Грамматика: просто о сложном

жүктеу/скачать 2.46 Mb.

бет	53/56
Дата	23.11.2022
өлшемі	2.46 Mb.
	#465535

1 ... 48 49 50 51 52 53 54 55 56

kaz-grammatika

2) Противительные союзы (қарсылықты жалғаулықтар).

ал – а, бірақ – но
сонда да, сөйтсе де, әйтсе де – хотя, всё-таки
алайда, дегенмен, онда да, әйткенмен – однако же, зато
әйтпегенде, әйтпесе, болмаса – иначе

Ол орыс, бірақ қазақша сөйлей алады. – Он русский, но по-казахски говорить может.

Ол қатал, әйткенмен әділ адам. – Он строгий, однако справедливый человек.
Уақытым жоқ, әйтпегенде сенімен барар едім. – У меня нет времени, иначе я бы пошёл с тобой.

3) Разделительные союзы (талғаулы жалғаулықтар).

я, яки, не, немесе, болмаса, әлде – или, либо
біресе, бірде – то (то..., то...), кейде – иногда
яғни – то есть

Не мен барамын, не сен бар. – Или я пойду, или ты иди.
Бұл шетелдік арна ма әлде Ресей арнасы ма? – Это иностранный или Российский канал?
Бір тәттi тоқаш елу немесе алпыс теңге тұрады. – Одно пирожное пятьдесят или шестьдесят тенге стоит.

В школьных учебниках союзы біресе, бірде, кейде называются Кезектес жалғаулықтар (поочерёдного действия).

Біресе күн жылы болады, біресе қатты аяз, жел соғады. – То дни тёплые бывают, то сильный мороз, ветер дует.

4) Причинные союзы (себептік жалғаулықтар).

өйткені, себебі, неге десең – так как, потому что

Кеше мен жұмыстан ерте кетіп қалдым, өйткені басым қатты ауырды. – Вчера я с работы рано пришёл,

потому что голова сильно болела.
Ол таңертең телефон соқпайды, себебі уақыты болмайды. – Он утром не позвонит, так как у него времени не будет.

5) Следственные союзы (салдарлық жалғаулықтар).

жүктеу/скачать 2.46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 48 49 50 51 52 53 54 55 56