеологиялық ұңғымалардың жобасы. Әр түрлі гидрогеологиялық жағдайдағы төжірибелі және шоқтық су тартудың жобасы. Тәжірибелі сүзілу зерттеудің нәтижелерін жөндеу және тұрақталған немесе тұрақталмаған режимдегі сүзілудегі сулы қабаттың параметрлерін есептеу. Арынсыз қабаттан су тартылу құрылысының гидродинамикалық есебі. Арынды қабаттан су тартылу құрылысының гидродинамикалық есебі. Жер асты суларын ластанудан қорғау гидрогеологиялық есептер жүргізу.
|
Оқу жұмысының нәтижелері/ытынды бақылау түрлері
|
|
3 курс
6,5 семестр
5 семестр
Пәннің аталуы
|
М9. Саясаттану
|
Қысқартылған атауы
|
ӘжС
|
Оқу іс-шаралары / оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Дәрістер, практикалық, ОБСӨЖ,СӨЖ
|
Семестр:
|
5 семестр
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Абенов К.К.
|
Доцент / оқытушы:
|
Аға оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
Қазақша, орыса
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Базалық пән, міндетті компонент
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Дәрістер–30, практикалық –30, ОБСӨЖ–60, СӨЖ–60
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы – 180 сағат
|
Кредиттер / сынақ бірліктері
|
4 кредит
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
Пререквизиттер: Мәдениеттану, философия, құқық негіздері, логика,
|
Білім беру мақсаттары / құзіреттілігі
|
Әлеуметтану курсының мақсаттары мен міндеттері Қазақстан Рспубликасындағы жоғарғы кәсіби білім берудің мемлекеттік стандартымен анықталған, және студентке болашақ маман ретінде айналасындағы әлеуметтік әлемді ғылыми тұрғыдан тануға жол ашатын әлеуметтанулық ғылымның әдістемелері мен әдістерін, қажетті әлеуметтанулық білім көлемін алуды меңзейді. Әлеуметтану, әлеуметтік өзара әрекеттесетікпен даму заңдылықтарын қызмет ету ерекшеліктері, әлеуметтік институттардың қызмет етуі мен дамуы, әлеуметтік құрлымы мен әлеуметтік қатынас ерекшеліктері жайлы, адамның әлеуметтік нақтылықпен өз ара байланысқа түсуі және қауымдастықтың даму тенденциялары туралы түсінік береді.
|
Мазмұны
|
Дәрістер: Әлеуметтану пәніне кіріспе, әлеуметтанулық теориялар мен концепциялар, нақыты әлеуметтік зерттеулердің методологиясы мен методикасы, қоғамның қалыптасу, даму аспектілері, қоғамның әлеуметтік құрылымы, стратификациясы, мобильділігі, әлеуметтік институттар, тұлға әлеуметтануы, девиациялық мінез құлық әлеуметтануы, мәдениет әлемуеттануы, экономикалық мәдениет, мінез құлық әлеуметтанулық зерттеу аспектісі ретінде, саяси қатынастар және билік әлеуметтануы, бұқаралық коммуникация әлеуеттануы.
Семинарлық сабақтар: Әлеуметтік білімдер құрылымы, қазақ ағартушыларының әлеуметтік ойлары, әлеуметтік зерттеулерді нарықтық қатынастарды зерттеуде қолдану, қоғам әлеуметтік жүйе ретінде, қоғамның әлеуметтік стартификациясы, тұлға типтері, отбасы әлеуметтануы, экономикалық, саяси, мәдениет, бұқаралық коммуникация әлеуметтануы.
|
Оқу жұмысының нәтижелері / қорытынды бақылау түрлері
|
Студенттер қоғамдық өмірдің даму заңдылықтарына назар аудару негізінде олардың дұрыс дүниетанымын қалыптасады, қоғамдық үрдістердің белгілі бір мемлекеттер көлемінде немесе ғаламдық тұрғыда қалыптасуы мен іске асу ерекшеліктерін ашып көрсетеді, нақты қоғамдық ортада іс-әрекет жасау қабілетіне дағдыланады, қандай болмасын қоғамдық құбылыстар жағдайына баға беру қажетті ғылыми ұстанымдары қалыптасады, өзінің кәсіби проблемаларын әлеуметтік тұжырымдар мен әдістерді қолдану арқылы шешуге қажетті білімдермен қаруланады; болашақта Қазақстанның қоғамдық - саяси сферасында белсенді болуға тырысады.
|
5 семестр
Пәннің аталуы
|
Тіршілік қауіпсіздігі негіздері
|
Қасқартылған атауы
|
ТҚН
|
Оқу іс-шаралары оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Дәрістер, ОСӨЖ, СӨЖ
|
Семестр:
|
Семестр 2
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Шапалов Шермахан Құттыбаевич
|
Доцент / оқытушы:
|
Магистр, аға оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
Қазақ
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Міндетті компоненті (обьязательный компонент)
|
Оқу түрі/академиялық сағаттардың саны
|
Дәрістер–30, практикалық–15 ,ОСӨЖ–45,СӨЖ–45.
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы – 135 сағат
|
Кредиттер /сынақ бірліктері
|
1 кредит
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
Еңбек қорғау, өмір тіршілік қауіпсіздігі, қоршаған ортаны қорғау, адамды жеке қорғану құралдары, биологиялық және химиялық қауіпсіздік, құтқару ісінің негіздері, өрт қауіпсіздігі
|
Білім беру мақсаттары /құзіреттлігі
|
Тіршілік қауіпсіздігі адамзат әрекетшілік саласының бірі болып табылады, сондай-ақ осы ұғымғы бір қатар аспектілер кіреді: саяси, әскери, заңдық, әлеуметтік, медициналық, ақпараттық, қаржы, ғылыми, халықаралық және т.б. Мемлекеттің міндеті, оның функциясы ретінде қарағанда Тіршілік қауіпсіздігі халықты, қоршаған ортаны шаруашылық объектілерді (нысаналарды) төтенше жағдайлардан, олардан туындаған зардаптардан қорғау жөнінде мемлекет саясатын жүргізудің басым салалардың бірі болып саналады.
|
Мазмұны
|
Дәрістер: Курстың мақсаты және маңызы. Тіршілік әрекеттерінің қаупсіздігінің негіздері. Ғылыми техникалық прогресс және адам өміріндегі туғызатың кауіптер мүмкіндігі. Осы уақыттағы азаматтық қорғаныстың рөлі және мақсаты. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғанысын құру негізгі принциптері. Кәсіби қаупсіздіктің профилдері бойынша қамтамасыздандыру. Қаупті аппаратардағы туындайтын қауптер мүмкінділігі. Табиғи және техногендік авариялар мен қыйраулар. Ядролық қару. Ядролық жарылысты қыйрататын факторлар. Өткіш радиация. Радиоактивті залалдану. Химиялық қару. Әсері күшті улы заттар. Биологиялық қарулар және инфекциялық аурулар. Өндіріс объектілеріндегі жұмыстың қалыптылығы. Тұрғындарды қорғауды инженерлі-техникалық тұрғысынан қорғау шара әдістері. Азаматтық қорғаныс құрлыстары және жеке қорғану құралдары. Терроризмнің себептері және салдары. Кәсіби қаупсіздік және денсаулықты жүйесін бағыттау ОНSАS 18001жүйесін бағыттау ОНSАS 18001.
|
Оқу жұмысының нәтижелері/қорытынды бақылау түрлері
|
Емтихан-тест
|
5 семестр
Пәннің аталуы
|
Ағынды реттеу
|
Қасқартылған атауы
|
АР
|
Оқу іс-шаралары оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Лекция, практикалық, СОӨЖ,СӨЖ
|
Семестр:
|
5
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Абжанова Г
|
Доцент / оқытушы:
|
Аға оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
Қазақ, орыс
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Базовая дисциплина
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Лекция – 15, лабораториялық -15, практикалық-15, СОӨЖ-45, СӨЖ-45
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы –135
|
Кредиттер /сынақ бірліктері
|
3
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
Переквизиты дисциплины: Ағынды реттеу.
|
Білім беру мақсаттары /құзіреттлігі
|
Студенттерді гидромелиоративтік жүйелермен жобалаау мен пайдалануды теориялық негіздермен практикалық тәсілдерді пайдалануға, нәтижелерді талдау мен бағалауға үйрету болып табылады.
|
Мазмұны
|
Лекциялар: Табиғаттағы су айналымы және су тепе-теңдігі ағынының физико-географиялық факторлары. Өзен жүйесі. Өзендердің мұздық режимі. Су эрозиясы және өзен таылымдары көлдер мен батпақтар. Су өтімдері. Тасымдылар ағыны және өтімі. Су кадастры. Гидрологиялық есептеулер туралы жалпы мәліметтер. Ағынды зерттеп есептеу. Су өтімдерімен деңгейлері арасындағы байланысы. Өзендердің мұздану режимдерін, арналардың эрозиялануын, тасындылар және көлдер. Су қоймасы. Су қоймасыныың батаграфиялық сызықтары.
Практикалық сабақтар: Су деңгейінің өлшеу әдістері. Су өтімдерін анықтау әдістерін үйрету. Өтімдердің қима аудандаын анықтау. Есептік су деңгейлерін анықтау.
Зертханалық сабақтар: Адам әрекетінің су ресурстарына әсері. Гидрологиялық жылнама. Судың тиімділігі. Су қоймасын пайдаланудың міндеті мен мақсаты. Судың тазалығы.
|
Оқу жұмысының нәтижелері/ытынды бақылау түрлері
|
Ауыл шаруашылығында және қалалық жерлерде суды реттеп ьеруді және оны тазалап ауыз және ауыл шауашылығын беруді үйрету.
|
5 семестр
Пәннің аталуы
|
Су күшінің қондырғылары
|
Қасқартылған атауы
|
СКҚ
|
Оқу іс-шаралары оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Лекция, парактикалық, лабораториялық, СОӨЖ,СӨЖ
|
Семестр:
|
5
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Сыпабекова Г.Ж
|
Доцент / оқытушы:
|
Аға оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
қазақ
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Базалық пән
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Лекции – 15, практические- 15, Лабораториялық -15 СОӨЖ-45, СӨЖ-45
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы –135
|
Кредиттер /сынақ бірліктері
|
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
|
Білім беру мақсаттары /құзіреттлігі
|
|
Мазмұны
|
Лекциялар: Гидравликалық машиналар (турбиналар мен насостар) және оларды су шаруашылығы жүйелерінде негізінен, су қуаты қондырғыларында қолдану. ТМД-на гидравликалық машиналарды жасау және су машиналарын жасаудың жетістіктері. Гидравликалық турбиналардың негізп өлшемдері (параметр) мен түрлері. Гидротурбиналык қондырғылардың улгісі; арындары: статикалык, пайдалы (нетто). Турбиналардың шығыны, қуаты және пайдалы әсер коэффициенті (ПӘК). РО, ПЛ принциптік үлгісі (схемасы), диагоналдық және шөмішті турбиналар. Олардың негізгі элементтері су келтіретін камералар, бағыттаушы аппараттар, жұмыс дөңгелектері, сорғыш құбырлары. ГЗС гидротурбиналарын орналастыру (немесе кұру) және жұмыс істеуі, айналдыру жиілігі, сору биіктігі, арындардың өзгеруі. Турбиналарды құрастыру. Осьтік бұрылмалы-қалақшалы турбиналар, олардың элементтері, капсулды агрегаттардың турбиналары. Диагоналды бұрылмалы-қалақшалы турбиналар. Радиалды - осьтік турбиналар. Шөмішті турбиналар. Жұмыс дөңгелектердің, бағыттаушы аппараттардың, подшипниктердің конструкциялары. Турбиналардың рсттеуші қондырғылары. Шағын СЭС-терге арналған турбиналар. Турбиналардың жұмыс үрдісі. Әртүрлі турбиналардағы жылдамдықтардың параллелограммалары (үшбұрыштары). Жұмыс дөңгелектеріне кіру және одан шығу кезіндегі жылдамдықтар. Турбиналардың негізгі энергетикалық теңдеулері және оларды турбиналардың жұмыс істеу жағдайын бағалау үшін қолдану. Кірістегі және шығыстағы циркуляция. Шапшандық коэффициенті және турбиналардьщ келтірілген параметрлері (өлшемдері). Турбиналық камералар және сорғыш құбырлары. Турбиналық камераларға қойылатын талаптар. Металдан және бетоннан жасалған турбиналық камералар.Олардың өлшемдерін анықтау. Сорғыш күбырларын қолдану, олардың гидравликалық және энергетикалық сипаттамалары. Сорғыш құбырлардың ұзындығы мен биіктігінің ПӘК келтіретін және жұмыс дөңгелектеріне жасайтын қысымы. Гидроагрегаттың компоновкасы. Әртүрлі пайдалануға арналған сорғыштардың негізгі өлшемдері, әрекет ету принциптері, қолдану облыстары. Сорғыш қондырғыларының үлгісі. Сорғыштардың классификациясы және олардың негізгі өлшемдері. Қалақшалы сорғыштарды құру және олардың принциптері: ортадан тепкіш, осьтік жәнс диагоналдык. Әртүрлі пайдалануға арналған сорғыштарды қолдану облыстары. Қалақшалы сорғыштардың жұмыс үрдісі. Сорғыштың кысымы. Пайдалы әрекеттің қуаты мен коэффициенті. Қалақшалы сорғыштардың жұмыс орғандарындағы сүйықтың ағымының кинематикасы. Қалақшалы сорғыштардың негізгі энергетикалық теңдеулері. Сорғыштардың ұқсастығы және олардың жұмыс денгелектерінің айналу жиілігі өзгеру кезіндегі өлшемдерін есептеу. Сорғыштардың шапшаңдық коэффициенті. Сорғыштардың сипаттамалары. Сорғыштар мен желілердің бірлесе жүмыс істеуі. Желінің сипаттамасы және соргыштардың нақты суды алыи беруі. Сорғыштардың параллельді және бірінен кейін бірін жалғастыру жүмысы. Сорғыштарды таңдау әдістемесі. Жалпы қолданылатын сорғыштардьі құрастыру. Ортадан тепкіш сорғыштар: консольды, екі жакты шығу, колдеңінен. Осьтік сорғыштар. Диагоналды сорғыштар. Сэс, гаэс және нс су кабылдайтын құрылыстары. Су қабылдағыштар. Олардың жұмыс істеу ерекшеліктері және үйлестіруі. Арынсыз су кабылдағыштарға койылатын негізгі талаптар. Су кабылдағышқа тусетін (донных насосов) күресу шаралары. Табалдырықтардың жасалуы, тас-кұм ұстап қалатын қондырғы. Үстіңгі және тереңдегі мұздармен, қалқып жүрген коксықтармен күрес. Қоқыс ұстаушы торлар мен ысырмалар, олардың энергетикалық су қабылдағыштарда орналасуы. Торларды қоқыстан тазарту әдістері. Үстіңгі су қабылдағыштарды гидравликалық есептеу. Су қабылдағыштардағы жылдамдық. Үстіңгі, энергетикалық су қабылдағыштарды эксплуатациялау жолдары. Терең энергетикалық су қабылдағыштар. Терең арынды су қабылдағыштардың типтері: жағалы, бөгетті, мұнаралы. Терең су қабылдағыштардың жұмысының ерекшеліктері және олардың құрылымына қойылатын негізгі талаптар. Су қабылдағыштардың кіру басының кескіні. Су қабылдағыштағы гидравдикалық есептеулер және жылдамдықтар.Терең су қабылдағыштардың механикалық жабдықтары: қоқыс ұстайтын торлар және оларды тазалау қондырғылары, жөндеу және апатты қақпалары, аэрация құбырлары. АЭС су қабылдағыш - су жібергіштердің құрылымының ерекшеліктері. Олардың жұмыс істеу сипаттамасы. Су қабылдағыш - су жібергіштің кескіні мен өлшемі. ГАЭС турбиналық және сорғыш режимі жұмысына гидравликалық есептеу. Сорғыш станцияларының (НС) су жіберуі, олардың жұмысының ерекшеліктері. СЭС, ГАЭС және НС су өткізгіш. Қысымсыз деривациялық су жүргізгіштің типтері: (каналдар, туннельдер, лотоктар және т.б.) және олардың гидравликалық сипаттамалары. Өзін-өзі реттейтін және өзін-өзі реттей алмайтын қысымсыз су жүргізгіштер. Су жүргізгіштің болжамды жылдамдығы. Су жүргізгіштердің қиылысу елшемдерінің техникалық - экономикалык принциптері. Сорғыш станцияларының су топтарының үлгісі. Сорғыш станциялары су тораптарының улгісі, торапардың элементтері, суды алатын және келтіретін кұрылыстар, сорғыш станцияларының ғимараттары, арынды құбырлары, өткізгіштері, су шығарушы және су алып кететін құрылыстар. Су көтергіш және ғылыми-тарихи факторлар жағдайына байланысты су торабының үлгісін таңдау. Сорғьіш станцияларьіның ғимараттары. Сорғыш станциялары ғимараттарының классификациясы және жұмысы. Әр түрлі типтегі ғимараттарды қолдану жағлайлары. Сорғыш станцияларының блоктық, камералық және жер үстіндегі типтерінің құрылымдары. Жабдықтардың және кызмет бөлмелерінің орналасуын есепке ала отырып, олардың құрылыс өлшемін анықтау. Балықты қорғау құрылыстары. Сорғыш станцияларында балықты қорғау құрылыстарының типтері және оларды таңдауға кепілдеме беру. Су куаты қондырғыларын эксплуатациялау. Су электрлік станцияның ғимараты. Станция ғимараттарының түрлері және олардың негізгі беліктері. Су кабылдағыштар. Төмендегі шомбал белігі. Жоғарғы кұрылыс. Ғимаратты үйлестіру. СЭС ғимаратының арнайы түрлері. ГАЭС (гидроаккумулятивтік электр станцияның) құрамы және құрылымдары.
Практикалық сабақтар: Гидротурбиналар мен сорғыштарды таңдауға арналған бастапқы. белгіленген мәліметтерді анықтау. Турбиналардың типін тандау және олардың өлшемдерін (параметрін) анықтау. Универсалдық сипаттамада турбинаның жұмыс істейтін орнын (зонасын) анықтау. Сору биіктігінің шектелуін және гидротурбинаның орналасу белгісін анықтау. Гидротурбиналардың жұмыс сипаттамасын тізу (түрғызу) және есептеу. Турбиналық камераларды есептеу. Сору қүбырлардың типтерін таңдау және олардың өлшемдерін анықтау. Майды қысымдау қондырғыны және басқару колонкаларын есептеу. Құбырдың өткізгіштің сипаттамасын есептеу. Сорғыш пен өткізгіш құбырдың бірлескен жұмысын есептеу. Су қабылдағыштарды есептеу. Турбиналық құбырдың өлшемін анықтау. Сорғыштардың типін тандау және олардың өлшемдерін анықтау. Сору станциялары ғимараттарының өлшемдерін анықтау. Сору станциясы балық еткізбеу қондырғысын есептеу.
Лабораториялық сабақтар: Тік РО, ПЛ және диагоналдық гидротурбиналардың құрылымымен танысу. Шөмішті гидротурбиналардың құрылымымен танысу.
