Ғылымдар бойынша ХХV республикалық студенттік ғылыми конференциясының

94 
ӘОЖ 677.019.023 
БЕРІЛГЕН БЕТТІК ТЫҒЫЗДЫҚТАҒЫ МАТАНЫ ЕСЕПТЕУ 
 
Сембиева Б. – ЖТ-20-4тк тобының студенті 
Калдыбаева Г.Ю. - аға оқытушы, Калдыбаев Р.Т. - т.ғ.к, доцент 
Керек блоған ерлер костюмі үшін матаны жобалау қажет. Дайын матаның беттік тығыздығы 270 г/м
2
тең.Матаны 
өндіру кезінде жүнмен бірге химиялық талшықтар қолданылады[1].
Матаның арналуына сәйкес оның демеу бетіне негізжіп жіптері шығарылуы тиіс. Сондықтан мата құрылысы 
фазасының VI тәртібін қабылдаймыз: К
һн
=0,25 және К
һа
=0,75. Құрылыс фазасының берілген тәртіптегі матаны оның 
талшықты затпен жеткілікті дәрежеде толтыруын ескеріп, жіптердің екі жүйесі бойынша талшықты затпен толтыру 
коэффициенттерін келесілерде қабылдаймыз: негіз жіптер бойынша К
Нн
= 0,92 және арқау жіп бойынша К
На
= 
0,86. 
Негіздің және арқаудың матада жіптері деформацияланады, олардың көлденең кесіндісінің формасы эллипс 
тәріздіге жақындайды. Арқау жіптердің деформациясы, негізіжіптердің деформациясынан көп[2]. Тәжірибелік деректер 
негізінде қабылдаймыз: η
н,r
= 1,2; η
онв
= 0,8; η
а, r
= 1,3; η
а,в
= 0,69. 
Мата құрылысының геометриялық моделдері (сурет 1) көп қиылысқан
жіптердің кесінділерінде орындалған. Жіптер кесінділерде жіптердің қарсылас жүйесіндегі иіліс толқынын 
құрастырушысы бойынша орналасқан, бұл жүн талшықтарының табиғи қасиеттерімен матаның жоғары 
толықтырылуымен байланысты. 
Матаны жасуа үшін негіз және арқау үшін вискозалық жіппен ширатылған 70% жүннен және 30% вискозалық 
штапіл талшықтан құрастырылған жартылай жүнаралас иірімжіптен тұратын құрастырылып жіпті қабылдаймыз[3]. 
Жартылай жүнаралас иірімжіптің сызықтық тығыздығы – 31,2 текс, ал вискозалық жіптікі – 16,67 текс. Құрастырма 
жіптің есептелген сызықтық тығыздығы – 47,87 текс. 
Иірімжіптің тоқуға дейін С коэффициенттерінің мөлшрін әрбір түрдегі талшықты салу үлесі бойынша 
анықтаймыз. Жартылай жүнаралас иірімжіп үшін 31,2 текс С = 1,28 · 0,7 + 1,1 · 3 ≈ 1,23; құрастырма жіп үшін (31,2 
+16,67) текс С=1,23 31,2/47,87 + 1,1 16,67/47,87=1,19 
Матаның арналуына сәйкес қиыстырылған өрімді қабылдаймыз, төмендегі бойлық жолақтармен: 1-ші жолақ – 6 
жіп, саржалы өріммен 2/1 S
о
= +1; 2-
ші жолақ – 3 жіп, жаймалық өріммен өрілген; 3-ші жолақ – 6 жіп саржалы өріммен
2/1, S
н
= -1; 4-
ші жолақ – 3 жіп, жаймалық өріммен өрілген. 
1-
сурет. Өрім суреті (а) және жүнаралас костюмдік матаның негізі (б) және арқауы (в) бойынша құрылысының 
геометриялық моделдері. 
Матаның раппорттары R
н
= 18 және Rа = 6; t
н1
= 6; t
н2
= 4; 
t
н.оp
= 
;
67
,
4
18
12
4
6
6
=
⋅
+
⋅
t
а1
= 14; t
а2
= 10; t
а оp
= 
67
,
12
6
2
10
4
14
=
⋅
+
⋅
Матаның өрім суреті 1, а суретте көрсетілген. 
Матаның өңдеу өлшемдерінің құрылысы ұқсас маталардан талдау негізінде қабылдаймыз.
Матаның ені бойынша отырып U
а
=3,5% матаның ұзындығы бойынша отыруы U
н
=7,5%, мата салмағының 
шығындары β
м
= 6%. 
Тікиіршекдегі негіз және арқау жіптерінің диаметрі:
D
н.n 
= dа
·n
= d
оp.n 
= 0.1·1,19
87
,
47
1
,
0
⋅
=0.261 мм. Кd = 1. 
Матадағы негіз және арқау жіптердің диаметрі:
;
18
,
0
69
,
0
261
,
0
;
34
,
0
3
,
1
261
,
0
;
209
,
0
8
,
0
261
,
0
;
314
,
0
20
,
1
261
,
0
.
.
.
.
ìì
ìì
ìì
ìì
d
d
d
d
B
a
a
B
H
H
=
⋅
=
=
⋅
=
=
⋅
=
=
⋅
=
Γ
Γ
Матадағы жіптердің есептелген диаметрі: 
(
)
(
)
мм
мм
d
d
d
d
d
p
op
H
op
a
op
H
p
218
,
0
2
18
,
0
256
,
0
256
,
0
209
,
0
314
,
0
2
/
.
.
.
=
+
=
≅
⋅
=
+
=
Матадағы жіптердің иілуі толқынының биіктігі: 

95 
а) негіз жіптердің иілуі толқынының биіктігі: 
Һ
н
= 0,218 · 1,25 = 0,272 мм; 
б) арқау жіптердің иілуі толқынының жиынтығы: 
Һ
а 
= 0,218 · 0,75 = 0,164 мм. 
Матаның негізі бойынша ең үлкен тығыздығы (сурет 1,б.) 
(
)
Η
Η
Η
+
+
=
d
l
l
R
P
н
н
4
6
8
/
100
.
2
1
max
ìì
d
d
d
l
h
H
B
a
B
o
op
311
.
0
272
,
0
18
.
0
2
209
.
0
256
.
0
2
2
2
2
2
.
.
.
1
=
−






+
+
=
−






+
+
=
Η
Η
13 
(
)
(
)
ìì
á
d
d
l
ð
Ð
B
a
341
.
0
272
0
18
.
0
256
.
0
.
2
2
2
2
2
=
−
+
=
+
=
Η
Η
см
жіп
p
op
H
10
;
324
256
,
0
4
341
,
0
6
311
,
0
8
18
100
.
=
⋅
+
⋅
+
⋅
⋅
=
Дайын маталардың сыртқы тығыздығы 
(
)
(
)(
)
(
)
(
)(
)
2
/
279
5
,
7
01
,
0
1
5
,
3
01
,
0
1
0
,
6
01
,
0
1
265
01
,
0
1
01
,
0
1
01
,
0
1
ì
Ã
u
U
M
M
A
H
M
C
=
⋅
−
⋅
−
⋅
−
=
−
−
−
=
Γ
β
Дайын матаның есептелген беттік тығыздығының берілгенінен ауытқуы 9 г немесе 3,43 % құрайды, бұл 
жобалауды тәжірибелік есептерде рұхсат етіледі. Соңынан матаның енін және жабдықты таңдайды. Жобаланған матаны 
СТБ-2-175 тоқыма станогында өңдесе болады.

жүктеу/скачать 5.25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: