Бақылаулар таблицасы.
Дене
|
Зат тығыздығы
|
Дене бата ма, әлде жүзе ме?
|
Су
|
Тұз ерітіндісі
|
Ағаш өзекше
|
520
|
|
|
Металл өзекше
|
7800
|
|
|
Картоп
|
670
|
|
|
32.а)Егер_______________________________________________________________
____________________________________________________дене сұйыққа батады.
б).Егер __________________________________________________________________
________________________________________дене тепе – теңдік қалпын сақтайды.
с)Егер _____________________________________________________________
____________________________________________ дене сұйық бетіне көтеріледі.
33.Жанып жатқан керосинді өшіруге бола ма?
Жауабын түсіндір. _______________________________________________________
_____________________________________________________________________
34. Қандай суда жүзу жеңіл - өзенде ме, теңізде ме?
Жауабын түіндір. ________________________________________________________
_____________________________________________________________________
35. Анықтаманы толықтыр: _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ беттік керілу күші деп аталады.
36. Жұғатын сұйықты жұқпайтын сұйықтан қалай ажыратуға болады?
Жауабы:___________________________________________________________________________________________________________________________________
37. а)Қылтүтіктік құбылыстар деп _________________________________________
________________________________________________________________атаймыз.
б)Сұйықтың қылтүтіктік көтерілу биіктігі формуласымен анықталады.
Жұмыс. Қуат. Энергия.
1.Механикалық жұмыс деп _______________________________________________
_____________________________________________________________ атаймыз.
2.Механикалық жұмыс мына формуламен анықталады:
3.Жұмыстың өлшем бірлігі_____________________________ белгіленеді.
4.Жұмыстың өлшем бірліктері арасындағы қатынасты жаз.
1 кДж=___________ Дж
1 мДж=___________ Дж
0,1 МДж=_________ Дж
5.Массасы 220 кг құлан жүгірмей-ақ 1,5 м биіктікке секіре алады. Ол қандай жұмыс істейді?
6.Жұмысшы құмы бар арбаны 100 Н күшпен итереді. Арбаны 20 м жерге ауыстырғанда ол қандай жұмыс атқарады?
7.500 кПа-ға тең будың қысымымен, бу машинасының поршені 0,4 м-ге ығысты. Поршень ауданы 300 см2 –қа тең. Будың жұмысын есепте.
8.Сұрақтарға жауап беру арқылы таблицаны толтыр.
№
|
Сұрақ
|
Жауабы
|
Дұрыс жауабы
|
1
|
Қуаттың қай анықтамасы дұрыс?
|
А) Көлем бірлігіндегі бөлшектер саны;
Б) Көлем бірлігіндегі зат массасы;
В) Жұмыстың орындалу жылдамдығы;
Г) Уақыт бірлігінде дененің өткен жолы.
|
|
2
|
Қуатты қай формуламен есептеуге болады?
| -
F=ρgV
-
A=F*S
-
N=A/t
-
N=m/m0
|
|
3
|
Қуаттың негізгі өлшем бірлігі қандай?
| -
H
-
Па
-
Дж
-
Вт
|
|
9. Массасы 3 т жүк 12 м биіктікке көтерілді. Көтергіш машина двигателінің қуаты 2 кВт. Жүк қандай уақытта көтерілді?
10. Анықтаманы толтыр.
Энергия деп __________________________________________________________
_______________________________________________________________ айтамыз.
11. Схеманы толтыр:
12. Потенциалдық энергия деп _____________________________________________
______________________________________________________________атаймыз.
13. Потенциалдық энергияны есептеу формуласын жаз:
14. Кинетикалық энергия деп _____________________________________________
________________________________________________________________атаймыз.
15. Кинетикалық энергияны есептеу формуласын жаз:
-
Деформацияланған серіппенің потенциалдық энергиясының формуласын жаз:
-
Деформацияланған дененің серпімділік күші:
19.Екі бірдей металл шар (m1=m2) әртүрлі жылдамдықпен еден бетімен қозғалып келеді.Мұндағы v1=3v2. Денелердің кинетикалық энергиясы жайлы не айтуға болады?
20.Жылжымалы блок көмегімен жүк 0,9 м биіктікке көтерілді. Жіптің бос ұшы қандай ұзындыққа созылды?