РО гидротурбиналарды энергетикалық сынау. Шөмішті гидротурбиналарды энергетикалық сынау. Гидротурбиналарды кавитациялық сынау. Гидротурбиналардың гидроабразивтік тозуын сынау. Гидротурбиналардың май қысымды қондырғыларының құрылымымен танысу. Қалақшалы сорғыштардың құрылымымен танысу.
|
Оқу жұмысының нәтижелері/ытынды бақылау түрлері
|
|
5 семестр
Пәннің аталуы
|
Сорғыштар және сорғыш бекеттері
|
Қасқартылған атауы
|
СжСБ
|
Оқу іс-шаралары оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Лекция, парактикалық, лабораториялық, СОӨЖ,СӨЖ
|
Семестр:
|
5
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Сыпабекова Г.Ж
|
Доцент / оқытушы:
|
Аға оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
қазақ
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Таңдау компоенті
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Лекция – 15, практикалық- 15, лабораториялық -15 СОӨЖ-45, СӨЖ-45
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы –135
|
Кредиттер /сынақ бірліктері
|
3
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
|
Білім беру мақсаттары /құзіреттлігі
|
|
Мазмұны
|
Лекциялар: Кіріспе. Сорғыштар. Олардың негізгі конструкциясы. Орталықтан тепкіш сорғыштың негізгі талаптары. Сорғыштың сипаттамасы. Бас және жұмысшы сипаттама. Орталықтан тепкіш сорғыштың негізгі теңдеуі. Сорғыш жұмысының тәртіптік нүктесін анықтау. Сорғыштардың бірігіп жұмыс істеуі. Сорғыштың негізгі конструкциялық элементтері. Құрастыру схемалары. Тік және көлденең сорғыштар. Көлемдік сорғыштар. Ілгерлемелі – кері жылжымалы (поршенді және плунжерлі) сорғыштардың жұмыстары. Ауалы қалпақтар. Индикаторлы диаграмма. Роторлы сорғыштар. Роторлы – айналмалы (бұрандалы, шестерналы, пластинкалы) сорғыштарды пайдалану. Сорғылы сорғыштар. Сулы – ауалы сорғыштар. Пайдалану аймақтары. Ауалы су көтергіштер. Эрлифттер және оларды пайдалану аймақтары. Әртүрлі сорғыштардың қызметі, жұмыс істеу принципі және пайдалану орны. Гидрожетек және гидроберіліс. Гидроберілістің ашық және жабық жүйедері. Пневможетек. Көлемді гидрожетектер. Поршенді дозаторлар. Гидравликалық классификаторлар. Аэраторлар және гидроциклондар. Гидропресстер. Сумен жабдықтау жүйелерінің сорғыш бекеттерінің түрлері, ерекшеліктері. Сорғыш бекеттерінің қызметі, оларға қойылатын негізгі талаптар және принципиалды схемалары. Сорғышты бекеттер ғимараттарының негізгі конструктивті шешімдері.
Сорғыш бекеті ғимараттарының негізгі өлшемдерін анықтау. Бірінші көтергіш сорғыш бекеттері. Екінші көтергіш сорғыш бекеттері. Айналмалы сорғышты бекеттер. Жер асты суларын алатын қондырғылар және сорғыш бекеттері. Сорғыш бекеттерінің негізгі және жәрдемші жабдықтары. Есептік тегеурінді анықтау. Сорғыш агрегатынын орналасу деңгейін және сору биіктігін анықтау. Сорғышты бекеттерді жобалау негіздері. Суды әкету жүйелеріндегі сорғыш бекеттері. Қызметі, жіктелуі, негізгі элементтері, құрастыру схемалары. Сорғыш қондырғыларын есептеу. Соратын және арынды құбырлардың құрастыру ерекшеліктері. Сорғыш бекеттерінің конструкциисы. Канализация сорғыш бекеттерінің арнаулы түрлері. Ластанған суларды алу және айдау графиктері. Қабылдау резервуарының сиымдылығын анықтау.Сорғыштардың мөлшері мен сандарын анықтау. Электрқозғалтқышының қуатын, типі мен өлшемдерін анықтау. Сорғыштардың біріккен жұмысының сипаттамаларын құру. Торларды есептеу.
Канализациялық сорғыш бекеттерін жобалау негіздері. Тұнбаларды айдауға арналған сорғыш бекеттері. Жаңбыр және дренаж суларын айдауға арналған сорғыш бекеттері.
Сорғыш бекеттерін электрмен қамтамасыз ету. Сорғыш бекеттерінін автоматтандыру және оларды басқару. Сорғыш бекеттерінің техника-экономикалық көрсеткіштері.
Практикалық сабақтар: Сору қүбырлардың типтерін таңдау және олардың өлшемдерін
анықтау. Сорыштардың негізгі өлшемдерін анықтау. Орталықтан тепкіш сорғыштың теориялық тегеурінін анықтау. Орталықтан тепкіш сорғыштың типтік сипаттамасын анықтау. Сорғыш тегеурінін анықтау. Сорғыш пен өткізгіш құбырдың бірлескен жұмысын есептеу. Поршенді сорғыштың берілімінің орташа шамасын анықтау. Құбырының сипаттамасы және сорғыштың нақты шығыны. Сумен жабдықтау көзін таңдау. Сумен жабдықтау көздерінің су сапасына қойылатын санитарлық талаптар. Торлардың ауданын және құбырларды гидравликалық есептеу. Сорғыштың орналасу деңгейін анықтау. І-ші көтерімділік сорғыш бекеттерін есептеу
Лабораториялық сабақтар: Орталықтан тепкіш сорғыштардың конструкциясы. Орталықтан тепкіш сорғыштың жұмыс сипаттамасын анықтау. Сорғыштардың параллель жұмысы. Сорғыштардың тізбектеліп жұмыс істеуі. Вакуум сорғыштарды сынау. Сумен қамтамасыз ету жүйесіндегі басқа типті сорғыштардың конструкциясы. Поршенді сорғыштарды сынау.
|
Оқу жұмысының нәтижелері/ытынды бақылау түрлері
|
|
5семестр
Пәннің аталуы
|
Мелиоративтік сорғыш қондырғылары
|
Қасқартылған атауы
|
МСК
|
Оқу іс-шаралары оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Лекция, парактикалық, лабораториялық, СОӨЖ,СӨЖ
|
Семестр:
|
5
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Сыпабекова Г.Ж
|
Доцент / оқытушы:
|
Аға оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
қазақ
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Таңдау компоненті
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Лекция – 15, практикалық- 15, лабораториялық -15 СОӨЖ-45, СӨЖ-45
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы –135
|
Кредиттер /сынақ бірліктері
|
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
|
Білім беру мақсаттары /құзіреттлігі
|
|
Мазмұны
|
Лекциялар: Сорғыштар сорғыш-қондырғылары мен бекеттері туралы жалпы мәліметтер. Сорғыштар жәнесу көтеру машиналтегеурінің классификациясы әрекет ету принциптері. Оларды пайдалану саласы. «Сорғыш», «Сорғыш қондырғысы» және «Сорғыш бекеті» туралы тусініктер. Сорғыштың жұмыс параметрлер мөлшері, тегеуріні, қуаты, пайдалы әсер коэффициенті, кавитациялық қоры немесе copy биіктігі. Жобалау және пайдалану жағдайларында сорғыш тегеурінін анықтау және көтеру биіктіктері.
