Ғ. Н.Қисметова Ағылшын тілі грамматикасы



Pdf көрінісі
бет16/96
Дата05.10.2023
өлшемі3.76 Mb.
#479899
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   96
Қисметова-Ғ.Н.-Ағылшын-тілі-грамматикасы-1


§16. Ағылшын 
тілінде 
инфинитив 
жақты, 
шақты.райды 
көрсетпей істің іске асуын тек қана атайтын етістіктің жіктелмеген 
формасы. Инфинитив не істеу? не жасау? деген сұрақтарга жауап 
береді.
И нфинитив‘Чо” болшегімен жэне “to” белшегінсіз.
“ To” 
болшегінің 
жеке 
мэні 
болмайды 
жэне 
екпін 
қабылдамайды.
Мысалы: To buy - сатып any, to sell - corny.
Инфинитив “to” бөлшегінсіз қолданылады:
32


1. Модальдык етістіктен кейін:
Мысалы: He can speak German.
Ол немісше сөйлей біледі.
2. to make мзжбур ету және to let руксат ету етістіктерінен кейін. 
Мысалы: I made him read this story.
Мен оны бұл эңгімені окуға мәжбүр еттім.
She let her son go there.
Ол өзінің баласына онда баруға рұқсат ехті.
3. Объектік септеу инфинитивпен кұрылымында, to see, to hear, to 
watch деген етістіктерден кейін:
Мысалы: We saw him cross the street.
Оның көшеден өтіп шыққанын біз көрдік.
I heard him sing.
Мен оның өлең айтқанын естідім. 
^
4. Егерде сөйлемде екі инфинитив болса олар “and” немесе o r
шылауымен байланысады.
Мысалы: He promised to telephone or wire.
Ол телефон соғуға немесе телеграмма беруге уәде берді.
Негізгі етістік ( инфинитив) ң ы сандары.
Өзінен кейін тура толықтауыш қабылдайтын инфинитивтің 
негізгі етісте төрт формасы, ырықсыз етісте екі формасы бар. Өзінен 
кейін тура толықтауышты қабылдайтын инфинитивтің негізгі етісте 
тек екі формасы бар.
Етіс
Ырықсыз етіс
Indefinite
жай
To ask
To be asked
Continuous
нақ
To be asking
Perfect
аяқталған
To have asked
To have been asked
Perfect 
Continuous 
Аяқталған нақ
To have been asking
Ағылшын тілінде ең көп қолданылатын формалары I 
Infinitive Active және Passive. Қалған инфинитив нысандар
33


қолданылады. Олардың ішівде басқаларына қарағанда жиірек 
қолданылатын Perfect Infinitive.
Негізгі етістік Ф ормаларынын 
ю е р ы л у ы
жэне колданылуы.
Indefinite Infinitive Active (to ask) көмекші етістіксіз кұрылған 
формасы. Indefinite Infinitive Passive (To be asked) “to be” көмекші 
етістігі жэне 
негізгі етістіктің Past Participle нысаны арқылы 
кұрылған формасы. Indefinite Infinitive (Active, Passive) келесі 
қызметтерді атқарады:
1. Бастауыш функциясында:
Мысалы: To bath in the Black Sea is very pleasant.
Қара теңізде шомылу өте жанға жайлы.
2. Атаулы күрделі баяндауыш құрамында.
Бұл функцияда негізгі етістік ‘Чо be” жалғаушы-етістікпен 
қолданылады. Мысалы: The duties of a postman are to deliver letters and 
newspapers.
Почтальонның міндеті газеттер мен хаттарды апарып беру.
3. Етістікті күрделі баяндауыштың құрамында:
1) Модальдық етістікпен байланысып.
Мысалы: She must get up early.
Ол ерте тұру керек.
2) Сын есім және жалғаушы етістікпен байланысып:
Мысалы: He is ready to help you.
Ол сізге көмектесуге дайын.
4. Тура толықтауыш функциясында:
Мысалы: Не began to learn English last year.
Ол ағылшын тілін үйренуді өткен жылы бастады.
5. Анықтауыш функциясында:
Мысалы: We have intention to go there.
Бізде онда баруға ниет бар.
6. Пысықтауыш функциясында:
Бұл функцияда инфинитив көрсетеді:
1. Мақсат. Сөйлемде инфинитив алдында so as немесе in o rder деген 
жалғаулықтар тұруы мүмкін:
Мысалы: We stopped there so as to rest a little.
Біз онда сэл демалуға тоқтадық.
2. Нәтиже (too, enough)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   96




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет