Сұлтанов М.Ә., Ербасова А.А.
ФАРМАКОЛОГИЯ
Оқу құралы
Шымкент
2008
ББК 52.81
С 89
Шымкент медицина колледжінің оқу-әдістемелік кеңесінде талқыланып, баспаға ұсынылған (хаттама №2, 28.01.2008ж.)
С 89 Сұлтанов М.Ә., Ербасова А.А.
ФАРМАКОЛОГИЯ. Оқу құралы.-Шымкент, 2008.-284 бет
ISBN 9965-32-510-3
Ұсынылып отырған оқу құралы «Кіріспе», «Жалпы рецептура», «Жалпы фармакология» және «Жеке фармакология» бөлімдерінен тұрады.
«Кіріспе» бөлімінде фармакология пәні, оның міндеттері және фармакологияның, қысқаша тарихына шолу жасалған.
«Жалпы рецептура» бөлімінде дәрілік түрлер, рецептің жазылу ережелері, рецептуралық бланк түрлері, мемлекеттік фармакопея туралы мәліметтер берілген.
«Жалпы фармакология» бөлімі бойынша терминология берілген. Дәрілік заттардың фармакодинамикасы, фармакокинетикасы қарастырылған.
«Жеке фармакология» бөлімі М.И.Кравчуктың «Лекции по фармакологии» оқу құралынан мемлекеттік тілге аударылып, жаңа дәрі-дәрмектер тізімімен толықтырылып, қосымшалар енгізіледі.
Еңбек орта буынды медициналық және фармацевтикалық колледж оқушыларына арналған.
Пікір жазғандар:
Арыстанов Ж.М.-ОҚММА фармация ісін ұйымдастыру және басқару кафедрасының
меңгерушісі, фармация ғылымдарының докторы, профессор
Кадеева М.С.-ОҚММА клиникалық фармакология курсымен фармакотерапия
кафедрасының доценті, фармация ғылымдарының кандидаты
Кравчук М.И.-Шымкент медицина колледжі фармацевтикалық пән бірлестігінің
төрайымы, оқытушы
ББК 52.81
ISBN 9965-32-510-3
Алғы сөз
Медициналық және фармацевтикалық мамандарды даярлау барысында фармакология пәнінің алатын орны ерекше. Болашақ медицина қызметкерлерінің фармакология және фармакотерапия негіздерін терең меңгерулері, олардың кәсіби білімі мен дағдыларын шыңдауға оң ықпал етеді.
Фармакология ғылымының жылдам қарқындап дамуы нәтижесінде тиімділігі жоғары жаңа дәрі-дәрмектер тізімі жылдан-жылға артып келеді. Олардың саны 5000-нан астам, сондықтан әрбір препараттың фармакологиялық сипаттамасын есте сақтау мүмкін емес. Осыған байланысты Қазақстан Республикасы қолдануға рұқсат етілген препараттарды нақты және сауатты жіктеуді қажет етеді. Бұл жіктелу дәрігерлер мен фармацевттер үшін дәрілік препараттардың номенклатурасын қолдануды жеңілдетеді.
Ұсынылып отырған оқу құралында фармакологиялық топтар бойынша жиі қолданыстағы дәрілердің жіктелуі берілген. Бөлімде «Жүйке жүйесіне әсер ететін дәрілер», «Атқарушы мүшелер мен жүйелер қызметін реттейтін дәрілер», «Зат алмасу жүйесіне әсер ететін дәрілер», «Микробқа, вирусқа және қарапайымдыларға қарсы дәрілер», «Қабыну, аллергия және иммунды жүйеге әсер ететін дәрілер», «Бластомаға қарсы дәрілер» және т.с.с. тақырыптар бойынша мәліметтер берілген. Онда дәрілердің фармакологиялық сипаттамасы (әсер ету механизмі, фармакологиялық әсері, қолдануға қарсы көрсеткіштері), латынша атауы мен бір реттік мөлшері, шығарылу түрі мен енгізу жолдары көрсетілген.
Шартты қысқартулар тізімі 4-бетте көрсетілген. Еңбектің соңында пайдаланылған әдебиеттер тізімі және кең тараған ауруларды емдеуде қолданылатын дәрі-дәрмектердің тізімі келтірілген.
Әр тақырыптың соңында фармакологиялық топтар мен топшалар бойынша бөлінген жіктелудің жалпылама кестесі берілген. Кесте оқушылардың есте сақтау қабілетін арттырып, алған білімін жүйелеп, толық және нақты меңгеруіне септігін тигізеді.
Дәрілік препараттар туралы ақпарат қазіргі тәжірибедегі медицинаның талаптарына сай келеді. Еңбек дәрілік препараттар бойынша қысқа әрі жеткілікті ақпарат алу мақсатында жазылған. Фармакологиялық әсері бірдей, бірақ әсер ету механизмі әр түрлі дәрілерді таңдауға мүмкіндік береді және дәрілер тағайындауда қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.
Қазіргі нарықтағы дәрі-дәрмектер дәрігерлерден, фармацевттерден және болашақ медицина мамандарынан терең фармакологиялық ойды, тәжірибелік және теориялық әдістерін білуді, дәрілерді үнемді, қолдану шегін кеңейтуді талап етеді.
Ұсынылып отырған оқу құралының мемлекеттік тілде жазылуы, медицина колледжі оқушыларына арналған фармакология пәні бойынша оқу құралдарының жоқ болуы ол қылығын толтыруға бағытталған алғашқы қадам деп санауға болады.
Оқулықтың құрылымы, мазмұны Қазақстан Республикасы білім мен ғылым және Денсаулық сақтау министрліктерінің бағдарламаларына сай жазылған.
Достарыңызбен бөлісу: |