Қалақты сорғыштар. Қалақты сорғыштардың дамуына қысқаша шолу, казіргі сорғыштардың дамуы, жетістіктері және осы саладағы отандық ғалым конструкторлардың ролі. Ортадан тепкіш (жабык. қалақшалы), өстік (күреме қала қалақты сорғыштар конструкциясы. Сорғыш білігіндегі өстік күшті мақсатындағы жұмысшы органдар, нығыздау түйіндері және қүрылғылары. Қалақты сорғыштарды пайдалану ерекшеліктері. Ортадан тепкіш сорғыштардың жүмыс істеу принціптері. Сорғышның ағынды бөлігі: сору құбыр, жумысшы доңғалақ, спиралды қорап. Ортадан тепкіш (жабық қалақшалы) сорғыштар теориясы. Жұмысшы доңғалақтағы суйық ағысының кинематикасы. Жылдамдықтар параллеграммдары мен үшбүрыштары (абсолютт және шеңберлі). Теориялық және нақты мөлшерді анықтау. Ортадан тепкіш сорғыштың негізгі теңдеуі- Эйлер теңдеуі. ортадан тепкіш Сорғыштың доңғалағындағы сұйықтың нақты қозғалысы Қалақшалардың санына байланысты теориялық және ақиқат тегеуріні. Қалақшалар формасының тегеурінге әсері және гидравликалық шығындарды есепке алу. Өстік (күреме қалақты) сорғыштардың қысқаша теориясы. қалақтар профилінің "көздері" және оның параметрлері. Н.Е.Жуковскийдің қуйынды теориясы. циркуляциясы арқылы өрнектелген теориялық тегеурін. Қалақшалы сорғыштарды үлгілеу теориясы. Сорғыштар ұқсастық критерилері (белгілері). Шапшаңдық коэффициенті. Шапшаңдық коэффициенті бойынша қалақшалы сорғыштардың жұмысшы доңғалақтарының классификациясы. Геометриялық copy биіктікті анықтау. Кавитациялық құбылыс, пайда болу себептері. Сорғыштың жүмыс әрекетіне және білігіне есері. Кавитациялық қор. Кавитациялық сынақ және сипаттамалары. Кавитация болуымен және зардалтарымен күресу шаралары, сорғыштардың төзімділік сапасын жақсарту. Сорғыш білігінін деңгейін анықтау. Қалақты сорғыштар сипаттамалары: теориялық және нақты. параметрлік сынақтау. Сынақ жүргізу стендтері. Ортадан тепкіш, диагоналды сорғыштардың сипаттамалары, тегеуріннің түрлері және ерекшеліктері. Қалақшалы Сорғыштарды іске қосу шарттары. Қүбыр желісінін сипаттамасы. Сорғыш сипаттамасының жүмыс нүктесі және жүмыс аймағы туралы түсінік. Сорғыш мен қүбырдың бірлескен жүмысы. Сорғышның жұмыс режімін реттеу: сандық және сапалық тәсілдер. Қубырдағы екі және одан көп сорғыштардың параллель (бірлесіп) және тізбектесіп жүмыс істеуі.
Көлемдік, кұйынды, тегеурінді және басқа түрлі сорғыштары мен су көтергіштер. Көлемдік сорғыштардың жалпы классификациясы: поршенді, қанатшалы, су білезікті, тісті бүрандалы. Поршенді сорғышның жүмыс істеу принціптері; мөлшері, тегеуріні, қуаты және ПӘК. Ауалы қалпақтар. Келемді сорғыштардың әр түрлі типтері, әрекет принціптері; конструкциясы және пайдалану саласы. Құйынды, дірілді, тегеурінді, ертінді грунт, қүм, уңғыма және бетон сорғыштары: жумыс істеу принціптері, конструкциясы және пайдалану саласы. Ауалы сукөтергіштер, гидротарандар, таспалы және баулы су көтергіштер: жумыс істеу принціптері, конструкциясы және пайдалану саласы. Жел агрегаттары: жумыс істеу принціптері, конструкциясы және пайдалану саласы.
Гидротораптар сұлбалары, сорғыш бекеттерінің гидро-механикалық және энергетикалық құрал-жабдықтары. Суармалау, суландыру және қурғату жүйелеріндегі сорғыш бекеттері, гидроторап ттегеурінің сулбасы. Торап элементтері: бас тоған және суөткізгіш имараттар, балық қорғау қондырғысы, Сорғыш бекетінің ғимараты, тегеурінді қубырлар желісі, су жібергіш және әкететін құрылымдар. Гидротораптың жеке элементтерінің орналасуы.Міндетіне, су кетеру шартына, геологиялық және гидрогеологиялық сипаттамаларына байланысты гидроторап сұлбасын таңдау. Сорғыш бекетінн энергиямен жабдықтау. Сорғыш бекетінің негізгі гидромеханикалық және энергетикалық жабдықтары. Су беру графигін және геодезиялық көтеру биіктігі мен уақыт мезгіліне байланысты турғызу. Негізгі қосымша, бустерлік (қосалқы) сорғыштар санын, олардың есепті өнімі мен тегеурінін анықтау. Каталог бойынша негізгі сорғыш пен қозғалтқышты таңдау. Олардың жұмысшы сипаттамаларына қойылатын талаптар. Қалақты порғыштарды іске қосу және тоқтату. Қосалқы жабдықтар: механикалық жабдық, қубыр желісінің арматурасы, кәріздік-қүрғату жүйесі, техникалық сумен жабдықтау және маймен жабдықтау жүйелері, жылыту және желдету, өрт сөндіру, шаруашылықты ауыз сумен жабдықтау жүйесі, соргыларды толтыру жуйесі және ауамен жабдықтау, қоқыс устаушы тор, тосқауылдар, кетеріп-тасымалдау жабдыктары. Бақылау-өлшеу қуралдары және сорта бекетін автоматтандырупринціптері. Сорғыш бекетін басқару жүйесі;
Сорғыш бекеттерінің ғимараттары және бас тоған ғимараттары.
Сорғыш бекетінің міндеті және классификациясы. Гимараттардың әр түрлі типтерін пайдалану шарттары. Жартылай тереңдетілген, тереддетілген, шахталы блокты және жер бетіне орнадасқан сорғыш - бекеттері ғимараттарының конструкциялары. Қүрал-жабдықтарды және-қызмет бөлмелерін орналастыу есебінен олардың қурылыс өлшемдерін анықтау. Блокты-комплекті сорғыш бекеттері. Батырылған капсульды Сорғыш агрегатты, Сорғыш бекеттері. Қалқыма сорғыш бекеттері. Сорғыш бекеттерінің бас тоған имараттарына қойылаты талатар және міндеттер. Жеткізуші су өткізгіштер және алғы камералар бекеттерінің дараланған және қосарланған су қабылдағыштары устаушы және балық қорғау қурылғылары және қурылымдары.
