Ғылым және жоғары білім министрлігі
жүктеу/скачать 6.89 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3. Оқу пәнінің тақырыптары бойынша дәріс тезистері МОДУЛЬ 1. Қазіргі ақпараттық технологиялар: түсінігі, даму кезеңдері, сипаттамалары, құралдары мен әдістері
- 1-дәріс. Қазіргі заманғы мұғалімнің қажетті цифрлық құзыреттілігі.
| Электрондық оқу құралы-бұл оқулықты жекелей немесе толық алмастыратын немесе толықтыратын, басылымның осы түрі үшін арнайы бекітілген электрондық басылым.
3. Оқу пәнінің тақырыптары бойынша дәріс тезистері МОДУЛЬ 1. Қазіргі ақпараттық технологиялар: түсінігі, даму кезеңдері, сипаттамалары, құралдары мен әдістері 1-дәріс. Қазіргі заманғы мұғалімнің қажетті цифрлық құзыреттілігі. «Мұғалім - өзінің білімін үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім, ал оқуды, ізденуді тоқтатқанмен оның мұғалімдігі де жойылады». К.Д.Ушинский. Орыс педагогі К.Д.Ушинский айтқандай, қазіргі заман талабына сай, әр мұғалім, өз білімін жетілдіріп, ескі бірсарынды сабақтардан гөрі, жаңа талапқа сай инновациялық технологияларды өз сабақтарында күнделікті пайдаланса, сабақ тартымды да, мәнді, қонымды, тиімді болары сөзсіз. Бұл жөнінде Қазақстан Республикасы «Білім туралы» Заңының 8-бабында «Білім беру жүйесінің басты міндеттерінің бірі – оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу» деп атап көрсеткен. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев жолдауында айтқандай: «Болашақта өркениетті дамыған елдердің қатарына ену үшін заман талабына сай білім қажет. Қазақстанды дамыған 50 елдің қатарына жеткізетін, терезесін тең ететін – білім». Сондықтан, қазіргі даму кезеңі білім беру жүйесінің алдында оқыту үрдісінің технологияландыру мәселесін қойып отыр. Оқытудың әртүрлі технологиялары сарапталып, жаңашыл педагогтардың іс – тәжірибесі зерттеліп, мектеп өміріне енуде. Қазақстандағы білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы жобасында Қазақстанда оқитындарды сапалы біліммен қамтамасыз етіп, халықаралық рейтингілердегі білім көрсеткішінің жақсаруы мен Қазақстандық білім беру жүйесінің тартымдылығын арттыру үшін, ең алдымен, педагог кадрлардың мәртебесін арттыру, олардың бүкіл қызметі бойына мансаптық өсуі, оқытылуы және кәсіби біліктілігін дамытуды қамтамасыз ету, педагогтардың еңбегін мемлекеттік қолдау мен ынталандыруды арттыру қажет. Қазіргі таңда еліміздің білім беру жүйесіндегі реформалар мен сындарлы саясаттар, өзгерістер мен жаңалықтар әрбір педагог қауымының ойлауына, өткені мен бүгіні, келешегі мен болашағы жайлы толғауына, жаңа идеялармен жаңа жүйелермен жұмыс жасауына негіз болары анық. Жалпы алғанда, «құзырлылық» ұғымы жайлы ғалым К.Құдайбергенова «Құзырлылық ұғымы-соңғы жылдары педагогика саласында тұлғаның субъектілік тәжірибесінің нәтижесінде ендіріліп отырған ұғым». Құзырлылықтың латын тілінен аудармасы «соmpetens» белгілі сала бойынша жан-жақты хабардар, білгір деген мағынаны қамти отырып, қандай да бір сұрақтар төңірегінде беделді түрде шешім шығара алады дегенді білдіреді деп көрсетеді. ҚР білім беру тұжырымдамасында педагог кадрлардың кәсіби - тұлғалық құзыреттілігін қалыптастыру - басты мақсат екенін анықтай келе, 12 жылдық білім беруде педагог төмендегідей құзыреттіліктерді игеру міндетті деп көрсетілген: Әлеуметтік құзыреттілік-кәсіптік қызметімен айналысу қабілеті. Азаматтық құзыреттіліктер - қазақстандық сана-сезім мен мәдени ұқсастық негізінде өзінің отаны үшін жауапкершілікті сезіну қабілеті. Тұлғалық құзыреттіліктер - өзіндік іске асыру, өзін-өзі жетілдіру, өмірлік және кәсіби өзін-өзі анықтау, төзімді болу қабілеті. Ақпараттық құзыреттіліктер - өзіндік танымдық қызметке қабілеті немесе өмір бойы білім ала білуі. Басқарушылық құзыреттіліктері - проблеманы шешу қабілеті. Коммуникативтік құзыреттіліктер - қазақ, орыс және ағылшын (шет) тілдерінде ауызша, жазбаша және нәтижелі қарым-қатынас жасауға қабілеті. Технологиялық құзыреттіліктер - тиімді пайдалану деңгейінде технологияларды, оның ішінде ғылыми, сандық технологияларды пайдалану қабілеті.