21.10 Н күшпен жіпті тартып қандай жүкті көтеруге болады? Блок массасы 250 г.
22.Механиканың алтын ережесі: ___________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________
23.Анықтаманы толықтыр.
1. Толық жұмыс дегеніміз
__________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Механизмнің ПӘК-і дегеніміз ___________________________________________
__________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. ПӘК-ті есептеу формуласы:
Молекула-кинетикалық теория негіздері
1. Қалыпты жағдайда 1 кг SO2 күкіртті газда қанша молекула бар?
М = 64 . 10-3 кг/моль
NA = 6,02 . 1023 моль-1 N= m / m0, бірақ m0= М / NA олай болса N= m NA/ М
m = 1 кг 1 кг 6,02 . 1023 моль-1
N= = 9,4 . 10-24
N-? 64 . 10-3 кг/моль
2. О2 оттегінің бір молекуласының массасын тап. 1-тәсілі
М = 32 . 10-3 кг/моль М
NA = 6,02 . 1023 моль-1 m 0= _____
NA
m 0 -? 32 . 10-3 кг/моль
m 0 = ______________________ = 5,3. 10-26 кг
6,02 . 1023 моль-1
2-ші тәсілі
m 0= 32 м.а.б. =1,66. 10-27. 32= 5,3. 10-26 кг
3. Судың салыстырмалы молекулалық массасы 18 м.а.б.екендігі белгілі, оны килограммен көрсет.
m 0= 18 м.а.б. =1,66. 10-27. 18= 3. 10-26 кг
4. Табиғатта әртүрлі атомдар мен молекулалар саны қанша?
Ж: Табиғатта химиялық элементтер саны 107, ал молекулалар саны шексіз.
5. Қалыпты жағдайда көлемі 60м3 бөлмеде қанша ауа молекулалары бар?Ауаның мольдік массасы М = 29 . 10-3 кг/моль, ауаның тығыздығы ρ0= 1,29 кг/ м3
М = 29 . 10-3 кг/моль N= m / m0, ондағы m- бөлмедегі ауа массасы; m0-бір молекуланың
NA = 6,02 . 1023 моль-1 массасы. m= ρ0. V0; m0= М / NA сонда N= ρ0. V0 . NA/ М
V= 60м3 1,29 кг/ м3. 60м3. 6,02 . 1023 моль-1
ρ0= 1,29 кг/ м3 N= = 1,6. 10-27
29 . 10-3 кг/моль
N-?
6. N2 азоттың молекулалық массасын анықта.
М = 28 . 10-3 кг/моль М 28 . 10-3 кг/моль
NA = 6,02 . 1023 моль-1 m 0 = ______ = _____________________________ = 4,65 . 10-26 кг
m 0 -? NA 6,02 . 1023 моль-1
Идеал газ. Газдың макроскопиялық параметрлері.
1. Егер жабық ыдыстағы газды 140 К – ге қыздырған кезде оның қысымы 1,5 есе артса, ол қандай температурада болған?
Көлемі тұрақты, демек Р0 Т0 2
_______ = _________________ = ______; Т0 = 280 К
Р Т0 +140 3
2. Идеал газдың күй теңдеуін ... деп жазуға болады.
Ж: PV/T = const
3. Температурасы 40С ал будың тығыздығы 0,0064 кг/м3, судың тығыздығы 1000 кг/м3 болса, онда су буының молекула аралық көлемі судың молекула аралық көлемінен неше есе үлкен?
t = 40С
ρбу = 0,0064 кг/м3, Vбу : Vсу = ρсу : ρбу
ρсу = 1000 кг/м3 Vбу : Vсу = 1000 кг/м3 : 0,0064 кг/м3 = 1,53. 10 5
Vбу : Vсу - ?
4. Ауаның қалыпты жағдайдағы тығыздығы 1,29 кг/м3. Ауаның мольдік массасын табу керек.
ρRT ρRT
Р = ____________ М = _________ М = 29 . 10 -3 кг/моль
М Р
5. Газдың қандай күйі вакуум деп аталады?
Ж: Молекулалардың еркін өту жолы ыдыстың мөлшерлерімен шамалас болатын кездегі күй.
6. Газдың қысымы газдың қозғалысын сипаттайтын қандай шамаларға тікелей тәуелді?