Сорғыш бекеттерінің тегеурінді қубыр желісі және бекетінің ішкі коммуникациялары. Сорғыш бекеттер ғимаратының ішкі, қубыр желісінің коммуналды қурамы мен әр түрлі сулбалары. Сорғыш және жеткізуші қубырлар желісі. Олардың конструкциясына қойылатын талаптар. Бекет ғимаратының ішкі тегеурінді коммуникациясы. Трассаны таңдау және тегеурінды қубыр санын негіздеу. Болат, т/б, асбестцемент және басқа тегеурінді құбырлар желісі. Жабылатын және жабылмайтын тегеурінді қубырлар желісі. Тегеурінді қубырдың экономикалық диаметрін анықтау. Тегеурінді қубырларды салу және сынақтау. Тегеурінді құбыр желісіндегі гидравликалық соққы. Оларды гидравликалық соққыдан қорғау.
Су жібергіш ғимараттар.Су жібергіш ғимараттар қурамы және жүктелетін міндеттер. Су ғимаратардың әртүрлі сулбалары. Оларды пайдалану шарттары. Сифонды су жібергіш имаратар және олардың негізгі элементтері. Механикалық тосқауыл құрылымы, су жібергіш ғимараты. "Бөлгіш" типті су жібергіш ғимараты.
Сорғыш бекеттерінің техника-экономикалық есептері және негізгі көрсеткіштері. Сорғыш бекеттерінің гидротораптарын жобадаудағы, құрылғылар және пайдаланудағы техника-экономикалық есептеулер. Күрделі жыл сайынғы пайдалану шығындары. Келтірілген шығындар. Су- энергетикалык есептеулер. Сорғыш бекетінің көрсеткіштері.
Мелиорациялық сорғыш бекеттерінің негізгі ерекшеліктері. Суармалау сорғыш бекеттері. Жер асты суларын көтеруге арналған сорғыш бекеттері.Негізгі сорғыш агрегаттарын таңдау. Сорғыш, су жинақтау электростанция гидротораптарының сұлбалары. Мал шаруашылығының ағынды суларын пайдаланатын суармалау жүйелерінің сорғыш бекеттері. Жабық суармалау жүйесіне араналған сорғыш бекеттері. Жабық суармалау жүйесіне араналған блокты комплекті сорғыш бекеттері, олардың құрылымы және пайдалану ерекшеліктері. Негізгі гидромеханикалық және көмекші құрал-жабдықтарды таңдау ерекшеліктері. Жабық суармалау желісінің есептеулері. Құрғату сорғыш бекеттері. Бір және екі жақты әрекетті құрғату сорғыш бекеттері.
Ауылшаруашылығын суландыруға және жайылымды суландыруға арналған сорғыш бекеттерінің ерекшеліктері. Су көтергіш қондырғылар. Жер асты суларын алуға арналған агрегаттар. Жайылымдарды суландыру. Олардың конструкциялық және құрал-жабдықтар ерекшеліктері.
Практикалық сабақтар: Жеткізуші және әкетуші каналдардын гидравликалық параметрлерін анықтау. Сорғыш бекеті гидротарабының сұлбасын таңдау. Сорғыштың есептік мөлшері мен тегеурінін анықтау, сондай-ақ олардың санын негіздеу. Негізгі (ұсақ, қосалқы, қосымша) сорғыштар мен электрқозғалтқыштарды тандау. Тегеурінді құбырдың экономикалық тиімді диаметрін анықтау. Құбыр желісінің сипаттамасын тургызу. Сорғыштың жұмыс режімін сапалық тесілмен реттеу. Сорғыштың жұмыс режімін сандық тесілмен реттеу. Copғыш пен қубырдың бірлесіп және тізбектесіп жұмыс істеуі. Соргыштың геометриялық copy биіктігін және білігінің деңгейін анықтау. Сорғыш бекеті ғимаратының турін таңдау және оның негі өлшемдерін анықтау. 1:50 немесе 1:100 масштабымен сорғыш бекет гимараттарың сұлбалық қималарын сызу. Сорғыш бекетінің кемекші қүрал-жабдықтарын таңдау.
Су алатын ғимараттар- түрін таңдау және оның негізгі өлшемдерін
анықтау. Су жіберетін ғимараттың түрін тандау және негізгі елшемдерін анықтау.Техника-экономикалық және су энергетикалық есептеулерді жүргізу.
Сорғыш бекетінің негізгі керсеткіштерін анықтау. Су тарту сорғыш бекетінің және жумысшы сорғыштардың өнімділігін анықтау. Су тұтыну режімін және реттеу сыйымдылықтар көлемін анықтау. Жер асты суларын көтеруге арналған уңғымалық сорғыш агрегаттар тацдау. Тегеуріні мен мөлшерін негіздеу.
Лабораториялық сабақтар: Бөлшектенетін макеттерде (стендтерде) қалақты сорғыштардыц конструкцияларын оқып:үйрену.Ортадан тепкіш сорғыштардың жұмысшы доңғалақтарыдағы сұйықтың кинематикасын зерттеу және сорғыштың теориялық мөлшері мен тегеурінін анықтап дағдылану. Copғыш қондырғыларын сынақтау және сорғыштың тұтыну параметрлерін анықтау. Ортадан тепкіш (жабық қалақшалы) сорғыштарды параметрлік сынақтан еткізу. Жабық қалақшалы сорғыштарды кавитациялық сынақтан өткізу. Copғыш пен құбыр желісінің бірлескен жұмысы.Екі сорғыштың бір қубырға бірлескен жұмысы. Екі сорғыштың бір қүбырға тізбектескен жумысы. Сорғыштың жумысшы доңғалағының айналым жиілігін өзгерткенде оның сипаттамасының өзгеруі. Көлемді сорғыштар және таспалы су кетергіштер. Көлденең білікті copыш агрегаттарын құрастыру, орталықтау және белшектеу.
|
Оқу жұмысының нәтижелері/ытынды бақылау түрлері
|
|
5,6,7 семестрлер
Пәннің аталуы
|
М6. Шет тілі
|
Қасқартылған атауы
|
ШТ
|
Оқу іс-шаралары оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Практикалық, ОСӨЖ, СӨЖ
|
Семестр:
|
Семестр 5-7
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Курбанбаева С.Н.,Ашимова Т.С
|
Доцент / оқытушы:
|
Аға оқытушы, оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
Ағылшын тілі,орыс тілі
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Жалпы білім беретін пән, міндетті компонент
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Практ.- 60сағ., ОСӨЖ-60сағ., СӨЖ –60сағ.