Бүгінгі күні қашықтан оқытудың екі форматы бар: синхронды және асинхронды. Біріншісі нақты уақыт режимінде балалармен қарым - қатынасты қамтиды. Бұл оқытушы барлық білім алушылармен бірден қарым-қатынас жасайтын онлайн сабақтар. Сонымен бірге, қашықтықтан командалық жұмыс үшін ол желідегі тақталарды, бірлескен экрандарды, мобильді қосымшалар мен чаттарды байланыстыру, білім алушыларды пікірталасқа тарту және алаңдаушылықтың алдын алу үшін қолдана алады. Асинхронды формат оқытушының білім алушылармен өзара әрекеттесуін онлайн сабақтар аяқталған уақытта жалғастырады. Мұнда түрлі цифрлық технологиялар да көмекке келеді. Оларға жазба сабақтары мен дәрістер, викториналар, интернеттегі тапсырмалар, ойындар және т.б. кіруі мүмкін. Бұл тәсіл оқытуды мүмкіндігінше тиімді етеді, білім алушылардың процеске үздіксіз араласуын қамтамасыз етеді, сонымен қатар олардан үнемі кері байланыс алуға мүмкіндік береді. Білім алушылардың жаңа буыны оқытушының жаңа құзыреттілігін талап етеді. Жас ұрпақ қаншалықты жас болса, оның цифрлық сауаттылық деңгейі соғұрлым жоғары болады. Балалар техниканы жақсы біледі, көп тапсырманы орындайды және тек шынымен қызығушылық танытқан жағдайда ғана білгісі келеді. Демек, заманауи білім ордасы оқытушыларға қажетті құзыреттілікті үйрету арқылы білім алушыларға осындай жағдай жасауы керек. Әр заманауи оқытушы меңгеруге тиісті негізгі цифрлық құзыреттіліктер: - Ақпаратты іздеу және жұмыс істеу. Қазіргі уақытта оқытушылардың көпшілігі Интернеттен ақпаратты іздеу және талдау дағдыларын қалыптастырып үлгерді. Алайда, кейбір оқытушыларды әлі де сандық мазмұн (контент)құруда қиындықтар бар. - Интернет қауіпсіздігі. Оқытушылар өздерін және өз ақпараттарын Интернетте қауіпсіз сақтауды үйренуі керек. Өкінішке орай, көптеген оқытушылар әлі күнге дейін киберқауіпсіздіктің маңыздылығын түсінбейді және шұғыл негіздерді үйрену керек. - Ақпаратты және мәліметтерді басқару. Ақпарат қауіпсіз сақталуы және дұрыс басқарылуы керек. Көптеген оқытушылар бұлтты сақтау жүйесін қалай қолдануды білмейді, сонымен қатар үшінші тұлғалардың дербес деректері туралы заңнаманы қай уақытта бұзғанын білмейді. - Сандық ортада оқытуды ұйымдастыру. Өзіндік оқшаулау мен қашықтан оқытуды енгізгенге дейін оқытушылардың жартысынан көбі сандық ресурстарды әр түрлі деңгейде қолданған. Осыған қарамастан, жағдай онлайн білім беруді үйренуді қажет ететін жұмыстың мүлдем жаңа форматы екенін көрсетті. - Сандық ортадағы ынтымақтастық. Сандық ортадағы ынтымақтастық – тиімді оқытудың кілттерінің бірі. Оқытушылар білім алушылармен, ата-аналармен және әріптестерімен цифрлық ынтымақтастық құралдарын игеруі керек. - Сандық ортадағы байланыс. Желіде оқыту үшін байланыс бірдей маңызды. Оқытушылардың кейбірі бір байланыс қызметі шеңберінде бірнеше функцияларды қатар қолдануды жеңе алмайтынын, сонымен қатар олар үшін бірнеше қызметтермен және қосымшалармен бір уақытта өзара әрекеттесу қиынға соғатынын атап өтті. Цифрлық білім беру ресурстары (ЦБР) немесе сандық білім беру ресурстары (СББР) – электрондық оқыту жүйесінің негізгі бір құрамды бөлігі. Олар – оқу үдерісін ұйымдастыруға қажетті сандық формада көрсетілген фотосуреттер, көркем үзінділер, статикалық және динамикалық модельдер, виртуальды нақтылық пен интерактивті модельдеудің объектілері, картографиялық материалдар, дыбыс жазбалары, таңбалық объектілер мен іскерлік графика, мәтіндік құжаттар мен басқа да оқу материалдары. Цифрлық кәсіби құзыреттілік - бұл кез-келген заманауи маманға қажет дағдылар. Бұл коммуникация, кәсіби ынтымақтастық, сандық дағдыларды дамыту және рефлексиялық тәжірибе сияқты сандық аспектілерді қамтиды. Рефлексивті тәжірибелер – бұл сіздің іс-әрекеттеріңізді бейнелеу, талдау және үйрену қабілеті. Бұл үнемі жетілдіруге және жетілдіруге мүмкіндік беретін өзінің кәсіби тәжірибесіне негізделген үздіксіз оқу процесі. Білім алушылардың цифрлық құзыреттіліктерін қалыптастыруға бағытталған оқытушының қазіргі заманғы цифрлық құзыреттіліктерін біріктіреді. Бұл модельдің авторлары педагогтың маңызды міндеттерінің бірі – білім алушылардың заманауи дағдыларын дамытуға ықпал ету екенін алға тартады. Бұл ақпараттық және медиа сауаттылық, цифрлық байланыс және ынтымақтастық, сандық мазмұнды құру, цифрлық ресурстарды жауапкершілікпен пайдалану және технологиялық мәселелерді шешу. Цифрлық педагогикалық құзыреттілік. Еуропалық сарапшылар бұған сілтеме жасайды: • сандық ресурстар: оларды таңдау, құру және өзгерту, сонымен қатар басқару, қорғау және бөлісу; • оқу және оқыту: оқыту, тәлімгерлік, рефлексиялық тәжірибелер – тәжірибені талдау және үйрену, сонымен қатар оқуды өзін-өзі басқару; • бағалау: бағалау стратегиясы, дәлелдемелерді талдау, кері байланыс және жоспарлау; • білім алушылардың мүмкіндіктерін кеңейту: қол жетімділік және қамту, дараландыру, қатысу. СББР топтамасы қарастырылатын негізгі талаптар: Интерфейсі ыңғайлы болуы тиіс Оқытудың заманауи формаларына бейімделген болуы, оқытудың жоғары интерактивтілігі мен мультимедиалылығын қамтамасыз ету. Өз бетінше және топпен жұмыс істеуді пайдалануды қамтамасыз ету тиіс. Модульдік құрылымды жобалайтын оқу жоспарларының нұсқаларын қамтуы тиіс Министрліктің бекіткен нормативті құжаттарына, қолданыстағы бағдарламаларға және оқулықтың мазмұнына сәйкес болуы тиіс. Цифрлық білім беру ресурстары: - Цифрлық білім беру ресурстарын әзірлеу платформааралық құру технологияларын қамтиды; - Цифрлық білім беру ресурстарын әзірлеуде алдыңғы қатарлы мультимедиялық технологиялар қолданылады; - Мұғалімдер цифрлық білім беру ресурстарын оқу процесіндегі басты немесе қосалқы ресурс ретінде пайдаланады; - Оқушылар цифрлық білім беру ресурстарын сабақтарға өз бетінше дайындық барысында және білімдерін бекіту үшін қолданады; - Барлық сандық білім беру ресурстары халықаралық қауіпсіздік стандарттарына сәйкес келеді; - Цифрлық білім беру ресурстарын әзірлеудің алдыңғы қатарлы халықаралық және отандық тәжірибесін қамтиды. ЦБР топтамасының мазмұны: жүктеу/скачать 6.89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||