Ж: Молекулалардың кинетикалық энергиясына.
7. Қалыпты жағдайда аргонның молекулалары 6,35. 10-8 м еркін қозғала отырып, секундына 6 . 109 с-1 рет соқтығысты. Аргонның молекулаларының орташа жылдамдығын есепте.
ν = 6 . 10 9 с-1 υ = λ . ν
λ = 6,35 . 10 - 8 м. υ = 6,35 . 10 - 8 м . 6 . 10 9 с-1 = 381 м/с
υ - ?
8. Гелий атомының концентрациясы 2 . 10 20 м -3, ал гелий атомының диаметрі 2 . 10 -10 м тең. Еркін қозғалу ұзындығын есепте.
n = 2 . 10 20 м -3 1
d = 2 . 10 -10 м λ = ____________________ = 2,82 cм
√ 2π d 2 n
λ -?
9. Әрбір молекула секундына 2 . 10 10 с-1 рет соқтығысқандағы газдың молекуласының жылдамдығы 1000м/с болса, онда еркін қозғалу ұзындығын есепте.
υ = 1000 м/с υ
ν = 8 . 10 9 с-1 λ = _________ λ = 5 . 10 - 8 м
λ -? ν
10. 5 . 10 23 молекуланың барлығы бір бағытта 800 м/с жылдамдықпен қозғалды. Бір молекуланың массасы 4 . 10 – 26 кг тең. Қозғалыс мөлшері қандай болғаны?
n = 5 . 10 23 Р = n . m0 . υ
υ = 800 м/с
m0 = 4 . 10 – 26 кг Р = 5 . 10 23 . 4 . 10 – 26 кг . 800 м/с = 16 кг . м/с
Р-?
11. Газ молекулаларының қысымы 3. 10 5 Па, λ = 8 . 10 – 8 м, қысымы 2. 10 5 Па тең болғанда еркін қозғалу ұзындығы қаншаға тең?
Р1 = 3. 10 5 Па Р1 λ1
λ1 = 8 . 10 – 8 м Р1 λ1 = Р2 λ2 λ2 = ____________ λ2 = 1,2 . 10 -7 м
Р2 = 2. 10 5 Па Р2
λ2 -?
Идеал газдың молекула-кинетикалық теориясының негізгі теңдеуі.
1. Мольдік жылусыйымдылығы Сm = 12,46 Дж/моль.К тең.10 моль болатын, тұрақты көлемде температурасы 50К көтерілген бір атомды идеал газдың ішкі энергиясын есепте.
ν = 10 моль ∆U = Сm. ν.∆T
Сm = 12,46 Дж/моль.К
∆T = 50К
∆U-?
2. 300 С, 180 С, -200 С-ді термодинамикалық шкалаға ауыстыр.
t1 = 300 С T = t + 273
t2 = 180 С T1 = 300 С + 273 =573К
t3 = -200 С T2 = 180 С + 273 =291К
T1-? T2-? T3 = -200 С + 273 =253К
T3-?
3. Мольдік жылусыйымдылығы Сm = 12,46 Дж/моль.К тең. 5 моль болатын, тұрақты көлемде температурасы 50К көтерілген бір атомды идеал газдың ішкі энергиясын есепте.
ν = 10 моль ∆U = Сm. ν .∆T
Сm = 12,46 Дж/моль.К
∆T = 50К ∆U = 3115 Дж
∆U-?
4. Қысымы 10 5 Па және ρ0 = 5,85 кг/м3 ксенонның квадраттық жылдамдығын анықта.
Р0 = 10 5 Па
ρ0 = 5,85 кг/м3 1 3Р0
υ - ? ρ0 = _______ m0 n0υ2 υ2 = _______ υ = 223,6 м/с
3 ρ0
5. Көлемі 2м3 идеал газдың барлық молекулалары қандай қысымда ішкі энергисы 450 кДж құрау керек? 2 U
V0 = 168 м3 U = 3 / 2 Р V, олай болса Р = _______ Р = 1,5 . 10 5 Па = 150 кПа
U = 4,5 . 10 5 Дж 3 V
Р- ?
