Грамматикалық тәсілдер. Грамматикалық Категориялар. Сіңісу, ығысу, жылысу құбылыстары. Синтаксис. Сөздердің байланысу амалдары мен формалары
Қосарлану тәсілі арқылы жасалған қос сөздердің білдіретін мағыналары
жүктеу/скачать 407.72 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 4. Бірігу тәсілі
- Кірігу процесі
- 5. Көмекші сөздер тәсілі
Қосарлану тәсілі арқылы жасалған қос сөздердің білдіретін мағыналарыЖинақтық я жалпылық мағына Жинақтық я жалпылық мағына Кәрі-құртаң, көйлек-көншек, тау-тас, қыл-қыбыр, жан-жануар, шыбын-шіркей, аяқ-табақ т.б. Жіктеу, даралау мағынасы Жіктеу, даралау мағынасы Алды-алдына, лек-легімен, қолды-қолына, мая-мая, кімде-кім т.б. Болжалды мағына Болжалды мағына Бүгін-ертең, кешелі-бүгін, он-он бес, қырық-отыз т.б. Амалдың, іс-әрекеттің бірнеше рет қайталану мағынасы Амалдың, іс-әрекеттің бірнеше рет қайталану мағынасы Сөйлей-сөйлей, айта-айта, жүре-жүре, көре-көре, ойлай-ойлай т.б. Сын мен сапаны күшейтіп айту мағынасы Сын мен сапаны күшейтіп айту мағынасы Қып-қызыл, қап-қара, сап-сары, әп-әдемі, жап-жарық, тап-таза, тіп-тік, түп-түзу т.б. 4. Бірігу тәсілі
Қазақ тілінде асқазан, атшабар Өзбек тілінде алабүга, билиг-жүзук Орыс тілінде камнетес (тас кашаушы), водовоз (су тасушы), жизнеспособность (тіршілік қабілеті) железнодорожник (темір жолшы) және т.б. Кірігу процесі
Апар (алып+бар), Әкел (алып+кел), бүгін (бұл+күн), биыл (бұл+жыл), білезік (білек+жүзік) 5. Көмекші сөздер тәсіліКөмекші сөз Аффикс Сұрақ: - Неге келдіңіз? Жауап: - Сізбен сөйлескелі келдім. (-келі көсемшенің жұрнағы)
Жалғаулықтар Жалғаулықтар Мысалы: Сөйлестік те қайттық; Оқу мен тәрбиені ұштастыра білу қажет Сөйлем мүшелерін байланыстырады. Септеуліктер Септеуліктер Сөйлем мүшелерінің арасындағы бағыныңқылық қатынасты, мекендік, мезгілдік мағынаны білдіреді. Дейін, таман, соң, қарай, гөрі, кейін т.б. Орыс тілдегі предлогтардың (в, на, к, над, за т.д.) қызметін түркі тілдерінде септеуліктер атқарады. Демеуліктер Демеуліктер тежеу күшейту сенімсіздік әр түрлі көңіл күйі Сұрау мағына ( Артикль Артикль славян тілдері мен түркі тілдерінде кездеспейді. Артикльдер роман тілдері мен герман тілдерінде және араб тілінде қолданылады. Бұл тілдерде артикльдер белгілік пен белгісіздік категориясын айыру, род категориясын бір- бірінен ажырату, жекеше мен көпшені бір-бірінен айыру (француз тілінде) үшін қызмет аткарады. Көмекші етістіктер Көмекші етістіктер Көмекші етістіктердің басқа көмекші сөздерден ерекшелігі Мыс: жатыр, отыр, тұр, ал, бер, еді, ет, екен т.б. жүктеу/скачать 407.72 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|