Г. А. Амрина Әдістемелік Кеңес отырысында мақұлданды



жүктеу/скачать 3.73 Mb.
бет25/25
Дата21.02.2022
өлшемі3.73 Mb.
#455617
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   25
4. ДӘРІС КЕШЕНІ латын тілі МІ

12.4.4. Иллюстрациялық материал.



12.4.6. Бақылау (кері байланыс)
1. Клиникалық терминнің құрылымы.
2. Клиникалық терминдердің түрлері.
3. Клиникалық терминологиядағы сөзжасау тәсілдері.
4. Клиникалық терминнің мәні қалай анықталады?
5. Берілген мәнмен клиникалық терминді қалай құруға болады?
6. Клиникалық термин құрылымында қандай жұрнақтар мен префикстер қолданылады?
13.4.1. Тақырып 8. Сандық есім.
13.4.2. Мақсаты. Сан есімімен таныстыру. Оқыту: сандық және реттік сандық, латын және грек сандық-медициналық терминдердегі префикстер.
13.4.3. Дәріс тезистері.
Сан есім
Бұл сабақта біз сандық және реттік санды қарастырамыз. Оларды бірте-бірте жатқа білу керек.


Cardinalia
Сандық сан есім

Ordinalia
Реттіқ сан есім

I

1

unus, una, unum
один, одна, одно, бір

primus, a, um
первый, -ая, -oe,бірінші

II

2

duo, duae, duo екі

secundus, a, um

III

3

tres, tres, tria

tertius, a, um

IV

4

Quattuor

quartus, a, um

V

5

Quinque

quintus, a, um

VI

6

Sex

sextus, a, um

VII

7

Septem

septĭmus, a, um

VIII

8

Octo

octāvus, a, um

IX

9

Novem

nonus, a, um

X

10

Decem

decĭmus, a, um

C

100

Centum

centesĭmus, a; um

M

1000

Mille

millesĭmus, a, um



Қарапайым сандық саннан тек unus, a, um — біреуі, duo, duae, duo — екі, tres, tria — үш тегі мен құлауы бойынша өзгереді. 4-тен 100-ге дейін, сондай-ақ 1000-ға бейім емес.
Номинацияның аяқталуы ерлер мен орта тектің II БЕЙІМДІЛІГІ БОЙЫНША, ал әйелдер-бірінші:ducentōrum puerōrum, ducentōrum aedificiōrum, бірақ: ducentārum feminārum.


m

f

N

m

f

n

m

f

n

Nom.

unus
один

una
одна

unum
одно

duo
два

duae
две

duo
два

tres
три

tres
три

tria
три

Gen.

unīus

unīus

unīus

duōrum

duārum

duōrum

trium

trium

trium

Dat.

uni

uni

Uni

duōbus

duābus

duōbus

tribus

tribus

tribus

Acc.

unum

unam

Unum

duos

duas

duo

tres

tres

tria

Abl.

uno

unā

unō

duōbus

duābus

duōbus

tribus

tribus

tribus

Adverbia numeralia — сан есім-үстеулер


1

semel — однажды, бір жолы







2

bis —дважды, екі рет







3

ter — трижды, үш рет







4

quater — четырежды, төрт рет







5

quinquies — пятикратно, бес рет






Қосымша рөлде латын және грек сандық




Латын сан есімі

Грек сан есімі

Мағанасы

Мысалдар

uni-

mono-

бір

unisexualis, e – бір жыныстық;
monocephalus, a, um - бірбасты

bi-

di-

екі

bialatus, a, um –екі қанатты
dipetalus, a, um –екі гүлжапыракты

tri-

tri-

үш

triaxonalis, e - үшаксонды

quadri-

tetra-

төрт

quadrifoliatus, a, um - төртжапырақты
tetracoccus, i m - тетракокк, төрт
кокктан құралға микроскопиялық зат

quinque

penta-

бес

quinqueflorus, a, um - бесгүлдіқ
pentaradialis, e - бессәулеліқ

sex-

hexa-

алты

sexangularis, e - алтыбұрышты
hexasporus, a, um - алтыспоралық

septem-

Hepta

жеті

septemjugatus, a, um - жетіжұптық
heptapetalus, a, um - жетігүлжапырақты

oct-, octo-

oct-, octo-

сеғіз

octopetalus, a, um - сеғізгүлжапырақты
Octodontidae, arum f - сеғізтісті

novem-, noven-

ennea-

төғыз

novendialis, e - тоғызкүндіқ
enneapetalus, a, um –тоғызгүлжапырақті

decem-, decen-

dec-, deca-

он

decemflorus, a, um - онгүлді
Decapoda, orum n –онаяқты

semi-

hemi-

жартылай

semicanalis, is m - жартылайарналық
hemisphaerium, i n –жартышары

13.4.4. Иллюстративті материал.

13.4.6. Бақылау сұрақтар (кері байланыс)
1. Сандық түрлері.
2. Сандық сандық, мысалдар.
3. Реттік сандық, мысалдар.
4. Қосымша ретінде қолданылатын латын және грек сандарын атаңыз.
4.5. Әдебиеттер
4.5.1 Негізгі әдебиеттер
1. Городкова Ю.И. «Латинский язык». Учебник. М., «Гэотар-медиа», 2016.
2. Чернявский М.Н.Латинский язык и основы фармацевтической терминологии, М., «Медицина», 2015.
3. Тананушко К.А. Lingua Latina: Учебник латинского языка, Минск, «Харвест», 2012
4.5.2 Қосымша әдебиеттер
1.Панасенко Ю.Ф. Основы латинского языка с медицинской терминологией: учебник – М., «Гэотар-медиа», 2018.
2. Шульц Ю.Ф. Латинский язык и основы терминологии, М., 2012.
3. Авксентьева А.Г. Латинский язык и основы медицинской терминологии, Ростов-на-Дону «Феникс», 2007.
4. Кодекс Республики Казахстан от 18.09.09 г. «О здоровье народа и системе здравоохранения».
5. Кодекс Республики Казахстан от 18.09.09 г. «О здоровье народа и системе здравоохранения» (с изменениями и дополнениями по состоянию на 13.01.2014г)
4.5.3 Интернет-ресурстары
https://lingualatina.ru/osnovnoi-uchebnik
жүктеу/скачать 3.73 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   25



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет