Механикадағы
күштер
Пән мұғалімі: Саттыбекова Айжан Аманкуловна
7сынып
1.Оқушыларға жаңа физикалық шама-күш ұғымы мен оның түрлері, деформация және күштің векторлық шама екенін түсіндіру,терең мағлұмат беру;
2.Оқушылардың фнукционалдық сауаттылығын арттыра отырып, білім сапасын, ойлау қабілетін, өз ойларын сөзбен жеткізе білуге,сыни ойлауға үйрету;
3.Оқушылардың күш ұғымын өмірмен байланыстыра білуіне, адамгершілікке, тәрбиелікке балу.
Сабақтың мақсаты:
Исаак Ньютон
- Бұл ғалымды «сэр» деп атаған
- Оны «классикалық механиканың
атасы» деп атаған
- Ол «Бүкіл әлемдік тартылыс
заңының» авторы
- Оның құрметіне күштің
өлшем бірлігі берілген
Ойлан.Жұптас.Талқыла
Дос көмегін пайдалан
Физикалық құралдар
Құралдар
|
Нені өлшейміз?
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
«Сәйкестендір»
| |
Таразы
|
Ұзындық
|
Спидометр
|
Күш
|
Сағат
|
Жылдамдық
|
Мензурка
|
Масса
|
Динамометр
|
Көлем
|
Термометр
|
Уақыт
|
Сызғыш
|
Температура
|
Физикалық шама
|
Формуласы
|
Атауы
|
F m g
| | |
F N µ
| | |
F k x
| | |
Венн диаграммасы
Ауырлық күші
Үйкеліс күші
Серпімділік күші
Механикадағы күштер
Ауырлық күші
Серпімділік күші
үйкеліс күші
Серпімділік күші
Үйкеліс күші
Ауырлық күші
Деформация түрлері
Созылу
сығылу
жылжыту
бүгіліс
ширату
Серпімділік күші тек дененің деформациялар кезінде ғана пайда болады
Үйкелістің түрлері
сырғанау
тыныштық
домалау
Үйкеліс табиғатына мысалдар
Шаңғышының қар үстімен сырғанауы
Домалап келе жатқан доп
Тас тау беткейінде жатыр
Үйкелісті азайтудың жолдары
Үйкелетін беттерді өңдеу
Сабын көпіршіктерін пайдалану
Үйкелетін беттерді майлау
Үйкеліс табиғатына мысалдар
Деформация түрлері
“Алты қалпақ” әдісі
1-топ
2-топ
3-топ
4-топ
Постер қорғау
1 топ “Серпімділік күші”
тақырыбында
2 топ “Ауырлық күші”
тақырыбында
Постер қорғау
3 топ “Үйкеліс күші”
тақырыбында
4 топ “Механикадағы күштер”
тақырыбында
Формулалар қоржыны
F=mg F = mg N = mg
F=F+F F = kx
F µ= F
m= g mg
Кім жылдам?
Есептер шығару
1.Массасы 40кг шкафты орнынан жылжыту үшін қандай күш жұмсау керек? Үйкеліс коэффициенті 0,3
(жауабы: 12 Н)
2. Массасы 0,25кг бақаға әсер ететін ауырлық күші неге
тең?
( Жауабы: F=2,45Н)
3. Резенке серіппенің қатаңдығы 100 кН/м. Егер оған 10кН күш әсер етсе, резенке қандай ұзындыққа созылады? (Жауабы: 10см)
- Массасы 20 кг денеге әрекет ететін ауырлық күшін анықтаңдар. g – 9,8 Н/кг (Жауабы: 196Н)
- Массасы 50кг дене 200 Н күштің әрекетінен жазық бетте бірқалыпты қозғалып келеді. Үйкеліс коэффициенті неге тең?
(Жауабы: 0,4)
3.Денеге бір түзудің бойымен бір бағытта әрекет ететін күштер: F 1= 50H F2 = 100 H F3 = 150 H
олардың тең әрекетті күші неге тең?
(Жауабы: 300Н)
1.Денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын
шама ...
2.Күш немен сипатталады?
3.Күш бірлігі ретінде не қабылданған?
4.Күшті өлшейтін құрал қалай аталады?
5.Күш қандай шама?
6.Қандай күш 1Н – ға тең?
7. Бүкіл әлемдік тартылыс заңын ашқан физик кім?
8. Үйкеліс күшінің түрлерін ата ...
9. Денені Жер бетінде қандай күш ұстап тұрады?
10.Күштер бір-бірінен қалай ажыратылады?
Бекіту сұрақтары
3
4
5
Бағалау
Үйге тапсырма:
Механикадағы күштер тақырыбын оқу,
Табиғаттағы күштерге эссе жазу.
Қорытындылау -- түйін.
.
Қорытындылау -- түйін.
Оқуда зейінді бол!
Еңбекке бейімді бол!
Күштерің біріккен,
Тек жеңіске жететін
Ынтымағы жарасқан,
Топ жаратын сынып бол!
Қорытындылау -- түйін.
Оқуда зейінді бол!
Еңбекке бейімді бол!
Күштерің біріккен,
Тек жеңіске жететін
Ынтымағы жарасқан,
Топ жаратын сынып бол!
Елбасының “Қазақстан -2050” қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты - атты жолдауының 4 бағытында елімізде өткелі отырған ЭКСПО-2017 Халықаралық көрмесінің мақсаты –болашақтың энергиясын дамыту, таза табиғи биоотын өндіру, жер қойнауында табиғи отын өндіретін жаңа технологияларды таңдап алу –деген болатын.Оған мысал жел дирмені –табиғаттағы желдің күшін пайдаланып,энергия өндіреді.
Ендеше бүгінгі тақырыпта айтылған табиғаттағы күштердің адам үшін маңызы зор деген пікірге келісеміз.
Деформация нәтижесінде пайда болған, денені қайта қалпына қайтаруға талпынған күш серпімділік күші деп аталады
СЕРПІМДІ ДЕФОРМАЦИЯНЫҢ ШАМАСЫ (ҰЗАРУЫ НЕМЕСЕ СЫҒУЫ) КӨРСЕТІЛГЕН КҮШКЕ ПРОПОРЦИОНАЛДЫ
k – серпімділік коэффициенті (қаттылық), Н/м;
l – деформирленген дененің ұзындығы, м;
l○- дененің бастапқы ұзындығы , м;
Гук заңы тек серпімді деформациялар үшін әділет
Ауырлық күші
денелердің Жерге тартылу күшін ауырлық күші деп атайды
ауырлық күшін Fa әрпімен белгілейді.
ауырлық күшінің дене массасына қатынасы тұрақты
Бұл тұрақты шаманы g әрпімен белгілейді
ауырлық күші дене массасына тура пропорционал:
Тұрақты g-дің шамасы жуықтап алғанда 9,8 Н/кг тең.
Өлшем бірлігі [Н] (Ньютон)
Басқа планеталардағы ауырлық күші
Әр түрлі планеталарда массалары бірдей денелерге әрекет ететін ауырлық күші де түрліше болады
Планетаның массасы неғұрлым аз болса, оның ауырлық күші соғұрлым аз болады
Әр түрлі аспан денелері үшін тұрақты g- ның мәні түрліше болады.
Жерде g= 9,8 Н/кг
Меркурийде g= 3,7 Н/кг
Шолпанда g= 8,8 Н/кг
Марста g= 3,8 Н/кг
Юпитерде g=24 Н/кг
Сатурнда g=9,1Н/кг
Уранда g= 9,8 Н/кг
Нептунда g= 13,5 Н/кг
Достарыңызбен бөлісу: |
