Физика • КҮштер • ньютон заңдары 1 1-бөлім: Ньютонның бірінші заңы
жүктеу/скачать 0.78 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қосымша сұрақ
- ФИЗИКА • КҮШТЕР • НЬЮТОН ЗАҢДАРЫ 5 ДИАГРАММА 02: Қосымша сұрақ
| • Ұсынылатын фильм
- Ньютонның қозғалыс заңдары • Ұшақтар қалай ұша алады? Ұшақтар ұшуға қабілетті, себебі олардың қанаттары ауаны төмен қарай ығыстырады. Ауаны төмен итеретін күш түсетіндіктен, ұшаққа ауа арқылы тең және қарама-қарсы бағыттағы күш әсер етеді, нәтижесінде ұшақты жоғары көтереді. Жоғары көтеру күші ұшақты төмен қарай тартатын ауырлық күшінен көп болған сайын, ұшақ ауада қалықтауға қабілетті болады. Ұшақ жоғары көтерілуін жалғастыру үшін, ауа ұшақ қанаттары арқылы үлкен жылдамдықпен өтуі қажет. Сол себепті, ұшақтарды алға қарай итеретін бұранда немесе реактивті қозғалтқыштар қажет. Егер бұл көмектеспей, ұшақ жылдамдығын баяулатса, ұшақты ауада ұстап тұру үшін көтерілу биіктігі жеткіліксіз болғандықтан, оны тоқтатуға болады. Қосымша сұрақ С5. Серпілісті не тудырады? Оқ атылғанға дейін, мылтық пен оқтың толық импульсі нөлге тең. Оқ атылғаннан кейін, оқта импульс пайда болады. Импульс толықтай сақталатындықтан, ол қарама-қарсы бағыттағы бірдей мөлшердегі импульспен теңесу қажет. Бұл мылтық серпілісін тудырады. Бірақ мылтықтың массасы оқпен салыстырғанда тым көп болғандықтан, оның жылдамдығы оқпен салыстырғанда өте аз. ФИЗИКА • КҮШТЕР • НЬЮТОН ЗАҢДАРЫ 5 ДИАГРАММА 02: Қосымша сұрақ С6. Ұшу үшін қанат пішіні қаншалықты маңызды? Ұшақтардың қанаттары мен тікұшақтардың роторлары ұқсас жолдармен пішінделген. Олардың дөңгелектелген алдыңғы және үшкір артқы жиегі бар. Төменгі бетке қарағанда үлкен қисықтығы бар жоғарғы беттік тіркестік аэродинамикалық профиль деп аталады. Шабуыл бұрышы да жоғары көтерілу үшін маңызды. Қанат ауаны төмен ығыстыру үшін және жоғары көтеру үшін алдыңғы жиек үшкір жиектен биік болатындай етіп бұрышталу қажет. Қанаттың ауданы да маңызды. Ұшақ салмағының қанатының ауданына қатынасы қанат жүктемесі ретінде белгілі. Қанат жүктемесі төмендеген сайын, қажетті жоғары көтеру жылдамдығы да азаяды. Свинг ұшақтар өздері жүріп бара жатқан жылдамдықтарына сәйкестену үшін, қанаттарының пішінін өзгертуге қабілетті. Төменгі жылдамдықтар үшін ұзын, жұқа қанаттар жақсы болса, жоғарғы жылдамдықтар үшін қысқа, тұйықталған қанаттар көбірек үйлеседі. • Жануарлар қалай ұшады? Құстар ұша алу үшін, олардың бірнеше икемділіктері бар. Олардың денелері оларды көбірек аэродинамикалық қылу үшін және салмақтарын азайту үшін іші қуыс сүйекті сүйір пішінді болып келеді. Оларға қанаттарын сермеуге және оларды ауаға көтеруге мүмкіндік беретін өте үлкен бұлшықеттері бар. Ұша алатын жануарлардың үш түрі бар: құстар, жәндіктер және жарқанаттар. Бірақ көпшілігі сырғып ұшуға икемді. Қосымша сұрақ С7. Сырғып ұшу деген не? Тұрақты күшсіз ауада қалықтап тұруға болады, бұл сырғып ұшу ретінде белгілі. Көптеген ұшақтар кейбір дәрежеде сырғып ұша алады және көптеген құстар да үлкен қашықтыққа төзу үшін сырғып ұшуды қолданады. Сырғып ұшуға икемделген құстардың қанаттары ұзартылған (ұзын әрі жұқа). Бұл оларға алыс қашықтыққа сырғып ұшуға көмектеседі. Ұша алмайтын көптеген жануарлар да сырғи алады. Оларға сүтқоректілер мен бауырымен жорғалаушылардың түрлері жатады. жүктеу/скачать 0.78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|