|
Еңбек сыйымдылығы
|
180 сағ
|
Кредиттер /сынақ бірліктері
|
4 кредит
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
Пререквизиты: қазақ тілі, орыс тілі ,Шетел тілі І,
|
Білім беру мақсаттары /құзіреттлігі
|
«Шетел тілі» пәнін оқытудың мақсаты қарым –қатынас жасаудың 4 түрін (оқу, жазу,сөйлеу,жазу) қолдана отырып,мамандардың кәсіби аясында шет тілін қолданумен анықталады, шет тілінде қарым-қатынас жасау.
|
Мазмұны
|
Практикалық сабақ ағылшын тілін оқуды жалғастырушы топтарға қарастырылған, -онда төмендегі сұрақтар қаратырылады:ағылшын/неміс тілдерінің терминологиялық лексикасы. Тілдің ғылыми стилінің морфологиясы. Тілдің ғылыми стилінің синтаксисі. Тезистер. Реферат түрлері. Эссе. Баяндама.
|
Оқу жұмысының нәтижелері/ытынды бақылау түрлері
|
Күнделікті кең тараған жағдаяттарда қарым-қатынас жасау үшін қажет лексико-грамматикалық материалдарды меңгеру,тілдің және сөйлеу іс-әрекеттерінің әр түрін дамыту. Студенттердің білім деңгейі ағымдық ,межелік және қорытынды бақылау түрінде – емтихан тест түрінде қабылданады.
|
6 семестр
Пәннің аталуы
|
Су шаруашылығы жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу технологиясы
|
Қасқартылған атауы
|
СШЖҰжЖТ
|
Оқу іс-шаралары оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Лекция, парактикалық, лабораториялық, СОӨЖ,СӨЖ
|
Семестр:
|
6
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Сыпабекова Г.Ж
|
Доцент / оқытушы:
|
Аға оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
қазақ
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Таңдау компоенті
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Лекция – 15, практикалық- 15, СОӨЖ-30, СӨЖ-30
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы –90
|
Кредиттер /сынақ бірліктері
|
3
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
|
Білім беру мақсаттары /құзіреттлігі
|
|
Мазмұны
|
Лекциялар: Тасымалдау жұмыстары. Жер жұмыстары. Жер жүмыстарын гидравликалық тәсілмен атқару. Жер жүмыстарын жару тәсілдерімен атқару. Жер жүмыстарын қысқы уақытта жүргізу. Бетон жұмыстары. Бетон қоспасын дайындау, тасымалдау және құю. Бетонды құю. Бетон қоспасын тығыздау. Бетон жұмыстарының сапасын бақылау. Арматуралық жұмыстар. Қалыптық жұмыстар. Монтаждық жұмыстар. Құрама темірбетон құрылымдардың бөліктерін монтаждау. Қазықтық жұмыстар. Гидроизоляциялық жұмыстар. Топырақтарды бекіту жұмыстары. Жүмыс көлемдері бір орынға шоғырланған жер қүрылымдары. Карьерлер. Бөгеттер және бөгетшелер. Жағалауды нығайту және түзулеу жұмыстары. Бетон және темірбетон құрылымдардың құрылысы. Су шаруашылығы жүйелеріндегі құрылымдарда атқарылатын жөндеу жұмыстары. Жобалау жұмыстарын үйымдастыру. Жобалау-ізденіс жұмыстарын жоспарлау. Ізденіс жүмыстары. Жобалау жұмыстары. Құрылысты жоспарлау. Құрылысты жоспарлаудың және басқарудың желілік жүйесі. Құрылыстық өтімдерді өткізу және орды құрғату. Құрылыстың өндірістік бағасы. Сметалық құжаттардың түрлері.
Практикалық сабақтар:
Суғармалау жүйелеріндегі жер арнасында өтетін каналдар салудың технологиялық картасын жасау. Жергілікті материалдардан үйінді бөгеттер түрғызу жүмыстарының технологиялық картасын жасау. Суғармалы аймақта көлденең құбырлы керіздерді орнату жүмыстарының, жабық суғармалау жүйелерінің және қүбырларының қүрылысының технологиялық картасын жасау. Науалы суғармалау желісінің қүрылысы үшін технологиялық картаны қүрастыру.Каналдарды біртүтас бетонмен қаптау жүмыстарын атқаруға машиналардың жиынын таңдап алу. Пульпа тасымалдағышдардың гидравликалық есебі және топырақ сорғыш снарядтарды таңдап алу. Каналдарды жару тәсілімен қазу кезінде орындалатын жер жұмыстарының есебі және жүргізу технологиясы. Суғармаланатын жерлерді тегістеуге арнап технологиялық картаны құрастыру. Бетон жұмыстарының ағындарын және қарқындылығын анықтау, бетон араластырғыштарды таңдап алу, конструктивтік блоктарды құрылыс блоктарына бөлу. Құрылыс және қайта құру жұмыстары ушін желілік графиктерді құру жене есептеу.
|
6семестр
Пәннің аталуы
|
Ашық арналар гидравликасы
|
Қасқартылған атауы
|
ГОР
|
Оқу іс-шаралары оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Лекции, практические, СРСП, СРС
|
Семестр:
|
5
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Аубакирова Ф.Х.
|
Доцент / оқытушы:
|
Ст.преподаватель
|
Жұмыс тілі
|
Русский, казахский
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Компонент по выбору
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Лекции-15, практические-30, СРСП-45, СРС-45
|
Еңбек сыйымдылығы
|
135 часов
|
Кредиттер /сынақ бірліктері
|
3
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
Пререквизиттар: математика, информатика, физика, инженерлік графика, инженерлік механика, гидравлика.
|
Білім беру мақсаттары /құзіреттлігі
|
ашық арналардағы судың қозғалысының ерекшеліктерің қарастырады, гидравликалық есептерді дәлелдиді. Ол есептер гидротехникалық мелиорация жобалардың негізгі бөлімі болып табылады, гидромелиорациялық жүйелерді пайдалану тәртіпті таңдаған кезенде және әр түрлі су шаруашылық есептерді шешкенде.
|
Мазмұны
|
Лекции:
Пәннiң мақсаты мен мiндеттерi. Ашық арналарда /каналдарда/ сұйықтың бірқалыпты қозғалысы. Ашық арналардағы сұйықтың тұрақты қалыптаспаған қозғалысы. Гидравликалық ырғыма. Суағарлар. Бьефтердің жалғасуы. Суұрма құдығының және қабырғаның есебі. Жалғастырушы құрылымдарды гидравликалық есептеу. Жасанды бұжырлымды суағарлардың гидравликалық есебі.