6. Температураларды Цельсий шкаласына айналдыр: 4 К, 313 К, 250 К
T = 4 К t = T - 273
T = 313 К t1 = (4 – 273) 0 С = - 269 0 С
T = 250 К t2 = (313 – 273) 0 С = 40 0 С
t1 - ? t3 = (250– 273) 0 С = - 23 0 С
t2 - ?
t3 - ?
7. Тығыздығы 1,43 кг/м3 тең, қалыпты қысымда оттегінің орташа квадраттық жылдамдығын анықта.
Р0 = 10 5 Па 3Р0
ρ0 = 1,43 кг/м3 υ2 = _______ υ = 447 м/с
ρ0
υ - ?
Термодинамикалық температура мен молекуланың
кинетикалық энергиясы арасындағы байланыс.
1. Молекуланың кинетикалық энергиясы 7,87 . 10 -21 Дж тең. Идеал газдың температурасын анықта.
Ек = 7,87 . 10 -21 Дж Ек = 3/2 k Т мұндағы k – Больцман тұрақтысы, осыдан
k = 1,38 . 10 - 23 Дж/К 2 Ек
Т = _______ Т = 380К
Т-? 3 k
2. Көлемі 0,02м3, массасы 0,03 кг, 2,1 . 10 5 Па қысыммен тұрған NH3 аммиактың температурасы қандай болғаны?
m = 0,03кг Менделеев - Клапейрон теңдеуінен температураны табамыз:
Р = 2,1 . 10 5 Па М Р V
V = 0,02м3 Т = _______
М = 17 . 10 -3 кг/моль m R
R = 8,31 Дж/(моль. К)
17 . 10 -3 кг/моль . 2,1 . 10 5 Па . 0,02м3
Т-? Т = __________________________________________________ = 286,4 К
0,03кг . 8,31 Дж/(моль. К)
3. Қалыпты жағдайдағы идеал газдың молекулалардың қозғалысының орташа кинетикалық энергиясын анықта.
Т0 = 273 К Ек = 3/2 k Т
k = 1,38 . 10 -23 Дж/К
3 . 1,38 . 10 -23 Дж/К . 273 К
ЕК-? Ек = ___________________________________ = 5,65 . 10 -21 К
2
4. Оттегінің 320К температурадағы орташа квадраттық жылдамдығы 500м/с тең. Д.И. Менделеевтің элементтердің периодтық жүйесін пайдаланбай оттегі молекуласының массасын есепте.
Т = 320К Оттегінің бір молекуласының кинетикалық энергиясы:
υ = 500м/с m0 υ2
k = 1,38 . 10 - 23 Дж/К Ек = _______ және Ек = 3/2 k Т олай болса, m0 υ2 = 3 k Т осыдан
m0 -? 2
3 k Т 3 . 1,38 . 10 - 23 Дж/К . 320К
m0 = _______ m0 = ____________________________________ = 5,3 . 10 – 26 кг
υ2 25 . 104 м2/с2
5. Температурасы 270 С, тығыздығы 6,24 кг/м3 баллондағы ауа қандай қысыммен орналасқан?
М = 32 . 10 -3 кг/моль Менделеев - Клапейрон теңдеуін мына түрге келтіреміз:
Т = 300К m R Т m ρ R Т
ρ = 6,24 кг/м3 Р = ____________ бірақ ρ = _______ олай болса Р = ____________
R = 8,31 Дж/(моль. К) V М V М
Р-? Р = 4,86 . 10 5 Н / м2 = 4,9 . 10 5 Па
6. 7,48 . 10 5 Па қысымда температурасы 300К, көлемі 0,5 м3 ыдыста қанша молекула орналасқан?
Р =7,48 . 10 5 Па Р V
Т = 300К Р V = n k Т осыдан n = __________
V = 0,5 м3 k Т
k = 1,38 . 10 - 23 Дж/К 7,48 . 10 5 Па . 0,5 м3
n = _____________________________________ = 9,03 . 10 25
n-? 1,38 . 10 - 23 Дж/К . 300К
Идеал газ заңдары. Изопроцестер және оның графиктері.
1. Газ 1-ші суретте көрсетілгендей 1-ші күйден 2-ші күйге көшті. Бұл қандай процесс? Газдың тығыздығы қалай өзгерді?
Р V 1
1 2
2
Т Т
0 0
1-сурет 2- сурет
Достарыңызбен бөлісу: |