Ф 11-19 Үкібай А. С. Оқытудың белсенді әдістерін қолдануымен практикалық (семинар)
Сабақтың тақырыбы: Баламалы энергия көздеріне көшу
жүктеу/скачать 110.82 Kb.
|
| Сабақтың тақырыбы: Баламалы энергия көздеріне көшу
Сабақтың мақсаты: баламалы энергия мен энергияны үнемдейтін және ресурстарды үнемдейтін технологиялардың теориялық және практикалық негіздерін меңгеру, оларды қоршаған ортаны қорғауда қолданудағы қазіргі тенденцияларды ескере отырып. Сабақтың формасы - семинар -пікірталас Теориялық бөлім. Бүгінде әлемде отын әлі де өндірілуде, электростанциялар тоқтаусыз жұмыс істейді және әлемдік экономика жеделдетілген режимде жұмыс істейді, бірақ энергия мәселесі ең өткір мәселелердің бірі болып қала береді. Бұл біріншіден, дамыған (және жақын арада дамушы) елдерде энергияны көп қажет ететін өндірістердің жоғары даму қарқыны мен жаңартылмайтын энергия ресурстарының (мұнай, газ, көмір) қорлары арасындағы алшақтықтың артуымен түсіндіріледі; екіншіден, отын -энергетикалық баланстың (ЖЭБ) дәстүрлі құрылымын сақтай отырып, ластаушы отынның күрт басым болуымен (отын -энергетикалық баланстың шамамен 85%) энергияны дамытудың экологиялық теріс салдары. Бұл екі аспект те өзара тығыз байланысты, өйткені жаңартылатын (балама) энергия көздерін пайдалану әлемдегі ресурстық та, экологиялық шиеленісті де айтарлықтай төмендетуі мүмкін. XX-XXI ғасырлар тоғысында қарқынды дамып келе жатқан экономика энергия шығындарын көбірек қажет етеді. Ғылым қазіргі энергия тұтыну кезінде Жердегі қазба отынның дәлелденген қорлары шамамен 35 жылға созылатынын, оның ішінде мұнай 35 жылға, газ 50 және көмір 425 жылға созылатынын ескертеді (бастапқы нүкте 1990 ж.). Кейде әр түрлі ғалымдар білдірген бұл болжамдар біршама сәйкес келмейді, бірақ санаулы ғана, бұл, әрине, адамзатқа қосымша оптимизм бермейді. Осылайша, көмірсутек шикізатының шектеулі табиғи қоры бүгінде ғаламдық энергетикалық проблеманың негізгі өзегі болып табылады. Әрине, іздестіру жұмыстары кеңейген сайын мұнайдың, газдың, көмірдің, сланецтің сенімді қорлары артып келеді, бірақ бұл жұбаныш аз. Бүкіл әлемде олар өнімділігі төмен немесе табиғи жағдайы қиын шалғай аудандарда орналасқан шикізат кен орындарын игеруге көшуде, бұл өнімнің өзіндік құнын айтарлықтай арттырады. Осылайша, Дүниежүзілік мұхит қайраңындағы бұрғылау платформаларындағы мұнайдың жұмысы Таяу Шығыстағы ең бай кен орындарына қарағанда әлдеқайда қымбат. Көптеген елдерде 5-6 шақырым тереңдікте мұнай мен газды жаппай бұрғылау жұмыстары жүргізілуде. Ресурстардың сарқылуы ресурстарды үнемдеу саясатын әзірлеуді, қайталама шикізатты кеңінен қолдануды қажет етеді. Алғаш рет олар энергия проблемасы туралы 70-жылдардың ортасында, Батыста экономикалық дағдарыс басталған кезде айта бастады. Ұзақ жылдар бойы мұнай ең арзан және қол жетімді отын болды. Құны төмен болғандықтан энергия шығындары ұзақ уақыт бойы өзгермеді, дегенмен оны тұтыну өте тез өсті. Араб мұнай өндіруші елдер өздерінің құқықтары үшін күресте мұнай сатуды «саяси қару» ретінде пайдаланды және оған бағаны күрт көтерді. Осылайша, энергетикалық дағдарыстың негізі тек экономикалық қана емес, сонымен қатар саяси және әлеуметтік себептер болды. Дағдарыс арзан энергия көздері дәуірінің аяқталуын хабарлады. Болашақтың энергетикалық ресурсы ретінде мұнай мен газды пайдалану күмән тудырды. Еске салайық, бұл ресурстар химия өнеркәсібі үшін ең бағалы шикізат болып табылады. Бақылау сұрақтары 1. Баламалы энергия дегеніміз не? 2. Баламалы энергияның болашағы қандай? 3. Әлемде өндірілетін электр энергиясының жалпы көлемінде баламалы энергия көздерінің үлесі қандай? 4. Неге бұрын баламалы энергия қолданылмады? 5. Баламалы энергия кімге қажет? 6. Неліктен баламалы энергия көздеріне қызығушылық артуда? Тапсырмалар 1. Баламалы энергияны алу мен қолданудың негізгі принциптері қандай? 2. Энергия тиімділігі мен энергия үнемдеу нені білдіреді? 3. Баламалы энергияны пайдаланудың жалпы принциптері қандай? №12 практикалық сабақ жүктеу/скачать 110.82 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|