Практиқалық сабақтар:
Каналдағы су мөлшерін және жылдамдықты Шези формуласы аркылы анықтау. Гидравликалық элементтерін. Каналдың ең қолайлы ұтымды пішіні. Түра және кері есебі. Каналдағы су ағысының мүмкін жылдамдығы. Алмағайып тереңдікті анықтау. Ағынның кинетикалық параметрін есептеу. Әр түрлі еңістікті призма пішінді арналардағы еркін беттер түрлерін талдау. Гидравликалық ырғыма. Призматикалық арналар үшін байланыс тереңдіктерді анықтау. Ырғыманың ұзындығын және энергияның жоғалу есебі. Жұқа қабырғалы, тәжірибелі пішінді және кең табанды суағарлардың есебі. Кұлап түскен ағынның төменгі ағынмен үйлесуі. Бәсендеткіш құдықстың тереңдігін және ұзындығын анықтау. Бәсендеткіш қабырғаның гидравликалық есебі. Құламаның (перепад) гидравликалық есебі. Тезағардың гидравликалық есебі. Тезағардың жасанды бұдырлықтардың есебі.
|
Оқу жұмысының нәтижелері/ытынды бақылау түрлері
|
әр түрлі су өткізгіш, су тасымалдағыш құрылымдарды жобалау және құру, мелиоративтік және әр түрлі су шаруашылық есептерді шешу біліу
|
6семестр
Пәннің аталуы
|
Мелиоративтік сорғыш қондырғыларын пайдалану
|
Қасқартылған атауы
|
|
Оқу іс-шаралары оқу пәндерінің курстары (егер бар болса)
|
Дәріс, зертханалық сабақтар, ОСӨЖ, СӨЖ
|
Семестр:
|
6
|
Оқытушының Т.А.Ә.
|
Алтынбеков Е.С.
|
Доцент / оқытушы:
|
аға-оқытушы
|
Жұмыс тілі
|
Қазақ
|
Оқу жоспарымен сәйкестігі
|
Арнайы пән
|
Оқу түрі / академиялық сағаттардың саны
|
Күндізгі, Дәріс-15 сағат, зертханалық сабақтар-15 сағат,
ОСӨЖ - 45 сағат, СӨЖ - 45 сағат
|
Еңбек сыйымдылығы
|
Барлығы: 120
|
Кредиттер /сынақ бірліктері
|
3
|
Модуль аясында оқытуға қабылдау жағдайлары
|
Курс пререквизиті: гидравлика, гидрология және гидротехникалық ғимараттар, су корларын кешенді пайдалану, су күшінің қондырғылары.
|
Білім беру мақсаттары /құзіреттлігі
|
Ауыл шауашылық мелиорациялауда, сумен жабдықтау және канализация жүйелерінің су қабылдау және су тасымалдау саласындагы ғылыми-техникалық және практикалык мәселелерді шешу жолдары мен әдістерін үйрету.
|
Мазмұны
|
Лекция тақырыптары:
Пәнінің міндеті мен маңызы. Әртүрлі сорғыштардың қызметі, жұмыс істеу принципі және пайдалану аймақтары. Сорғыш жұмысының негізгі көрсеткіштері.Сорғыштар негізгі конструктивтік құрылысы. Жіктелуі. Сорғыштың негізгі конструкциялық элементтері. Құрастыру схемалары. Орталықтан тепкіш сорғыштың негізгі жұмыс істеу принциптері. Орталықтан тепкіш консольді сорғыштар. Көпсатылы сорғыштар. Фекальды сорғыштар. Трансмиссиялық білікті скважиналық сорғыштар. Ірі вертикальды сорғыштар. Біліктік сорғыштардың жұмыс істеу принциптері. Диоганальды сорғыштар. Қосымша сорғыш қондырғылары. Сорғыш қондырғысының жұмысы. Сорғыш жұмысының негізгі шарттары. Сорғыштың сипаттамасы. Сорғыштардың құбырлармен бірігіп жұмыс жұмыс істеуі. Сорғыштардың тізбектеліп жұмыс жасауы. Сорғыштардың қабатталып жұмыс жасауы. Сорғыштардың жұмысын реттеу. Сорғыш жұмысының бірқалыпсыздығы. Сорғыштың құбыр торабыны жұмысы. Сорғыштардағы кавитация. Сорғыштардың кавитациялық сипаттамасы. Кавитациялық зардаптармен күресу жолдары мен алдын алуы. Сорғыштарды сынау. Сорғыш агрегатын пайдалануға дайындау. Сорғыштарды іске қосу, жөндеу және байқау. Сорғыш жұмысының оптимальды режимі және пайдалану схемалары. Сорғыш агрегаттарына қызмет көрсету. Қосымша жүйелерді пайдалану. Өлшеу-бақылау құралдарын пайдалану. Жабдықтарды алдын-ала тексеру. Сорғыштарды параметрлік байқауы. Сорғыштың негізгі және қосымша жабдықтары мен бөлшектерінің тозуы. Бөлшектерді қалпына келтіру тәсілдері. Жөндеу жұмыстары және оларды қаржыландыру. Қондырғыларды жөндеуді жоспарлау. Жөндеу жұмыстарын орындауды ұйымдастыру.Сорғыштардың күрделі жөндеу технологиясы. Сорғыш қондырғыларын пайдалануды ұйымдастыру. Жылдық пайдалану шығындары және капиталды салым. Құбырлардың тиімді диаметрлерін анықтау. Келтірілген шығындар. Техника-экономикалық көрсеткіштер.
Практикалық сабақтар:
Сорыштардың негізгі өлшемдерін анықтау. Орталықтан тепкіш сорғыштың теориялық тегеурінін анықтау. Орталықтан тепкіш сорғыштың негізгі параметрлерін анықтау. Орталықтан тепкіш сорғыштың жұмысшы сипаттамасын анықтау . Сорғыш тегеурінін анықтау. Сорғыштың мөлшерінің орташа шамасын анықтау. Сорғыштың сору биіктігін анықтау. Құбырының сипаттамасы және сорғыштың нақты шығыны. Кавитациялық қорды анықтау. Құбырлардың гидравликалық есебі. Сорғыштардың бірігіп жұмыс істеуі. Сорғыштардың қорытынды сипаттамаларын құру. Сорғыштың орналасу деңгейін анықтау. Сорғыш жұмысының оптималды режимін анықтау.
|
Оқу жұмысының нәтижелері/ытынды бақылау түрлері
|
Студенттерге «Сорғыш қондырғыларын пайдалану» пәнiнен теориялық бiлiмдерiн бекiту; өндiрiсте қолданатын әртүрлi жабдықтар мен құбырларды есептей бiлуге дағдыландыру;
|
Достарыңызбен бөлісу: |
